Στη μέγγενη του υψηλού πληθωρισμού και του διαρκούς αυξανόμενου κόστος ζωής συνεχίζουν να συνθλίβονται εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά σε όλη την Αυστραλία.
Η Αποθεματική Τράπεζα (RBA) προχώρησε μάλιστα σε νέα -αιφνίδια- αύξηση του βασικού επιτοκίου της (cash rate), κατά 0,25% στο 3,85%, το υψηλότερο επίπεδο από τότε που μειώθηκε στο 3,75% τον Μάιο του 2012.
Επρόκειτο για το 11ο «χτύπημα» της RBA σε ένα χρόνο -μετά από μία μικρή παύση τον περασμένο μήνα- όταν το επιτόκιο ήταν στο ιστορικά χαμηλό 0,10%.
Αυτό σημαίνει ότι όσοι έχουν μέσο ποσό σχεδόν 585.000 δολαρίων θα πληρώνουν περίπου 14.000 δολάρια περισσότερα ετησίως σε σύγκριση με αυτά που πλήρωναν πέρυσι τέτοια εποχή.
Το +0,25% θα προσθέσει περίπου 78 δολάρια το μήνα στις αποπληρωμές ενός στεγαστικού δανείου 500.000 δολ.
Επίσης, κάποιος που χρωστάει 500.000 δολ. έχει δει τις αποπληρωμές του να αυξάνονται κατά περίπου 1.058 δολάρια τον μήνα από τότε που η RBA άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια τον περασμένο Μάιο (από το 0,10% στο 3,85%).
Πολλοί πολιτικοί και οικονομολόγοι -μεταξύ των οποίων ο ελληνικής καταγωγής Mark Bouris- διαφωνούν με την απόφαση της RBA για τη νέα αύξηση.
Ο κ. Bouris έκανε λόγο για μία «εντελώς περιττή» άνοδο που θέτει την οικονομία στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
«Άλλες 25 μονάδες βάσης – σοβαρολογούν; … Θέλουν να σπάσουν τη ραχοκοκαλιά των Αυστραλών κατόχων ενυπόθηκων δανείων;» διερωτήθηκε σε ανάρτησή του στο Instagram.
Ο πρωθυπουργός της Βικτώριας, Daniel Andrews, συμφώνησε ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων «συνθλίβουν τις οικογένειες».
«Δεν πρόκειται να τα βάλω με κανένα μέλος της Αποθεματικής Τράπεζας. Αλλά ξέρετε, θα θυμάμαι στο Εθνικό Υπουργικό Συμβούλιο να μου λένε: ‘Πηγαίνετε να δανειστείτε. Αν δε δανειστείτε, τότε θα έχουμε 25% ανεργία, δε θα τα καταφέρουμε, δε θα επιβιώσουμε».
«Αυτό ήταν λοιπόν το μήνυμα προς τις κυβερνήσεις. Το ίδιο μήνυμα δόθηκε και στα νοικοκυριά σε όλη τη χώρα μας – ότι τα επιτόκια δε θα ανέβαιναν».
«Δεν είμαι σίγουρος ότι 11 αυξήσεις επιτοκίων σε 12 μήνες συνθλίβουν τον πληθωρισμό. Είμαι σίγουρος ότι συνθλίβει τις οικογένειες. Έτσι, και πάλι, δεν ξέρω αν το ‘τράβηγμα αυτού του μοχλού’ αποφέρει απαραίτητα το αποτέλεσμα που θέλει η τράπεζα, δηλαδή να θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό».
Ο πληθωρισμός είναι αρκετά περίπλοκος. Υπάρχει ένας αριθμός πιέσεων στις τιμές λόγω της ζήτησης ή της δαπάνης και, στη συνέχεια, υπάρχουν πολλά πράγματα από την πλευρά της προσφοράς. Η αδυναμία προμήθειας προϊόντων, η αδυναμία εύρεσης προσωπικού. Όλα αυτά τα ζητήματα, για παράδειγμα τα ενοίκια και η στέγαση είναι μια πραγματικά σημαντική πίεση κόστους… η αύξηση των επιτοκίων δεν είναι η απάντηση σε αυτό».
Οι δανειολήπτες και τα χρηματιστήρια -που επηρεάζονται κυρίως και άμεσα- αιφνιδιάστηκαν, καθώς με τον πληθωρισμό να δείχνει σημάδια επιβράδυνσης οι οικονομολόγοι, στη μεγάλη τους πλειοψηφία εκτιμούσαν ότι η RBA θα διατηρούσε το επιτόκιο στο 3,60% και τις δόσεις αποπληρωμής δανείων, αν και υψηλές, σταθερές.
Ο διοικητής της RBA, Philip Lowe, επεσήμανε ότι ο πληθωρισμός έχει ξεπεράσει την κορύφωσή του, αλλά, τόνισε ότι παραμένει στο 7% και «είναι ακόμη πολύ υψηλός».
