Οι φυσικές καταστροφές αφήνουν ανεξίτηλο το σημάδι τους στην Ελλάδα φέτος.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες μόνο, είχαμε το αρνητικό ρεκόρ καμμένων εκτάσεων στον Έβρο (και όχι μόνο, με τις φλόγες ευτυχώς να έχουν τεθεί υπό έλεγχο σύμφωνα με τις Αρχές), ήρθε το ρεκόρ βροχόπτωσης αυτήν την εβδομάδα, με την κακοκαιρία Daniel να «πνίγει» κυρίως, αλλά όχι μόνο, την Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Στα πλημμυρικά φαινόμενα, όπως έγινε γνωστό -τουλάχιστον έως την Τετάρτη το πρωί (ώρα Ελλάδος) δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή του, υπήρχαν αγνοούμενοι, ενώ ανυπολόγιστες ήταν οι υλικές ζημιές, με πολλές περιοχές να παιρνούν τη νύχτα στο σκοτάδι.
Το Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος μέσα σε 24 ώρες είχε δεχθεί συνολικά 1.196 κλήσεις, βασικά για αντλήσεις υδάτων, κοπές δέντρων και απομακρύνσεις ατόμων προς ασφαλή σημεία.
Συγκεκριμένα, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας έλαβε 1.049 κλήσεις (έως τις 6 το πρωί της Τετάρτης), εκ των οποίων:
– στη Μαγνησία, 750 κλήσεις, ενώ, μέχρι εκείνη την ώρα, είχαν πραγματοποιηθεί 200 αντλήσεις υδάτων και είχαν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 200 άτομα.
– στην παραλιακή ζώνη της Λάρισας 130 κλήσεις, ενώ είχαν πραγματοποιηθεί 20 αντλήσεις υδάτων και είχαν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 30 άτομα
– στην Καρδίτσα, 60 κλήσεις, ενώ είχαν πραγματοποιηθεί 15 αντλήσεις υδάτων
– στη Σκιάθο, 109 κλήσεις, ενώ είχαν πραγματοποιηθεί 20 αντλήσεις υδάτων και είχαν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 20 άτομα
Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας 80 κλήσεις, σε περιοχές της βόρειας Εύβοιας ενώ είχαν πραγματοποιηθεί 13 αντλήσεις υδάτων, 6 κοπές δέντρων και είχαν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 9 άτομα.
Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας 20 κλήσεις.
Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου 47 κλήσεις.
Ακόμη, λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων που εκδηλώθηκαν στην Καρδίτσα και στα Φάρσαλα, εστάλησαν δύο διαφορετικά μηνύματα από το «112», για απαγόρευση κυκλοφορίας στις παραπάνω περιοχές νωρίς το πρωί της Τετάρτης (ώρα Ελλάδος πάντα).
Μήνυμα μέσω του «112» εστάλη και στους κατοίκους σε Μέθανα και Τροιζήνα προειδοποιώντας τους για επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα (ισχυρές καταιγίδες) στην περιοχή τους και καλώντας τους να περιορίσουν τις άσκοπες μετακινήσεις, αλλά και στους κατοίκους των περιοχών Σοφιάδα και Πετρίλια Φθιώτιδας.
Συγκεκριμένα το μήνυμα αναφέρει: « Εάν βρίσκεστε στις περιοχές Σοφιάδα και Πετρίλια απομακρυνθείτε προς Νέο Μοναστήρι λόγω πλημμυρικών φαινομένων στην περιοχή. Ακολουθείτε τις οδηγίες των αρχών».
Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Έκτακτο Δελτίο Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων (ΕΔΕΚΦ) που εκδόθηκε από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), η κακοκαιρία που ήδη προκαλούσε ιδιαίτερα έντονα φαινόμενα, με ισχυρές βροχές και καταιγίδες, μεγάλη συχνότητα κεραυνών, ενισχυμένους ανέμους στο Αιγαίο και αισθητή πτώση της θερμοκρασίας, αναμενόταν να συνεχιστεί σήμερα, Πέμπτη, προκαλώντας πολύ μεγάλα ύψη βροχής.
