Η Αποθεματική Τράπεζα της Αυστραλίας (RBA) συνέχισε, όπως αναμενόταν, με αύξηση του βασικού επιτοκίου της (cash rate) κατά 0,25% στο 3,6% πλέον, με αυτούς που εξοφλούν δάνεια -και όχι μόνο- να… πονούν.
Ήταν η 10η διαδοχική αύξηση της RBA (ρεκόρ), σε αντίστοιχες συνεδριάσεις κάθε μήνα από τον περασμένο Μάιο και έπειτα, όταν το επιτόκιο ήταν στο ιστορικό χαμηλό του 0,1%
Το 3,6% αποτελεί το υψηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2012, ενώ η άνοδος κατά 3,5% σε σχέση με πέρυσι έχει «περάσει» στους δανειολήπτες.
Ενδεικτικά αυτό σημαίνει, σύμφωνα με την RateCity, ότι αυτοί που εξοφλούν στεγαστικά δάνεια 500.000 δολαρίων θα έχουν σύντομα να αντιμετωπίσουν, κατά μέσο όρο, μηνιαίες δόσεις αποπληρωμής σχεδόν κατά 1.000 δολάρια μεγαλύτερες από ό,τι πριν από ένα χρόνο.
Μόνο η τελευταία αύξηση του 0,25% πρόσθεσε 77 δολάρια το μήνα στις αποπληρωμές 500.000 δολαρίων και τα διπλάσια σε ένα ενυπόθηκο δάνειο 1 εκατομμυρίου δολαρίων.
Σε ένα στεγαστικό δάνειο ύψους 604.000 δολαρίων, η τελευταία αύξηση προσθέτει σχεδόν 100 δολάρια στις μηνιαίες αποπληρωμές. Στο ίδιο ενυπόθηκο δάνειο, η σωρευτική αύξηση των επιτοκίων έχει προσθέσει 1.190 δολάρια. Πολλαπλασιάστε επί 12 για να υπολογίσετε το επιπλέον κόστος κάθε χρόνο (14.280 δολ.).
Και δε φτάσαμε στο… τέλος. Όχι ακόμη τουλάχιστον, αν και φαίνεται πως πλησιάζουμε με τον διοικητή της RBA, Phillip Lowe, να «μετριάζει» το επερχόμενο «κακό» (δηλαδή τις νέες αυξήσεις του επιτοκίου) σε δηλώσεις του την Τρίτη, μετά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας.
Ειδικότερα, με τον πληθωρισμό να παραμένει πολύ υψηλά, οι αποπληρωμές στεγαστικών δανείων είναι πιθανό να γίνουν ακόμη πιο ζόρικες, με τον κ. Lowe, να επισημαίνει ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον μία ακόμη αύξηση του επιτοκίου της (στο πρόσφατο παρελθόν χρησιμοποιούσε πληθυντικό).
«Το Δ.Σ. αναμένει ότι θα χρειαστεί περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής (έκανε λόγο για αυξήσεις επιτοκίων σε παλαιότερες δηλώσεις) για να διασφαλιστεί ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στον στόχο και ότι αυτή η περίοδος υψηλού πληθωρισμού θα είναι μόνο προσωρινή», ανέφερε.
«Για να εκτιμήσει πότε και πόσο πρέπει να αυξηθούν περαιτέρω τα επιτόκια, το Δ.Σ. θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, στις τάσεις στις δαπάνες των νοικοκυριών και στις προοπτικές για τον πληθωρισμό και την αγορά εργασίας».
Ο «τόνος» της δήλωσής του λοιπόν σα να ήταν πάντως λιγότερο δυναμικός από ό,τι ήταν μόλις πριν από έναν μήνα, καθώς μεσολάβησαν τα στοιχεία για την ανάπτυξη, που ήταν ασθενέστερη του αναμενόμενου, την απασχόληση και τους μισθούς.
«Σε συνολικό επίπεδο, η αύξηση των μισθών εξακολουθεί να συνάδει με τον στόχο για τον πληθωρισμό και τα πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν μικρότερο κίνδυνο ενός κύκλου στον οποίο οι τιμές και οι μισθοί κυνηγούν το ένα το άλλο», είπε ο κ. Lowe.
«Το Διοικητικό Συμβούλιο, ωστόσο, παραμένει σε εγρήγορση για τον κίνδυνο ενός σπιράλ τιμών-μισθών, δεδομένης της περιορισμένης πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας της οικονομίας και του ιστορικά χαμηλού ποσοστού ανεργίας».
«ΠΑΥΣΗ»
Την Τετάρτη, ο κ. Lowe, μιλώντας στην AFR Business Summit «επιβεβαίωσε» ότι το Δ.Σ. εξετάζει το ενδεχόμενο μιας «παύσης» μετά από 10 διαδοχικές αυξήσεις των επιτοκίων, αλλά το χρονοδιάγραμμα θα εξαρτηθεί από τα νέα οικονομικά στοιχεία.