«Θα περάσει αρκετός καιρός μέχρι να επιστρέψει στο εύρος στόχου (2%-3%) της RBA», πρόσθεσε.
Ο κ. Lowe ανέφερε ότι, ενώ το κόστος των εισαγόμενων αγαθών μειώνεται καθώς οι διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού υποχώρησαν, το κόστος των εγχώριων υπηρεσιών αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό, σε μια ανησυχητική ένδειξη ότι ο πληθωρισμός μπορεί να είναι «επίμονος».
Ως εκ τούτου, προειδοποίησε, «μπορεί να απαιτηθεί κάποια περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής για να διασφαλιστεί ότι … θα επιστρέψει στο στόχο σε εύλογο χρονικό διάστημα, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της οικονομίας και του πληθωρισμού».
«Το Διοικητικό Συμβούλιο (της RBA) θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, τις τάσεις στις δαπάνες των νοικοκυριών και τις προοπτικές για τον πληθωρισμό και την αγορά εργασίας. Το Δ.Σ. παραμένει αποφασισμένο να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο στόχο και θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να το επιτύχει».
Ο κ. Lowe ανέφερε επίσης ότι η «εκκολαπτόμενη» ανάκαμψη των τιμών των ακινήτων ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους η RBA επέλεξε να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο.
«ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΥΣΚΟΛΗ ΑΠΟΦΑΣΗ»
Η απόφαση της RBA για νέα αύξηση του επιτοκίου της, είναι «πραγματικά δύσκολη για πολλούς Αυστραλούς που βρίσκονται ήδη υπό πίεση», παραδέχθηκε ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers.
«Πρόκειται για μια υπενθύμιση ότι ο πληθωρισμός παραμένει η κύρια πρόκληση στην οικονομία μας», είπε.
«Αυτή είναι μια υπενθύμιση των δύσκολων οικονομικών συνθηκών υπό τις οποίες διαμορφώνουμε αυτόν τον δεύτερο προϋπολογισμό (της κυβέρνησής μας)».
Επεσήμανε δε εκ νέου ότι επερχόμενος προϋπολογισμός, ο οποίος θα ανακοινωθεί την ερχόμενη εβδομάδα (Τρίτη, 9 Μαΐου) θα δώσει προτεραιότητα στην «υπεύθυνη ελάφρυνση του κόστους ζωής» που δεν αυξάνει τον πληθωρισμό.
«Θα έχει μια σειρά από στοιχεία, θα δίνει προτεραιότητα στους πιο ευάλωτους και όλα αυτά θα γίνουν σαφή στον κόσμο το βράδυ της Τρίτης», δήλωσε ο κ. Chalmers.
Ο «σκιώδης υπουργός» Οικονομικών Angus Taylor χαρακτήρισε τη νέα αύξηση του επιτοκίου της RBA ως «κάλεσμα αφύπνισης» για την κυβέρνηση.
«Η RBA Κεντρική Τράπεζα σταμάτησε τις αυξήσεις τον περασμένο μήνα … αυτό έδωσε την ευκαιρία στην κυβέρνηση να αποδείξει τα διαπιστευτήριά της για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, και απέτυχε».
«Είναι σαφές ότι δεν έχουμε δει ένα σαφές σχέδιο από την κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων που αντιμετωπίζουν οι Αυστραλοί στη χώρα μας …».
«Είμαστε πρώτοι στον Κόσμο και μάλιστα με ακριβώς τον λάθος τρόπο με δομικό πληθωρισμό 6,6%. Δεδομένου αυτού, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Αποθεματική Τράπεζα έλαβε την απόφαση που έλαβε … η οποία θα προκαλέσει τόσο μεγάλο πόνο σε τόσους πολλούς Αυστραλούς».
Ο κ. Taylor υποστήριξε ότι «η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι αν η κυβέρνηση δεν ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να κάνουν τη δουλειά γι’ αυτήν».
Υπογράμμισε ότι δεν είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή για υψηλότερους φόρους και δήλωσε ότι η κυβέρνηση πρέπει να καταρτίσει στοχευμένα σχέδια για την άμβλυνση των πιέσεων του κόστους ζωής σε τομείς όπως η στέγαση και η ενέργεια.
Από την πλευρά του, ο ηγέτης των Πράσινων, Adam Bandt, ζήτησε από την κυβέρνηση να παρακάμψει την απόφαση της RBA, κάτι που ο κ. Chalmers απέρριψε.
«Δεν θα παρέμβω με τον τρόπο που πρότειναν οι Πράσινοι. Θεωρώ ότι η ανεξαρτησία (της RBA) είναι ένα σημαντικό κομμάτι του συστήματος», σχολίασε ο υπουργός Οικονομικών.
