Ως τη «μεγαλύτερη μεταρρύθμιση» στον κλάδο της Στέγασης, αλλά και την Χωροταξία στη Βικτώρια, «εδώ και πολλές γενιές», χαρακτήρισε η κυβέρνηση Andrews, την πολυαναμενόμενη δέσμη μέτρων που ανακοίνωσε την Τετάρτη, με στόχο την ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών και την οικονομική προσιτότητα τους, κατά 800.000 σε δέκα χρόνια και κατά 2,24 εκατομμύρια έως το 2051.
Προβλέπεται, μεταξύ άλλων, από την 1η Ιανουαρίου 2025 και ένας φόρος -για πρώτη φορά στην Αυστραλία, όχι χωρίς αντιδράσεις- 7,5% επί των εσόδων για τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως η Airbnb και η Stayz.
Τα χρήματα από τον «Short Stay Levy» θα «πηγαίνουν» στην εταιρεία Homes Victoria, για την κατασκευή κοινωνικών και οικονομικά προσιτών διαμερισμάτων.
Ακόμη, προβλέπονται μέτρα προστασίας των δικαιωμάτων των «μακροπρόθεσμων» ενοικιαστών, όπως μία υπηρεσία ταχύτερης επίλυσης των διαφορών ώστε να μη φτάνουν έως το Victorian Civil and Administrative Tribunal.
Μιλώντας για τη σημαντική αυτή μεταρρύθμιση δέσμη ο πρωθυπουργός, Daniel Andrews, τόνισε ότι το «κλειδί» ώστε η στέγαση να καταστεί πιο προσιτή είναι η προσφορά (στο ίδιο μήκος κύματος με την στρατηγική της ομοσπονδιακής κυβέρνησης που έχει ανακοινώσει την κατασκευή 1,2 εκατ. κατοικιών ανά τη χώρα σε πέντε χρόνια).
«Η Μελβούρνη, αναπτύσσεται, η Βικτώρια αναπτύσσεται, αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό», δήλωσε ο κ. Andrews κατά την παρουσίαση της δέσμης μέτρων.
«Αν απλά κάναμε τις συνήθεις ενέργειες, αν συνεχίζαμε με τον ίδιο τρόπο (έως τώρα), θα κατασκευάζαμε περίπου 540.000 (κατοικίες). Αυτό δεν είναι ούτε κατά διάνοια αρκετό. Πρέπει να κατασκευάσουμε … 800.000 (κατοικίες) μέσα σε 10 χρόνια ως μια πραγματικά μεγάλη παρακαταθήκη για να διασφαλίσουμε ότι θα έχουμε περισσότερα από 2,2 εκατομμύρια επιπλέον σπίτια μέχρι το 2051».
Ακόμα, το ανακοινωθέν της κυβέρνησης, ανέφερε ότι «είμαστε η ταχύτερα αναπτυσσόμενη Πολιτεία στην Αυστραλία, με τον πληθυσμό μας να φτάνει τα 10,3 εκατομμύρια ανθρώπους μέχρι το 2051 – και η περιφερειακή Βικτώρια θα φιλοξενεί περισσότερα από 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους».
«Για να ανακουφίσουμε την πίεση που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Βικτώριας σε θέματα Στέγασης, πρέπει να κατασκευάσουμε 2,24 εκατομμύρια κατοικίες σε αυτό το διάστημα – περίπου 80.000 κατοικίες ετησίως».
Στο πλαίσιο αυτό, η Victoria’s Housing Statement – The Decade Ahead 2024-2034 (η Δήλωση Στέγασης της Βικτώριας – Η Δεκαετία 2024-2034, όπως ονομάστηκε το έγγραφο με τα μέτρα που προβλέπονται), «θέτει έναν τολμηρό στόχο για την κατασκευή 800.000 νέων κατοικιών σε ολόκληρη την Πολιτεία κατά τα επόμενα 10 χρόνια, που θα υλοποιηθούν μέσω μιας Σύμπραξης Προσιτότητας (Affordability Partnership) με τον κλάδο Στέγασης.
Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνεται: «Αυτό περιλαμβάνει στόχο για την κατασκευή 648.000 νέων κατοικιών στη μητροπολιτική Μελβούρνη και 152.000 νέων κατοικιών στην περιφερειακή και αγροτική Βικτώρια», σε μία δεκαετία, ενώ «στο πλαίσιο του έργου για την κατασκευή των 2,24 εκατομμυρίων κατοικιών που θα χρειαστεί η Πολιτεία μέχρι το 2051, θα θέσουμε επίσης στόχο για την κατασκευή 425.600 από αυτές» εκτός του μητροπολιτικού κέντρου.
