Ο Michael Christofas εξερευνά στο «Persona» τις ζωές και την τέχνη βετεράνων πολέμου

Πρόκειται για ένα πρότζεκτ που μέσα από μεικτά μέσα ρίχνει φως στον κόσμο των νυν και πρώην στρατιωτικών που σφυρηλατούν το δρόμο τους στην καλλιτεχνική σκηνή της Αυστραλίας.

Ο εικαστικός καλλιτέχνης και φωτογράφος Michael Christofas παρουσίασε τον περασμένο μήνα το διαδικτυακό μέρος του του πρωτότυπου καλλιτεχνικού πρότζεκτ «Persona», που ανέπτυξε σε συνεργασία με τον συγγραφέα Gabriel Holmes και το Εθνικό Μουσείο Βετεράνων Αυστραλίας (Australian National Veterans Arts Museum-ANVAM).

Πρόκειται για το δεύτερο μέρος από τα τρία σκέλη που συνθέτουν αυτό το έργο, το οποίο εγκιανιάστηκε τον Μάρτιο, σε μια έκθεση στην αίθουσα Queens Hall του πολιτειακού Κοινοβουλίου της Βικτώριας, μετά από πρόσκληση του πολιτειακού υπουργού υποθέσεων Βετεράνων, Shaun Leane.

Ήταν η πρώτη έκθεση που πραγματοποιήθηκε στο Κοινοβούλιο μετά την πανδημία COVID-19.

Για τον πρώην Βρετανό στρατιώτη και βετεράνο των Ενόπλων Δυνάμεων της Αυστραλίας, Sean Burton, η τέχνη του δρόμου είναι ένα μέσο που χρησιμοποιεί για να αφηγηθεί τις ιστορίες φίλων, μαζί με τους οποίους υπηρέτησε στον στρατό. Φώτο: Supplied/Michael Christofas

Το «Persona», που επιχορηγήθηκε από το Υπουργείο Υποθέσεων Βετεράνων, ρίχνει μια προσωπική ματιά στη ζωή και το έργο σύγχρονων καλλιτεχνών που υπηρετούν ή υπηρέτησαν στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Στη σελίδα του «Persona»στο διαδίκτυο, παρουσιάζονται 44 πορτραίτα καλλιτεχνών που υπηρέτησαν στον στρατό. Το κάθε πορτραίτο συνοδεύεται από μία αφήγηση της πορείας τους. Αυτό το μέσο προβολής των βετεράνων καλλιτεχνών δίνει τη δυνατότητα σε ένα ευρύτερο κοινό, στην Αυστραλία, αλλά και διεθνώς, να συνδεθεί με τις ιστορίες υπηρεσίας στον στρατό και τις θυσίες αυτών των ανθρώπων, και ειδικά εκείνων που έχουν ενταχθεί στην κοινότητα καλλιτεχνών των βετεράνων πολέμου.

Γεννημένος στη Μελβούρνη, ο Christofas εργάζεται για περισσότερο από μία δεκαετία ως ανεξάρτητος φωτογράφος στην Αυστραλία και το εξωτερικό. Το τελευταίο σκέλος αυτού του τελευταίου του έργου που ξεκίνησε το 2017, θα ολοκληρωθεί με τη δημιουργία μιας έντυπης έκδοσης που θα κυκλοφορήσει περίπου τον Φεβρουάριο.

«Όλα ξεκίνησαν όταν επισκέφθηκα μια έκθεση που φιλοξένησε η ANVAM με έργα που φιλοτέχνησαν βετεράνοι πολέμου, και η περιέργειά μου άναψε», είπε στον «Νέο Κόσμο».

Η βετεράνος του στρατού Nyulla Safi αντλεί έμπνευση από τη ζωή στους πίνακές της. Έχει εμφανιστεί σε διεθνείς καλλιτεχνικές εκδόσεις, παρά τη διαβεβαίωση του καθηγητή Τέχνης στο Λύκειο ότι ‘δεν έχεις ούτε μια καλλιτεχνική φλέβα στο σώμα σου. Φώτο: Supplied/Michael Christofas

Το Εθνικό Μουσείο ANVAM, αποτελεί μια φιλανθρωπική οργάνωση βετεράνων που επικεντρώνεται στην προώθηση της ευημερίας των βετεράνων της Αυστραλίας μέσω προγραμμάτων, έργων και συνεργασιών καλλιτεχνικής φύσης.

«Ήθελα να μάθω περισσότερα για τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από τα έργα που εκτίθενται, και σε αυτό το σημείο η Tanja Johnston από την ANVAM και εγώ σκεφτήκαμε την ιδέα για αυτή τη σειρά».

Ο Christofas εξηγεί ότι ενώ ξεκίνησε «πολύ ad-hoc», το έργο άρχισε να τραβάει το ενδιαφέρον στις αρχές του 2020, όταν έλαβαν μια σημαντική επιχορήγηση από το Υπουργείο Υποθέσεων Βετεράνων.

«Αλλά τα lockdown και οι περιορισμοί του COVID είχαν τεράστιο αντίκτυπο στο έργο μας, οπότε το χρονοδιάγραμμα έπρεπε να παραταθεί μέχρι το τέλος αυτού του έτους».

