Η Φραγκίσκα Μεγαλούδη είναι γνωστή στο αναγνωστικό κοινό του «Νέου Κόσμου» από σειρά δημοσιεύσεων που έχει κάνει στην εφημερίδα μας.

H Φραγκίσκα Μεγαλούδη είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Πολιτισμού στην Ecole des Hautes Etudes en Scienceς Sociales στο Παρίσι (PhD 2004) ενώ υπήρξε λέκτορας στο τμήμα Πολιτιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας. Για αρκετά χρόνια ήταν δημοσιογράφος/αναλύτρια ανθρωπιστικών θεμάτων για τα Ηνωμένα Έθνη (IRIN Asia) και αργότερα υπεύθυνη Επικοινωνιών για το Γραφείο Συντονισμού της Ανθρωπιστικής Βοήθειας (UN OCHA) των Ηνωμένων Εθνών στις Φιλιππίνες. Παράλληλα έχει εργαστεί για διεθνείς οργανισμούς σε ανθρωπιστικές αποστολές στην ΝΑ Ασία, Ανατολική Αφρική και Μέση Ανατολή.

Έχει εργαστεί στη Βόρεια Νιγηρία όπου κάλυπτε τη διαμάχη της Μπόκο Χάραμ για λογαριασμό του IRIN West Africa και του Al Jazeera ενώ έχει καλύψει δημοσιογραφικά φυσικές καταστροφές στις Φιλιππίνες, αναπτυξιακά θέματα από το Μπαγκλαντές, εμπόλεμες διαμάχες ( κινήματα αναρτών στη Β. Ουγκάντα, ισλαμικά κινήματα στην περιοχή της Λίμνης Τσαντ) καθώς και θέματα γενικού ενδιαφέροντος από το Λάος, Ταϊλάνδη, Μιανμάρ. Παράλληλα ασχολείται με την πρόσφατη μεταναστευτική κρίση αλλά και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Για περίπου δύο χρόνια (Ιούνιος 2012-Μάρτιος 2014) έζησε στην Πιονγκγιάνγκ (Βόρεια Κορέα) ενώ το 2016 κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Στη χώρα των Κιμ- Δυο χρόνια στη Βόρεια Κορέα» από τις εκδόσεις. Αυτή την εποχή εργάζεται στην Ακτή Ελεφαντοστού όπου με αφορμή την μετάλλαξη ‘Ομικρον γράφει τα ακόλουθα:

H Φραγκίσκα Μεγαλούδη. Φώτο: Supplied

Με αφορμή την μετάλλαξη «Όμικρον» ξεκίνησε πάλι η συζήτηση για τον εμβολιασμό στην υποσαχάρια Αφρική. Επειδή είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους θα το αναλύσω σήμερα όσο καλύτερα μπορώ.

Υπάρχουν 2 οπτικές στο θέμα, η «κακή δύση» που δεν δίνει εμβόλια και οι Αφρικανοί που τα πετάνε.  «Άρα αυτοί φταίνε που δεν εμβολιάζονται».

Αυτές οι λογικές ενίοτε συγχωνεύονται και έτσι διαβάζουμε άρθρα που έχουν λίγο από όλα μέσα και  τίποτα. Δεν θα αναφερθώ στο ιατρικό  και επιδημιολογικό κομμάτι.

Δεν είναι των γνώσεων μου αλλά θα μεταφέρω όμως την εικόνα και την ερμηνεία μου, καθώς βλέπω το θέμα από μέσα.

Σε όλη την ήπειρο έχουν καταγραφεί περίπου 8,6 εκ. μολύνσεις και έχει εμβολιαστεί με μια δόση το 10% (το 6% με τις δύο). Οι θάνατοι είναι περίπου 220,000 χιλιάδες, δηλαδή σε παγκόσμια κλίμακα μόνο το 4% των θανάτων αφορούσε στην Αφρική, με την πλειοψηφία των θανάτων και των μολύνσεων να είναι στη Νότια Αφρική.

Απ’ο τις αρχές Νοεμβρίου μάλιστα υπάρχει μια συνεχή μείωση των νέων μολύνσεων έως και 40%. Τώρα βέβαια οι στατιστικές είναι λίγο αμφιλεγόμενες.

Οι περισσότερες χώρες δεν κάνουν συστηματική ανίχνευση, κάποιες δεν κάνουν  και καθόλου, οπότε σαφώς οι περιπτώσεις είναι περισσότερες. Είναι όμως αποδεκτό γενικά ότι η υποσαχάρια Αφρική δεν πέρασε τελικά την πανωλεθρία που φοβόντουσαν όλοι και υπάρχουν πολλές κοινωνιολογικές κ επιδημιολογικές εξηγήσεις γι’ αυτό. Ας πάμε όμως στο θέμα των εμβολιασμών που έχει και τη μεγαλύτερη σημασία.