Η Δήλωση Στέγασης, προστίθεται, επικεντρώνεται σε πέντε βασικούς τομείς «για την αντιμετώπιση της ρίζας του προβλήματος – της προσφοράς κατοικιών».
1. Σωστές αποφάσεις, που λαμβάνονται ταχύτερα: μεταρρύθμιση στην Χωροταξία της Βικτώριας, εκκαθάριση των συσσωρευμένων (backlog) πολεοδομικών αδειών, παροχή βεβαιότητας στους κατασκευαστές, τους αγοραστές και αυτούς που κάνουν ανακαινίσεις για τον χρόνο που θα χρειαστούν οι εγκρίσεις και μία σαφή διαδικασία για την ταχεία επίλυση ζητημάτων εάν δεν τηρηθούν αυτά τα χρονοδιαγράμματα.
2. Φθηνότερη στέγαση, πιο κοντά στον τόπο εργασίας: απελευθέρωση νέων χώρων για να σταματήσει η αστική εξάπλωση, κατασκευή περισσότερων κατοικιών πιο κοντά στις περιοχές όπου οι άνθρωποι έχουν μεταφορές, δρόμους, νοσοκομεία και σχολεία, καθώς και παροχή ζωτικής σημασίας, βασικών κοινοτικών υποδομών.
3. Προστασία των δικαιωμάτων των ενοικιαστών: τέλος σε «παραθυράκια» (loopholes) που ανεβάζουν το κόστος ζωής των ενοικιαστών, παροχή μεγαλύτερης ασφάλειας σε αυτούς όσον αφορά τις μισθώσεις, το βιοτικό επίπεδο και τα οικονομικά τους και (μία υπηρεσία) ταχύτερη επίλυση των διαφορών για να τους κρατήσουμε μακριά από το VCAT (Victorian Civil and Administrative Tribunal).
4. Μεγαλύτερη διαθεσιμότητα κοινωνικής στέγασης: ταχεία επιτάχυνση της ανάπτυξης κοινωνικών και οικονομικά προσιτών κατοικιών σε ολόκληρη τη Βικτώρια και δρομολόγηση του μεγαλύτερου έργου αστικής ανανέωσης της Αυστραλίας στα 44 πολυώροφα κτήρια κοινωνικής στέγασης (social housing towers) της Μελβούρνης.
5. Μακροπρόθεσμο σχέδιο στέγασης: αυτό θα καθοδηγήσει τον τρόπο με τον οποίο η Πολιτεία θα αναπτυχθεί τις επόμενες δεκαετίες, και αναθεώρηση του Planning and Environment Act 1987 για τη δημιουργία ενός συστήματος Σχεδιασμού που θα λειτουργεί με τους κατοίκους της Βικτώριας – και όχι εναντίον τους.
Η κυβέρνηση επεσήμανε ακόμη ότι σε αναγνώριση της κοινής προσπάθειας που απαιτείται για την ανακούφιση των κατοίκων της Βικτώριας από την πίεση που δέχονται λόγω της κρίσης στέγασης, υπέγραψε την Affordability Partnership με τους φορείς: Property Council of Australia, Master Builders Victoria, Urban Development Institute of Australia,Housing Industry Association και Super Housing Partnerships.
Προβλέπεται δε μία σειρά πρωτοβουλιών που θα ωφελήσουν τους ανθρώπους που ζουν στην αγροτική και περιφερειακή Βικτώρια.
Μεταξύ άλλων, αποδεσμεύονται άλλα 500 εκατ. δολ. από το Victorian Homebuyer Fund, καθιστώντας την ιδιοκτησία κατοικίας προσιτή για περισσότερους κατοίκους της Περιφέρειας, ενώ «ξεκλειδώνει» και επαναπροσδιορίζεται δημόσια γη για να χτιστούν 9.000 κατοικίες σε 45 περιοχές στη Μελβούρνη και εκτός.
Η Δήλωση Στέγασης, επεσήμανε ακόμη η κυβέρνηση, έρχεται να προστεθεί στο Regional Housing Fund, ύψους 1 δισ. δολ. ενώ επενδύονται ακόμη 150 εκατ. δολ. στο Regional Worker Accommodation Fund.