«Στη χθεσινή συνεδρίαση (της Τρίτης) … συζητήσαμε τις καθυστερήσεις στη νομισματική πολιτική, τις επιπτώσεις της μεγάλης σωρευτικής αύξησης των επιτοκίων από τον Μάιο και τις δυσκολίες που προκαλούν τα υψηλότερα επιτόκια σε πολλά νοικοκυριά».
«Συζητήσαμε επίσης ότι, με τη νομισματική πολιτική να βρίσκεται πλέον σε ‘περιοριστικό έδαφος’, είμαστε πιο κοντά στο σημείο όπου θα είναι σκόπιμο να διακόψουμε τις αυξήσεις των επιτοκίων, ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος για την αξιολόγηση της κατάστασης της οικονομίας».
«Το σημείο στο οποίο θα είναι σκόπιμο να κάνουμε παύση θα καθοριστεί από τα δεδομένα και την εκτίμησή μας για τις προοπτικές».
Τα σχόλια του κ. Lowe έρχονται σε αντίθεση με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, της οποίας ο πρόεδρος Jerome Powell επισήμανε το ενδεχόμενο πιο επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων.
Η απόκλιση μεταξύ των δύο τραπεζών είχε ήδη οδηγήσει το αυστραλιανό δολάριο να χάσει δύο τοις εκατό έναντι του αμερικανικού δολαρίου σε λίγες ώρες.
Ο κ. Lowe έχει «απομακρυνθεί» από τις «βέβαιες» περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων, καθώς τα πρόσφατα στοιχεία για την ανάπτυξη της Αυστραλίας, την απασχόληση και τους μισθούς έχουν απογοητεύσει. Παράλληλα, οι κατά κεφαλήν καταναλωτικές δαπάνες να έχουν ήδη μειωθεί.
«Δεδομένων αυτών των αβεβαιοτήτων, το Δ.Σ. παρακολουθεί πολύ προσεκτικά τα δεδομένα από μήνα σε μήνα. Έχει την ευελιξία να αντιδράσει ανάλογα με τις ανάγκες», είπε ο διοικητής της RBA.
«Η κρίση μας, ωστόσο, παραμένει ότι είναι πιθανό να απαιτηθεί περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής για να επανέλθει ο πληθωρισμός στο στόχο εντός ενός λογικού χρονικού πλαισίου».
«Αναγνωρίζω ότι οι επιπτώσεις των υψηλότερων επιτοκίων γίνονται άνισα αισθητές σε όλη την κοινότητα. Η πιο άμεση επίπτωση για τα νοικοκυριά είναι στις ταμειακές ροές των ανθρώπων με υποθήκες κυμαινόμενου επιτοκίου».
Ωστόσο, επανέλαβε επίσης τη δέσμευση της RBA να κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο στόχο του 2%-3% σε εύλογο χρονικό διάστημα, ακόμη και αν αυτό σημαίνει αύξηση της ανεργίας, υποστηρίζοντας ότι η εναλλακτική λύση είναι πολύ χειρότερη.
«Εάν ο πληθωρισμός εδραιωθεί … απαιτούνται υψηλότερα επιτόκια και μεγάλη αύξηση της ανεργίας για να τον επαναφέρουμε και πάλι προς τα κάτω».
«Τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και στην Αυστραλία, όταν ο υψηλός πληθωρισμός εδραιώθηκε στη δεκαετία του 1970 και του 1980, το ποσοστό ανεργίας κατέληξε τελικά να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 5 ποσοστιαίες μονάδες για να μειωθεί ξανά ο πληθωρισμός».
Επί του παρόντος ευελπιστεί ότι η αύξηση της ανεργίας που απαιτείται για να τεθεί υπό έλεγχο το τρέχον επεισόδιο πληθωρισμού θα είναι πολύ μικρότερη.
«Εάν μπορέσουμε να πλοηγηθούμε με επιτυχία σε αυτό το ‘στενό μονοπάτι’, ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στο στόχο σε εύλογο χρονικό διάστημα και θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε κάποια από τα κέρδη στην αγορά εργασίας», είπε, σημειώνοντας ότι το ποσοστό ανεργίας στην Αυστραλία ήταν σταθερά κάτω από το 4% για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 50 χρόνια.
«Αυτή είναι η φιλοδοξία μας. Είναι ακόμη δυνατό να το πετύχουμε, αλλά πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και για άλλα αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένης μιας εντονότερης αύξησης της ανεργίας».
«ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΖΟΡΙΚΗ Η ΖΩΗ»
Ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers, παραδέχθηκε ότι η νέα αύξηση του επιτοκίου της RBA, καθιστά ακόμη πιο ζόρικη τη ζωή, ειδικά αυτών που αντιμετώπιζαν ήδη οικονομικά προβλήματα.
«Ήταν αναμενόμενο … οι αγορές το περίμεναν, αλλά εξακολουθεί να προκαλεί πόνο … Ο σωρευτικός αντίκτυπος αυτών (τω ν αυξήσεων του επιτοκίου) σε κάποιον για κάθε μισό εκατομμύριο δολάρια που χρωστάει τώρα είναι περίπου 1.000 δολάρια επιπλέον το μήνα σε πληρωμές τόκων», είπε ο κ. Chalmers.
Σημείωσε δε ότι τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι «τα αυστραλιανά νοικοκυριά ξόδεψαν περίπου 20 δισ. δολάρια σε πληρωμές τόκων στεγαστικών δανείων το τρίμηνο του Δεκεμβρίου σε σύγκριση με περίπου 11 δισ. δολάρια την ίδια περίοδο ένα χρόνο νωρίτερα».
Ανέφερε ότι οι αυξήσεις της RBA άρχισαν πριν αναλάβει αυτή η κυβέρνηση και ότι η Τράπεζα είναι ανεξάρτητη.
«Η δουλειά της κυβέρνησης είναι να αναλαμβάνει την ευθύνη για τα πράγματα στα οποία έχουμε επιρροή … Οι Αυστραλοί καταλαβαίνουν ότι μεγάλο μέρος αυτού του πληθωρισμού έρχεται από όλο τον Κόσμο και καταλαβαίνουν ότι οι ‘σπασμένες αλυσίδες’ εφοδιασμού εδώ στην Αυστραλία ήταν επίσης μέρος του προβλήματος».
«Και έτσι αναλαμβάνουμε την ευθύνη να αντιμετωπίσουμε αυτή την πτυχή του πληθωρισμού με υπεύθυνο και μεθοδικό τρόπο».
«Και η στρατηγική μας, των τριών σημείων, αφορά … την ελάφρυνση του κόστους ζωής, την προετοιμασία των ‘αλυσίδων’ εφοδιασμού και τη συγκράτηση (των δαπανών) στον προϋπολογισμό.
«Όπως αναφέρει η δήλωση του διοικητή της Αποθεματικής Τράπεζας … αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός έχει κορυφωθεί, αλλά θα είναι υψηλότερος από ό,τι θα θέλαμε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι θα θέλαμε».
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ελάφρυνση του κόστους διαβίωσης είναι στοχευμένη και υπεύθυνη, ώστε να κάνουμε τη ζωή των ανθρώπων λίγο πιο εύκολη, αλλά να μην αυξάνουμε τον πληθωρισμό…».
«Η ύψιστη προτεραιότητά μας είναι η ελάφρυνση του κόστους ζωής, με υπευθυνότητα».
Ο κ. Chalmers παρατήρησε επίσης ότι η «γλώσσα» που χρησιμοποιεί η RBA φαίνεται να «μαλακώνει» σε σχέση με επιπλέον αυξήσεις του επιτοκίου.
«Νομίζω ότι υπήρξε μια αποδυνάμωση της γλώσσας στη δήλωση της RBA … Προσπαθώ να μην είμαι ο κύριος ερμηνευτής των λόγων του διοικητή (της RBA)».
Από την πλευρά της, η αναπληρώτρια αρχηγός των Φιλελευθέρων, Sussan Ley, επέκρινε την κυβέρνηση σε σχέση με τη στάση της απέναντι στον πληθωρισμό.
«Η Αποθεματική Τράπεζα κάνει τη δουλειά της, η κυβέρνηση όχι», δήλωσε.
«Πρόκειται για έναν πρωθυπουργό (Anthony Albanese) που υποσχέθηκε να μειώσει τους λογαριασμούς ρεύματος 97 φορές, αλλά έκτοτε δεν είναι σε θέση να αναφέρει τον αριθμό 275 δολάρια και … πίστευε ότι θα μπορούσε να σας υποσχεθεί φθηνότερο στεγαστικό δάνειο τον Μάιο».
«Θέλω απλώς να επισημάνω ότι δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες του και δεν εκτιμά στην πραγματικότητα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όλοι».
«Πού είναι το σχέδιο για τον πληθωρισμό; Θέλω να πω, είναι απλή οικονομική επιστήμη, αν η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει σωστή δημοσιονομική πολιτική, αυτό κάνει τον πληθωρισμό να ανεβαίνει. Αυτό κάνει τα επιτόκια να ανεβαίνουν υψηλότερα από ό,τι χρειάζεται».
