Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε ότι η καβαφική ποιητική ενέργεια παράγεται επειδή ο Καβάφης προσπάθησε να βρει λοχμώδεις τρόπους για να αποφύγει την κοινωνική κατακραυγή, τον καταπιεσμένο έρωτα ή το στίγμα της αντικανονικής σεξουαλικότητας. Το βιβλίο αυτό υποστηρίζει το αντίθετο. Τον Καβάφη η σεξουαλικότητα δεν τον κάνει να θέλει να κρυφτεί. Τον κάνει να συνειδητοποιεί και να ιστορικοποιεί. Δεν τον κάνει να αλληγορεί και να σιωπά. Τον κάνει να αντιδρά.

Να για τι μιλάει αυτό το βιβλίο. Για την καβαφική «κάμαρη» και την κατασκευή της. Για την καβαφική ορμή και τη ριζοσπαστική της δυναμική. Για τον πόθο, την επιθυμία, την ηδονή, και το πώς αυτά συνδέονται με τη σεξουαλικότητα, την ταυτότητα και την πολιτική! Για το πώς γενιές κριτικών προτίμησαν να μιλούν για ερωτισμό και ερωτικότητα ακριβώς για να μην αντιμετωπίσουν τη ριζοσπαστική δυναμική της σεξουαλικότητας και της ταυτότητας στο έργο του Καβάφη. Και για τη βαθιά ηθική στιγμή με την οποία σε φέρνει αντιμέτωπο -σε πείσμα όσων δεν μπορούν να την κατανοήσουν- η σεξουαλική επιθυμία και η αναπόφευκτη σύνδεση της με τον χρόνο, την εξουσία, τη γνώση και την επαφή.

Ο Δημήτρης Παπανικολάου θέλει να ξεκαθαρίσει τα πράγματα: Ο Καβάφης δεν είναι ούτε «μονομανής» ούτε καν «ερωτικός», είναι γκέι. Αλλά και να αποδείξει τη σημασία που έχει η ποίησή του για την ομοφυλόφιλη ταυτότητα τον 20ό και τον 21ο αιώνα. Προϊόν ξεκάθαρης πολιτικής επιλογής μου ήταν το πρώτο βιβλίο που θα έγραφα στα ελληνικά για τον Καβάφη να είναι το συγκεκριμένο, εξαιτίας και των ελληνικών αγκυλώσεων που υπάρχουν σε σχέση με την ομοφυλοφιλία του και το γεγονός πως απορρίπτουν το πόσο κεντρικό ζήτημα είναι για τον ποιητή. Στο εξωτερικό ο Καβάφης είναι πιο γνωστός ως ο ομοφυλόφιλος Καβάφης -στην Ελλάδα αυτή η θέση αντιμετωπίζεται σκωπτικά. Το αντιστρέφουμε αυτό και λέμε πως μάλλον είναι ελληνικό πρόβλημα το να μην μπορούμε να αποδεχτούμε τη δυναμική αυτής της θέσης. Οι αγκυλώσεις έχουν πολλές ρίζες. Μπορεί να πηγάζουν από ομοφοβία, μπορεί να σχετίζονται με την αδυναμία να αντιμετωπιστεί ένας «εθνικός» ποιητής που είναι ομοφυλόφιλος, ή να συνδέονται με την άποψη που ενδεχομένως έχουν για την εθνική κουλτούρα -γι’ αυτούς είναι άφυλη, χωρίς χρώμα, τάξη κ.λπ.

Ο Δημήτρης Παπανικολάου είναι αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών και εταίρος του Κολεγίου St. Cross στο Πανεπιστήµιο Οξφόρδης, όπου διδάσκει από το 2004. Σπούδασε στα Πανεπιστήµια Αθηνών (Κλασική και Νεοελληνική Φιλολογία) και Λονδίνου (Συγκριτική Φιλολογία). Ως ερευνητής ή επισκέπτης καθηγητής έχει συνεργαστεί µε τα Πανεπιστήµια UCL, NYU, Columbia και Princeton. Έχει επίσης εργαστεί ως δηµοσιογράφος στην εφηµερίδα «Επενδυτής» και στην Ελληνική Υπηρεσία του BBC. Στα αγγλικά κυκλοφορεί το βιβλίο του «Singing Poets: Literature and Popular Music in France and Greece» (Legenda, 2007). Μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού «Unfollow» και της εκδοτικής επιτροπής του Journal of Greek Media and Culture& τακτικός συνεργάτης της «Αυγής».

*Το περιεχόμενο αυτού του κειμένου πάρθηκε από Δελτία Τύπου.