Απαγορευτική ή, στην καλύτερη περίπτωση, «δρόμος μετ’ εμποδίων» φαίνεται να είναι η μητρότητα στον εργασιακό χώρο, σύμφωνα με ερευνητικά στοιχεία του Αυστραλιανού Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Σωρεία περιπτώσεων, απίστευτης σκληρότητας και απανθρωπισμού, μαρτυρούν ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά στο χώρο της εργασίας από την εποχή που οι γυναίκες φορούσαν στενούς κορσέδες προκειμένου να κρύψουν ότι ήταν έγκυοι, για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα και να συνεχίσουν να εργάζονται.
Οι περιπτώσεις αναφέρονται ανώνυμα, όπως ανώνυμες είναι και οι μαρτυρίες που συνέλεξα προσωπικά από Ελληνίδες της δεύτερης γενιάς, που έζησαν και ζουν την ίδια εμπειρία.
Η πιο αιχμηρή περίπτωση είναι εκείνη που αναφέρεται στη νέα εκείνη γυναίκα που στην αρχή της εγκυμοσύνης, ανακοίνωσε το ευχάριστο γεγονός στον εργοδότη της κι εκείνος αντέδρασε με τη σύσταση ότι θα πρέπει «να επιλέξει μεταξύ καριέρας και μητρότητας».
Η ίδια θα πει ότι «συζήτησε το θέμα με το σύντροφό της και επειδή υπήρχε άμεση ανάγκη ενός δεύτερου μισθού, επέλεξε να διακόψει την εγκυμοσύνη». Το αιχμηρότερο ίσως σημείο της όλης υπόθεσης, ότι όταν επέστρεψε, μετά την έκτρωση, δεν υπήρχε δουλειά.
Αναφέρεται η περίπτωση εγκύου που ζήτησε μια βδομάδα άδεια για να αναλάβει όταν απέβαλε και η εργοδότριά της τηλεφώνησε στον άνδρα της για να του πει ότι για μια τέτοια περίπτωση δεν απαιτείται να λείψει από τη δουλειά, οπότε αναγκάστηκε να επιστρέψει την επόμενη μέρα.
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΓΚΥΩΝ
Εγκυμονούσα, η οποία έχει εργαστεί στην ίδια εργασία επί 12 μήνες, δικαιούται 12 μηνών άδεια άνευ αποδοχών.
Δικαιούται να επιστρέψει στην ίδια εργασία που είχε πριν κυοφορήσει. Αν αυτή δεν υπάρχει πλέον θα πρέπει να της δοθεί η πλησιέστερη σε επίπεδο και αποδοχές.
Η έγκυος εργαζόμενη δικαιούται να τοποθετηθεί σε μια ασφαλή εργασία αν εκείνη που είχε μέχρι τώρα κρίνεται επικίνδυνη για την εγκυμοσύνη. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει τέτοια θέση, θα πρέπει να της δοθεί σχετική άδεια με πλήρεις αποδοχές, αν έχει προϋπηρεσία 12 μηνών.
Οι εργαζόμενες έγκυοι δικαιούνται να πάρουν άδεια αν ασθενήσουν ή τραυματιστούν.
Επίσης, δεν επιτρέπεται μια γυναίκα να απολυθεί, να υποβιβαστεί ή να τύχει διακρίσεων εξαιτίας της εγκυμοσύνης.
Αναφορικά με τους κανονισμούς αυτούς, η Επίτροπος Κατά των Διακρίσεων Γένους (Sex Discrimination Commissioner), Elizabeth Broderick, θα πει ότι ο νόμος είναι αρκετά ευκρινής και εκτενής σ’ αυτό το θέμα Μπορείς, όμως, να έχεις τις καλύτερες πολιτικές και νομικές διαδικασίες στον κόσμο. Αν δεν εφαρμόζονται, οι διακρίσεις θα εξακολουθήσουν να συμβαίνουν. Κάτι θα πρέπει σίγουρα ν’ αλλάξει».
