Η ημέρα της κρίσης στις κάλπες για τον Scott Morrison και τον Anthony Albanese έφτασε, με τους πολίτες της Αυστραλίας -όσοι δεν ψήφισαν ήδη- να καλούνται αύριο να αποφασίσουν για το ποιος θα κυβερνήσει τη χώρα για τα επόμενα τρία χρόνια.
Από το 2019 και έπειτα, οι προκλήσεις μόνο μικρές δεν ήταν -για πολίτες και πολιτικούς- με πυρκαγιές, COVID-19, πλημμύρες, ακρίβεια… Και οι πληγές που άνοιξαν, σε μεγάλο βαθμό, είναι χαίνουσες, στις περισσότερες, αν όχι όλες, τις εκφάνσεις της ζωής μας.
Γι’ αυτό με όποιον επικρατήσει εντέλει να καλείται, από την επόμενη κιόλας ημέρα να εμφυσήσει κατ’ αρχάς σιγουριά και αισιοδοξία στον αυστραλιανό λαό, τόσο σε εσωτερικό επίπεδο, όσο και σε διεθνές, με τις εξελίξεις -από την Ουκρανία, μέχρι την ευρύτερη γειτονιά μας- κάθε άλλο παρά ασφάλεια να εμπνέουν.
Η προεκλογική εκστρατεία μπορεί να έγινε εν μέσω πανδημίας για πρώτη φορά, αλλά αν εξαιρέσει κανείς την 7ήμερη απομόνωση ενός των των δύο βασικών υποψηφίων (Albanese), δεν άλλαξαν και πολλά σε σχέση με το παρελθόν.
«Μοιράστηκαν» δισεκατομμύρια δολάρια -με την Ελληνική παροικία να «παίρνει» αρκετά εκατομμύρια- καταγράφηκε έντονη αντιπαράθεση για σημαντικά -και ασήμαντα- θέματα, κόντρες επί προσωπικού, έγιναν λάθη και από τις δύο πλευρές, και εντέλει, όπως σε κάθε δημοκρατία, ο λαός έχει τον τελευταίο λόγο.
Ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός; Θα συνεχίσει ο κ. Morrison και ο Συνασπισμός στην εξουσία ή θα έρθει η «αλλαγή» που ζητά ο κ. Albanese και οι Εργατικοί; Μέχρι και στο… παρά πέντε, το αποτέλεσμα ήταν «ρευστό».
Κανείς δεν έκανε την έκπληξη -τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, καθώς ειδικά στις εκλογές ποτέ μην λες ποτέ- δεν πήρε μεγάλη, σίγουρη, διαφορά. Όση κι αν είναι αυτή έχοντας νωπές τις μνήμες της ανατροπής του 2019.
Το προβάδισμα που είχε εξ’ αρχής της προεκλογικής εκστρατείας το Εργατικό Κόμμα στις δημοσκοπήσεις διατηρήθηκε, αλλά έδειξε να «στενεύει», κάτι που δεν εξέπληξε πάντως τους πολιτικούς αναλυτές, καθώς έχει συμβεί και στο παρελθόν.
Ο κ. Morrison τα… έδωσε όλα στο τέλος του ντέρμπι (με ατυχές γεγονός την Τετάρτη το απόγευμα το τάκλιν σε ένα παιδί κατά τη διάρκεια ποδοσφαιρικού αγώνα όταν λίγες ημέρες πριν είχε αυτοπροσδιοριστεί και ως «λίγο μπουλντόζα»).
Ο κ. Albanese υπέπεσε σε κάποια «φάουλ» ακόμη, είτε απομακρυνόμενος από τους δημοσιογράφους σε ερωτήσεις για το κόστος των δεσμεύσεων των Εργατικών, είτε απαντώντας αρχικά ότι τα σύνορα της χώρας «είναι κλειστά», πριν διορθώσει το «είναι» με «ήταν».
