Όσοι έχουν παρακολουθήσει ταινία στον κινηματογράφο γνωρίζουν ότι η παρουσία κινητών τηλεφώνων σε «κοινή θέα», δεν θεωρείται ιδιαίτερα κοινωνικά αποδεκτή, καθώς οι πιθανές δονήσεις και ο θόρυβος που μπορεί να προκαλέσουν οι συγκεκριμένες συσκευές, αποσπούν την προσοχή των θεατών από την προβολή της ταινίας.
Μάλιστα, ο ίδιος ο κινηματογράφος προειδοποιεί τους θεατές να κλείσουν τα κινητά τους ή να τα βάλουν στο αθόρυβο, πριν την έναρξη της ταινίας. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει στην νέα ταινία του ομογενή, και ανεξάρτητου σκηνοθέτη, Alex Lykos, με τίτλο Disconnect Me.
«Στην αρχή της ταινίας, λέμε «μην το κάνεις αυτό»- «βγάλε το τηλέφωνό σου»- «έχε το εύκαιρο»- γιατί θα σου ζητήσουμε να το χρησιμοποιήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας», δήλωσε ο Alex Lykos στον «Νέο Κόσμο».
Σε μία προσπάθεια του, να δημιουργήσει μια πιο διασκεδαστική εμπειρία για το κοινό, ο Lykos προτρέπει τους θεατές να χρησιμοποιήσουν τα κινητά τους τηλέφωνα κατά της διάρκεια της προβολής, καθώς όπως είπε, επίκεντρο της ταινίας είναι άλλωστε το τηλέφωνο.
«Προσπαθούμε να κάνουμε την εμπειρία διαδραστική. Ξέρουμε ότι το κινητό σας θα δονείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας. Δεν θα προσπαθήσουμε να το πολεμήσουμε. Αντίθετα θέλουμε να προσπαθήσουμε να διασκεδάσουμε με αυτό», πρόσθεσε.
Βέβαια όσο οι θεατές θα ασχολούνται με τα κινητά τους, ο πρωταγωνιστής της ταινίας στην οθόνη, ο ίδιος ο Lykos, ακολουθεί μία αντίθετη πορεία.
Η ταινία-ντοκιμαντέρ Disconnect Me, διαφέρει από τις συνηθισμένες ρομαντικές κωμωδίες του Lykos, (Alex & Eve, Me & My Left Brain), καθώς ο ομογενής σκηνοθέτης και ηθοποιός επικεντρώνεται στην διαδικασία αποτοξίνωσης από το κινητό του τηλέφωνο, στην οποία υποβάλει ο ίδιος τον εαυτό του για 30 ημέρες.
Κλειδώνει το smartphone σε ένα χρηματοκιβώτιο και προσπαθεί να ζήσει όπως ζούσε κάποτε η κοινωνία, απαλλαγμένη από την εξάρτηση που δημιουργούν τα κινητά τηλέφωνα και τα social media.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ
Όπως και πολλοί άλλοι, ο Lykos βρέθηκε «εγκλωβισμένος» σε έναν ατελείωτο κύκλο ροής αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάτι που όπως είπε είχε ως αποτέλεσμα να «μουδιάσει» το μυαλό του.
«Αφού ξόδεψα τόσο πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χρειάστηκα έναν διακόπτη», δήλωσε ο Lykos, κάτι που όπως είπε τον οδήγησε στην αναζήτηση περαιτέρω πληροφοριών σχετικά με «τις επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική μας υγεία και ευημερία».
Μάλιστα, για τη δημιουργία της ταινίας, ο Lykos αναζήτησε και εντόπισε ειδικούς στον τομέα των σχέσεων που αναπτύσσουμε ως άνθρωποι με την τεχνολογία, επισημαίνοντας ότι αυτή ιδέα «σταδιακά εξελίχθηκε από την απλή επιθυμία να βοηθήσω τον εαυτό μου και τη σχέση μου με την τεχνολογία, και ειδικά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι ένα επικίνδυνο μέρος, ειδικά για τους νέους.
Ο διαδικτυακός εκφοβισμός (cyberbullying) και η εμφάνιση μίας ομάδα ατόμων που ασκεί επιρροή σε ένα ευρύ κοινό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (influencers) , μπορεί να έχουν σοβαρές και επιζήμιες επιπτώσεις στους νέους.
