Η στεγαστική κρίση έχει φουντώσει για τα καλά στην Αυστραλία με το κύριο πρόβλημα να εντοπίζεται από τους κυβερνώντες στην πλευρά της προσφοράς σπιτιών και διαμερισμάτων.
Ως εκ τούτου το Εθνικό Συμβούλιο -που συνεδρίασε το απόγευμα της Τετάρτης- όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Anthony Albanese, υποστήριξε μία συμφωνία για την κατασκευή 1,2 εκατ. κατοικιών σε πέντε χρόνια, 200.000 επιπλέον του αρχικού στόχου (National Housing Accord), με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να υπόσχεται 3 δισ. δολ. στις Πολιτείες και τις Περιοχές.
Ο κ. Albanese προανήγγειλε επίσης καλύτερες ρυθμίσεις για τους ενοικιαστές και ανέφερε ότι το Συμβούλιο εντέλει δε συζήτησε περί αργίας για τις Matildas, αλλά διερεύνησε και το ζήτημα της χρηματοδότησης για την υγεία.
Σε κάθε περίπτωση η προσοχή εστιάστηκε στην ανησυχία που υπάρχει για την έλλειψη κατοικιών και την αύξηση των ενοικίων, με πολλούς εργαζόμενους να μην μπορούν πλέον να πληρώσουν το αντίτιμο που ζητούν οι ιδιοκτήτες.
Σε σχέση με τους ενοικιαστές, ο κ. Albanese υπογράμμισε ότι κάθε Πολιτεία και Περιοχή «έχει διαφορετικούς κανόνες … Αυτό που κάνουμε είναι να κινούμαστε προς μια μεγαλύτερη εθνική συνοχή και να κάνουμε μια πρακτική διαφορά».
Όσον αφορά στην ιδέα που προτείνουν οι Πράσινοι «απλά ‘παγώσουμε’ τα ενοίκια, δεν υπάρχει καμία δικαιοδοσία στη χώρα που να υποστηρίζει κάτι τέτοιο», είπε και πρόσθεσε «πιστεύουμε ότι αυτό θα κάνει τα πράγματα χειρότερα».
«Το κλειδί για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων είναι η προσφορά και γι’ αυτό έχουμε εστιάσει την προσοχή μας στην προσφορά».
Όπως έγινε γνωστό, εκτός από τις 200.000 επιπλέον κατοικίες θα δημιουργηθεί επίσης ένα πρόγραμμα στήριξης της στέγασης, ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων, ώστε οι πολιτειακές κυβερνήσεις να ξεκινήσουν την προσφορά κατοικιών σε καλές περιοχές.
Υπήρξε επίσης συμφωνία σε μια δέσμη μεταρρυθμίσεων για τα ενοίκια, η οποία περιλαμβάνει την «κίνηση» για τον περιορισμό των αυξήσεων των ενοικίων σε μία φορά το χρόνο και την εφαρμογή ελάχιστων προτύπων ενοικίασης κατοικιών (minimum rental standards).
Περιλαμβάνει ακόμη την ανάπτυξη μιας εθνικής πολιτικής να υπάρχει «πραγματικός εύλογος λόγος» για να προχωρήσει μία έξωση.
Το Εθνικό Συμβούλιο συμφώνησε και σε ένα νέο εθνικό σχέδιο μεταρρύθμισης για τη Χωροταξία, το οποίο θα εξετάσει μέτρα σχεδιασμού και οριοθέτησης για την αύξηση της προσφοράς κατοικιών. Στο πλαίσιο αυτό θα προωθηθούν κατοικίες «μεσαίας και υψηλής πυκνότητας» σε περιοχές κοντά σε δημόσιες συγκοινωνίες, ενώ θα εξορθολογιστούν οι διαδικασίες έγκρισης.
ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΑΤΗ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ
Στο μεταξύ πάντως, με την πλάτη στον τοίχο είναι ήδη εκατομμύρια πολίτες σε όλη τη χώρα και κάθε μέρα ζορίζονται ακόμη περισσότερο καθώς το κόστος ζωής όχι μόνο δε λέει να «κατέβει», αλλά συνεχίζει ανοδικά. Ενδεικτική η νέα αύξηση στις τιμές της βενζίνης τις τελευταίες ημέρες κατά σχεδόν 30%.
Δεν είναι λίγοι μάλιστα αυτοί που δεν έχουν καν… τοίχο να στριμωχτούν, καθώς η στεγαστική κρίση φουντώνει και οι ενοικιαστές είτε δε βρίσκουν διαθέσιμη κατοικία, είτε δεν μπορούν -ακόμη και αν έχουν εργασία- να πληρώσουν πλέον τα χρήματα που ζητούν οι ιδιοκτήτες.