Στόχος και των δύο είναι οι 76 έδρες, με αρκετές από αυτές να «παίζονται» μέχρι και σήμερα. Κάθε ψήφος μετράει λοιπόν. Όπως έγινε γνωστό μάλιστα από την Εκλογική Επιτροπή ένα υψηλό ποσοστό, σχεδόν 50% από τους 17,2 εκατ. εγγεγγραμμένους ψήφισε πρόωρα. Ήταν 40% το 2019.
Οι ανεξάρτητοι και τα μικρότερα κόμματα αισιοδοξούν πώς έχουν αυξήσει τα ποσοστά τους και η πιθανότητα να προκύψει μία κυβέρνηση που δε θα έχει την απόλυτη πλειοψηφία και θα χρειαστεί συνεργασίες, παραμένει. Οι Πράσινοι είναι πιο κοντά στους Εργατικούς και το United Australia Party έχει ανακοινώσει ποιους υποψηφίους των Φιλελεύθερων θα στηρίξει σε κρίσιμες έδρες.
Η προσοχή για Συνασπισμό και Εργατικούς στρέφεται κυρίως, αλλά όχι μόνο, σε Parramatta, Reid, Hunter, Gilmore, Macquarie στη Νέα Νότια Ουαλία. Για τη Βικτώρια σε Chisholm και Corangamite, την Τασμάνια σε Bass, Braddon και Lyons, τη Νότια Αυστραλία σε Boothby, τη Δυτική Αυστραλία σε Pearce, Hasluck και Swan, τη Βόρεια Περιοχή σε Lingiari και Solomon, το Κουίνσλαντ σε Flynn και Brisbane.
Και ορισμένες έδρες, όπως προαναφέρθηκε, κρίνονται όχι μόνο μεταξύ των «μεγάλων», αλλά στο «παιχνίδι» είναι οι ανεξάρτητοι, όπως Kooyong, Goldstein, North Sydney, Mackellar, Wentworth.
Ερωτηματικό ο παράγοντας Κλιματική Αλλαγή. Οι Πράσινοι αισιοδοξούν για αυξημένα ποσοστά, ενώ οι φυσικές καταστροφές, ειδικά στο Κουίνσλαντ, που έδωσε τη νίκη «θαύμα» στο Συνασπισμό το 2019, παραμένουν αστάθμητος παράγοντας ως προς τις εκλογές.
Ακόμη, ίσως δεν έχει εκφραστεί η πραγματική δυναμική της «ψήφου διαμαρτυρίας», με πολλούς να αντιδρούν στα αυστηρά μέτρα για την αντιμετώπιση της COVID-19 και ειδικά την υποχρεωτικότητα των εμβολίων.
Το ABC αναλύοντας περί τις 20 δημοσκοπήσεις τις 6 εβδομάδες της προεκλογικής εκστρατείας (από YouGov Galaxy, Essential, Resolve, Ipsos και Roy Morgan) ανέφερε ότι οι Εργατικοί έχουν ένα προβάδισμα 53,6%, ελαφρώς μειωμένο από 54,8% όταν προκηρύχθηκαν οι εκλογές.
Αλλά, επεσήμανε δεν είναι πρόβλεψη αποτελέσματος, απλά μία προσπάθεια ερμηνείας των ερευνών που έγιναν, καθώς αναποφάσιστοι ψηφοφόροι, ανεξάρτητοι υποψήφιοι και έδρες που θα κριθούν στο νήμα, θα καθορίσουν το αποτέλεσμα.
ΠΡΙΝ ΤΟΝ «ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ»
Λίγο πριν τέλος του προεκλογικού αγώνα, ο κ. Morrison βρέθηκε στο Περθ, στην έδρα του Pearce, την οποία θέλει να διατηρήσει η Linda Aitken για τους Φιλελεύθερους καθώς παραιτήθηκε ο Christian Porter.
Ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός κλήθηκε να απαντήσει συνοπτικά γιατί να τον προτιμήσουν οι πολίτες έναντι του αρχηγού της αντιπολίτευσης.