Για την Τετάρτη ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλεπόταν:
α. Στη Θεσσαλία, τις Σποράδες, την κεντρική και ανατολική Στερεά (κυρίως τους νομούς Ευρυτανίας, Φθιώτιδας και Βοιωτίας), την Εύβοια (κυρίως τη βόρεια), την ανατολική και νότια Πελοπόννησο, την κεντρική Μακεδονία (κυρίως τους νομούς Πιερίας, Ημαθίας και Χαλκιδικής) και την Αττική κυρίως τα νότια θαλάσσια και παραθαλάσσια τμήματα.
β. κατά τόπους στη δυτική και νότια Κρήτη, τα δυτικά τμήματα των Κυκλάδων και την Ήπειρο.
Όλες οι δυνάμεις Πολιτικής Προστασίας παρέμεναν σε γενική επιφυλακή.
Επιπλέον το Πυροσβεστικό Σώμα καλούσε τους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να ακολουθούν πιστά τις υποδείξεις των αρμόδιων Αρχών (περισσότερες πληροφορίες στο bit.ly/44IznUu).
ΔΥΟ ΝΕΚΡΟΙ (ΕΩΣ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ ΤΟ ΠΡΩΙ)
Θύμα της πρωτοφανούς κακοκαιρίας, στην περιοχή του Ανω Βόλου, έπεσε ηλικιωμένος κτηνοτρόφος, ο οποίος καταπλακώθηκε από τοίχο που υποχώρησε από την πίεση, λόγω των μεγάλων ποσοτήτων του νερού, την ώρα που προσπαθούσε μέσα στη θύελλα να φτάσει σε χώρο που είχε το κοπάδι με τα πρόβατά του.
Στο σημείο έσπευσε ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, παρέλαβε τον άτυχο άνδρα, και διαπιστώθηκε ο θάνατός του από πολλαπλά τραύματα λόγω της καταπλάκωσης από τα χαλάσματα του τοίχου.
Νεκρή εντοπίστηκε και μια γυναίκα 87 ετών, που αγνοούνταν από την Τρίτη στην περιοχή Πάλτση. Η άτυχη ηλικιωμένη εντοπίστηκε ανάμεσα σε ένα σωρό από ξύλα, ενώ για την ανάσυρσή της επιχείρησαν 8 πυροσβέστες.
Επίσης, πλην ενός 42χρονου κτηνοτρόφου που αγνοείτο στον Βόλο, όταν παρασύρθηκε από χείμαρρο, άλλο ένα άτομο φέρονταν ως αγνοούμενος στην περιοχή της Πάλτσης, σύμφωνα με τις τοπικές Αρχές, χωρίς όμως να υπάρχει άμεσα επιβεβαίωση από την Αστυνομία και την Πυροσβεστική.
«Επισήμως υπάρχει ένας αγνοούμενος, ο κτηνοτρόφος που παρασύρθηκε από τα νερά», δήλωσε στην ΕΡΤ ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής, Γιάννης Αρτοποιός.
«Οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής βρίσκονται σε όλη την περιοχή και επιχειρούν όπου υπάρχει ανάγκη».
«ΠΝΙΓΗΚΕ» Ο ΒΟΛΟΣ
Σχεδόν στο μεγαλύτερο μέρος της πόλης του Βόλου υπήρχε διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και διακοπή νερού, ενώ ίσχυε ακόμη η απαγόρευση κυκλοφορίας.
Απόφαση για την κήρυξη της κατάστασης «ειδικής κινητοποίησης» της Πολιτικής Προστασίας υπήρχε για την περιφερειακή ενότητα Μαγνησίας και στις Σποράδες, στην Καρδίτσα και στα Τρίκαλα.
Έτσι επρόκειτο να παραμείνουν κλειστά καταστήματα, λαϊκές αγορές, απαγορεύονταν τα delivery, όπως κλειστές ήταν και οι δημόσιες υπηρεσίες. Κατ’ εξαίρεση λειτουργούσαν φαρμακεία, καταστήματα τροφίμων, σούπερ μάρκετ, πρατήρια υγρών καυσίμων, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο της ΕΡΤ, Μάκη Νασιάδη.
Όσο για το Γηροκομείο Βόλου στο οποίο κατέρρευσε μέρος της παλιάς πτέρυγας δεν υπήρξε κάποιο άλλο πρόβλημα.