Παράλληλα, τα χρέη για πολλούς ακόμη -ιδιοκτήτες και μη, δανειολήπτες επιχειρηματίες- σωρεύονται, τα έτοιμα λιγοστεύουν, αν δεν έχουν «φαγωθεί», οι πιστωτικές κάρτες έχουν… πάρει φωτιά, ενώ δεν αποκλείεται ακόμη και η κατηφόρα στην οικονομία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έρευνας που διενεργήθηκε από την KordaMentha και την Turnaround Management Association (TMA) σε 115 επαγγελματίες που συνδέονται με τον τομέα της αναδιάρθρωσης χρεών, το οικονομικό κλίμα στην αφορά είναι πλέον το χειρότερο εδώ και πέντε χρόνια.
Και έως και το 70% των επαγγελματιών σε θέματα αφερεγγυότητας -δικηγόρων, διευθυντών και ειδικών στην αναδιάρθρωση εταιρικών χρεών- πιστεύουν ότι θα υπάρξει ύφεση μέσα στους 12 μήνες και έως το 90% εκτιμούν ότι η οικονομία θα υποχωρήσει εντός των επόμενων δύο ετών.
Η ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
Σύμφωνα με έρευνα του Anglicare Australia, σε όλη την Αυστραλία υπήρχαν μόλις 507 ενοικιαζόμενες κατοικίες που θα μπορούσε να αντέξει οικονομικά ένας εργαζόμενος στη φροντίδα ηλικιωμένων (με βάση τις μέσες αποδοχές στον κλάδο) ή ήταν αποκλεισμένοι από την αγορά ενοικίου σε ποσοστό 98,9%.
Ακόμη, βάσει των ίδιων στοιχείων, οι εργαζόμενοι σε ασθενοφόρα ήταν αποκλεισμένοι κατά 97,6%, το νοσηλευτικό προσωπικό κατά 98,5%, οι εργάτες κατά 98,7%, οι απασχολούμενοι στην προσχολική αγωγή κατά 99,1% και αυτοί στην εστίαση κατά 99,1% (μόλις 424 κατάφερναν να είναι εντός του προσιτού εύρους ενοικίων για 45.895 καταχωρίσεις).
Το Anglicare Australia έχει δημοσιεύσει και στο παρελθόν παρόμοιες έρευνες που εξετάζουν την οικονομική προσιτότητα των ενοικίων για όσους λαμβάνουν κρατικά επιδόματα/οικονομική στήριξη, αλλά για πρώτη φορά επικεντρώνεται σε «βασικά» επαγγέλματα (essential workers).
Οι εργαζόμενοι αυτοί, είπε η εκτελεστικός διευθυντής της οργάνωσης, Kasy Chambers, «αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των κοινοτήτων μας, ωστόσο δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να νοικιάσουν».
«Σχεδόν κανένα μέρος της Αυστραλίας δεν είναι οικονομικά προσιτό γι’ αυτούς … Δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά να ζήσουν στις δικές τους κοινότητες».
ΣΤΟ «ΚΟΚΚΙΝΟ» ΟΙ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ
Την ίδια ώρα, οι Αυστραλοί πραγματοποίησαν ρεκόρ χρήσης των πιστωτικών καρτών τον Ιούνιο, πραγματοποιώντας 301 εκατομμύρια αγορές με αυτές, σύμφωνα με την ανάλυση της Finder σε στοιχεία της RBA.
Οι αγορές αυτές ανήλθαν στα 34 δισ. δολ. μία αύξηση 8,4% στις μηνιαίες δαπάνες των Αυστραλών με πιστωτικές κάρτες από το προηγούμενο έτος. Το συνολικό ποσό πιστώσεων ανέρχεται πλέον σε 40,5 δισ. δολ. κατά την Finder. Ο αριθμός αυτός δεν είχε φτάσει ποτέ τα 33,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα ένας στους έξι Αυστραλούς αγωνίζεται να αποπληρώσει το χρέος της πιστωτικής του.
Η εμπειρογνώμονας της Finder σε θέματα πιστωτικών καρτών Amy Bradney-George προειδοποίησε τους πολίτες να είναι προσεκτικοί.
«Βλέπουμε μια υπερβολική εξάρτηση από την πίστωση, καθώς οι άνθρωποι αγωνίζονται να διαχειριστούν την κρίση του κόστους ζωής».