Η ίδια θα προσθέσει ότι «οι διακρίσεις στην Αυστραλία προκαλούν κατάπληξη και ανησυχία συγχρόνως, δεδομένου ότι υπάρχουν νόμοι που προστατεύουν τις γυναίκες, εδώ και τριάντα χρόνια».
Το Αυστραλιανό Συμβούλιο Κατά των Διακρίσεων Γένους, έστειλε υπόμνημα στην κυβέρνηση Abbott, κάνοντας έκκληση να αναβαθμίσει και ενδυναμώσει το Νόμο Κατά των Διακρίσεων, σε τρόπο ώστε να επιβάλει στους εργοδότες να λάβουν υπόψη τους τις ανάγκες των γυναικών που εγκυμονούν ή έχουν μικρά παιδιά. Η ισχύουσα νομοθεσία δίνει το δικαίωμα στις εργαζόμενες να ζητήσουν ευέλικτο ωράριο, οι εργοδότες όμως δεν είναι υποχρεωμένοι να συνεργαστούν.
Η Michaela Cash, σύμβουλος του πρωθυπουργού σε θέματα Γυναικών, θα πει ότι «η κυβέρνηση θα μελετήσει προσεκτικά τις προτάσεις και στηρίζει το δικαίωμα των γυναικών και των συντρόφων τους να πάρουν γονική άδεια και να επανέλθουν στη δουλειά σ’ ένα περιβάλλον που τις στηρίζει».
Η ίδια θα πει ότι οι έγκυοι γυναίκες και οι νέες μητέρες που επιστρέφουν στην δουλειά είναι εύκολος στόχος για εργοδότες που ζητούν να απαλλαγούν χρησιμοποιώντας ως πρόφαση αλλαγές στη διάρθρωση της εταιρίας.
Η αναφορά της ίδιας είναι πλήρης περιπτώσεων νέων μητέρων που όταν επέστρεψαν στη δουλειά, απολύθηκαν, μειώθηκαν οι ώρες απασχόλησης ή ελαττώθηκε ο μισθός τους.
«Επιβάλλεται να βρούμε τρόπους να διορθώσουμε μια κατάσταση που προφανώς ασθμαίνει» θα πει η κ. Broderick, ενώ μόνο μία στις δέκα γυναίκες που εξέφρασαν την προσωπική τους εμπειρία, υπέβαλαν επίσημα τα παράπονά τους, Η πλειονότητα, δήλωσαν ότι «ήταν πολύ δύσκολο, ψυχοφθόρο και ταπεινωτικό να διαμαρτυρηθούν επίσημα, πιστεύοντας, εξάλλου, ότι «δεν θα έκανε καμία απολύτως διαφορά».
Να σημειωθεί ότι στην εν λόγω έρευνα πήρε μέρος το Αυστραλιανό Επιμελητήριο Εμπορίου και Βιομηχανίας η γενική διευθύντρια του οποίου, είδε τη λύση του προβλήματος στην αυτοπεποίθηση αλλά και αλληλοκατανόηση μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών: «Θα πρέπει να απαλλαγούμε από συναισθήματα ενοχής και οι νέοι γονείς να αισθάνονται άνετα να ζητήσουν να γίνουν κάποιες αλλαγές που επιβάλλουν οι νέες ανάγκες. Οι εργαζόμενοι επίσης επιβάλλεται να κατανοήσουν ότι για τους εργοδότες είναι συχνά δύσκολο να βρουν αντικαταστάτη για το διάστημα της γονικής άδειας».
Η ίδια μιλά, βέβαια, έχοντας άμεση και προσωπική πείρα του θέματος. Ως πρώην εταίρος της νομικής εταιρίας Blake Dawson, είχε κάποτε το μισό προσωπικό (οκτώ νομικών) να ζητούν άδεια μητρότητας. Εξέθεσε, θα πει, ακριβώς τον φόρτο εργασίας και μετά έδωσε την ελευθερία στο προσωπικό της να εργαστούν από το σπίτι, να συνεργαστούν, και να εφαρμόσουν ελαστικό ωράριο προκειμένου να ολοκληρώσουν την εργασία τους. Το αποτέλεσμα ήταν καταπληκτικό. Η ομάδα επέτυχε πολύ περισσότερα από τα αναμενόμενα.
