«Άνω-κάτω» η αγορά των ακινήτων

Κάθε άλλο παρά εύκολη είναι η πλοήγηση στα έντονα ταραγμένα νερά της αγοράς ακινήτων της Αυστραλίας, ειδικά σε αυτήν την οικονομική συγκυρία.

Σε αυτήν την… κακοκαιρία πάντως, πιο τυχεροί παραμένουν οι ιδιοκτήτες κατοικίας που έχουν εξοφλήσει πλήρως τα δάνειά τους -αν είχαν λάβει- και κατέχουν την πλήρη κυριότητα του σπιτιού τους.

Μεταξύ αυτών, ως γνωστόν, και πολλοί συμπάροικοι.

Κάποιοι από αυτούς θέλουν απλά να έχουν ένα κεραμίδι επάνω από το κεφάλι τους ή/και «κάτι ακόμη» να αφήσουν στα παιδιά τους. Άλλοι κυνηγούν και τις επενδύσεις.

Σε κάθε περίπτωση κανείς από τους ιδιοκτήτες δε θα είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος με τα τελευταία στοιχεία της αγοράς που δείχνουν «φρενάρισμα» της ανόδου της αξίας ακινήτων, σε όλη τη χώρα, τον Νοέβριο.

Υποχώρηση μάλιστα καταγράφηκε τον περασμένο μήνα στη Μελβούρνη και στο Χόμπαρτ κατά 0,1%, ενώ στο Ντάργουιν κατά 0,3%, σύμφωνα με την Corelogic.

Στο Σίδνεϊ η άνοδος ήταν στο +0,3%, στο Μπρίσμπαν στο +1,3%, στην Αδελαΐδα στο +1,2%, στο Περθ στο +1,9% και στην Καμπέρα στο 0,5%.

Το ποσοστό αύξησης 0,6%, για όλη την Αυστραλία, ήταν το χαμηλότερο από τον περασμένο Φεβρουάριο, οπότε οι τιμές είχαν πάρει πάλι τα πάνω τους.

Σε επίπεδο τριμήνου και ετησίως οι αξίες παραμένουν σε θετικό έδαφος στην πλειοψηφία των πρωτευουσών.

Αλλά, εκτιμάται ότι η «κορύφωση» της ανόδου των αξιών του τελευταίου χρόνου τουλάχιστον πλησιάζει, καθώς υπάρχει και μία αύξηση από την πλευρά της προσφοράς, με όλο και περισσότερες κατοικίες να διατίθενται προς πώληση.

Από την άλλη οι υποψήφιοι αγοραστές διατηρούν τις επιφυλάξεις τους λόγω του υψηλού κόστους δανεισμού με το επιτόκιο της RBA να έχει φτάσει στο 4,35%, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα επιτόκια που προσφέρουν οι τράπεζες.

Ενδεικτικά, για τη Μελβούρνη η αύξηση ήταν +0,6% στο τρίμηνο και +3% στο έτος με τη μέση αξία κατοικίας -σπιτιών και διαμερισμάτων- αυξημένη στα 780.000 δολάρια περίπου.

Στο Σίδνεϊ ήταν +1,8% στο τρίμηνο και +10,2% στο έτος με τη μέση αξία αυξημένη στα 1.125.500 δολάρια.

Ακόμη υψηλότερα το Περθ με +5,4% στο τρίμηνο και 13,5% στο έτος και τη μέση αξία να ανεβαίνει στα 646.500 δολάρια, με το Μπρίσμπαν να ακολουθεί με +3,9% και +10,7% αντίστοιχα και τη μέση αξία στα 779.300 δολάρια.

Η Αδελαΐδα ήταν στο +3,9% και +7,6%, αντίστοιχα και τη μέση αξία στα 704.300 δολάρια.

Η μέση τιμή ακινήτου σε εθνικό επίπεδο βρίσκεται πλέον στο υψηλό ρεκόρ των 753.654 δολαρίων, σύμφωνα με την CoreLogic.

Και βέβαια, σε βάθος χρόνου, ας μην ξεχνάμε ότι κάποια σπίτια που αγοράστηκαν προ χρόνων για μερικές δεκάδες χιλιάδες δολάρια αξίζουν πλέον εκατομμύριο(α).

Πέρα από τους ιδιοκτήτες που δε χρωστούν πάντως, οι οποίοι δύσκολα χάνουν μακροπρόθεσμα από τα ακίνητά τους, υπάρχουν και αυτοί που αποπληρώνουν δάνεια σε αυτήν τη συγκυρία.

Με τις δόσεις να έχουν αυξηθεί έως και πάνω από 50% κάθε μήνα (έως και πάνω από 1.200 δολάρια επιπλέον για ένα δάνειο 500.000 δολ. και 2.400 δολ. για ένα δάνειο 1.000.000) και με το κόστος ζωής στα ύψη εν γένει το οικονομικό (ενυπόθηκο) άγχος βρίσκεται ή και ξεπερνάει τα επίπεδα της παγκόσμιας κρίσης του 2008.

Οι ιδιοκτήτες κατοικιών στη Μελβούρνης που κερδίζουν ένα μέσο μισθό ξοδεύουν σχεδόν το 45% του εισοδήματός τους για το στεγαστικό δάνειο, σύμφωνα με τη νέα έκθεση των ANZ και CoreLogic.