Το έργο «Persona» του φωτογράφου και εικαστικού καλλιτέχνη Michael Christofas πρόκειται να κυκλοφορήσει σε έντυπη έκδοση περίπου τον Φεβρουάριο του 2023. Φώτο: Supplied/Michael Christofas

Ο ίδιος λέει ότι ήθελε να συνεχίσει τη σειρά για τους βετεράνους, για να αναγνωρίσει μέσα από αυτήν τις θυσίες που έχουν κάνει όσοι υπηρέτησαν τη χώρα μας.

«Αυτοί οι άνθρωποι έχουν μια ιστορία που πρέπει να ειπωθεί. Ορισμένοι που συμμετείχαν σε αυτή τη σειρά είχαν ή εξακολουθούν να έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως μετατραυματικό στρες, ως αποτέλεσμα των τραυματικών εμπειριών που έζησαν ενώ υπηρετούσαν τη χώρα τους», λέει.

«Η τέχνη τους βοηθά να διαχειριστούν την ψυχική τους υγείας. Πριν ξεκινήσω αυτό το έργο δεν είχα ιδέα ότι υπήρχε μια ομάδα ανθρώπων που είχαν υπηρετήσει στις ένοπολες δυνάμεις οι οποίοι ήταν δραστήριοι στην καλλιτεχνική σκηνή της Αυστραλίας».

Η Karen και ο John είναι ένα ζευγάρι που υπηρέτησε στις Ένοπλες Δυνάμεις και σήμερα ασχολούνται με τις Τέχνες. Η Karen είναι ζωγράφος και ο John τραγουδοποιός. Φώτο: Supplied/Michael Christofas

Ο Christofas εξηγεί ότι ένα από τα αποτελέσματα του «Persona» ήταν να καταρρίψει τα στερεότυπα που σχετίζονται με τους βετεράνους.

«Για πολλούς ανθρώπους, ένας βετεράνος πολέμου είναι μια φυσιογνωμία ηλικιωμένου που συμμετέχει στις παρελάσεις την Ημέρα των ANZACs. Το «Persona» αμφισβητεί αυτή την αντίληψη».

Ο Christofas δήλωσε στον «Νέο Κόσμο» ότι η ελληνική του ταυτότητα επηρέασε τον τρόπο με τον οποίο προσέγγισε αυτό το έργο.

«Η ελληνική πλευρά μου, ήθελε να αγκαλιάσω την κοινότητα, τους ανθρώπους. Είναι αυτή που με προκαλεί να συμμετέχω σε δράσεις για τις οποίες έχω πάθος, και φυσικά πιστεύω ότι αυτό βγαίνει και στη δουλειά μου», λέει.

«Θα μπορούσατε να περιγράψετε τα πορτραίτα που τραβάω ως ‘Περιβαλλοντικά’, καθώς τραβάω τις εικόνες αυτών των ανθρώπων στον δικό τους χώρο τους… σ’ ένα στούντιο, το σπίτι τους, σε μια καφετέρια ή σε ένα πάρκο. Βασικά, όπου αισθάνονται άνετα».

Η Lauren Curtis είναι πρώην υδρογράφος του αυστραλιανού Πολεμικού Ναυτικού, η οποία ανακάλυψε ξανά το πάθος της για τη φωτογραφία. Φώτο: Supplied/Michael Christofas

«Χρειάστηκαν εβδομάδες, μήνες… Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάστηκε πάνω από ένας χρόνος επικοινωνίας και συναντήσεων μέχρι να νιώσουν άνετα μπροστά στο φακό», λέει ο Christofas εξηγώντας τη διαδικασία που ακολούθησε για να τραβήξει τα πορτραίτα που παρουσιάζονται στο πρότζεκτ.

Ένα από τα έργα του Christofas παρουσιάστηκαν τον περασμένο μήνα στην έκθεση του Πολιτιστικού Συνδέσμου Ελλήνων Αυστραλών (GACL) ‘Χαμένες Πατρίδες’.

Είναι ένας από τους 42 καλλιτέχνες που είναι σήμερα καταχωρημένοι στον κατάλογο Ελληνοαυστραλών Καλλιτεχνών (Greek Australian Artists Directory-GAAD), μια πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην προώθηση των έργων και των ιστοριών των Ελλήνων καλλιτεχνών στην κοινωνία της Αυστραλίας.

«Είναι σπουδαίο να είσαι μέλος μιας κοινότητας Ελληνοαυστραλών καλλιτεχνών. Συνδέθηκα με την Vasy Petros και το GAAD πριν από περίπου έξι μήνες, και ήταν τιμή μου που το έργο μου εκτέθηκε στην πρόσφατη έκθεση ‘Χαμένες Πατρίδες’», λέει ο Christofas.

Ο Roger Marsh, ποιητής και συγγραφέας, υπηρέτησε στην Αεροπορία μετά την τρομοκρατική επίθεση στους “Δίδυμους Πύργους” στην Νέα Υόρκη. Φώτο: Supplied/Michael Christofas

Είναι ένα τραγικό ιστορικό γεγονός ότι οι ανάγκες των βετεράνων πολέμων -πολλοί από τους οποίους κάνουν την υπέρτατη θυσία δίνοντας της ζωής τους- έχουν παραμεριστεί πολύ συχνά στο παρελθόν. Έργα όπως το «Persona» χρησιμεύουν επομένως ως μια εύστοχη υπενθύμιση ότι για πολλούς βετεράνους η μάχη δεν τελειώνει μόλις τελειώσει ο πόλεμος.

*Για να μάθετε περισσότερα για το έργο επισκεφθείτε τη διεύθυνση www.persona.org.au