Σε όλες τις κουλτούρες είθισται τα παιδιά να κληρονομούν τους γονείς και με αυτόν τον τρόπο, είτε να καλυτερεύουν τις συνθήκες ζωής τους, είτε να «ξελασπώνουν», είτε να αποκτούν τη δυνατότητα να απολαύσουν ανέσεις που τα οικονομικά τους δεν τους επέτρεπαν πριν.
«Όταν κληρονομήσω το σπίτι ή το κτήμα ή τα χρήματα» είναι μια κοινότυπη έκφραση που οι περισσότεροι λίγο – πολύ έχουμε ξεστομίσει ή τουλάχιστον σκεφτεί. Κι εάν η κληρονομιά φτάσει «εγκαίρως», έχει καλώς. Τι συμβαίνει, όμως, αν αργεί επειδή οι γονείς ή οι ηλικιωμένοι συγγενείς των επίδοξων κληρονόμων καθυστερούν να εγκαταλείψουν τα εγκόσμια;
Η απάντηση στο ερώτημα που προκύπτει από τα δεδομένα κοινωνικών υπηρεσιών που ασχολούνται με τους ηλικιωμένους είναι ανησυχητική: Το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και η συνεπαγόμενη ανυπομονησία για την κληρονομιά οδηγεί σε περισσότερες περιπτώσεις κακοποίησης ηλικιωμένων.
Η τηλεφωνική γραμμή βοήθειας για την κακοποίηση της Επιτροπής Γήρανσης και Αναπηρίας της Νέας Νότιας Ουαλίας δέχθηκε 14.025 κλήσεις το 2022-23, σημειώνοντας αύξηση 12% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεσή της.
Από τις περισσότερες από 5.000 καταγγελίες για κακοποίηση ηλικιωμένων που έγιναν στην Επιτροπή, ο μεγαλύτερος αριθμός (41,7%) αφορούσε ψυχολογική κακοποίηση. Ωστόσο, η Επιτροπή έλαβε επίσης περισσότερες από 1.400 καταγγελίες για καθαρή οικονομική κακοποίηση, συμπεριλαμβανομένης της εκμετάλλευσης, της κατάχρησης πληρεξουσιότητας και της κλοπής.
Κατά την ομιλία του στις εκτιμήσεις του προϋπολογισμού αυτό το μήνα, ο Επίτροπος Γήρανσης και Αναπηρίας της Νέας Νότιας Ουαλίας, Robert Fitzgerald, εξήγησε ότι η τάση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι φτάνουν στην ηλικία των 75 ετών, στην αύξηση της φτώχειας μεταξύ των ηλικιωμένων -ιδιαίτερα των ανύπαντρων γυναικών- και στο αναδυόμενο φαινόμενο της «αδημονίας της κληρονομιάς».
«Τα παιδιά μας – τα παιδιά μου – θα πρέπει να περιμένουν πολύ περισσότερο για να γίνει η μεταβίβαση του πλούτου, και αυτή η μεταβίβαση του πλούτου μετατίθεται κατά πέντε έως δέκα χρόνια», δήλωσε.
«Αυτό που γνωρίζουμε για τα ενήλικα παιδιά είναι ότι δεν είναι υπομονετικά, οπότε η ανυπομονησία για την κληρονομιά θα αυξηθεί, στην πραγματικότητα».
Ο κ. Fitzgerald, έχει ζητήσει αύξηση της χρηματοδότησης των υπηρεσιών κακοποίησης ηλικιωμένων.
Στην ετήσια έκθεση της Επιτροπής Γήρανσης και Αναπηρίας, ο επίτροπος έγραψε ότι η άντληση πόρων παραμένει ένα σοβαρό ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, δεδομένης της αυξανόμενης ζήτησης για το έργο της.
«Βρισκόμαστε πραγματικά εκεί που ήταν η παιδική προστασία πριν από 30 χρόνια και η ενδοοικογενειακή βία πριν από 20 χρόνια», δήλωσε ο Fitzgerald στις εκτιμήσεις του, προειδοποιώντας ότι «δεν θα έχουμε αυτό το χρονικό διάστημα προκειμένου να ανταποκριθούμε».
Η υπουργός για τους ηλικιωμένους της Νέας Νότιας Ουαλίας, Jodie Harrison, δήλωσε ότι η επιτροπή έλαβε επιπλέον 2,5 εκατομμύρια δολάρια φέτος πέραν του βασικού προϋπολογισμού της.
«Η κυβέρνηση θα συνεχίσει να συνεργάζεται με [την Επιτροπή] για την αντιμετώπιση των θεμάτων που αφορούν την κακοποίηση των ηλικιωμένων και τις απαιτήσεις για τις υπηρεσίες της», δήλωσε, αναγνωρίζοντας την αύξηση των κλήσεων στη γραμμή βοήθειας και τονίζοντας ότι η κακοποίηση σε οποιαδήποτε μορφή πρέπει να καταδικάζεται.
