Η Οικονομία επιβράδυνε απότομα το τρίμηνο του Σεπτεμβρίου, καθώς το τίμημα των υψηλότερων επιτοκίων έπληξε τους καταναλωτές, με τον δείκτη αποταμίευσης των νοικοκυριών προς το εισόδημα να συνεχίζει να μειώνεται, σε χαμηλά 16 ετών πλέον, ενώ βάθυνε η «κατά κεφαλήν ύφεση».

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ABS), το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ), αυξήθηκε μεν, αλλά μόλις κατά 0,2% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ αναμενόταν να κυμανθεί κοντά στο 0,5%.

Σε ετήσια βάση πάντως, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο (το τρίμηνο Σεπτεμβρίου) του 2022, το ΑΕΠ ήταν μεγαλύτερο κατά 2,1%, εντός των προβλέψεων της αγοράς.

Στην ανάπτυξη συνέλαβαν κυρίως οι κυβερνητικές δαπάνες, καθώς οι δαπάνες των νοικοκυριών παρέμειναν αμετάβλητες.

Η κατανάλωση διατηρήθηκε, εν μέρει χάρη στα επιδόματα και τις εκπτώσεις για βασικά αγαθά όπως το ηλεκτρικό ρεύμα που μείωσαν τις δαπάνες, επισήμανε η επικεφαλής της ABS για τους Εθνικούς Λογαριασμούς, Katherine Keenan.

«Αυτή ήταν η 8η συνεχόμενη αύξηση του τριμηνιαίου ΑΕΠ, αλλά η ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί το 2023», συμπλήρωσε η ίδια.

Σημαντικό για την Οικονομία είναι ότι τα μεταλλευτικά αποθέματα αυξήθηκαν κατά 2,4 δισ. δολάρια, αντανακλώντας τη μεγαλύτερη πτώση των εξαγωγών από ό,τι του όγκου παραγωγής.

Οι τιμές εξαγωγής για τον άνθρακα και το LNG μειώθηκαν καθώς αυξήθηκε η παγκόσμια προσφορά.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των κερδών των ορυχείων (-6,5%) ενώ οδήγησε στην πτώση των όρων εμπορίου κατά 2,6% κατά τη διάρκεια του τριμήνου.

Την ίδια ώρα, οι εισαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 8,4%, ξεπερνώντας την αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών κατά 1,9%.

Όσον αφορά στα νοικοκυριά, για 8ο συνεχόμενο μήνα μειώθηκε και ο λόγος αποταμίευσης προς το εισόδημα, στο 1,1%, το χαμηλότερο επίπεδο από το τρίμηνο του Δεκεμβρίου του 2007.

«Η κατάργηση του αντισταθμιστικού φόρου χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος το οικονομικό έτος 2022-23 (Low and Middle Income Tax Offset) σήμαινε ότι πολλά νοικοκυριά είχαν υψηλότερο φόρο … γεγονός που συνέβαλε στην πτώση του δείκτη αποταμίευσης», εξήγησε η κα Keenan.

Επιπλέον, «οι αυξημένοι τόκοι που καταβλήθηκαν για στεγαστικά δάνεια και η πληθωριστική πίεση στα νοικοκυριά ήταν επίσης πιθανοί παράγοντες πίσω από την πτώση του δείκτη».

Τα στοιχεία για το ΑΕΠ υποδηλώνουν ότι η Οικονομία χάνει τη δυναμική της, παρά την πρόσθετη ζήτηση από περίπου μισό εκατομμύριο επιπλέον άτομα που εντάχθηκαν στην «αγορά» το περασμένο έτος μέσω της μετανάστευσης.

Σε κατά κεφαλήν βάση μάλιστα, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε το τρίμηνο του Σεπτεμβρίου για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο, βαθαίνοντας την «κατά κεφαλήν ύφεση» στο 0,5% από 0,3% την ίδια περίοδο πέρυσι.

