Μετά από πολύμηνες διαβουλεύσεις, και πολλές -έντονες- αντιπαραθέσεις, ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός, Anthony Albanese, ανακοίνωσε με κάθε επισημότητα την Πέμπτη το ερώτημα που προτείνει η κυβέρνηση να τεθεί στους Αυστραλούς κατά το επερχόμενο δημοψήφισμα για τη «Φωνή των Πρώτων Εθνών στο Κοινοβούλιο», αλλά και το σχετικό σχέδιο τροπολογίας του Συντάγματος.

Όπως δήλωσε ο κ. Albanese η Ομάδα Εργασίας με εκπροσώπους των Πρώτων Εθνών που συστάθηκε σχετικά με το δημοψήφισμα -το οποίο αναμένεται να διεξαχθεί έως τον Δεκέμβριο φέτος- κατέληξε στο εξής ερώτημα:

«Πρόταση νόμου: να τροποποιηθεί το Σύνταγμα ώστε να αναγνωριστούν οι Πρώτοι Λαοί της Αυστραλίας με την καθιέρωση μιας Φωνής Αβορίγινων και Νησιωτών του Στενού Τόρες. Εγκρίνετε αυτή την προτεινόμενη τροποποίηση;» (A Proposed Law: to alter the Constitution to recognise the First Peoples of Australia by establishing an Aboriginal and Torres Strait Islander Voice. Do you approve this proposed alteration?).

Εκτός από αυτό, θα τεθεί στην κρίση των πολιτών η τροπολογία του Συντάγματος ώστε να συμπεριλάβει ένα νέο κεφάλαιο με τίτλο «Αναγνώριση των Αβοριγίνων και των Νησιωτών του Στενού Τόρες» (Recognition of Aboriginal and Torres Strait Islander Peoples).

Σε αυτό θα αναφέρεται ότι:

«Σε αναγνώριση των Αβοριγίνων και των Νησιωτών του Στενού Τόρες ως Πρώτων Λαών της Αυστραλίας:

1. Θα συσταθεί ένας φορέας, που θα ονομάζεται Φωνή των Αβοριγίνων και των Νησιωτών του Στενού Τόρες,

2. Η Φωνή των Αβοριγίνων και των Νησιωτών του Στενού των Τόρες μπορεί να προβαίνει σε εκπροσωπήσεις προς το Κοινοβούλιο και την εκτελεστική κυβέρνηση (executive government) για θέματα που αφορούν τους Αβορίγινες και τους Νησιώτες του Στενού των Τόρες,

3. Το Κοινοβούλιο, υπό του παρόντος Συντάγματος, έχει την εξουσία να εκδίδει νόμους σχετικά με θέματα που αφορούν τη Φωνή των Αβοριγίνων και των Νησιωτών του Στενού Τόρες, συμπεριλαμβανομένης της σύνθεσης, των καθηκόντων, των εξουσιών και των διαδικασιών της».

Ο κ. Albanese, με δάκρια στα μάτια, απηύθυνε έκκληση στους πολίτες να υποστηρίξουν τη «Φωνή», λέγοντας ότι θα βοηθήσει στην επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων για τους ανθρώπους των Πρώτων Εθνών.

«Αν όχι τώρα, πότε; Αυτή είναι μια ευκαιρία που δεν ανήκει στους (πολιτικούς), ανήκει σε κάθε Αυστραλό εξίσου», είπε.

«Ένα άτομο, μία ψήφος. Άνθρωποι από όλες τις θρησκείες, τις καταβολές … όλοι μας θα έχουμε ίσο λόγο».

«Όλοι μας μπορούμε να κατέχουμε ίσο μερίδιο σε αυτό που πιστεύω ότι θα είναι μια εμπνευσμένη και ενωτική στιγμή της Αυστραλίας».

Ο κ. Albanese δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα εισαγάγει νομοθεσία με τη διατύπωση στο Κοινοβούλιο την επόμενη Πέμπτη και θα συστήσει Μεικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή για να την εξετάσει και να λάβει παρατηρήσεις σχετικά με τη διατύπωση.

Στη συνέχεια, το Κοινοβούλιο θα ψηφίσει επί της διατύπωσης τον Ιούνιο.

Ο πρωθυπουργός είπε ότι τον ρώτησαν αν υπάρχει περίπτωση να μην πάει σε ψηφοφορία η «Φωνή».

«Η απάντηση σε αυτό είναι ‘Όχι’, διότι το να μην τεθεί σε ψηφοφορία είναι σαν να παραδεχόμαστε την ήττα μας», είπε.

«Κερδίζεις μόνο όταν τρέχεις στο γήπεδο και εμπλέκεσαι, και επιτρέψτε μου να σας πω ότι η κυβέρνησή μου εμπλέκεται. Είμαστε όλοι ‘μέσα’».

Η ανακοίνωση έγινε μετά τη συνάντηση του κ. Albanese με τα μέλη της Ομάδας Εργασίας για το Δημοψήφισμα (Referendum Working Group) – η οποία αποτελείται από εκπροσώπους κοινοτήτων Πρώτων Εθνών από όλη την Αυστραλία – το βράδυ της Τετάρτης για να διαμορφώσουν μια συμφωνημένη θέση σχετικά με τη διατύπωση.

Η ομάδα εργάστηκε επί μήνες για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τη διατύπωση, συμπεριλαμβανομένης της αφαίρεσης των λέξεων «εκτελεστική κυβέρνηση» (executive government) από το σχέδιο τροπολογίας, αλλά η πρόταση αυτή απορρίφθηκε.