Στην εισήγηση για τον προϋπολογισμό 2024-25, που δημοσιεύθηκε αυτόν τον μήνα, το παράρτημα του Συμβουλίου Γήρανσης της Βικτώριας (COTA) ζήτησε επιτακτικά την αύξηση της χρηματοδότησης κατά 2 εκατομμύρια δολάρια στον βραχίονα υπηρεσιών του, το Seniors Rights Victoria (Δικαιώματα Ηλικιωμένων Βικτώριας), για να ανταποκριθεί στην «εκφρασμένη ζήτηση για μη νομική υποστήριξη» για τους ηλικιωμένους κατοίκους της Βικτώριας που βιώνουν κακοποίηση ηλικιωμένων.
Η τηλεφωνική γραμμή βοήθειας για την κακοποίηση ηλικιωμένων της Seniors Rights Victoria διαθέτει μόλις ένα μέλος προσωπικό.
Υπό το πρίσμα της αύξησης των υποθέσεων κακοποίησης ηλικιωμένων, η COTA ζητά επίσης 1 εκατομμύριο δολάρια για τέσσερα χρόνια προκειμένου να ανανεώσει και να επεκτείνει το Ταμείο Ολοκληρωμένων Υπηρεσιών της πολιτειακής κυβέρνησης για τα κοινοτικά νομικά κέντρα.
Εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Βικτώριας δήλωσε ότι έχουν επενδυθεί 6 εκατομμύρια δολάρια σε υπηρεσίες κακοποίησης ηλικιωμένων που παρέχονται από το Seniors Rights Victoria για τους ηλικιωμένους και τα 10 δίκτυα πρόληψης της κακοποίησης ηλικιωμένων στις υπηρεσίες οικογενειακής βίας.
«Με την αυξημένη ευαισθητοποίηση της κοινότητας για την κακοποίηση των ηλικιωμένων, αναμένουμε ότι οι κλήσεις στις γραμμές βοήθειας θα αυξηθούν και συνεργαζόμαστε με την COTA Victoria και το Seniors Rights Victoria για να παρακολουθούμε τον αριθμό των κλήσεων», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Το Relationships Australia παρέχει υπηρεσίες οικογενειακής διαμεσολάβησης για περιπτώσεις κακοποίησης ηλικιωμένων, αλλά η ομοσπονδιακή κυβέρνηση χρηματοδοτεί το πρόγραμμα μόνο στο Κουίνσλαντ, τη Δυτική Αυστραλία, τη Βόρεια Επικράτεια και την Περιοχή Πρωτευούσης. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται πιλοτικά στη Νέα Νότια Ουαλία, με χρηματοδότηση από την πολιτειακή κυβέρνηση.
Ο Nick Tebbey, ανώτερο στέλεχος της Relationships Australia, δήλωσε ότι πρέπει να υπάρξει μια εθνικά συνεπής προσέγγιση για την κακοποίηση ηλικιωμένων.
Είπε ότι η αύξηση των καταγγελιών για κακοποίηση ηλικιωμένων οφείλεται τόσο στη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση όσο και στην αύξηση του ποσοστού των περιστατικών, ενώ αναμένει να σημειωθεί αύξηση στις περιπτώσεις οικονομικής κακοποίησης ως αποτέλεσμα της κρίσης του κόστους ζωής και της μεταβίβασης κληρονομιών.
Ο Tebbey δήλωσε ότι οι συνήθεις μορφές ψυχολογικής κακοποίησης περιλαμβάνουν εκφοβισμό, υποβάθμιση και συμπεριφορές εξαναγκαστικού ελέγχου, συμπεριλαμβανομένου του περιορισμού των προσώπων που μπορεί να δει ένας ηλικιωμένος -ιδιαίτερα τα εγγόνια- για να αποσπάσει ένα πλεονέκτημα, οικονομικό ή άλλο.
Είπε ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες έρευνες σχετικά με τις συνθήκες που οδηγούν στην κακοποίηση των ηλικιωμένων, σημειώνοντας ότι οι δράστες ανήκουν συνήθως στη λεγόμενη «γενιά του σάντουιτς»: είναι υπεύθυνοι τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ηλικιωμένους γονείς τους, συχνά ενώ οι ίδιοι εξακολουθούν να εργάζονται.
«Δεν πρόκειται απαραίτητα για ανθρώπους που έχουν βάλει σκοπό να κακοποιήσουν τους γονείς τους – μπορεί να συμβεί μέσω μιας ολόκληρης συρροής παραγόντων», είπε.
«Βρίσκονται ανάμεσα στη φροντίδα των παιδιών τους και των γονέων τους, και αυτό μπορεί να οδηγήσει στη λήψη δύσκολων και κακών αποφάσεων».