Καταρχάς πως μπορούμε να κάνουμε συγκρίσεις και αναλύουμε τους λόγους που οι χώρες δεν καταφέρνουν πάντα να εξαντλήσουν το απόθεμα όταν μιλάμε για μια ολόκληρη ήπειρο; Αυτό είναι το πρώτο λάθος που κάνουν. Διάβαζα ένα άρθρο του BBC που αναφερόταν στο Ν. Σουδάν που «πέταξε εμβόλια γιατί έληξαν»  και μετά πήγε στο Κονγκό και μετά στο Νίγηρα  και μετά Νότια Αφρική. Ενας αχταρμάς που δείχνει πόσο λάθος βλέπουμε την Αφρική από τη μονόπλευρη δυτική σκοπιά μας. Το Ν. Σουδάν είναι μια διαλυμένη χώρα, οι φυλές σφάζονται μεταξύ τους εδώ και 7 χρόνια και είναι αδύνατο τα εμβόλια να διανεμηθούν  σε μια χώρα που δεν έχει υποδομές, δρόμους και που εκτός της Τζούμπα δεν υπάρχει τίποτα. Πως λοιπόν θα βάλεις το ν. Σουδάν ως παράδειγμα στην ανάλυση σου; Ας έρθουμε εδώ στην περιοχή μου, το Σαχέλ, που το γνωρίζω. Στο Νίγηρα για παράδειγμα λιγότερο από 10% του πληθυσμού είπε ότι δεν θα εμβολιαστεί. Επομένως υπάρχει η διάθεση. Αυτό που δεν υπάρχει είναι αρκετά εμβόλια και κυρίως η δυνατότητα διανομής εκτό της πρωτεύουσας Νιαμέυ. Πως θα στείλεις ομάδες να εμβολιάσουν πληθυσμούς όταν όλα τα ισλαμικά γκρουπ είναι εκεί και οι επιθέσεις είναι καθημερινές; Στην Μπουρκίνα εκτός της Ουάγκα, οι απαγωγέςς και οι δολοφονίες είναι τόσο συχνές που ακόμα και οι ντόπιοι δεν μπορούν να πάνε από τη μια πόλη στην άλλη. Σε όλες αυτές τις περιοχές, εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων, δεν υπάρχει ασφαλής πρόσβαση. Και δεν μιλάμε για εμφύλιους πολέμους, όπου με λίγη πολιτική διπλωματία και μέσω των αρχηγών των φυλών, μπορείς ίσως να βγάλεις κάποια άκρη, αλλά για ομάδες τρομοκρατών, συνήθως ξενόφερτες όπου δεν υπάρχει ένας εκπρόσωπος να διαπραγματευτεί  με μια κυβέρνηση την πρόσβαση. Ακόμα και σε χώρες που δεν έχουμε διαμάχες, η έλλειψη υποδομών καθυστερεί σημαντικά τους εμβολιασμούς. Και μετά, ναι υπάρχει η καχυποψία. Ιδίως όταν η Ν. Αφρική σταμάτησε τον εμβολιασμό με Άστρα ΖΈνεκα, ο κόσμος θεώρησε ότι γίνεται πάλι πειραματόζωο. Τα νέα στο διαδίκτυο κυκλοφορούν παντού.

Δεν βρισκόμαστε πλέον στη δεκαετία του 80 και του 90, όπου οι άνθρωποι ΄δεν ήξεραν τι συμβαίνει έξω από το χωριό τους.
Όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι ΔΕΝ υπάρχουν εμβόλια. Πολλοί άνθρωποι ήθελαν  και εδώ να κάνουν το Ρfizer, το οποίο δεν υπήρχε. Και όσοι το έκαναν, έπρεπε μετά να περιμένουν όχι ένα  μήνα, αλλά 3 και 4 μήνες να έρθει η δεύτερη δόση.. Τα εμβόλια γίνονται όταν υπάρχουν, αλλά με μεγάλες καθυστερήσεις γιατί δεν υπάρχουν πολλά. Και δεν συζητάμε βέβαια καν για τρίτη δόση εδώ . Με το ζόρι γίνεται η δεύτερη.

 Ο κ. Σουμάνα, 78 χρονών από τον ταπεινό και λατρεμένο Νίγηρα, ποζάρει χαρούμενος με το πιστοποιητικό εμβολιασμού του. Ο κ. Σουμάνα είναι πρώην δάσκαλος και η ζωντανή ιστορία της χώρας του. Έζησε την αποικιοκρατία, την ανεξαρτησία, τα πραξικοπήματα και την τρομοκρατία. Και όμως στα 78 του, με την ενέργεια ενός 25χρονου, εμβολιάστηκε από  τους πρώτους και ως αρχηγός της κοινότητας του, πάει από πόρτα σε πόρτα να πείσει όλους να εμβολιαστούν.  Φώτο: Supplied

Οι καμπάνιες εμβολιασμού γίνονται. Οι ομάδες πάνε πόρτα-πόρτα, μιλάνε με αρχηγούς κοινοτήτων  και θρησκευτικούς ηγέτες. Υπάρχει καχυποψία σίγουρα και ο κόσμος δεν θεωρεί τον Covid-19 το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει αυτή τη στιγμή. Όμως το να βγαίνουν άρθρα που μιλάνε για χώρες που πετάνε εμβόλια επειδή έληξαν, το οποίο ναι συνέβη, χωρίς να το τοποθετούν σε πλαίσιο που να εξηγεί γιατί έγινε αυτό σε συγκεκριμένες χώρες, απλά μεταθέτει την ευθύνη. Δεν θα ισχυριστώ ότι εά αύριο πλημυρίσει εμβόλια η υποσαχάρια Αφρική, θα τρέξουν όλοι να εμβολιαστούν. Θα εμβολιαστούν όμως πολλοί περισσότεροι από τώρα. Το θέμα της πρόσβασης και των υποδομών εκτός αστικών κέντρων θα παραμείνει. Λύσεις βέβαια υπάρχουν εάν υπήρχαν χρήματα, όμως είναι άλλη συζήτηση αυτή.
Ας προσέχουμε τι διαβάζουμε, τα ΜΜΕ συνεχώς μεταθέτουν την ευθύνη και  το κάνουν τόσο έξυπνα και τόσο ύπουλα που σπάνια το αντιλαμβανόμαστε. Πάντα υπάρχει κάποιος που φταίει για να μην δείξουν την πολιτική ευθύνη και την ευθύνη των διοικήσεων. Και αυτό ισχύει για όλα και παντού.