«Επειδή μία ισχυρή οικονομία σημαίνει ένα ισχυρό μέλλον», είπε. «Δεν μπορούμε να ρισκάρουμε με τους Εργατικούς, με μεγαλύτερο χρέος, μεγαλύτερα ελλείμματα, τα οποία μόνο θα ωθήσουν προς τα πάνω το κόστος ζωής και τα επιτόκια. Έχουμε κάνει τόσο μεγάλη προσπάθεια, δεν είναι τώρα η στιγμή να κάνουμε πίσω και να ρισκάρουμε με τους Εργατικούς, αλλά (να πάμε εμπρός) και να εξασφαλίσουμε ευκαιρίες, με μία ισχυρή οικονομία».
Απευθυνόμενους στους πολίτες, σημείωσε ότι από την πρώτη ημέρα της εκστρατείας, υπογράμμισε πως οι εκλογές «δεν είναι για εμένα ή τον κ. Albanese, αλλά για εσάς και ποιες είναι προσδοκίες σας. Τι ελπίζετε να πετύχετε. Να αφήσουμε πίσω μας … τι συνέβη κατά την πανδημία, να αναδειχθούμε δυναμικά».
Επανέλαβε ότι ο κ. Albanese, είπε, δεν έχει καμία εμπειρία και δεν έχει συντάξει κανένα προϋπολογισμό, ενώ το Εργατικό Κόμμα δεν του έχει εμπιστευτεί ποτέ οικονομικό χαρτοφυλάκιο. «Αν αυτοί δεν τον αφήνουν να πλησιάσει το ταμείο δε βλέπω το λόγο γιατί να το κάνει ο αυστραλιανός λαός» ανέφερε, τονίζοντας ότι ο ίδιος έχει την εμπειρία και έχει συμβάλει στη σύνταξη 8 προϋπολογισμών κατά την πολιτική του θητεία.
Γι’ αυτούς που τα πέρα δύσκολα με την ακρίβεια, υποστήριξε ότι ισχυρή οικονομία και σωστή διαχείριση των χρημάτων, σημαίνει ότι η κυβέρνηση μπορεί να συνεχίσει να προσφέρει έκτακτη οικονομική βοήθεια.
Αναγνώρισε τις δυσκολίες και την κόπωση που υπάρχει στην κοινωνία. «Κατανοώ αυτόν τον εκνευρισμό», είπε, προσθέτοντας ωστόσο ότι «αυτό που είναι σημαντικό είναι να διοχετεύσουμε τις αποφάσεις μας, να συγκεντρωθούμε στο τι έπεται» και εντέλει ποιος θα είναι καταλληλότερος για τη διαχείριση της οικονομίας.
Τέλος, κλήθηκε να απαντήσει σε αναφορές ότι η υπουργός Εξωτερικών, Marise Payne, άσκησε πίεση (lobbied) στην Επιτροπή Εθνικής Ασφάλειας για περισσότερα χρήματα στην περιοχή του Ειρηνικού, σε σχέση με τις εξελίξεις στα Νησιά Σολομώντα και την Κίνα. Αλλά δεν τα έλαβε.
«Δεν επιβεβαιώνω καν ότι υπήρξε διαρροή. Οπότε δεν πρέπει να τρέχουμε σε συμπεράσματα γι’ αυτά τα θέματα. Γνωρίζω τις αναφορές, αλλά δε συζητώ θέματα Εθνικής Ασφάλειας», απάντησε ο κ. Morrison.
Στο «στρατόπεδο» των Εργατικών, στο πλευρό του Anthony Albanese στην Αδελαΐδα, βρέθηκε η πρώην πρωθυπουργός Julia Gillard.
Ήπιαν τον καφέ τους παρέα σε κατάστημα στην έδρα του Sturt, την οποία κατέχουν οι Φιλελεύθεροι «ξεχνώντας» την παλιά εσωκομματική διαμάχη του 2012 όταν ο κ. Albanese είχε υποστηρίξει τον Κevin Rudd.
