Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Jim Chalmers, απηύθυνε προειδοποίηση ότι ο μισός προϋπολογισμός θα “καταβροχθιστεί” από τις δαπάνες για την υγεία, τη φροντίδα των ηλικιωμένων, το εθνικό σύστημα ασφάλισης ατόμων με αναπηρία (NDIS), την άμυνα και τις πληρωμές τόκων για το δημόσιο χρέος μέσα στα επόμενα 40 χρόνια.
Η έκτη διαγενεακή έκθεση*, που θα δημοσιοποιήσει ο Chalmers την Πέμπτη, θα δείξει ότι οι πέντε βασικές πιέσεις δαπανών – οι οποίες σήμερα αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο των συνολικών δαπανών της Κοινοπολιτείας – θα αυξηθούν στο ήμισυ όλων των δαπανών μέχρι τα μέσα του 2063.
«Οι πέντε κύριες μακροπρόθεσμες πιέσεις δαπανών είναι η υγεία και η περίθαλψη ηλικιωμένων, το NDIS, η άμυνα και οι πληρωμές τόκων για το δημόσιο χρέος. Συνδυαστικά, αυτές οι κατηγορίες δαπανών προβλέπεται να αυξηθούν κατά 5,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια των 40 ετών από το 2022-23 έως το 2062-63», θα αναφέρει η έκθεση.
Σε σημερινά δολάρια, η αύξηση κατά 5,6 ποσοστιαίες μονάδες αντιστοιχεί σε περίπου 140 δισεκατομμύρια δολάρια, πράγμα που σημαίνει ότι οι αυξήσεις του κόστους θα είναι της τάξης εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι το 2063.
Η έκθεση θα αναφέρει επίσης ότι το NDIS και οι τόκοι του δημόσιου χρέους είναι «οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες κατηγορίες κατά την επόμενη δεκαετία, ενώ η υγεία και η φροντίδα ηλικιωμένων αυξάνονται ταχύτερα στο τέλος της περιόδου προβολής, καθώς ο πληθυσμός γερνάει».
«Ενώ οι δαπάνες για την υγεία αυξάνονται πιο αργά από ό,τι αυτές του NDIS, της φροντίδας γήρατος ή των τόκων, αντιπροσωπεύουν μεγαλύτερο μερίδιο των συνολικών δαπανών. Ως αποτέλεσμα, οι δαπάνες για την υγεία αναμένεται να αυξηθούν περισσότερο ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά τα επόμενα 40 χρόνια», θα αναφέρεται στην έκθεση.
Ο Chalmers θα χρησιμοποιήσει την έκθεση για να υποστηρίξει ότι η πίεση στον προϋπολογισμό θα ενταθεί από το επόμενο έτος και θα παραμείνει υπό πίεση μακροπρόθεσμα.
«Πετύχαμε το πρώτο πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της Αυστραλίας μετά από 15 χρόνια -ως άμεσο αποτέλεσμα της υπεύθυνης οικονομικής και δημοσιονομικής μας διαχείρισης- αλλά θα χρειαστούν περισσότερα από έναν προϋπολογισμό ή μια σειρά προϋπολογισμών για να αναιρέσουμε τη δεκαετή ζημιά που προκάλεσε ο Συνασπισμός», δήλωσε ο Chalmers.
Η υπουργός Οικονομικών κα Katy Gallagher, δήλωσε ότι η έκθεση «δείχνει ότι η σκληρή δουλειά πρέπει να συνεχιστεί για να διατηρηθεί ο προϋπολογισμός σε βιώσιμη βάση, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι παρέχουμε τις υπηρεσίες στις οποίες βασίζονται καθημερινά οι Αυστραλοί».
Ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός του Μαΐου έδειξε ότι η μεγαλύτερη δαπάνη του προγράμματος ήταν η σύνταξη γήρατος με αναμενόμενο κόστος άνω των 59 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά το τρέχον οικονομικό έτος, ενώ οι δαπάνες για τη φροντίδα των ηλικιωμένων προβλέπονταν στα 32,6 δισεκατομμύρια δολάρια και το NDIS θα πλησίαζε τα 42 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η έκθεση, που συντάσσεται από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, παρέχει μια εικόνα της οικονομίας για τα επόμενα 40 χρόνια. Θα περιέχει επικαιροποιημένες προβλέψεις σχετικά με την αγορά εργασίας, την οικονομική ανάπτυξη και τον προβλεπόμενο πληθυσμό της Αυστραλίας.
Αυτές οι εκθέσεις δημοσιεύονταν κάθε πέντε χρόνια επί Συνασπισμού, αλλά κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος σκοπεύει να δημοσιεύει μία σε κάθε κυβερνητική θητεία. Η τελευταία διαγενεακή έκθεση, που κυκλοφόρησε από τον τότε υπουργό Εθνικής Οικονομίας, Josh Frydenberg, το 2021, προέβλεπε ότι ο πληθυσμός της Αυστραλίας θα έφτανε τα 38,8 εκατομμύρια στα μέσα του 2061.
Η έκθεση της Πέμπτης θα αντικατοπτρίζει τις επικαιροποιημένες προβλέψεις μετά την έξαρση της μετανάστευσης τους τελευταίους 18 μήνες, που ακολούθησε το τέλος της πανδημίας.
Η έκθεση του 2021 προέβλεπε ότι ο προϋπολογισμός δεν θα επιστρέψει ποτέ σε πλεόνασμα. Αλλά οι υψηλές τιμές των εμπορευμάτων, η ισχυρότερη από την αναμενόμενη αγορά εργασίας και η αύξηση των μισθών σημαίνουν ότι ο Chalmers θα επιβεβαιώσει τον επόμενο μήνα πλεόνασμα στον προϋπολογισμό άνω των 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το οικονομικό έτος 2022-23.
Το τρέχον οικονομικό έτος αναμένεται επίσης να παρουσιάσει πλεόνασμα αντί του προβλεπόμενου ελλείμματος των 13,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
* Οι εκθέσεις αυτές προβλέπουν προοπτικές για την οικονομία και τον προϋπολογισμό της αυστραλιανής κυβέρνησης για τα επόμενα 40 χρόνια. Εξετάζουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των τρεχουσών πολιτικών και τον τρόπο με τον οποίο οι δημογραφικές, τεχνολογικές και άλλες διαρθρωτικές τάσεις ενδέχεται να επηρεάσουν την οικονομία και τον προϋπολογισμό.
