Η ΕΠΙΛΟΓΗ ενός εκλογικού συστήματος είναι μία από τις σημαντικότερες θεσμικές αποφάσεις για κάθε Δημοκρατία. Κάθε Δημοκρατία επιλέγει ένα εκλογικό σύστημα και σύμφωνα με αυτό διεξάγονται οι εκλογές. Μία πολιτική κρίση μπορεί να οδηγήσει σε μία δυναμική για αλλαγή του εκλογικού συστήματος. Αυτό γίνεται γιατί οι ψηφοφόροι και οι βουλευτές φρονούν ότι ένα διαφορετικό εκλογικό σύστημα μπορεί να φέρει μία νέα πολιτική μεταρρύθμιση που μπορεί να συμφέρει στο λαό και τη Δημοκρατία τους καλύτερα. Με άλλα λόγια, αυτή η τακτική προσπαθεί να βρει το καλύτερο εκλογικό σύστημα. Το καλύτερο όμως εκλογικό σύστημα , δυστυχώς, δεν υπάρχει πουθενά!
Στην πραγματικότητα, κάθε Κράτος και κάθε Δημοκρατία. σοφίζεται ένα εκλογικό σύστημα, το ερευνά και το τακτοποιεί σύμφωνα με το ό,τι θέλει η πλειοψηφία και το βάζει σε εφαρμογή στις επόμενες εκλογές. Όλα τα εκλογικά συστήματα είναι ανθρώπινα δημιουργήματα όπως και η Δημοκρατία. Η Δημοκρατία λέει ότι η πλειοψηφία των πολιτών κυβερνάει τον τόπο για ένα χρονικό διάστημα μόνο και αμέσως μετά έχουμε ξανά εκλογές. Το πρόβλημά μας είναι πώς σε μία Δημοκρατία διαλέγουμε και εκλέγουμε τους βουλευτές μας, ήτοι αυτούς που θέλουμε. Αυτό σημαίνει βουλευτής. Εδώ είναι που θέλουμε ένα σύστημα που να ικανοποιεί όλους τους πολίτες. Αυτό το ορίζουν μόνο οι πολίτες της και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.
Σε μία αντιπροσωπευτική δημοκρατία –όπου εκλέγουμε τους βουλευτές για να μας αντιπροσωπεύουν- απαιτείται αποτελεσματική διακυβέρνηση, διότι αυτό διευκολύνει την αποφασιστική χάραξη πολιτικής. Η μονοκομματική κυβέρνηση πλειοψηφίας μπορεί να εκτελέσει τις δεσμεύσεις της χωρίς να εμπλακεί σε μετεκλογικές διαπραγματεύσεις συνασπισμού. Αυτό προωθεί την αποτελεσματική διακυβέρνηση, δεδομένου ότι η κυβέρνηση έχει την εξουσία να εγκρίνει την απαραίτητη νομοθεσία. Ο σχηματισμός κυβέρνησης συνασπισμού, από την άλλη μεριά, φέρνει μεγάλες καθυστερήσεις. Η απουσία καθιερωμένης εκτελεστικής εξουσίας κατά τη διάρκεια της περιόδου διαπραγμάτευσης συνήθως καθυστερεί τη νομοθετική πρόοδο.
Οι τελευταίες εκλογές στην Ελλάδα διεξάχθηκαν με το σύστημα της Απλής Αναλογικής, όπως είχε οριστεί το 2016. Αυτό όρισε η «για πρώτη φορά Αριστερά», γιατί νόμιζε πως αυτό ήταν το καλύτερο εκλογικό σύστημα. ΄Αρα, το καλύτερο εκλογικό σύστημα για την Αριστερά, αποδείχτηκε το χειρότερο. Εδώ όμως να παρατηρήσουμε ότι και οι προγραμματικές δηλώσεις των κομμάτων κατά την προεκλογική περίοδο παίζουν σημαντικό ρόλο. Αυτή τη φορά η «για πρώτη φορά Αριστερά» άφησε τον αρχηγό της «αχαλίνωτο» και έλεγε ό,τι του κατέβαινε στο νου και θριαμβολογούσε ασύστολα, δίνοντας την εικόνα ότι η Ελλάδα βρισκόταν στο σκοτάδι και μόνο αυτός ως Σωτήρας θα την έσωζε. Δεν έβλεπε γύρω του το τι γίνεται και ο μόνος λόγος ελπίδας ήταν η δική του νίκη.
Προσωπικά πιστεύω –από τόσο μακριά που είμαστε στην Αυστραλία– ότι η «πρώτη φορά Αριστερά» απογοήτευσε πλήρως και οι προεκλογικοί λόγοι του αρχηγού της θα είναι κείμενα προς αποφυγήν που θα εξετάζονται εξονυχιστικά από τους φοιτητές του μαθήματος της Πολιτικής Κοινωνιολογίας στα πανεπιστήμια. Επίσης, θα έλεγα ότι και το νέο του μακροσκελές και ακαταλαβίστικο όνομά του με ακρωνύμια και επιπρόσθετες λέξεις όπως «Προοδευτική Συμμαχία» και το τι σημαίνουν όλα αυτά, ήταν και είναι αποκρουστικά και δεν καταλαβαίνει τίποτε από αυτά ο απλός πολίτης. Και αν δεν καταλαβαίνει απλώς ψηφίζει ΟΧΙ. Με ποιο όνομα αυτοπροσδιορίζεται ο οπαδός του κόμματος αυτού; Συριζαπροοδευτικοσύμμαχος; Ενώ ο γερο-Καραμανλής ονόμασε το κόμμα του Νέα Δημοκρατία και ο οπαδός της έγινε εύηχα Νεοδημοκράτης! Έχει μεγάλη χάρη και το όνομα!