Η κα Gillard ερωτήθηκε αν έχει κάποια συμβουλή για τον κ. Albanese.
«Ειλικρινά, έκανε μία υπέροχη προεκλογική εκστρατεία, δε χρειάζεται τη συμβουλή μου».
Την ίδια απάντηση έδωσε όταν ερωτήθηκε τι θα του επεσήμανε σε περίπτωση που κερδίσει τις εκλογές, αλλά όχι με απόλυτη πλειοψηφία.
Από την πλευρά του, ο κ. Albanese ήταν σαφής. «Στόχος μας είναι οι 76 (έδρες)», σχολίασε.
Η κα Julia Gillard κάλεσε μάλιστα τις γυναίκες να ψηφίσουν τους Εργατικούς υποστηρίζοντας ότι μία κυβέρνηση Albanese θα είναι μία «κυβέρνηση για τις γυναίκες».
«Έχω ένα συγκεκριμένο μήνυμα για τις γυναίκες στην Αυστραλία, έχοντας υπηρετήσει ως η μόνη γυναίκα πρωθυπουργός».
«Αυτό που θέλω να δω γι’ αυτήν τη χώρα είναι μία κυβέρνηση που εκτιμά και συμπεριλαμβάνει γυναίκες. Και γνωρίζω ότι μία κυβέρνηση υπό τον Albo θα κάνει ακριβώς αυτό».
Ακόμη, ο κ. Albanese επέκρινε εκ νέου τον κ. Morrison για λάθη στη διαχείριση της πανδημίας και τόνισε ότι «δεν έμαθε καν από τα παθήματα».
«Παλεύει με το παρόν και δεν έχει σχέδιο για το μέλλον … Χρειαζόμαστε πραγματικά την αλλαγή κυβέρνησης», είπε.
Αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, με τους μισθούς να αυξάνονται λιγότερο από τον πληθωρισμό και επανέλαβε ότι μία κυβέρνησή του θα δώσει έμφαση σε μεγαλύτερη αύξηση των μισθών και αντίστοιχα της παραγωγικότητας, ώστε να μη δημιουργηθούν περαιτέρω πληθωριστικές πιέσεις.
«Νιώθω την ευθύνη να πετύχω», σημείωσε. «Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλοί Αυστραλοί που έχουν παθιαστεί να αλλάξουμε την κυβέρνηση».
Κατηγόρησε τον πρωθυπουργό, και πάλι, ότι δεν αναλαμβάνει την ευθύνη και ότι «χάθηκε» κατά τις πυρκαγιές, την πανδημία και τις πλημμύρες.
«Ο πρωθυπουργός είπε ότι θέλει να αλλάξει … ακόμη και ο Scott Morrison θέλει να αποστασιοποιηθεί από τον Scott Morrison», επεσήμανε.
Μία κυβέρνηση των Εργατικών, είπε, «μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα … Πολύ καλύτερα».
Ερωτηθείς αν είναι ικανοποιημένος με την εκστρατεία του, απάντησε πως έδωσε ό,τι καλύτερο είχε. «Ήμουν θετικός. Ήμουν ο εαυτός μου. Δεν προσποιούμαι ότι είμαι τέλειος. Αποδέχομαι την ευθύνη. Δεν εξαφανίζομαι», σχολίασε και δήλωσε: Θα αποδεχθώ αυτήν τη σπουδαία τιμή, αν εκλεγω … ως πρωθυπουργός αυτής της σπουδαίας χώρας».
Ως προς το τι διαθέτει που δεν έχει ο Morrison; «Έχω ακεραιότητα και την ικανότητα να αναλαμβάνω την ευθύνη», είπε. «Τι μάθατε από τα λάθη σας;», ερωτήθηκε τέλος. «Να τα αποδέχομαι (own it)», τόνισε.
Η ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ
Οι Εργατικοί έδωσαν την Πέμπτη στη δημοσιότητα και τα στοιχεία για το κόστος των προεκλογικών τους δεσμεύσεων.