ΝΑΙ, ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΘΕΤΙΚΗ
Για θετική διάκριση στο χώρο του θα μιλήσει ο Βασίλης Παπαστεργιάδης μέγας εταίρος στη νομική εταιρία Moray & Agnew η οποία απασχολεί μεγάλο αριθμό νέων γυναικών νομικών: «Το όλο θέμα ξεκινά και εξετάζεται στη βάση του τι προσφέρει το συγκεκριμένο άτομο. Πρόκειται για μια διαδικασία που στηρίζεται στην καλή θέληση, τη λογική και τον αλληλοσεβασμό. Προσωπικά, σε καμία περίπτωση δεν θέλω να χάσω ένα άτομο το οποίο είναι πολύτιμο για την εταιρία. Και το τελευταίο είναι δεδομένο, για το λόγο ότι δίνεται μεγάλη προσοχή στο θέμα της πρόσληψης.
Χαρακτηριστικά, πριν λίγες μέρες έκανα συνέταιρο μία νομικό που θα εργάζεται μόνο τρεις μέρες. Είναι πάρα πολύ καλή και γνωρίζω ότι είναι συν για την εταιρία.
Οι περισσότερες εγκυμονούσες εργάζονται συνήθως μέχρι τον όγδοο μήνα, χωρίς να υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Παίρνουν κανονικά τη γονική άδεια και όταν είναι έτοιμες να επιστρέψουν δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να μη διαταραχθεί η ροή της καριέρας τους και η προσφορά τους στην εταιρία βέβαια, αλλά ούτε και η οικογενειακή τους ζωή που περιλαμβάνει τώρα για την εργαζόμενη και το ρόλο της μητέρας» θα πει ο Βασίλης Παπαστεργιάδης, προσθέτοντας ότι έχει ‘μάθει πάρα πολλά και από τη νομική εταιρία Slater & Gordon, όπου εργάζεται η σύζυγός του, Μπέτη Αλεξοπούλου: «Έχουν μια καταπληκτική προσέγγιση στο θέμα των γυναικών νομικών και γραμματέων, πολύ ευέλικτη και προσαρμοσμένη στις ανάγκες της εργαζόμενης μητέρας. Ομολογώ ότι έχω υιοθετήσει 4-5 πράγματα που μου μετέφερε η Μπέτη».
Ο ίδιος θα πει ότι «αξίζει πραγματικά οι εργοδότες να δουν το θέμα αυτό της απασχόλησης των εργαζόμενων γυναικών μητέρων από μια ρεαλιστική οπτική γωνία. Να λάβουν υπόψη τους τις σημερινές ανάγκες και κυρίως ότι η ευελιξία ‘πληρώνει’ στο δεκαπλάσιο. Από τη στιγμή που θα δώσεις στην εργαζόμενη μητέρα την ελευθερία, για παράδειγμα, να εργαστεί από το σπίτι το πιθανότερο είναι ότι έχεις κερδίσει την αφοσίωσή της στο δεκαπλάσιο. Το βλέπω να συμβαίνει στο χώρο μου, όπου γυναίκες εργάζονται δύο ή τρεις μέρες από το σπίτι, ή εργάζονται μέχρι τις δύο το απόγεμα στην εταιρία, για να μπορούν να πάρουν τα παιδιά τους από το σχολείο και αποδίδουν εντυπωσιακά. Το σύστημα, έχει αποδειχτεί ότι δουλεύει. Φθάνει να υπάρχει και από τις δύο πλευρές σωστός κώδικας επικοινωνίας, ειλικρίνεια και επίγνωση των πραγμάτων που αφορούν και τις δύο πλευρές» θα καταλήξει ο Βασίλης Παπαστεργιάδης.