ΤΟ ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, άλλοτε ως φάρσα και άλλοτε ως τραγωδία, δεν υπάρχει αμφιβολία.
ΟΙ πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία -που δεν αποκλείεται τελικά να αλλάξουν και πάλι το χάρτη της Ανατολικής Ευρώπης- το επιβεβαιώνουν.
ΟΙ αρχαίοι Έλληνες έκαναν (χοντρικά, εντάξει;) ό,τι κάνουν οι Ρώσοι σήμερα (για πολλοστή φορά) πριν 2.700 χρόνια, αρχίζοντας να αποικούν τις παραθαλάσσιες περιοχές της Μαύρης Θάλασσας και βαφτίζοντας την Κριμαία Ταυρίδα.
«ΕΜΕΙΣ», δηλαδή, είμαστε αυτοί που βάλαμε την Ουκρανία στον χάρτη και την κάναμε γνωστή στον τότε μικρό (και αιμοδιψή) κόσμο δίνοντας το «καλό» παράδειγμα που ακολούθησαν αργότερα, όχι μόνο οι φιλοπόλεμες ευρωπαϊκές φυλές, αλλά και οι ορδές της Ασίας.
ΤΟ who is who των βαρβαρικών φυλών της Ευρώπης και της Ασίας, με πρώτους και καλύτερους τους αρχαίους Έλληνες (που ανήγαγαν τις κατακτήσεις ξένων εδαφών σε επιστήμη) πέρασε από τα πλούσια εδάφη της Ουκρανίας.
ΚΑΙ ποιος δεν πέρασε από την Ουκρανία; Μετά τους Έλληνες, τη χώρα κατάκτησαν οι Σκύθες, οι Σαρμάτες, οι Γότθοι, οι Τάταροι, οι Ρωμαίοι, οι Βάνδαλοι, οι Οστρογότθοι, οι Βησιγότθοι, οι Ούννοι, οι Άβαροι, οι Τσερκέζοι, οι Σλάβοι, οι Μογγόλοι, οι Ρώσοι, οι Γενουάτες, οι Οθωμανοί και ο κατάλογος των κατακτητών τέλος δεν έχει.
ΟΙ κατακτήσεις ξένων εδαφών τα παλαιά χρόνια ήταν θέμα επιβίωσης για πολλές φυλές, ενώ το πλιάτσικο από τους πολέμους υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα κίνητρά τους.
ΠΟΛΛΕΣ ευρωπαϊκές και ασιατικές φυλές ζούσαν αποκλειστικά ως μισθοφόροι των ισχυρότερων και «αμείβονταν» από τα λάφυρα των λεηλασιών.
ΟΣΑ κατάφερνες να αρπάξεις, καίγοντας, καταστρέφοντας, κλέβοντας και σκοτώνοντας, ήταν δικά σου
ΟΙ ορδές του Τζένγκινς Χαν, (με ραχοκοκαλιά τους Μογγόλους) κατάφεραν γύρω στο 1200 μ.Χ. να κατακτήσουν, μέσα σε λίγες σχετικά δεκαετίες, ολόκληρο τον Κόσμο (από την Κορέα μέχρι τη σημερινή Γαλλία)έχοντας το πλιάτσικο (και, βέβαια, τη δίψα για εξουσία) ως κίνητρο.
Ο Πούτιν σήμερα δεν έκανε τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο, απ’ ό,τι έκανε ο πρώτος Ρώσος Τσάρος (ο Ιβάν ο Τρομερός) πριν 700 χρόνια που κατέκτησε την Ουκρανία, εγκαθιδρύοντας τη Ρωσική Αυτοκρατορία, που αντικατέστησε το Βασίλειο της Μοσχοβίας.
ΜΙΑ πρόχειρη ματιά να ρίξει κανείς στην ιστορία, θα διαπιστώσει ότι κάνει συνεχώς κύκλους που προστίθενται στο σπιράλ.
ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ εκατομμύρια άνθρωποι έχουν θυσιαστεί για έθνη, θρησκείες, πατρίδες, αυτοκρατορίες, σημαίες, σύνορα και βασίλεια που σήμερα δεν υπάρχουν.
Η Ουκρανία μάς δίνει σήμερα την ευκαιρία να κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή στο παρελθόν, το οποίο και λειτουργεί και ως μπούσουλας για να ερμηνεύσουμε το παρόν και να ανιχνεύσουμε το μέλλον.