Μόνο τυχαίο δεν είναι πως τα χρέη προς Δήμους ανά τη Μελβούρνη για τέλη ανέρχονται πλέον σε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια.

Και υπάρχουν και οι ενοικιαστές, που βλέπουν τα ποσά που πρέπει να καταβάλλουν για να βρουν μία κατοικία να συνεχίζουν να αυξάνονται, ειδικά για διαμερίσματα που θεωρούνταν κάποτε πιο προσιτά.

Τα ζητούμενα ενοίκια, δηλαδή η τιμή στην οποία διαφημίζεται ένα σπίτι ή διαμέρισμα για να νοικιαστεί, αυξάνονται πλέον σε εθνικό επίπεδο επί 40 διαδοχικούς μήνες.

Μάλιστα, σύμφωνα με την Corelogic, τον Νοέμβριο ήταν η πρώτη φορά εδώ και έξι μήνες που οι τιμές ενοικίασης αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό από τις αξίες των ακινήτων, καθώς η διαθεσιμότητα για τους ενοικιαστές βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ, μόλις στο 1% σε εθνικό επίπεδο.

«Θα αρχίσουμε να βλέπουμε μια αναγκαστική αναδιάρθρωση της ζήτησης ως προς τις κατοικίες για ενοικίαση», δήλωσε ο Tim Lawless, στέλεχος της Corelogic.

«Τα νοικοκυριά που νοικιάζουν αριθμούν περισσότερα άτομα … Τα νοικοκυριά πολλαπλών γενεών γίνονται όλο και πιο συνηθισμένα».

«Πιθανόν οι ενοικιαστές να αναζητούν πιο προσιτές επιλογές στέγασης, όπως units αντί για σπίτια, ή να αναζητούν πιο μακριά από τον τόπο εργασίας τους ή τον τόπο συναναστροφής (με φίλους και συγγενείς)».

Δεν είναι τυχαίο, είπε ο κ. Lawless, που παρά τα υψηλα επιτόκια ορισμένοι αναζητούν να αγοράσουν μία κατοικία καθώς θέλουν με «κάθε τρόπο να βγουν από την αγορά ενοικίασης».

Μάλιστα, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της PropTrack, ένα μεγάλο ποσοστό των ενοικιαστών σε πολλές πρωτεύουσες θα ήταν σε καλύτερη οικονομικά θέση αν αγόραζε ένα διαμέρισμα ή unit για να ζήσει από το να το νοικιάζει.

Η τάση αυτή ήταν εμφανής σε μια σειρά από διαθέσιμα διαμερίσματα στη Μελβούρνη την εβδομάδα που πέρασε.

Με διαφημιζόμενο εύρος τιμής από 500.000 έως 530.000 δολάρια, ένας αγοραστής πρώτης κατοικίας που θα έδινε με προκαταβολή (deposit) 20% και επιτόκιο 6,24% για 30ετή διάρκεια δανείου θα το αποπλήρωνε με λίγο λιγότερο από 600 δολάρια την εβδομάδα.

Το διαμέρισμα θα ενοικιαζόταν πιθανότατα με 630 δολάρια την εβδομάδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που έδωσε ο μεσίτης που το πουλάει.

Ο κ. Lawless της CoreLogic, είπε στο ABC ότι συμφωνεί με τα στοιχεία της PropTrack, ωστόσο επισημαίνει ότι κάποιος μπορεί να… ξεφύγει από το ενοίκιο, μόνο αν μπορέσει να εξοικονομήσει την κατάλληλη προκαταβολή, έχοντας κατά νου και τα επιπλέον έξοδα που προκύπτουν με την αγορά.

Κάτι όχι ιδιαίτερα εύκολο σε αυτήν την οικονομική συγκυρία, με τον πληθωρισμό να δείχνει σημάδια υποχώρησης μεν, αλλά τα νοικοκυριά να έχουν γονατίσει από την ακρίβεια όλους αυτούς τους μήνες.

Σύμφωνα δε με τα τελευταία στοιχεία της PEXA, που εξειδικεύεται σε ακίνητα, για να καταφέρει κάποιος, υπό ιδανικές συνθήκες να εξασφαλίσει τα χρήματα μόνο για την προκαταβολή στη Βικτώρια για ένα σπίτι ή διαμέρισμα θα πρέπει να εργάζεται για 5 χρόνια και στη Νέα Νότια Ουαλία 8 χρόνια.

Πρόκειται για μία αύξηση δύο ετών σε σχέση με το 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας εταιρεία.

Τα μαντάτα είναι ακόμη πιο… μαύρα για όποιον θέλει ένα σπίτι, καθώς σύμφωνα με την έκθεση των ANZ και CoreLogic, ένα μέσο νοικοκυριό θα χρειαστεί 10 χρόνια για να αποταμιεύσει το 20%.

«Αυτό έχει κάνει πιο εμφανές το χάσμα πλούτου μεταξύ των γενεών, με τις νεότερες δημογραφικές ομάδες να αντιμετωπίζουν αυξανόμενες προκλήσεις για να εισέλθουν στην αγορά ακινήτων», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας της PEXA, Mike Gill.