Έγκαιρα οι ηλικιωμένοι απομακρύνθηκαν από το σημείο. Μάλιστα κρίθηκε αναγκαίο από τη διοίκηση του γηροκομείου 20 από αυτούς να μεταφερθούν σε κλινικές.
Η επιχείρηση αυτή έγινε και από την πλευρά της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας με λεωφορείο και με τα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ. Οι υπόλοιποι 74 ηλικιωμένοι παρέμειναν στο Γηροκομείο σε ασφαλή χώρο.
Επίσης, εκκένωση διατάχθηκε για το Κέντρο Υγείας της Αργαλαστής, στο νότιο Πήλιο, με στόχο την προστασία των εργαζομένων σε αυτό.
Δημιουργήθηκε δομή στο Δημαρχείο του νότιου Πηλίου, στην οποία μεταφέρθηκαν το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, ενώ στο χώρο του Κέντρου Υγείας παρέμειναν μόνο δυνάμεις της Πυροσβεστικής για την άντληση των υδάτων και παροχή βοήθειας.
Την ίδια ώρα αναβλήθηκαν χημειοθεραπείες στο νοσοκομείο Βόλου, καθώς πλημμύρισε το δωμάτιο που πραγματοποιείται η διύλιση των φαρμάκων της χημειοθεραπείας με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η πραγματοποίηση του προγράμματος της Τρίτης. Από τη διοίκηση ανακοινώθηκε πως αναμενόταν να πραγματοποιηθούν κανονικά την Τετάρτη με εφεδρικό μηχάνημα.
Υπήρχαν πολλά προβλήματα με τις υποδομές σε όλη την ανατολική Θεσσαλία, σε όλα τα παράλια.
Επίσης προβλήματα υπάρχουν και στην περιοχή της Αγίας Λάρισας και στη Σκιάθο όπου έχουν σημειωθεί πλημμύρες σπιτιών και καταστημάτων και προβλήματα στις υποδομές.
ΡΕΚΟΡ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΗΣ
Σε μια από τις πιο ισχυρές κακοκαιρίες που έχει βιώσει η Ελλάδα εξελίσσεται η Daniel, οπως σημειώνει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr, με τα ημερήσια ύψη βροχής στην κεντρική Ελλάδα να ξεπερνούν κατά πολύ προηγούμενα ρεκόρ, τουλάχιστον από το 2006.
Το μεγαλύτερο ημερήσιο ύψος βροχής μέχρι τις 8:45 μμ. την Τρίτη καταγραφόταν στη Ζαγορά Πηλίου και είναι ίσο με 754 mm. Το προηγούμενο ρεκόρ ημερήσιου ύψους βροχής 644,7 mm είχε καταγραφεί στην Παλική Κεφαλονιάς κατά τη διάρκεια του μεσογειακού κυκλώνα Ιανού τον Σεπτέβριο 2020.
Τα μεγαλύτερα ύψη βροχής σε χιλιοστά μέχρι τις 8:45 μμ, όπως καταγράφηκαν από το δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr, σημειώθηκαν επίσης στην Πορταριά (613 mm), στον Βόλο (393 mm), στην Αγιά Λάρισας (213 mm), στην Πεζούλα Καρδίτσας (174 mm), στη Χάλκη Λάρισας (165 mm), στον Ξάνεμο Σκιάθου (159 mm) και στους Γόννους Τεμπών (143 mm).
Οι μετεωρολογικοί σταθμοί σε Ζαγορά, Πορταριά και Βόλο σταμάτησαν να μεταδίδουν περίπου στις 6 μμ. και στον Ξάνεμο Σκιάθου στις 10.30 πμ., λόγω διακοπής ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ οι βροχοπτώσεις στις περισσότερες περιοχές συνεχίζονταν.
Για το πιο ακραίο φαινόμενο, σύμφωνα με τους μετεωρολόγους, σε ότι αφορά το μέγιστο ύψος βροχής σε ένα 24ωρο, από τότε που κρατούνται αρχεία στη χώρα, έκανε λόγο, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας.