ΚΑΙ το καταγραμμένο ιστορικό παρελθόν της Ουκρανίας αρχίζει (όπως αναφέραμε και πιο πάνω) με την αποίκηση της χώρας από τους αρχαίους Έλληνες, που την εποχή εκείνη είχαν αποικίες στη Μικρά Ασία, το Βόσπορο, τη Νότια Ιταλία, τη Σικελία και την Κορσική.
ΟΙ Έλληνες, από το 700 π.Χ. έως το 200 π.Χ. ίδρυσαν στην Κριμαία πλειάδα αποικιών που για 500 χρόνια ήκμασαν.
Η πρώτη ελληνική δυναστεία στην Κριμαία ήταν των Αρχαιονακτίδων το 480 π.Χ., που μαζί με τις υπόλοιπες ελληνικές αποικίες της Μαύρης Θάλασσας, ενώθηκαν πολιτικά και θρησκευτικά σε Αμφικτιονία.
ΤΗ δυναστεία των Αρχαιονακτίδων ακολούθησε αυτή των Σπαρτακιδών, (που πήρε το όνομά της από τον Βασιλιά Σπάρτακο το 310 π.Χ.
ΤΟ κράτος των Σπαρτακιδών καταλύθηκε τον δεύτερο προ Χριστού αιώνα από τον Μιθριδάτη και έγινε τμήμα του Βασιλείου του Πόντου για να ακολουθήσουν μετά από χρόνια οι Σκύθες που έδωσαν και το όνομά τους στη σημερινή Ουκρανία που τότε ήταν γνωστή ως Σκυθία.
ΝΑ πούμε, επίσης, ότι μερικά ελληνικά φύλλα που κατοικούσαν σε περιοχές της σημερινής Ουκρανίας, αλλά μιλούσαν ένα ταταρικό γλωσσικό ιδίωμα, ονομάζονταν Ουρούμοι.
ΓΙΑ να μην σας κουράσω με τις διαδοχικές κατακτήσεις της Ουκρανίας από διάφορα γερμανικά, σκανδιναβικά και άλλα φύλα την πρώτη μετά Χριστού χιλιετία, να τονίσω ότι η Ουκρανία δεν αποτελεί εξαίρεση, αφού κάτι παρόμοιο, βέβαια, γινόταν και στην υπόλοιπη Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
ΜΕ άλλα λόγια, «κόσμος πήγανε και ερχόταν», που σημαίνει (για όποιον ελάχιστα καταλαβαίνει) ότι ο κόσμος ανέκαθεν ήταν ένα μωσαϊκό φυλών και εθνοτήτων που κάθε τόσο άλλαζε σύνορα.
ΣΥΝΕΠΩΣ, όσοι επικαλούνται «συγγένειες αίματος» και «εθνική καθαρότητα» για να αποδείξουν (για παράδειγμα) ότι είναι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων, το μόνο που καταφέρνουν είναι να αποδεικνύουν το μέγεθος της άγνοιάς τους.
ΑΣ επανέλθουμε, όμως, στην Ουκρανία, που με κάποια καθυστέρηση «επισκέφθηκε» και ο Χριστιανισμός το 988 μετά τη γέννηση του Χριστού.
Ο πρώτος που επίσημα βαπτίσθηκε χριστιανός, στα νερά του ποταμού Δνείπερου, από ιερείς που είχαν φτάσει εκεί από το Βυζάντιο, ήταν ο πρίγκιπας Βλαδίμηρος, που πήρε το όνομα Βασίλειος.
Ο Βλαδίμηρος, ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων που ασπάζονταν τη νέα θρησκεία, γκρέμισε το άγαλμα του ειδωλολατρικού θεού Περούν, που δέσποζε στο λόφο πάνω από το Κίεβο.
ΑΠΟ το 1325 έως το 1648 η Ουκρανία πέρασε στην κυριαρχία της Πολωνολιθουανικής Κοινοπολιτείας, η οποία ανατράπηκε από τους Κοζάκους με τη βοήθεια του Τσάρου Αλεξίου, ο οποίος και τους προσεταιρίστηκε για να αντιμετωπίσει τους Πολωνούς, που τότε ήταν μεγάλη δύναμη.
ΛΙΓΑ χρόνια αργότερα και, συγκεκριμένα, το 1656, οι Κοζάκοι ενώθηκαν με τους Ρώσους, οι οποίοι από το 1700 εδραίωσαν την κυριαρχία τους σε ολόκληρη την Ουκρανία.
