Ήταν ένα δειλό χτύπημα στην πόρτα που έφερε, για άλλη μια φορά, τη σύμβουλο-ψυχολόγο Σοφία Αλεξάνδρου, σε επαφή με το πολύμορφο τέρας του τζόγου, στο κέντρο του Gamblers Help, στο Hawthorn.

Στην πραγματικότητα, ήταν το θύμα του. Ένας λεπτός τριαντάρης νέος, κατάχλωμος, με φανερό τρακ, όταν άρχισε να μιλά, δίνοντας την εντύπωση ότι βρισκόταν εκεί κατά λάθος. Ότι είχε χάσει το δρόμο του και ζητούσε βοήθεια.

Η εντύπωση, κατά το ήμισυ αληθής. Ναι, είχε χάσει το δρόμο του, το δρόμο της ζωής του, δεν βρισκόταν, όμως, εκεί κατά λάθος.
Η Σοφία Αλεξάνδρου, ασχολείται με το πρόβλημα του τζόγου και τις επιπτώσεις που έχει στον άνθρωπο, τα τελευταία 20 χρόνια.
Βρίσκεται σ’ ένα από τα οχτώ κέντρα Gamblers Help που υπάρχουν στα ανατολικά προάστια, το σύνολο των οποίων φθάνει τα 100 στη Βικτώρια.
Είναι η σανίδα σωτηρίας που υποδεικνύει η Αυστραλο-Ελληνική Κοινωνική Πρόνοια σε όσους φθάνουν εκεί, ζητώντας βοήθεια από τον εθισμό τους στον τζόγο.
Θα διευκρινίσει από την αρχή ότι ο όρος “προβληματικός παίκτης” (problem gambler), δεν ευσταθεί και δεν χρησιμοποιείται από την υπηρεσία της γιατί “μεταθέτει το πρόβλημα στο άτομο, ενώ στην ουσία το άτομο έχει επηρεαστεί από τον τζόγο”.

Μοιάζει -σε μένα τουλάχιστον- με λογοπαίγνιο, που πρακτικά δεν φαίνεται να έχει σημασία.

Η ίδια θα πει ότι ο όρος ‘υπεύθυνος τζόγος’ (responsible gambling) αποτελεί σχήμα οξύμωρο. “Δεν υπάρχει υπεύθυνος τζόγος, τη στιγμή που από τη φύση του το παιχνίδι, κλείνει πάντα μέσα του τον κίνδυνο να καταστήσει τον παίκτη ανεύθυνο. Εξάλλου, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι οι μηχανές πόκερ έχουν σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ο παίκτης να μην κερδίζει ποτέ”.

ΧΩΡΙΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Η ουσία, εκτιμώ, βρίσκεται στο ότι ο αριθμός των ατόμων που έχουν εθιστεί στον τζόγο, πρώτης και δεύτερης γενιάς Έλληνες, αυξάνεται, χωρίς να μπορεί κανείς να δώσει τον ακριβή αριθμό, δεδομένου ότι στην υπηρεσία βοήθειας φθάνουν, κατά τους ειδικούς, μόνο εκείνοι οι οποίοι βρίσκονται σε απόγνωση.
“Βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού και μην έχοντας άλλη επιλογή, έρχονται και χτυπούν τη δική μας πόρτα.

Είναι άτομα, τα οποία, συνήθως έχουν χάσει τα πάντα, τυφλωμένοι από το πάθος του τζόγου. Έχουν παίξει, όχι μόνο τα λεφτά τους μέχρι το τελευταίο δολάριο, αλλά έχουν χάσει το σπίτι τους, έχουν χάσει την ίδια την οικογένειά τους. Χρωστάνε παντού. Κυνηγιούνται από παντού. Το μόνο θετικό είναι ότι έχουν συνειδητοποιήσει τη ζημιά που έχουν κάνει στα αγαπημένα τους πρόσωπα και στον ίδιο τον εαυτό τους και είναι αποφασισμένοι ν’ αλλάξουν. Έχουν φθάσει στο χείλος του γκρεμού και ζητούν ένα χέρι να τους συγκρατήσει”.

Πώς μπορούν να βοηθηθούν; Είναι ένα ερώτημα που κάθε άλλο παρά απλή είναι η απάντησή του.
Η Σοφία Αλεξάνδρου, εκπαιδευμένη σύμβουλος, με πολύχρονη πείρα, προσπαθεί να μας διαφωτίσει.

“Κατ’ αρχήν, εξαρτάται από τη φύση του προβλήματος στο οποίο έχει οδηγήσει ο εθισμός στον τζόγο, το άτομο. Αν είναι οικονομικής φύσης, που συνήθως είναι, καλούμαστε να βάλουμε σε μια σειρά τα θέματα που αντιμετωπίζει. Αν έχει δάνειο που δεν μπορεί να πληρώνει τα επιτόκια ο οικονομικός σύμβουλος έρχεται σ’ επαφή, για παράδειγμα, με την τράπεζα και ρυθμίζει το θέμα σε τρόπο που να διαγραφούν οι τόκοι και να αποπληρώνεται το δάνειο με μικρές δόσεις.
Άλλες φορές πάλι, χρειάζεται να μεσολαβήσουμε στο χώρο της δουλειάς τους. Να μιλήσουμε στον εργοδότη τους για το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και να συνεργαστούμε μαζί του για τη λύση του προβλήματος.

Υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται κάποιος άλλος να αναλάβει τη διαχείριση του μισθού τους, έστω και αν έχουν υποσχεθεί να μην παίξουν ξανά. Είναι ένα πολύπτυχο πρόβλημα που, σε κάθε περίπτωση, απαιτείται διαφορετικός χειρισμός.
Γεγονός παραμένει ότι στις πλείστες των περιπτώσεων χρειάζονται ψυχολογική στήριξη. Πολλοί υποφέρουν από κατάθλιψη και οδηγούνται στο τζόγο, πιστεύοντας ότι εκεί θα βρουν κάποια διέξοδο.

ΤΑ ΑΙΤΙΑ

Τα αίτια ποικίλουν, κατά την άποψη της γνωστής συμπαροίκου ψυχολόγου, Ελένης Καλαμπούκα, στην οποία καταφεύγουν ομογενείς, τόσο της πρώτης, όσο και της δεύτερης γενιάς, για τη λύση του προβλήματός τους.

“Ξεκινώ πάντα από τα αίτια για το λόγο ότι μόνο έτσι, μπορεί το άτομο που έχει εθιστεί στο τζόγο, να ελευθερωθεί.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οδηγούν εκεί τραγικά γεγονότα, όπως είναι ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, ο χωρισμός ενός ζευγαριού, η απιστία του ενός από τους δύο, η οικονομική καταστροφή -ως συνέπεια κάποιας άστοχης επένδυσης-, για παράδειγμα, ή ακόμα και προβλήματα υγείας. Κάποιος πληροφορείται από το γιατρό του ότι πάσχει από μια σοβαρή ασθένεια και για να ξεχάσει καταφεύγει στα τυχερά παιχνίδια. Η ειρωνεία είναι ότι δεν πρόκειται εδώ για διέξοδο, αλλά για πραγματική παγίδα. Το πιθανότερο, η κατάσταση της υγείας του, να επιδεινωθεί.

Η μοναξιά, όλοι γνωρίζουμε, ότι είναι ένας πάρα πολύ κακός σύμβουλος. Πολλοί, πρώτης γενιάς συμπάροικοι, για παράδειγμα που χάνουν το σύντροφό τους ή χωρίζουν, βρίσκουν εκεί διέξοδο.

Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που ο τζόγος ξεκινά σαν παιχνίδι, σαν ένα μέσο ψυχαγωγίας, με το άτομο μάλιστα, να διασκεδάζει, στην αρχή, με τους φόβους των φίλων του ότι ο κίνδυνος εθισμού παραμονεύει.

Απαιτείται σφαιρική αντιμετώπιση του προβλήματος. Να φωτιστούν όλες οι πτυχές του τρόπου ζωής του ατόμου που αντιμετωπίζει το πρόβλημα”.
Η ίδια θα πει ότι συχνά έρχονται και τη βλέπουν, ζητώντας βοήθεια, οι συγγενείς του εθισμένου στον τζόγο.
“Είναι θετικό, γιατί μιλώντας για το πρόβλημα, μπορούν να κατατοπιστούν, αναφορικά με τον αποτελεσματικότερο τρόπο αντιμετώπισής του. Το περιβάλλον του ατόμου που αντιμετωπίζει αυτού του είδους το πρόβλημα, μπορεί να βοηθήσει με πολλούς τρόπους. αυτό είναι αποδεδειγμένο”.

Η «ΕΞΕΛΙΞΗ» ΤΟΥ ΤΖΟΓΟΥ

Η Σοφία Αλεξάνδρου θα πει ότι “αρχικά, ήταν τα άλογα, τα πόκις και το καζίνο. Σήμερα υπάρχουν όλα αυτά συν δεκάδες άλλα στοιχήματα και παιχνίδια στο διαδίκτυο, όπου οι παίκτες είναι ευκολότερο να χάσουν τον έλεγχο, για το λόγο ότι δεν έχουν άμεση γνώση των ποσών που χάνουν. Εμπλέκονται, εξάλλου, περισσότεροι παίκτες και οι νέοι το βλέπουν ως πρόκληση, ως επίδειξη γνώσεων και ταλέντου.

Σήμερα, με την εξέλιξη της τεχνολογίας, μπορούν ακόμη και παιδιά να ποντάρουν, με το “έξυπνο τηλέφωνό’ τους, στα διαλείμματα του σχολείου.
Παρατηρείται μια διεύρυνση των ευκαιριών να μπλεχτεί κάποιος στα δίχτυα του τζόγου.
Ακόμη και ηλικιωμένοι Έλληνες μαθαίνουν πώς να ποντάρουν μέσω του ίντερνετ”.

Πράγμα που σημαίνει ότι απαιτείται συνεχής πληροφόρηση εκ μέρους της πολιτείας, των σχολικών εκπαιδευτηρίων και των ΜΜΕ για το θέμα των τυχερών παιχνιδιών και των επιπτώσεων που ενδέχεται να έχουν στη ζωή του ανθρώπου.