Στο πλαίσιο του Big Housing Build, ύψους 5,3 δισ. δολ., σημειώνεται, το 25% των νέων κοινωνικών κατοικιών (μία επένδυση 1,25 δισ. δολ.) θα είναι στην αγροτική και περιφερειακή Βικτώρια
Ο κ. Andrews τόνισε ότι η υφιστάμενη κατάσταση στην αγορά στέγασης «δεν αποτελεί επιλογή».
«Αν δεν αναλάβουμε τώρα τολμηρή και αποφασιστική δράση, οι κάτοικοι της Βικτώριας θα πληρώνουν το τίμημα για τις επόμενες γενιές».
«Είτε αγοράζετε την πρώτη σας κατοικία, είτε κάνετε ‘upsizing’ (μετακομίζετε σε μεγαλύτερη κατοικία) είτε ‘downsizing’ (μετακομίζετε σε μικρότερη κατοικία) καθώς η ζωή σας αλλάζει, είτε νοικιάζετε – το έργο στο οποίο προχωράμε θα σημαίνει ότι θα υπάρχει ένα μέρος που θα μπορείτε να αντέξετε οικονομικά και που θα μπορείτε να το αποκαλείτε σπίτι σας».
«Η απελευθέρωση της δυναμικής (χώρων που υπάρχουν) εντός και γύρω από τα μεγάλα συγκοινωνιακά έργα στα εσωτερικά και ‘μέσης απόστασης’ προάστια της Μελβούρνης αποτελεί βασική εστίαση της Δήλωσής μας για τη Στέγαση, η οποία θα προσφέρει περισσότερα σπίτια, περισσότερες θέσεις εργασίας και καλύτερα συνδεδεμένες υπηρεσίες», δήλωσε η αναπληρώτρια πρωθυπουργός, Jacinta Allan.
«Αυτή η Δήλωση Στέγασης αποτελεί το πρώτο βήμα … και όχι το τελευταίο – και θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τον (αρμόδιο) κλάδο και τις τοπικές κοινότητες για να προχωρήσουμε σε αυτό», είπε ο υπουργός Οικονομικών Tim Pallas.
Ο ΝΕΟΣ ΦΟΡΟΣ
Όπως προαναφέρθηκε, οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης στη Βικτώρια, όπως η Airbnb και η Stayz, θα πρέπει να καταβάλλουν έναν φόρο 7,5% επί των εσόδων από την 1η Ιανουαρίου 2025.
Οι ιστότοποι βραχυχρόνιας μίσθωσης, ανέφερε η κυβέρνηση Andrews έχουν γίνει «δημοφιλές χαρακτηριστικό» της Οικονομίας των επισκεπτών της Πολιτείας, αλλά παράλληλα έχει μειωθεί η διαθεσιμότητα ακινήτων για πιο μακροπρόθεσμη χρήση.
«Στη Βικτώρια υπάρχουν περισσότερες από 36.000 μέρη βραχυχρόνιας διαμονής – με σχεδόν τις μισές από αυτές να βρίσκονται στην Περιφέρεια. Περισσότερες από 29.000 από αυτές τις θέσεις είναι ολόκληρες κατοικίες», σημειώνεται.
«Πρόκειται για μέρη που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πιο μακροπρόθεσμη διαμονή ή να ενοικιαστούν με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, οπότε είναι λογικό να παρέχουν κάποιο όφελος…».
Ο κ. Andrews ανέφερε ότι τα έσοδα από την εισφορά του 7,5% θα πηγαίνουν στην εταιρεία Homes Victoria, για τη χρηματοδότηση της κατασκευής κοινωνικών και οικονομικά προσιτών κατοικιών.
Είναι η πρώτη φορά που επιβάλλεται φόρος για τα καταλύματα βραχείας διαμονής στην Αυστραλία, με τη Βικτώρια να «ανοίγει» τη δυνατότητα και σε άλλες Πολιτείες να ακολουθήσουν.
Ο επικεφαλής Δημόσιας Πολιτικής της Airbnb για την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, Michael Crosby, δήλωσε ότι, ενώ η εταιρεία του «καλωσορίζει» μια πολιτική για την ενίσχυση της κατασκευής κατοικιών, το 7,5% είναι «πολύ υψηλό» και δίνει πλεονέκτημα στα ξενοδοχεία.
«Ένας τόσο υψηλός συντελεστής θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ελκυστικότητα της Βικτώριας ως τουριστικού προορισμού, τιμωρώντας επίσης τους καθημερινούς κατοίκους της Πολιτείας που αναζητούν διακοπές τοπικά, όταν πολλοί ήδη παλεύουν με το κόστος ζωής», είπε.
«Πιστεύουμε ότι μια εισφορά κάπου μεταξύ 3%-5%, η οποία είναι σύμφωνη με τις διεθνείς πολιτικές, είναι κατάλληλη», πρόσθεσε, ενώ ζήτησε να δημιουργηθεί ένα μητρώο των ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στη Βικτώρια, όπως ήδη υπάρχει στη Νέα Νότια Ουαλία και την Τασμανία, καθώς και ένας Κώδικας Δεοντολογίας που θα περιλαμβάνει κυρώσεις για τους κακοπροαίρετους επισκέπτες.
Επίσης, ηδιευθύνουσα σύμβουλος του Victoria Tourism Industry Council, Felicia Mariani, δήλωσε ότι η εισφορά αυτή θα είναι «καταστροφική», καθώς θα την επωμιστούν οι επισκέπτες, στη μητροπολιτική περιοχή της Μελβούρνης, αλλά και την Περιφέρεια.
«Ας χρησιμοποιήσουμε ένα παράδειγμα 400 δολαρίων ανά διανυκτέρευση, σε μια μέση ημέρα τριών διανυκτερεύσεων», δήλωσε.
«Αυτό είναι 1.200 δολάρια. Ένας φόρος 7,5% σε αυτό είναι ένα τέλος 90 δολ. Αυτό δεν είναι ένα ασήμαντο ποσό που ζητάμε από τους επισκέπτες της Πολιτείας να πληρώσουν».
Η κα Mariani ανέφερε ότι φοβάται ότι το αυξημένο κόστος θα οδηγήσει σε λιγότερες διανυκτερεύσεις στην Περιφέρεια και, ως αποτέλεσμα, σε λιγότερες τουριστικές δαπάνες.
«Αυτοί οι προορισμοί που βρίσκονται σε απόσταση δύο έως δυόμισι ωρών οδήγησης γύρω από τη Μελβούρνη θα επηρεαστούν πιθανώς περισσότερο από αυτή την καταστροφική πολιτική».
Ο κ. Andrews επέμεινε ότι ο συντελεστής του 7,5% είναι «μέτριος» και ότι «κάθε δολάριο» θα δαπανηθεί για τη συντήρηση και την κατασκευή προσιτών κατοικιών.
«Υπάρχει θέση για τη βραχυχρόνια διαμονή, είναι πολύ σημαντική, πολλοί άνθρωποι τη χρησιμοποιούν και τους αρέσει», είπε.
«Πιστεύουμε ότι είναι δίκαιο αυτές οι πλατφόρμες – είτε πρόκειται για το Stayz είτε για την Airbnb – να έχουν ένα (ενιαίο) πλαίσιο για να συμμορφωθούν … σε όλη την Πολιτεία» και όχι ανά Δημοτικό Συμβούλιο, των οποίων οποισδήποτε φόρος σχετικά «παρακάμπτεται» από τον «Short Stay Levy».
Στο ζήτημα των βραχυχρόνιων μισθώσεων αναφέρθηκε και ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός Anthony Albanese, δήλωσε ότι δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι Πολιτείες εξετάζουν τη φορολογία σε πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων.
«Το Airbnb είναι ένα ζήτημα … έχω πλήρη επίγνωση της πίεσης που ασκείται στις κοινότητες», δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τρίτη από τη Μελβούρνη, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα Social Housing Accelerator ύψους 2 δισ. δολ. έχοντας τον κ. Andrews μαζί του.
Η γερουσιαστής των Φιλελευθέρων της Βικτώριας Jane Hume σχολίασε πάντως ότι δεν πιστεύει ότι ένας φόρος στους παρόχους βραχυχρόνιων καταλυμάτων θα λύσει την κρίση στέγασης της Πολιτείας.
«Σίγουρα δε συμφωνώ με αυτόν τον νέο φόρο που ουσιαστικά αφορά τις διακοπές και τον τουρισμό και θα επηρεάσει δραματικά την ελκυστικότητα της Βικτώριας ως προορισμού διακοπών», είπε.