Η προτεινόμενη συνταγματική τροπολογία είναι σε γενικές γραμμές σύμφωνη με όσα περιέγραψε ο κ. Albanese στο Garma Festival στη Βόρεια Περιοχή πέρυσι.

Όμως τώρα αναφέρει συγκεκριμένα ότι το Κοινοβούλιο θα έχει την εξουσία να αποφασίζει για τη σύνθεση, τις λειτουργίες, τις εξουσίες και τις διαδικασίες της «Φωνής».

Ωστόσο, η διατύπωση που ανακοινώθηκε θα μπορούσε να υποστεί περαιτέρω αλλαγές όταν εξεταστεί από το Κοινοβούλιο.

Το ABC επεσήμανε ότι ο πρωθυπουργός ενημέρωσε τους ηγέτες του Φιλελεύθερου και του Εθνικού Κόμματος πριν από την ανακοίνωση της.

Από την πλευρά του, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Peter Dutton, ζήτησε εκ νέου περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη «Φωνή» και είπε ότι πρέπει να δοθεί στη δημοσιότητα η συμβουλή του Γενικού Εισαγγελέα (solicitor-general) σχετικά.

«Από ό,τι διαβάσαμε σε δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, ο Γενικός Εισαγγελέας έχει ανησυχίες σχετικά με αυτές ακριβώς τις λέξεις, και ενώ υπήρξε κάποια ‘αισθητική’ διόρθωσή τους, δεν υπάρχει ουσιαστική αλλαγή από αυτή την άποψη», είπε.

«Ελλείψει αυτής της συμβουλής, πώς μπορεί το αυστραλιανό κοινό να κρίνει τεκμηριωμένα ένα πολύ, πολύ σημαντικό ζήτημα;».

Ο κ. Dutton πρόσθεσε ότι το Φιλελεύθερο Κόμμα δεν έχει λάβει απόφαση σχετικά με το αν θα υποστηρίξει τη «Φωνή».

«Θέλουμε να σκεφτούμε, να εξετάσουμε τι προτείνει η κυβέρνηση και να δούμε τα υπέρ και τα κατά … και μετά θα πάρουμε την απόφασή μας για το αν θα το υποστηρίξουμε».

Επανέλαβε ότι ο ίδιος και το κόμμα του είχαν ζητήσει από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη «Φωνή» και δεν είχαν λάβει επαρκείς απαντήσεις.

Απαντώντας στις αιτιάσεις του αρχηγού της αντιπολίτευσης, ο κ. Albanese είπε ότι «όσες λεπτομέρειες και αν δοθούν, ο Peter Dutton θα πει: ‘Ω, τι θα λέγατε για περισσότερες λεπτομέρειες;’. Αυτό είναι το παιχνίδι που παίζεται εδώ».

Όσοι έχουν εργαστεί πάνω στο σχέδιο για τη «Φωνή», συμπεριλαμβανομένου του πρώην υπουργού για τους Ιθαγενείς Αυστραλούς, Ken Wyatt, είχαν εκφράσει την απογοήτευσή τους για το επιχείρημα ότι δεν υπήρχαν αρκετές λεπτομέρειες, λέγοντας ότι «χρησιμοποιείται ως δικαιολογία» για να μην υποστηρίξουν την πρωτοβουλία.

Με τη σειρά του, ο Tony McAvoy, μέλος της Ομάδας Εργασίας για το Δημοψήφισμα, περιέγραψε τις αρχές σχεδιασμού της πρότασης και δήλωσε ότι ελπίζει ότι «θα εξαλείψουν σε μεγάλο βαθμό τους φόβους που μπορεί να έχουν κάποιοι άνθρωποι σχετικά με αυτή τη ‘Φωνή’».

Η νυν υπουργός για τους Ιθαγενείς Αυστραλούς Linda Burney συμμερίστηκε την άπιψη ότι  πρόκειται για μια «πραγματικά ιστορική ημέρα» για τη χώρα.

«Σήμερα κάνουμε ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός στο μακρύ ταξίδι προς τη συνταγματική αναγνώριση μέσω της ‘Φωνής’», δήλωσε.

«Η συνταγματική αναγνώριση πρέπει να είναι πάνω από την πολιτική».

«Η αναγνώριση των Αβοριγίνων και των Νησιωτών του Στενού Τόρες στο Σύνταγμα θα είναι μια απλή, αλλά ισχυρή πράξη. Θα πάει την Αυστραλία μπροστά, για όλους».

Ο ειδικός απεσταλμένος για τη Συμφιλίωση και την Εφαρμογή της Uluru Statement, Pat Dodson, προέτρεψε τους πολίτες να ψηφίσουν υπέρ της «Φωνής» και να την εκλάβουν ως ευκαιρία για την προώθηση καλύτερων σχέσεων με τους ανθρώπους των Πρώτων Εθνών της Αυστραλίας.

«Οι λέξεις που ηχούν στο μυαλό μου από την Uluru Statement είναι η ‘τυραννία της απαλλοτρίωσής μας’», δήλωσε ο γερουσιαστής Dodson.

«Η σημερινή ημέρα είναι ένα σαφές παράδειγμα όπου η κυβέρνηση και η ηγεσία των Αβοριγίνων εδώ έχουν θέσει τα θεμέλια για να δώσουν πραγματικά ελπίδα για την αντιστροφή αυτής της τυραννίας».

«Διότι ένα επιτυχές δημοψήφισμα θα δώσει στους Αβορίγινες μια φωνή στο Κοινοβούλιο και στην εκτελεστική εξουσία για θέματα που τους αφορούν».

«Αυτό απαιτεί όλους τους Αυστραλούς. Χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας».