Το περασμένο Σαββατοκύριακο μια σημαντική εκδήλωση έλαβε χώρα στη Λεωφόρο των Μνημείων του Ballarat -την Sturt Street- για την ετήσια εκδήλωση μνήμης του προσφυγικού έργου του ταγματάρχη George Devine Treloar κάτω από έναν όμορφο ανοιξιάτικο ήλιο.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο μνημείο George Treloar που αναγέρθηκε με μια μεγάλη γιορτή πριν από τέσσερα χρόνια, το 2019.
Η ετήσια αυτή τελετή διοργανώνεται από την Επιτροπή Μνημείου George Treloar της Μελβούρνης (Melbourne’s George Treloar Memorial Committee), μια μικρή αλλά δραστήρια ομάδα, που πριν από πολλά χρόνια δεσμεύτηκε να τιμήσει το σπουδαίο προσφυγικό έργο του George Treloar στα χρόνια που ακολούθησαν το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ξεκινώντας το 1922, ο George Treloar, η οικογένειά του και μια μικρή ομάδα συνοδοιπόρων έθεσαν στόχο τους να βοηθήσουν πάνω από 100.000 χριστιανούς πρόσφυγες που έφτασαν στις ακτές της βόρειας Ελλάδας έχοντας εγκαταλείψει τις παραδοσιακές τους εστίες στη Μικρά Ασία. Ως εκπρόσωποι της (τότε) Ύπατης Επιτροπής της Κοινωνίας των Εθνών για τους Πρόσφυγες (League of Nations High Commission for Refugees), ο George Treloar εργάστηκε ακούραστα για να προσφέρει στέγη, φαγητό και εργασία σε αυτούς τους ανθρώπους που προσπαθούσαν απεγνωσμένα να εγκατασταθούν στη νέα πατρίδα και να αρχίσουν ξανά τη ζωή τους.
Η επιτυχία αυτού του ανθρώπου θα αποδεικνυόταν ανάγλυφα στα νέα χωριά που τους βοήθησε να ιδρύσουν σε όλη τη βόρεια Ελλάδα -συμπεριλαμβανομένου και του Θρυλορίου, που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του- και με την απονομή για όλο αυτό των υψηλότερων τιμών του ελληνικού Κράτους.
Πολλοί από τους απογόνους αυτών των προσφύγων θα έφταναν στην Αυστραλία ως μέρος του μεγάλου κύματος της ελληνικής μετανάστευσης στην Αυστραλία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έμελλε να αποτελέσουν σημαντικό και ζωτικό μέρος της ακμάζουσας ελληνικής Διασποράς στη χώρα μας, ιδρύοντας κοινοτικές οργανώσεις και εκκλησίες, τιμώντας την πατρίδα που άφησαν πίσω και τις ρίζες τους.
Δύο από αυτές τις οργανώσεις ήταν η φιλανθρωπικού χαρακτήρα Μέριμνα Ποντίων Κυρίων Ωκεανίας και ο Κεντρικός Ποντιακός Σύλλογος Βικτώριας “Ποντιακή Εστία” – δύο οργανώσεις που έθεσαν σε εφαρμογή και καθοδήγησαν την όλη δραστηριότητα στο να αναδειχθεί και τιμηθεί το έργο του George Treloar. Με τον τρόπο αυτό ενώθηκαν με πολλούς άλλους συμπατριώτες τους, όπως αυτούς που εκπροσωπούσαν τους Έλληνες από την Ελασσόνα και την Κρήτη, καθώς και με πολλούς ιδιώτες και χορηγούς.
Κρίσιμη για την ανέγερση του μνημείου ήταν η ενεργός υποστήριξη του Δήμου Ballarat.
Στην εκδήλωση χρέη τελετάρχη επιτέλεσε η κα Ανθή Πιλαλίδη (Anthi Pilalidis) από τη Μέριμνα Ποντίων Κυρίων Ωκεανίας.
Μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν η δημοτική σύμβουλος καιπρώην δήμαρχος Ballarat κα Samantha McIntosh, η οποία εκπροσώπησε τον Δήμο Ballarat, και η κα Michaela Settle, πολιτειακή βουλευτής Eureka.
Συμμετείχαν, επίσης, εκπρόσωποι της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας (μεταξύ των οποίων η αντιπρόεδρος κα Ανθή Σιδηροπούλου (Anthea Sidiropoulos) και τα μέλη του ΔΣ κα Βίκυ Κυρίτση (Vicki Kyritsis) και κ. Ντιν Κοτσιάνης (Dean Kotsianis).
Από το παλιό σχολείο του George Treloar, το St Patrick’s College του Ballarat (ο δάσκαλος κ. John Brodie και οι εκπρόσωποι των Old Boys, κ.κ. Lachlan και Geoff Brodie.
Επιπλέον, εκπροσωποι της Ελληνικής Κοινότητας Ballarat, του Συλλόγου Ιμβρίων, του Συλλόγου Ελασσόνας, της Πανηπειρωτικής και της Παγκρήτιας Ένωσης, της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου-Καλλίπολης (Lemnos Gallipoli Commemorative Committee) και της Ακαδημίας Χορού “Πήγασος”.
Παρόντες ήταν επίσης εκπρόσωποι της οργάνωσης Greek Youth Generator (GYG), που μόλις ολοκλήρωσαν με επιτυχία τα αποκαλυπτήρια της τοιχογραφίας της ελληνικής κοινότητας στο Footscray.
Διαβάστηκαν επίσης αρκετά μηνύματα υποστήριξης και συγγνώμης (για το ότι δεν στάθηκε δυνατόν να παραβρεθούν), μεταξύ των οποίων και εκείνο της Catherine King MHR, ομοσπονδιακής βουλευτή Ballarat και υπουργού Υποδομών, Συγκοινωνιών, Περιφερειακής Ανάπτυξης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και του κ. Lee Tarlamis, πολιτειακού γερουσιαστή South Eastern Metropolitan.
Μια άλλη σημαντική παρουσία ήταν αυτή του κ. Mick Moran, γιου του δεκανέα Henry Moran, του 2/8 Τάγματος, ο οποίος υπηρέτησε στις επιχειρήσεις άμυνας της Ελλάδας το 1941, λαμβάνοντας μέρος και επιβιώνοντας σε πολλές από τις σκληρές μάχες της εκστρατείας αυτής, συμπεριλαμβανομένης της μάχης της Βεύης στη βόρεια Ελλάδα. Οι υπηρεσίες που προσέφερε ο Henry και η σύνδεση του Ballarat με την Ελλάδα, σηματοδοτούνται από την έκθεση της σημαίας του Τάγματός του στο Δημοτικό Μέγαρο Ballarat. Η παρουσία του αναγνωρίστηκε.
Με το μνημείο να είναι περιτριγυρισμένο από Πόντιους χορευτές και τις σημαίες της Αυστραλίας, της Ελλάδας και των Ιθαγενών να κυματίζουν στον ήλιο, η τελετή ξεκίνησε με την απόδοση τιμών στους λαούς των Πρώτων Εθνών και ενός λεπτού σιγή προς αναγνώριση όλων των πεσόντων στρατιωτών.
Ακολούθησαν ομιλίες από την κα Λίτσα Αθανασιάδη εκ μέρους της Επιτροπής Μνήμης George Treloar και την δημοτική σύμβουλο Samantha McIntosh εκ μέρους του Δήμου Ballarat, ενώ ο υποφαινόμενος έκανε μια σύντομη παρουσίαση της ζωής και του προσφυγικού έργου του George Treloar.
Ωστόσο, το κύριο χαρακτηριστικό της φετινής τελετής ήταν η ομιλία της κας Eleanor Lacey, εγγονής του George Treloar.
Η κα Eleanor Lacey ταξίδεψε με τον σύντροφό της, Neil, από το σπίτι τους στην Καμπέρα για να συμμετάσχουν στην τελετή.
Όλοι συγκινήθηκαν με τις προσωπικές αναμνήσεις της για τη ζωή του παππού της, με τον οποίο έζησε για αρκετά χρόνια. Μίλησε για το πώς κατατάχθηκε ο George Treloar για να υπηρετήσει, έχοντας ήδη χάσει μέλη της οικογένειάς του στον πόλεμο, καθώς είχαν πεθάνει και οι δύο γονείς του. Σε αυτή την τραγωδία ήλθε να προστεθεί και το γεγονός ότι έγινε μάρτυρας της φρίκης του πολέμου -στο Δυτικό Μέτωπο και στη Ρωσία- καθώς και των συγκλονιστικών γεγονότων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Από αυτά τα τραγικά όσο και καθοριστικά για ολόκληρους λαούς γεγονότα προήλθε και η επιθυμία του George Treloar να βοηθήσει όσους βρίσκονταν σε κίνδυνο. Από την πηγή αυτής της εμπειρίας -από τις προσωπικές μέχρι τις συλλογικές τραγωδίες- ο Treloar κατάφερε να βοηθήσει δεκάδες χιλιάδες των προσφύγων που έφυγαν πρώτα από τη Ρωσία και μετά από τη Μικρά Ασία.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό της φετινής τελετής ήταν η εστίαση στην ιστορία της Λεμόνας, η οποία συμβολίζεται με το μικρό κορίτσι που κάθεται δίπλα στον George Treloar, το τεντωμένο χέρι του οποίου τής προσφέρει βοήθεια και υποστήριξη. Η Λίτσα Αθανασιάδη αφηγήθηκε αυτή την ιστορία, για το πώς αυτό το μέρος του μνημοσύνου σήμαινε τόσα πολλά για όλους τους παρευρισκόμενους που κατάγονταν από τα χωριά-καταφύγια που βοήθησε να συγκροτηθούν ο George Treloar. Η ιστορία αυτή απέκτησε μια πρόσθετη σημασία από την πρώτη εκτέλεση του παραδοσιακού ποντιακού τραγουδιού με το όνομα “Λεμόνα”, που μεταφράζεται ως μητέρα του ήλιου ή μητέρα γη. Την προέλευση και το νόημα του τραγουδιού εξήγησε ο Κώστας Παταρίδης, ο οποίος στη συνέχεια προχώρησε στην ερμηνεία του τραγουδιού, συνοδευόμενος από τον Κωνσταντίνο Κωστίδη στην ποντιακή λύρα και τους υπέροχους χορευτές του συγκροτήματος της “Ποντιακής Εστίας”. Πόσο ταιριαστό το γεγονός ότι ο ήλιος έλαμπε καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Η τελετή ολοκληρώθηκε με επίσημη κατάθεση στεφάνων.
Η κ. Αθανασιάδη ευχαρίστησε όλους για την παρουσία τους, εξηγώντας ότι η ημέρα αυτή είναι πολύ σημαντική για όλους εκείνους τους Αυστραλοέλληνες που κατάγονται από τη Μικρά Ασία, καθώς και για όλους όσοι επιθυμούν να τιμήσουν την ανθρωπιστική δέσμευση και δράση του νεαρού Αυστραλού πριν από τόσα χρόνια.
Ευχαρίστησε τόσο την δημοτική σύμβουλο κα Samantha McIntosh, όσο και την κα Eleanor Lacey, για την υποστήριξή τους σε όλες τις δραστηριότητες επί πολλά χρόνια και για την παρουσία τους στην εκδήλωση. Επίσης, ευχαριστεί όλα τα μέλη της Επιτροπής Μνήμης George Treloar που εργάστηκαν ακούραστα για την ολοκλήρωση του όλου έργου και όλες εκείνες τις ομάδες και τα άτομα που εργάστηκαν και υποστήριξαν τη δημιουργία του μνημείου.
Ευχαρίστησε, επίσης, την κα Liz Johnson, τη γλύπτρια που φιλοτέχνησε το μνημείο, υλοποιώντας το όραμά μας. Ενεθάρρυνε όλους να πάνε στο Ballarat και να δουν το αποτέλεσμα της δουλειάς της.
Η κ. Αθανασιάδη επεσήμανε επίσης ότι το έργο της Επιτροπής Μνήμης George Treloar και όσων υποστηρίζουν το έργο της, δεν έχει τελειώσει. Αυτό συνεχίζεται με το Ετήσιο Βραβείο 500 δολαρίων που απονέμεται σε μαθητές του St Patrick’s College για ένα έργο που αναδεικνύει και τιμά την ανθρωπιστική βοήθεια του George Treloar.
Συμπληρώνοντας αυτό το έργο, στη φετινή ετήσια τελετή τέσσερις συμμετέχοντες Οργανισμοί -η Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης, ο Σύλλογος Ιμβρίων, η Επιτροπή Μνήμης Λήμνου-Καλλίπολης και η Greek Youth Generator – δώρισαν βιβλία που μνημονεύουν τους ελληνικούς δεσμούς με την παράδοση των ANZACs της Αυστραλίας -Lemnos & Gallipoli Revealed και Grecian Adventure- στο Ballarat RSL και στη Βιβλιοθήκη του Ballarat, με στόχο να ενθαρρύνουν και αναδείξουν τη βαθιά τοπική σύνδεση με την Ελλάδα μέσω όσων υπηρέτησαν εκεί στον Α’ και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τα βιβλία παραδόθηκαν επίσημα στην κα Michaela Settle, πολιτειακή βουλευτή Eureka, στο τέλος της τελετής, και η ίδια θα παραδώσει τα δώρα αυτά στους ενδιαφερόμενους Oργανισμούς.
Να σημειωθεί ότι ολόκληρη η εκδήλωση κινηματογραφήθηκε από τον Πλάτωνα Δενεζάκη της Omogeneia TV και μπορείτε να τη δείτε στη σελίδα του στο Facebook.
*Ο Jim Claven είναι ιστορικός, συγγραφέας και ανεξάρτητος συγγραφέας, ο οποίος ερευνά εδώ και πολλά χρόνια τον ελληνικό δεσμό με τους ANZACs και στους δύο παγκόσμιους πολέμους στην Αυστραλία και την Ελλάδα, καθώς και συγγραφέας των βιβλίων “Lemnos & Gallipoli Revealed”, “Grecian Adventure” και του “From Imbros Over the Sea” που θα κυκλοφορήσει σύντομα. Είναι επίσης ιδρυτικός γραμματέας της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου Καλλίπολης και μέλος της Επιτροπής Μνήμης George Treloar. Για επαφή: jimclaven@yahoo.com.au