RBA

Στο μεταξύ, όχι τυχαία, η Αποθεματική Τράπεζα της Αυστραλίας (RBA), διατήρησε αμετάβλητο διατήρησε το επιτόκιό της (cash rate) στο 4,35%, δίνοντας μία μικρή «ανάσα» έστω στους δανειολήπτες πριν τα Χριστούγεννα.

Οι περισσότεροι οικονομολόγοι και οι χρηματοπιστωτικές αγορές είχαν προβλέψει ότι η RBA θα έκανε μία ακόμη «παύση» κατά της τελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της για το 2023, καθώς καταγράφηκε και σημαντική επιβράδυνση του ετήσιου πληθωρισμού τον Οκτώβριο, στο 4,9%, από 5,6% τον Σεπτέμβριο.

Η διοικητής της RBA Michele Bullock, σημείωσε πάντως ότι Τράπεζα θα περιμένει πρόσθετα δεδομένα τις ερχόμενες εβδομάδες και ειδικά μετά τις γιορτές.

«Οι περιορισμένες πληροφορίες που λάβαμε για την εγχώρια Οικονομία … ήταν σε γενικές γραμμές σύμφωνες με τις προσδοκίες», επισήμανε η κα Bullock.

Καθώς δεν έχει προγραμματιστεί συνεδρίαση του δ.σ. για τον Ιανουάριο, οι δανειολήπτες θα πρέπει να είναι ασφαλείς από περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων τουλάχιστον μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου.

«Στο εσωτερικό της χώρας, υπάρχουν αβεβαιότητες όσον αφορά τις καθυστερήσεις στην επίδραση της νομισματικής πολιτικής και τον τρόπο με τον οποίο οι αποφάσεις τιμολόγησης των επιχειρήσεων και οι μισθοί θα ανταποκριθούν στην επιβράδυνση της ανάπτυξης της Οικονομίας σε μια εποχή που η αγορά εργασίας παραμένει ‘σφιχτή’», τόνισε η κα Bullock.

«Οι προοπτικές για την κατανάλωση των νοικοκυριών παραμένουν επίσης αβέβαιες, με πολλά από αυτά να βιώνουν μια επώδυνη συμπίεση των οικονομικών τους, ενώ ορισμένα επωφελούνται από την άνοδο των τιμών των κατοικιών, τα σημαντικά αποταμιευτικά αποθέματα και τα υψηλότερα εισοδήματα από τόκους».

Το επιτόκιο της RBA βρίσκεται πλέον στο 4,35% (μετά την αύξησή του κατά 0,25% τον Νοέμβριο) και είναι το υψηλότερο εδώ και 12 χρόνια (από τον Νοέμβριο του 2011 και έπειτα) για την Αυστραλία.

Κατά τις προηγούμενες τέσσερις συνεδριάσεις του Δ.Σ. της Τράπεζας είχε διατηρηθεί στο 4,10%, μετά από 12 αυξήσεις, καθώς στις αρχές Μαΐου του 2022, πριν η ακρίβεια τραβήξει την ανηφόρα, ήταν στο ιστορικό χαμηλό του 0,10%.

Το +0,25% της 13ης συνολικά αύξησης τον Νοέμβριο πρόσθεσε περί τα 76 δολάρια το μήνα στο βάρος της αποπληρωμής ενός στεγαστικού δανείου 500.000 δολαρίων.

Το +4,25% της συνολικής αύξησης από τα μέσα του 2022 και έπειτα «μεταφράζεται» σε πάνω από 1.200 δολάρια επιπλέον (και 2.400 δολ. για ένα δάνειο 1.000.000) ή +52% στις δόσεις.

Τα επιτόκια καταθέσεων επίσης αυξάνονται, αλλά, συνήθως όχι με τον ίδιο ρυθμό.

Εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες έχουν «γονατίσει» καθώς τα χαμηλότοκα δάνεια που πήραν τα προηγούμενα δύο χρόνια έχουν «περάσει» πλέον στο πολύ πιο ακριβό κυμαινόμενο επιτόκιο και εκατοντάδες χιλιάδες ακόμη… ακολουθούν τους επόμενους μήνες.

