Η Αλίκη Βουγιουκλάκη ως «Μανταλένα» βουτάει στα νερά της Αντιπάρου, εκεί είναι γυρισμένη η ταινία, μετά από μηχανορραφία που στήθηκε με τον παπά του χωριού (Παντελής Ζερβός) για να θεωρηθεί από το χωριό ευλογημένη… Από τότε πολλές γυναίκες έχουν βουτήξει στα νερά λιμνών, ποταμών και θαλασσών της Ελλάδας αλλά και όλου του κόσμου για να αποδείξουν ότι η ανέλκυση του σταυρού σύμφωνα με το έθιμο την ημέρα των Φώτων, δεν είναι ανδρικό προνόμιο.
Αυτό έχει γίνει αρκετές φορές και στην Αυστραλία. Αυτές τις μέρες, πάλι, έγινε συζήτηση για το αν η εκκλησία μας επιτρέπει στις γυναίκες να βουτάνε για τον σταυρό.
Ο «Νέος Κόσμος» ρώτησε το Γραφείο της Αρχιεπισκοπής και η θέση ήταν ξεκάθαρη:
«Οι γυναίκες είναι ευπρόσδεκτες να βουτάνε για τον σταυρό. Αρκεί, φυσικά, να είναι ευπρεπώς ενδεδυμένες.
Εξάλλου όσοι βρέθηκαν στον αγιασμό των υδάτων που έγινε στο Frankston από τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας θα διαπίστωσαν πως έπεσαν και κορίτσια στην θάλασσα.
Και αυτό δεν συμβαίνει για πρώτη φορά. Έχει γίνει και στο Rye και στην Αδελαϊδα.
Πάντως η ξεκάθαρη διευκρίνηση που έγινε από το γραφείο της Αρχιεπισκοπής στο «Νέο Κόσμο» για την συμμετοχή γυναικών στην ανέλκυση του σταυρού προκάλεσε τα θετικά σχόλια αναγνωστών μας μετά την δημοσίευσή της στην αγγλική μας έκδοση.
Η εφημερίδα μας ζήτησε την διευκρίνηση αυτή γιατί ειπώθηκαν παράπονα ότι στο Port Melbourne απαγορεύτηκε σε γυναίκες να βουτήξουν.
Θεοφάνεια: Γιατί ρίχνουμε το Σταυρό στη θάλασσα
Η βασική τελετουργία της ημέρας των Θεοφανείων είναι ο «αγιασμός των υδάτων» με τη κατάδυση (ρίψη) του Σταυρού κατά μίμηση της Βάπτισης του Θεανθρώπου.
Θεοφάνεια εννοούμε, στην ανατολική χριστιανική θρησκεία, την ημέρα της βάπτισης του Ιησού στον ποταμό τον Ιορδάνη από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. Το όνομα «Θεοφάνεια» προέρχεται από την αποκάλυψη και των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας. Και στον τόπο μας, αγιάζονται τα νερά, οι ιερείς ρίχνουν έναν ξύλινο σταυρό σε θάλασσες και ποτάμια και οι πιστοί βουτάνε να τον πιάσουν.
Στην ελληνική εθιμολογία όμως, ο εν λόγω Αγιασμός έχει και την έννοια του καθαρμού, του εξαγνισμού των ανθρώπων καθώς και της απαλλαγής του από την επήρεια των δαιμονίων.
Η τελευταία δε αυτή έννοια δεν είναι ασφαλώς αυστηρά χριστιανική, αλλά έχει ρίζες στην αρχαία λατρεία.
Η κατάδυση του Σταυρού, κατά τη λαϊκή πίστη δίνει στο νερό καθαρτικές και εξυγιαντικές ικανότητες.
Οι κάτοικοι πολλών περιοχών μετά τη κατάδυση τρέχουν στις παραλίες της θάλασσας ή στις όχθες ποταμών ή λιμνών και πλένουν τα αγροτικά τους εργαλεία ακόμη και εικονίσματα. Κατά τη κοινή λαϊκή δοξασία ακόμη και τα εικονίσματα με το πέρασμα του χρόνου χάνουν την αρχική δύναμη και αξία τους που την αποκτούν όμως εκ νέου από το αγιασμένο νερό.