Ο κ. Κικίλιας ζήτησε «ιδιαίτερη προσοχή από όλους και καμία μετακίνηση» και προσέθεσε ότι «οι πολίτες θα πρέπει να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες της Πολιτικής Προστασίας, της Πυροσβεστικής και της Ελληνικής Αστυνομίας καθότι το φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη».
«ΟΙ ΔΥΟ ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥ»
Για ένα καλοκαίρι που μας θύμισε τις «δύο όψεις του Ιανού», έκανε λόγο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συνάντησή του με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου την Τρίτη.
«Από τη μια, μια πολύ καλή τουριστική περίοδος, καθώς φαίνεται με έσοδα ρεκόρ για την ελληνική οικονομία. Από την άλλη, όμως, ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι από πλευράς κρίσεων που αφορούν την Πολιτική Προστασία, με πολύ δύσκολες πυρκαγιές, κυρίως η πυρκαγιά στον Έβρο ήταν η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη πυρκαγιά που είχαμε στην πατρίδα μας και στην Ευρώπη τα τελευταία 20 χρόνια», είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Σε σχέση με την κακοκαιρία, σχολίασε ότι πλέον «αντιμετωπίζουμε ένα τελείως ακραίο καιρικό φαινόμενο το οποίο εστιάζεται αυτή τη στιγμή (Τρίτη) στη Μαγνησία και τον Βόλο, αλλά και σε ολόκληρη τη Θεσσαλία και κάνω και πάλι μια έκκληση -και από δω- σε όλους τους πολίτες να υπακούουν στις εντολές της Πολιτικής Προστασίας».
Ανέφερε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολη η διαχείριση τέτοιων ακραίων φαινομένων, χωρίς τη συνεργασία των πολιτών.
Σε όλους τους τόνους υπογράμμισε ότι είναι σημαντική η προστασία της ανθρώπινης ζωής και κάλεσε σε συμμόρφωση με τις οδηγίες των αρμόδιων Αρχών.
Τόνισε ότι τέτοια ακραία φαινόμενα δεν αντιμετωπίζει μόνο η Ελλάδα, «είδαμε τις καταστροφικές πλημμύρες που αντιμετώπισε σχεδόν ολόκληρη η Ισπανία πριν από λίγες μέρες» είπε, επισημαίνοντας πως «δεν έχουμε πια καμία αμφιβολία ότι η Κλιματική Κρίση είναι κάτι που αφορά το μέλλον, αφορά το παρόν».
«Η Κλιματική Κρίση είναι εδώ. Δεν χρειαζόμαστε την επιστήμη να μας το επιβεβαιώσει, μας το επιβεβαιώνει δυστυχώς η ίδια η ζωή κι αυτό υποχρεώνει το κράτος σε όλες του τις εκφάνσεις, με τη συνεργασία πάντα των πολιτών, να γίνεται ολοένα και πιο ανθεκτικό».
Υπογράμμισε ως σημαντικό, όχι μόνο την αποκατάσταση των ζημιών, αλλά και την παροχή κινήτρων, ώστε οι πληγέντες να παραμείνουν στον τόπο τους και να συνεχίσουν εκεί τη ζωή τους. Επεσήμανε, ακόμη, ότι προηγείται η στήριξη των πιο ευάλωτων αλλά και του οικοσυστήματος, που είναι σημαντικό για όλους μας.
ΕΒΡΟΣ
Η μεγάλη πυρκαγιά στη Δαδιά του Έβρου τέθηκε υπό έλεγχο τη Δευτέρα, σύμφωνα με τις Αρχές, αλλά μόνο μετά από δύο και πλέον εβδομάδες, αφού κατέκαψε εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους.
Οι επίγειες δυνάμεις της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας παρέμεναν σε επιφυλακή για να προλάβουν πιθανές αναζωπυρώσεις.
Ο Δήμαρχος Σουφλίου Παναγιώτης Καλακίκος επεσήμανε ότι οι δυνάμεις πυρόσβεσης δε βρήκαν σύμμαχο τον καιρό, αφού «δεν έριξε ούτε σταγόνα όλες αυτές τις ημέρες από την αρχή της φωτιάς», σε αντίθεση με τις πολλές βροχές που σημειώθηκαν τη Δευτέρα, σε αρκετές περιοχές στη Βόρεια Ελλάδα.