«Οι αποταμιεύσεις έκτακτης ανάγκης έχουν εξανεμιστεί σε ορισμένα νοικοκυριά και τα έξοδα αισθάνονται εκτός ελέγχου».
ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΦΤΩΧΕΙΑΣ
Και υπάρχουν και χειρότερα, καθώς σύμφωνα με το Salvation Army η φτώχεια στην Αυστραλία αυξάνεται και είναι πλέον μία «πραγματική (κατάσταση), διαδεδομένη και καταστροφική».
Η γενική διευθύντρια της οργάνωσης, Jennifer Kirkaldy, δήλωσε ότι οι αποτυχίες των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και στέγασης οδηγούν τους ανθρώπους να ζουν σε δυσχερή κατάσταση.
Ο μέσος πολίτης, στον οποίο πρόσφερε το Salvation Army είχε για να «περάσει» μόλις 39 δολάρια την εβδομάδα, αφού είχαν καλυφθεί τα απαραίτητα, όπως η στέγαση, οι μεταφορές, τα είδη διατροφής και οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας.
Η κα Kirkaldy ανέφερε ότι οποιαδήποτε αύξηση των πληρωμών κοινωνικής πρόνοιας «καταπίνεται» από τον πληθωρισμό και τις εν γένει πιέσεις του κόστους ζωής.
Η Αυστραλία, είπε, δεν διαθέτει ακριβής στοιχεία για το πόσο κοστίζει η φτώχεια στην οικονομία κάθε χρόνο.
Οι υπηρεσίες «αγοράζω τώρα, πληρώνω αργότερα» και η πρόσβαση σε ασφαλείς πιστώσεις είναι σημαντικές, αλλά χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για την πληρωμή ειδών πρώτης ανάγκης, πρόσθεσε.
Καθημερινά για κάποιους είναι ένας «πόλεμος επιβίωσης» καθώς παλεύουν να πληρώσουν ακόμη και για τα βασικά αγαθά.
Μάλιστα, η Homelessness Australia επεσήμανε ότι στεγαστική κρίση και η αυξανόμενη οικονομική πίεση έχουν ως συνέπεια οι άστεγοι να αυξάνονται κατά περίπου 1.600 ανθρώπους κάθε μήνα:
Μεταξύ Δεκεμβρίου και Μαρτίου η ζήτηση για υπηρεσίες βοήθειας αστέγων αυξήθηκε κατά 7,5% σε όλη την Αυστραλία εν μέσω της εκτίναξης των ενοικίων και των χαμηλών ποσοστών κενών κατοικιών που σημείωσαν ρεκόρ. Συνολικά, επιπλέον 6.658 άτομα ζήτησαν βοήθεια.
ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΜΙΣΘΩΝ
Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ABS) το ποσοστό αύξησης των μισθών υποχώρησε από το 3,7% σε ετήσια βάση το τρίμηνο του Μαρτίου σε 3,6% έως τον Ιούνιο.
Οι οικονομολόγοι έσπευσαν να τονίσουν πως αυτό μειώνει την ανησυχία και της Αποθεματικής Τράπεζας (RBA) για ένα πληθωριστικό «σπιράλ μισθών-τιμών», άρα και τις πιθανότητες για νέα άνοδο του επιτοκίου που βρίσκεται στο 4,1%.
Κάτι που ωστόσο δεν αποκλείεται ακόμη.
Σε κάθε περίπτωση όμως ο πληθωρισμός «ροκανίζει» τις αυξήσεις σε πολλές περιπτώσεις, άρα και την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.
Ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers, υποστήριξε ότι «όταν αναλάβαμε την εξουσία, ο αριθμός των πραγματικών μισθών για το τρίμηνο του Μαρτίου του 2022 ήταν -1,5%. Τώρα βλέπουμε αύξηση των πραγματικών μισθών γύρω στο μηδέν, η οποία αποτελεί ουσιαστική πρόοδο σε σχέση με αυτό που κληρονομήσαμε».
«Είναι η πρώτη φορά εδώ και τρία χρόνια που οι πραγματικοί μισθοί δεν έχουν υποχωρήσει».
Ωστόσο, ο οικονομολόγος της Indeed, Callam Pickering, δήλωσε στο ABC ότι οι Αυστραλοί εργαζόμενοι έχασαν μια δεκαετία σκληρά κερδισμένων βελτιώσεων στο βιοτικό τους επίπεδο μέσα σε μόλις δύο χρόνια πτώσης των πραγματικών μισθών και θα χρειαστούν χρόνια για να ανακτήσουν αυτές τις απώλειες.