Οι εκλογές ης 25ης Ιουνίου έχουν οριστεί από τη Βουλή να γίνουν με το σύστημα της Ενισχυμένης Αναλογικής. Το σύστημα αυτό επαναφέρει το μπόνους εδρών προς το πρώτο κόμμα. Η διαφορά του με το μπόνους των εκλογών του 2019, είναι ότι δεν είναι σταθερό αλλά κλιμακούμενο, ανάλογα με το ποσοστό του πρώτου κόμματος. Εάν αυτό λάβει 25%, το μπόνους είναι 20 έδρες, ενώ οι υπόλοιπες 280 έδρες κατανέμονται αναλογικά ανάμεσα στα κόμματα που μπήκαν στη Βουλή. Για κάθε επιπλέον 0,5% το μπόνους αυξάνεται κατά μία έδρα (και ανάλογα μειώνονται οι έδρες των άλλων κομμάτων), με ανώτατο όριο τις 30 έδρες. Άρα, το ανώτατο όριο των 50 εδρών μπόνους εξασφαλίζει το πρώτο κόμμα με ποσοστό 40%. Αυτοί οι 50 «δωρεάν βουλευτές» δεν εκλέγονται από το λαό, αλλά διορίζονται από τον πρωθυπουργό. Πόσο δημοκρατικό είναι αυτό; Σκεφτείτε το λίγο! «Δωρεάν βουλευτής» μπορεί να διοριστεί και ο θυρωρός της όποιας πολυκατοικίας. Υπάρχουν και πολλές άλλες λεπτομέρειες που θα τις ακούσουμε μετά τις νέες εκλογές.
Οι εκλογές του Ιουνίου έχουν και ένα μεγάλο μυστικό έκπληξης, όπως και αυτές του Μαΐου. Στην Αυστραλία αποφεύγουμε τις επαναληπτικές εκλογές, επειδή εδώ βάζουμε τους αριθμούς 1, 2, 3 στους υποψηφίους. Όταν ένα κόμμα έχει αποτέλεσμα κάτω από το 50%, τότε μετρούμε τις δεύτερες προτιμήσεις και αυτομάτως έχουμε το αποτέλεσμα πάνω από 50%. Άρα, ο αριθμός 2 που βάζουμε εδώ στα ψηφοδέλτια έχει την ΙΔΙΑ ΑΞΙΑ όπως και η πρώτη προτίμηση με τον αριθμό 1. Αυτό σημαίνει ότι στη δεκαετία του 1920 που σοφίστηκαν αυτό το σύστημα είναι όντως πιο δημοκρατικό και πιο αποτελεσματικό. Λέτε να μπορεί αυτό να εισαχθεί και σήμερα στην Ελλάδα; Δεν νομίζω. Η Ελλάδα δεν εκμεταλλεύτηκε την Απλή Αναλογική -που είναι και φαίνεται δημοκρατικότερο σύστημα όλων των άλλων– και προτίμησε την επικρατούσα «σκέψη» των μπόνους βουλευτών.
Θα επαναλάβω ότι δεν υπάρχει καλύτερο εκλογικό σύστημα. Όλα τα εκλογικά συστήματα τα κάνουν οι άνθρωποι και τα «ράβουν» στα μέτρα τους. Μετά τη συναίνεση/συμφωνία δεν υπάρχει περαιτέρω συζήτηση. Το αμερικανικό εκλογικό σύστημα είναι ίσως το πιο πολύπλοκο. Για αιώνες τώρα οι Αμερικανοί προσπαθούν να το «ομαλοποιήσουν», αλλά συναίνεση για τροποποίηση του Συντάγματος, δυστυχώς, δεν υπάρχει. Μέσα σε αυτό το κλίμα ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ εφηύρε τον προσωπικό του μύθο ότι τού «έκλεψαν τις εκλογές»! Έτσι οι ΗΠΑ σήμερα έχουν βυθιστεί σε μία κατάπτωση και «δημοκρατική» παρακμή. Και όλα αυτά απορρέουν από το εκλογικό τους σύστημα.
Να παρατηρήσουμε εδώ ότι και ο ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος του 1947-1949 έχει τις ρίζες του στο εκλογικό σύστημα των εκλογών του 1946.
Να έρθουμε πιο κοντά, εδώ στη Μελβούρνη. Οι τελευταίες εκλογές στην Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης -με το σημερινό της εκλογικό σύστημα- κατήργησαν την απαραίτητη εποικοδομητική Αντιπολίτευση. Τι φταίει όμως; Το «δημοκρατικό» εκλογικό της σύστημα!
Τέλος, βλέπουμε ότι το εκλογικό σύστημα των εκλογών του Ιουνίου 2023, που εφαρμόζεται αμέσως μετά την Απλή Αναλογική, λέγεται Ενισχυμένη Αναλογική και φρονούμε ότι θα μας φέρει νέες εκπλήξεις. Πρέπει να τις περιμένουμε! Οψόμεθα!…