Η RateCity δήλωσε ότι εκτιμά ότι θα εξακολουθούσαν να υπάρχουν περίπου 20 «δανειστές» με επιτόκια κάτω του 6%, ακόμη και αν μεταβιβάσουν πλήρως στα δάνεια που χορηγούν το +0,25%.

Ωστόσο, αυτοί που δεν είχαν ούτε παζαρέψει ούτε αναχρηματοδοτήσει το δάνειό τους είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν ένα μέσο κυμαινόμενο επιτόκιο 7,11% μετά τη νέα ανοδική κίνηση της RBA.

Σχολιάζοντας τη νέα απόφαση της RBA να διατηρήσει αμετάβλητο το επιτόκιο, ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers, έκανε λόγο για «ευπρόσδεκτα» νέα, για «τους ανθρώπους που είναι ήδη αρκετά πιεσμένοι».

Η απόφαση αυτή, είπε, θα γίνει δεκτή με «αναστεναγμούς ανακούφισης», ιδίως με την περίοδο των Χριστουγέννων να βρίσκεται προ των πυλών.

«Αυτή είναι μια δύσκολη εποχή του έτους (ακόμα και στις καλύτερες περιπτώσεις). Οι άνθρωποι δέχονται πιέσεις από τις αυξήσεις των επιτοκίων που ήδη έχουν γίνει, από τον πληθωρισμό που μετριάζεται αλλά εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλός, και η Οικονομία μας δέχεται πιέσεις και από την παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα», σχολίασε.

Έκανε λόγο για πρόοδο στην καταπολέμηση του πληθωρισμού, αλλά «δεν παρασυρόμαστε», αναγνωρίζοντας ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να βρίσκονται υπό οικονομική πίεση, ενώ το παγκόσμιο σκηνικό παραμένει απρόβλεπτο.

Μιλώντας για την οικονομική θέση της χώρας ευρύτερα, δήλωσε ότι μια σαφέστερη εικόνα θα είναι διαθέσιμη την Τετάρτη με την ανακοίνωση των Εθνικών Λογαριασμών για τον Σεπτέμβριο.

Από την πλευρά του, ο «σκιώδης υπουργός» Οικονομικών Angus Taylor επισήμανε ότι η απόφαση της RBA «δεν έκανε ευκολότερη τη ζωή των σκληρά εργαζόμενων Αυστραλών με υποθήκη»

«Μια αυστραλιανή οικογένεια με τυπικό στεγαστικό δάνειο ύψους 750.000 δολαρίων πληρώνει επιπλέον 24.000 δολάρια ετησίως από τις 12 αυξήσεις που είδαμε επί (κυβέρνησης) Εργατικών».

«Πρόκειται για μια τεράστια αύξηση της ετήσιας πληρωμής και 2.000 δολάρια το μήνα σε πρόσθετες πληρωμές. (Αυτοί οι άνθρωποι) παλεύουν».

«Έχουμε το υψηλότερο μακροπρόθεσμο επιτόκιο από όλες τις προηγμένες μεγάλες χώρες».

«Είδαμε το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών να μειώνεται πάνω από 5% για μια τυπική αυστραλιανή οικογένεια».

«Αυτό είναι ένα ‘χτύπημα’ 5% σε αυτό που τα χρήματά τους, οι μισθοί τους, τα εισοδήματά τους, μπορούν να αγοράσουν μέσα σε ένα χρόνο».

«Και εν τω μεταξύ, είδαμε τα δύο τέταρτα του κατά κεφαλήν ΑΕΠ να πηγαίνουν προς τα πίσω».

«Έτσι, από τη σκοπιά ενός τυπικού αυστραλιανού νοικοκυριού, αυτό σημαίνει ότι βλέπουν ύφεση, αυτό βλέπουν στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Αυτά θα είναι ζοφερά Χριστούγεννα για πολλούς Αυστραλούς».