Το «βάρος» στον προϋπολογισμό εκτιμάται σε 7,4 δισ. δολ. λόγω δαπανών 18,9 δισ. δολ. από τη μία για «υπεύθυνες και στοχευμένες επενδύσεις», όπως ανέφερε το οικονομικό επιτελείο των Εργατικών και εξοικονόμηση πόρων, με περικοπές 11,5 δισ. δολ.
Ο «σκιώδης υπουργός» Οικονομικών, Jim Chalmers, έκανε λόγο για «μέτρια» (modest) διαφορά στον προϋπολογισμό, αλλά για σημαντικές επενδύσεις για τη φροντίδα παιδιών, την παιδεία και την απόκτηση δεξιοτήτων, για καθαρότερη και φθηνότερη ενέργεια.
Υπενθυμίζεται ότι ο Συνασπισμός ανακοίνωσε στις αρχές της εβδομάδας ότι οι δικές τους προεκλογικές δεσμεύσεις έχουν κόστος 3,3 δισ. δολ. και θα «βρει» 2,3 δισ. δολ. από περικοπές στο Δημόσιο αυξάνοντας το μέρισμα αποδοτικότητας (efficiency dividend).
Η «σκιώδης υπουργός» Οικονομίας, Katy Gallagher, δήλωσε ότι το κόμμα της δε θα υποστηρίξει τις περικοπές σε δημόσιες υπηρεσίες μέσω του efficiency dividend -o Anthony Albanese ανέφερε πως κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε λάθη, όπως αυτό του Robodebt- αντίθετα θα επικεντρωθεί στις περικοπές συμβούλων και «εξωτερικών» συμβολαίων.
Το σχέδιο μας, έχει σχεδιαστεί για να οδηγήσει σε οικονομική ανάπτυξη και ενίσχυση της παραγωγής, είπε.
Αναφορά έγινε ακόμη σε μία εθνική στρατηγική κατά του ρατσισμού, την κατάργηση σε βίζες προσωρινής προστασίας (TPVs) και Safe Haven Enterprise (SHEVs) με τη δημιουργία μίας νέας υποκατηγορίας για μόνιμη βίζα, καθώς και ενίσχυση του προγράμματος εκμάθησης Αγγλικών από ενήλικες μετανάστες (Adult Migrant English Program).
Οι ανακοινώσεις του Εργατικού Κόμματος ήρθαν λίγο μετά την ανακοίνωση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας ότι η ανεργία μειώθηκε στο 3,9%, σε χαμηλά σχεδόν 50 ετών.
Ο κ. Morrison, πιστώθηκε την επίδοση αυτή, επιμένοντας πως οφείλεται στην οικονομική διαχείριση του Συνασπισμού.
Οι ψηφοφόροι, είπε, έχουν μία σημαντική επιλογή αυτό το Σάββατο. Οι Εργατικοί είπαν ότι θα «αυξήσουν το έλλειμμα κατά 7 δισ. δολ. … εμείς μειώνουμε το έλλειμμα κατά 1 δισ. δολ.».
Αλλά η γερουσιαστής Gallagher υπογράμμισε ότι παρότι οι δεσμεύσεις για τη φροντίδα παιδιών θα είναι κοστοβόρες, θα επιταχύνουν την οικονομική ανάπτυξη, καθώς περισσότεροι γονείς θα μπουν στην αγορά εργασίας.
Σημαντικές δαπάνες υπόσχονται οι Εργατικοί επίσης για τη φροντίδα ηλικιωμένων, δωρεάν θέσεις σε TAFE αλλά και ανάπτυξη του τομέα εναλλακτικών πηγών ενέργειας.
«Το σχέδιό μας προβλέπει μείωση των ελλειμμάτων, τόσο σε (ονομαστικούς) όρους δολαρίων, όσο και ως ποσοστό επί της οικονομίας (ΑΕΠ), κάθε χρόνο», είπε η κα Gallagher.