Αν ήταν για κακό, ή για καλό είναι δύσκολο να ειπωθεί, καθώς στην κατάσταση στην οποία είναι τώρα το δάσος μια δυνατή βροχή ίσως να δημιουργούσε επιπρόσθετα προβλήματα, ανέφερε ο απεσταλμένος του ΑΠΕ-ΜΠΕ στην περιοχή, Φάνης Γρηγοριάδης:
Οι καμένοι κορμοί θα ήταν πολύ δύσκολο να συγκρατήσουν το χώμα και τον πεσμένο σπόρο μέσα στο δάσος. Μια δυνατή καταιγίδα, σε αυτή τη φάση που έσβησαν ολα τα μέτωπα, ενδεχομένως να «ξεπλενε» το βουνό, φέρνοντας χώμα μέσα σε οικισμούς και περιορίζοντας τις ελπίδες για μελλοντική φυσική αναγέννηση του δάσους.
Οι προσπάθειες των δυνάμεων πυρόσβεσης και των εθελοντών ευοδώθηκαν, ευτυχώς, στον Αρχαίο Ελαιώνα της Μάκρης Αλεξανδρούπολης. Το εξαιρετικό αυτό σύμπλεγμα ελαιόδεντρων που βρίσκεται από την κάτω πλευρά της Εγνατίας διασώθηκε πλήρως, την ώρα που άλλοι ελαιώνες και καλλιέργειες στη γύρω περιοχή παραδίδονταν στις φλόγες.
Η ιστορική σημασία του ελαιώνα, που αριθμεί περί τα 220.000 δέντρα, είναι τεράστια. Τα δέντρα του, ηλικίας 500 χρόνων τα νεώτερα, έως και 2.500 χρόνων τα αρχαιότερα, είναι ακόμη παραγωγικά.
Δέντρα ελιάς, μεγάλης ηλικίας, εντοπίζονται και αλλού στην Ελλάδα, αλλά η σημαντικότητα του ελαιώνα της Μακρής, πέραν των άλλων, έγκειται στο γεγονός ότι είναι συμπαγής και ενιαίος, σχεδόν σε όλη την έκτασή του.
Πολυάριθμες είναι οι αναφορές περιηγητών και ιστορικών προσώπων για την ύπαρξη του αειθαλούς ελαιώνα, κυρίως τους τελευταίους αιώνες.
Αλλά, επίσης, η παράδοση θέλει το στράτευμα του Μ. Αλεξάνδρου να ξεκουράστηκε εκεί, στη σκιά του αρχαίου ελαιώνα, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του στην Ανατολή. Οι συμβολισμοί του ελαιώνα παραπέμπουν έως και στα ομηρικά έπη, αφού το σπήλαιο που βρίσκεται στην άκρη του ελαιώνα και αντικρύζει το Θρακικό πέλαγος, εικάζεται ότι ήταν η κατοικία του μυθικού κύκλωπα Πολύφημου, τον οποίο ο Οδυσσέας τύφλωσε με ένα πυρωμένο κοντάρι ελιάς.
Εικόνα εκτεταμένης καταστροφής εμφανίζει πάντως ο δασικός ιστός στα τριάντα περίπου χιλιόμετρα από την έξοδο της Αλεξανδρούπολης μέχρι την Κίρκη και τη Συκορράχη.
Ζημιές προκλήθηκαν και σε υποδομές στο νότιο τμήμα του Έβρου. Από τη μανία της φωτιάς δε γλίτωσε ένα σημαντικό τμήμα του δίκτυου ηλεκτροδότησης γύρω από τη Χηλή, τα Δίκελλα, τη Μάκρη και τη Μεσήμβρια. Και στις δύο πλευρές της Εγνατίας οδού, εκεί που υπήρχε δάσος πάνω από τους οικισμούς, είναι ακόμη εμφανείς οι τσακισμένες κολώνες και τα πεσμένα καλώδια στην καμμένη γη.
Αμέσως μετά την κατάσβεση της φωτιάς ξεκίνησαν οι – προγραμματισμένες μεν, αλλά εσπευσμένα λόγω της φωτιάς – εργασίες για την υπογειοποίηση ενός τμήματος του δικτύου μέσης τάσης μεταξύ Μακρής και Δικέλλων.