Πολλά παιδιά και έφηβοι ειδωλοποιούν τις διασημότητες του διαδικτύου και συχνά θέλουν να μιμηθούν αυτό που βλέπουν, όπως για παράδειγμα την εμφάνιση.
Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει η αρνητική αλλά και η θετική, μερικές φορές όψη του νομίσματος, καθώς υπάρχουν και πρότυπα τα οποία ασκούν θετική επιρροή στους νέους μέσω της παρουσίας τους στο διαδίκτυο.
Ο Lykos λέει ότι εξετάζουν αυτούς τους παράγοντες στην ταινία καθώς πήρε συνεντεύξεις από εφήβους που εξέφρασαν τις εσωτερικές τους σκέψεις και συναισθήματα, σχετικά με τις εμπειρίες τους.
«Στις συνεντεύξεις οι έφηβοι, εξέφρασαν κατά κάποιο τρόπο ορισμένες από τις εσωτερικές τους σκέψεις και συναισθήματα σε σχέση με το πώς βιώνουν την εφηβεία τους σε έναν κόσμο όπου τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στη ζωή τους», δήλωσε.
ΠΑΝΤΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ
Η ανθρωπότητα επηρεάζεται σταθερά από συσκευές και τεχνολογία που καταναλώνουν το χρόνο μας και αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε και επικοινωνούμε, και συχνά οι προηγούμενες γενιές αποδοκιμάζουν αυτές τις τεχνολογικές εξελίξεις.
Πριν από τα κινητά τηλέφωνα, ήταν οι υπολογιστές, πριν από αυτούς, ήταν η τηλεόραση και πριν από την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και πολύ πριν, η τυπογραφία και τα βιβλία.
Η υπερφόρτωση πληροφοριών περιγράφεται ως ένα φαινόμενο κατά το οποίο ο όγκος των εισερχόμενων πληροφοριών σε ένα σύστημα υπερβαίνει την ικανότητα επεξεργασίας του.
Οι άνθρωποι της σύγχρονης κοινωνίας φαίνεται να κατακλύζονται από πληροφορίες και δεδομένα, ειδικά από μια συσκευή που κουβαλάμε στην τσέπη μας, αλλά κάποτε, το τυπογραφείο αντιμετωπίζονταν με τον ίδιο τρόπο, από τους μορφωμένους και όσους κατείχαν θρησκευτικά αξιώματα στην κοινωνία.
Ταξιδεύοντας ακόμα πιο πίσω στον χρόνο, και συγκεκριμένα στην Αρχαία Ελλάδα, συναντούμε τον Σωκράτη, ο οποίος είχε αναφερθεί με προειδοποιητικό τρόπο, στις αρνητικές επιπτώσεις που επιφέρει η χρήση της γραφής.
«Θα εμφυτεύσει τη λησμονιά στην ψυχή τους. Θα πάψουν να ασκούν τη μνήμη τους, επειδή θα βασίζονται σε αυτό που είναι γραμμένο, καλώντας τα πράγματα στη μνήμη τους όχι πια από μέσα τους, αλλά μέσω εξωτερικών σημάτων», είχε πει Σωκράτης σύμφωνα με τον μαθητή του Πλάτωνα στον διάλογό του, Φαίδρος.
Μέσα από τα λόγια του Σωκράτη, αναδύονται σκέψεις με τις οποίες πολλοί ταυτίζονται σήμερα, οι οποίες αφορούν τα κινητά τηλέφωνα, ιδίως σε σχέση με τον αντίκτυπό τους στους νέους.
Ακόμα και οι μέθοδοι κατανάλωσης πληροφοριών, τις οποίες η κοινωνία ένθερμα υιοθετεί και αποδέχεται, θεωρούνταν ανέκαθεν επιβλαβείς από ορισμένους.
Ίσως μια μέρα να έρθει κάτι άλλο που θα μας παρακινήσει για να συσπειρωθούμε εναντίον του… ίσως είναι η τεχνητή νοημοσύνη (περισσότερα γι’ αυτό αργότερα), αλλά το τηλέφωνο είναι διαφορετικό.
