Με καθυστέρηση ενός χρόνου λόγω της πανδημίας, η Ενορία Εισοδίων της Θεοτόκου (3-7 Macedon Avenue, North Balwyn) και η Κυπριακή Κοινότητα Μελβούρνης & Βικτώριας, τέλεσαν τη Κυριακή, 10 Ιουλίου 2022, Εθνικό Μνημόσυνο και πανηγυρική δοξολογία, ιερουργούντος του Επισκόπου Σωζοπόλεως κ. Κυριακού, βοηθούμενου υπό του πατρός Νικολάου, για ανάπαυση των ψυχών, των υπέρ πίστεως και πατρίδος σφαγιασθέντων υπό των Τούρκων, την 9η Ιουλίου 1821 στην Κύπρο.
Το μνημόσυνο έγινε υπό την αιγίδα της Βικτωριανής Επιτροπής Εθνικής Επετείου και θα γίνει παρουσία της Ύπατης Αρμοστή της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αυστραλία, κ. Μάρθας Μαυρομμάτη, πολιτικών, αντιπροσώπων των εθνικοτοπικών μας Αρχών και παροικιακών Οργανισμών.
Η 9η Ιουλίου 1821, είναι ένας σημαντικός σταθμός στην μακραίωνη ιστορία της μεγαλονήσου. Είναι η μέρα που οδηγήθηκαν στην αγχόνη στην πλατεία της Λευκωσίας, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, μαζί με τους επισκόπους Χρύσανθο της Πάφου, Μελέτιο του Κιτίου, Λαυρέντιο της Κερύνειας και άλλους κληρικούς και των 487 πατριωτών στην, για την συμμετοχή τους στην Επανάσταση του Έθνους ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Μετά τις σφαγές στη Λευκωσία, κάθε επαναστατική κίνηση ανεστάλη, ενώ πολλοί Ελληνοκύπριοι αγωνιστές πήγαν στην Ελλάδα και έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες.
Στα ιστορικά στοιχεία από τα Εθνικά Αρχεία, για όσα διαδραματίστηκαν και το μερτικό της Κύπρου στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, προστίθενται και στίχοι από τους λυρικούς ποιητές της μεγαλονήσου, Βασίλη Μιχαηλίδη και Δημήτρη Λιπέρτη, που περιγράφουν «τα κακά της Κύπρου και τον αποκεφαλισμό των μαρτύρων και λαϊκών στο σαράι», την τότε κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας.
Για την Ρωμιοσύνη, ο εθνικός, διαλεκτικός ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης, στηριζόμενος στην αφήγηση του τότε περιηγητή Τζον Κάρνε, γράφει: «Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζαιρη του κόσμου, κανένας δεν εβρέθηκεν για να την ιξηλείψη, κανένας, γιατί σιέπει την, που τάψη ο Θεός μου. Η Ρωμιοσύνη εν να χαθή όντας ο κόσμος λείψη».
Εν κατακλείδι, η υπέρτατη θυσία των ιερωμένων και λαϊκών της 9ης Ιουλίου του 1821, φανερώνει περίτρανα την συμμετοχή της Κύπρου στους αγώνες του Έθνους, γιατί τα πάθη και η μοίρα Ελλάδας και Κύπρου, είναι κοινά στο αναλλοίωτο όραμα της λευτεριάς.
Τα οστά του Αρχιεπισκόπου και των Επισκόπων, βρίσκονται σε υπόγεια κρύπτη στην εκκλησίας της Φανερωμένης στη Λευκωσία, ενώ η επιτύμβια πλάκα αποκαλύπτει τα ονόματα, για να θυμίζουν το τίμημα και το μερτικό της Κύπρου στην Επανάσταση.