ΤΟ 1917, μετά την επικράτηση των Μπολσεβίκων, η Ουκρανία καταλήφθηκε από τις Κεντρικές Δυνάμεις της Ευρώπης, οι οποίες και ίδρυσαν την Εθνική Ουκρανική Δημοκρατία η οποία και κράτησε μέχρι τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
ΣΤΗ συνέχεια οι Ρώσοι επανήλθαν και πάλι το 1922 που η Ουκρανία έλαβε μέρος στην ίδρυση της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία και διαλύθηκε το 1991, ενώ το 1954 η Κριμαία μεταφέρθηκε διοικητικά στην επικράτεια της Ουκρανίας.
ΣΤΟ χρονικό διάστημα από το 1921 έως το 1933, υπολογίζεται ότι πέθαναν από λιμό πάνω από 5 εκατομμύρια Ουκρανοί λόγω της κολεκτιβοποίησης της γης του από το Στάλιν.
ΚΑΤΑ τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρξε σχέδιο δημιουργίας ενός κρατικού μορφώματος, ανάλογου με αυτό της Κροατίας του Άντε Πέβελιτς.
ΤΟ σχέδιο, όμως, δεν τελεσφόρησε και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής (1941-1944) στην Ουκρανία δημιουργήθηκαν διάφορες αντάρτικες ομάδες από τις οποίες άλλες πολέμησαν κατά των Γερμανών και άλλες, με τη συγκατάθεση των τελευταίων, στράφηκαν με φανατισμό κατά των Πολωνών.
ΟΙ εθνικιστές Ουκρανοί βοήθησαν τους Γερμανούς με την ελπίδα ότι θα απαλλαγούν από τους Ρώσους, αλλά μετά το τέλος του πολέμου και τη νίκη των Ρώσων και των υπόλοιπων συμμάχων, η Ουκρανία επανήλθε στην… αγκαλιά της μητέρας (και… προστάτιδας) Ρωσίας.
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ κράτος έγινε και πάλι η Ουκρανία μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και τη διάλυση της κραταιάς Σοβιετικής Ένωσης.
ΜΕ δυο κουβέντες, ό,τι συμβαίνει σήμερα κάθε άλλο παρά καινούργιο είναι. Μια επανάληψη των ίδιων καταστάσεων έχουμε στις καινούργιες συνθήκες.
Η Ρωσία του Πούτιν συνεχίζει να συμπεριφέρεται όπως η Ρωσία των Τσάρων και να θεωρεί την Ουκρανία δικό της αμπελοχώραφο.
ΟΛΑ δείχνουν (για άλλη μια φορά) ότι οι Ρώσοι δεν είναι διατεθειμένοι να αφήσουν την Ουκρανία να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.
ΓΙ’ αυτούς είναι χώρος ζωτικής σημασίας και το ανάχωμα της Ρωσίας μπρος στην πάντα «ύποπτη» Δυτική επιρροή.
ΚΑΤΑ πάσα πιθανότητα, θα βρεθεί μια μέση λύση για να σωθούν τα προσχήματα και από τις δύο πλευρές.
ΔΕΝ αποκλείεται να γίνει δημοψήφισμα στην Κριμαία και, ενδεχομένως, και σε ορισμένες άλλες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας, και να τους δοθεί μια αυτονομία.
ΟΙ Ευρωπαίοι και Αμερικανοί, βέβαια, θα φέρουν αντιρρήσεις, αλλά, τελικά, θα αποδεχτούν μια «λύση» χωρίς όπλα, και αυτό είναι που επιδιώκει ο Πούτιν.
ΕΚΤΟΣ όλων των άλλων, οι εξελίξεις στην Ουκρανία δείχνουν την πλήρη αποτυχία των διεθνών οργανισμών και ίσως αποτελέσουν την αφετηρία για κάτι καινούργιο που πραγματικά θα έχει τη δύναμη να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τέτοιες κρίσεις.
ΔΕΝ αναφέρθηκα στη διαχρονική ελληνική παρουσία στην Κριμαία και την υπόλοιπη Ουκρανία, γιατί το έχουμε ήδη καλύψει ειδησεογραφικά, ενώ θα γραφτούν περισσότερα τις επόμενες βδομάδες.
ΑΥΤΑ για σήμερα και ας ελπίσουμε ότι θα αποφευχθεί μια ακόμα αιματοχυσία. Γεια χαρά.
