Αλήθεια, πότε ήταν η τελευταία φορά που ανοίξατε το πορτοφόλι σας για να πληρώσετε έναν λογαριασμό ή κάποια αγορά σας με χαρτονομίσματα των 50 ή 100 δολαρίων;

Τα τελευταία χρόνια η θέαση των συγκεκριμένων χαρτονομισμάτων είναι όλο και πιο σπάνια. Ειδικά με την αύξηση των διαδικτυακών πωλήσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας που τα περισσότερα καταστήματα ήταν κλειστά και όσα λειτουργούσαν επέλεξαν την πιο ασφαλή για την υγεία μέθοδο του tap-and-go με τραπεζικές κάρτες ή ακόμα και το κινητό τηλέφωνο, τα χαρτονομίσματα δεν άλλαζαν χέρια.

Πώς γίνεται, λοιπόν, να κυκλοφορεί στην αγορά ένας αριθμός ρεκόρ από τραπεζογραμμάτια; Η απάντηση βρίσκεται βαθιά κρυμμένη κάτω από τα στρώματα, μέσα στα συρτάρια ή και τις κάλτσες των Αυστραλών σε ολόκληρη τη χώρα.

«Είμαι σίγουρη ότι αυτό αποτελεί έκπληξη για πολλούς ανθρώπους με βάση τις δικές τους εμπειρίες, καθώς χρησιμοποιούν όλο και λιγότερο μετρητά. Αλλά τα τραπεζογραμμάτια χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο ως αποθήκη πλούτου, και αυτό σημαίνει ότι βασικά βρίσκονται κάτω από στρώματα και όχι δηλωμένα» δήλωσε η Επικεφαλής Έκδοσης Χαρτονομισμάτων της Αποθεματικής Τράπεζας Αυστραλίας (RBA), Melissa Hope.

Πριν από την πανδημία, στην Αυστραλία κυκλοφορούσαν περίπου 80 δισεκατομμύρια δολάρια σε χαρτονομίσματα. Μέσα σε ένα χρόνο, το ποσό αυτό αυξήθηκε στα 100 δισεκατομμύρια δολάρια, μια σημαντική αύξηση της τάξης του 25 τοις εκατό που συνέβη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Όπως είπε χαρακτηριστικά η κα Hope, πρόκειται για «απίστευτα πολλά χρήματα».

Η συσσώρευση μετρητών παρατηρήθηκε από τις αρχές ακόμη της πανδημίας, αλλά τα τελευταία στοιχεία από την RBA δείχνουν ότι το φαινόμενο συνεχίζεται.

Τα περισσότερα από τα μετρητά που αναλήφθηκαν από τα ΑΤΜ κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν σε χαρτονομίσματα των 50 και 100 δολαρίων.

Αυτές τα χαρτονομίσματα γενικά δεν χρησιμοποιούνται για την αγορά αγαθών και αν ρωτήσετε στην καφετέρια της γειτονιάς σας, δεν είναι πολλοί αυτοί που αγοράζουν καφέ για να «χαλάσουν» ένα κατοσταδόλαρο.

Η Αποθεματική Τράπεζα Αυστραλίας έχει δύο θεωρίες για το φαινόμενο. «Η πρώτη αφορά την οικονομική αβεβαιότητα», είπε η κα Hope.

«Όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ανασφάλεια, παρατηρείται μια σημαντική αύξηση στη ζήτηση μετρητών – το είδαμε αυτό κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης το 2008. Αλλά υπάρχει και ένας άλλος λόγος: τα επιτόκια είναι χαμηλά. Οι άνθρωποι δεν χάνουν τόσα πολλά όσον αφορά τους τόκους με το να έχουν τα χρήματά τους κάτω από το στρώμα σε σύγκριση με έναν τραπεζικό λογαριασμό».

Στην πραγματικότητα, αυτή η τάση αποτελεί την εξαίρεση στον γενικό κανόνα σύμφωνα με τον οποίο οι άνθρωποι απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τη χρήση των μετρητών.

Τα μετρητά εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται για την αγορά καφέ ή την πληρωμή για πάρκινγκ, αλλά η μακροπρόθεσμη τάση κινείται σαφώς προς τις ψηφιακές συναλλαγές.

Αυτές οι αλλαγές είναι ένας λόγος για τον οποίο η RBA ανακοίνωσε μια αναθεώρηση του τρόπου διανομής των τραπεζογραμματίων στην αγορά.

«Διεξάγουμε δημόσια διαβούλευση για να καθορίσουμε ποιες αλλαγές μπορεί να χρειαστεί να κάνουμε στο σύστημα διανομής για να εξυπηρετεί καλύτερα τον σκοπό του, αναγνωρίζοντας ότι η χρήση μετρητών θα συνεχίσει να αλλάζει. Τυπώνουμε τόσα τραπεζογραμμάτια όσα πιστεύουμε ότι θα χρειαστούν ανάλογα με τη ζήτηση» κατέληξε η κα Hope.