Το τηλέφωνο συνδυάζει όλες τις μορφές μέσων ενημέρωσης, και όλες τις δραστηριότητες που αποσπούν την προσοχή μας, όπως είναι το γράψιμο, τα βιβλία, τηλεόραση, ακόμη και παιχνίδια… όλα αυτά σε μια συσκευή.
Τα ίδια τα τηλέφωνα μπορούν να αποτελέσουν πηγή απόσπασης της προσοχή μας όχι μόνο από τη δουλειά και τη ζωή, αλλά και από άλλες ασχολίες.
Ο Lykos επισημαίνει ότι οι άνθρωποι σήμερα διαθέτουν μικρότερο εύρος προσοχής, και ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο τηλέφωνο παρέχουν αυτή τη δόση ψυχαγωγίας που αποζητούμε.
«Υποθέτω ότι όλοι μας, πλέον, διαθέτουμε μικρότερο εύρος προσοχής, καθώς μπορούμε να δούμε ένα βίντεο στο TikTok ή μια ανάρτηση στο Instagram και αν δεν μας αρέσουν τα πρώτα τέσσερα δευτερόλεπτα, συνεχίζουμε στο επόμενο», δήλωσε.
Μάλιστα σημειώνει ότι για κάποιους, το να καθίσουν και να παρακολουθήσουν μία ταινία που διαρκεί δύο ώρες, είναι πολύ πιο δύσκολο τώρα.
ΜΙΑ ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ «ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗΣ» ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Το θέμα της ταινίας Disconnect Me δεν είναι ότι η τεχνολογία είναι κακή, καθώς ο Lykos λέει ότι μετά το πείραμα, συνειδητοποίησε πόσο «φανταστική» είναι.
«Υπάρχουν μερικά τρομερά εργαλεία που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μέσω του τηλεφώνου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αρκεί να τα χρησιμοποιούμε με τρόπο ο οποίος καταλήγει να εξυπηρετεί και να βελτιώνει τη ζωή μας και όχι να ελέγχει τη ζωή μας».
Ωστόσο, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, το πρόβλημα ξεκινά, όταν τα συγκεκριμένα εργαλεία αρχίσουν και ελέγχουν τη ζωή μας,
«Αυτό που βλέπω είναι ότι οι άνθρωποι αναπτύσσουν διαφορετικές σχέσεις με το smartphone τους. Κάποιοι έχουν μια γλυκόπικρη σχέση, κάποιοι το λατρεύουν, και κάποιοι δεν μπορούν να διανοηθούν καν ότι δεν θα είναι «δεμένοι» με το κινητό τους.
Σημειώνει ότι όλα έχουν να κάνουν με την ισορροπία, η οποία όμως διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν στα μέσα του 2022, πριν δηλαδή από την έξαρση της συζήτησης γύρω από τεχνητή νοημοσύνη.
Και από τότε, πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Snapchat έχουν εισαγάγει έναν σύντροφο τεχνητής νοημοσύνης για να συνομιλούν οι χρήστες.
Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει το επόμενο είδος τεχνολογίας που θα ξεμυαλίσει την κοινωνία, κάτι που φαίνεται να συμβαίνει ήδη.
Ο Lykos λέει ότι αφού εξέτασαν τις πιθανές βλάβες της τεχνητής νοημοσύνης, συνειδητοποίησε ότι δεν έχουμε ιδέα τι συμβαίνει.
Είπε ότι «ουσιαστικά, πρόκειται για μία μάχη, για να δούμε ποιος έχει τον καλύτερο «εξοπλισμό» τεχνητής νοημοσύνης όταν έρθει η ώρα για πόλεμο», και ότι αυτό αποτελεί μία τρομακτική εκδοχή, ιδίως σε σχέση με θανατηφόρα όπλα.
Το Disconnect Me έκανε την πρεμιέρα του στη Δυτική Αυστραλία αρχές Σεπτεμβρίου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου CinefestOz, ενώ στο Σίδνεϊ προβλήθηκε την Κυριακή, 17 Σεπτεμβρίου στο Enmore Theatre, και στη Μελβούρνη στο Cinema Nova θα προβληθεί την Πέμπτη, 19 Οκτωβρίου.
