Την ακρίβεια, και πιο συγκεκριμένα αδικαιολόγητα υψηλές τιμές τροφίμων και άλλων ειδών απαραίτητων για την καθημερινή διαβίωση που πωλούν τα μεγάλα σούπερ μάρκετ, θέτει στο «στόχαστρο» η κυβέρνηση, γνωρίζοντας ότι η οικονομική αντοχή -και ως εκ τούτου η ανοχή- της πλειοψηφίας των πολιτών εξαντλείται (αν δεν έχει εξαντληθεί ήδη).
Οι «κολοσσοί» έχουν λάβει προειδοποίηση ότι όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι -συμπεριλαμβανομένης της κυβερνητικής παρέμβασης- για να μειωθούν οι τιμές, καθώς οι Εργατικοί εμφανίζονται αποφασισμένοι να ελαφρύνουν την πίεση του κόστους ζωής και να προσφέρουν οικονομική ενίσχυση (πριν κατρακυλήσουν περαιτέρω δημοσκοπικά σε επίπεδο μη αναστρέψιμο).
Εμπόδια στην προσπάθεια αυτή του ομοσπονδιακού πρωθυπουργού και του οικονομικού επιτελείου για νέα στήριξη ενόψει και του προϋπολογισμού Μαΐου, ώστε να μετριάσουν την οργή -πολιτών και πολιτικών, αντιπάλων αλλά και εσωκομματικά- παραμένουν οι πληθωριστικές πιέσεις (εντός και εκτός συνόρων) η επιβράδυνση της Οικονομίας (αναμένεται και αύξηση της ανεργίας φέτος) και το ήδη υψηλό κρατικό χρέος.
Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στις τιμές τροφίμων αυξάνονται οι καταγγελίες ότι το χάσμα του κόστους από το «χωράφι έως το ράφι» διαρκώς μεγαλώνει, δηλαδή ότι τα μεγάλα σούπερ μάρκετ καταγράφουν κέρδη δισεκατομμυρίων, πληρώνοντας κάποιους προμηθευτές/παραγωγούς πολύ λίγα, ενώ χρεώνουν πολλά περισσότερα στους πελάτες τους.
Στο πλαίσιο αυτό, ο πρωθυπουργός, Anthony Albanese, ανακοίνωσε ότι ο πρώην υπουργός των Εργατικών Craig Emerson θα ηγηθεί της αναθεώρησης του Κώδικα Δεοντολογίας για τα Τρόφιμα και τα Είδη Παντοπωλείου (Food and Grocery Code of Conduct).
Ο Κώδικας αυτός ρυθμίζει τον τρόπο με τον οποίο η Aldi, η Coles, η Woolworths και η διαχειρίστρια εταιρεία IGA Metcash συναλλάσσονται με τους προμηθευτές και τους πελάτες.
Η επανεξέταση θα εστιάσει στο κατά πόσον θα πρέπει να υπάρξει μετατόπιση από το σημερινό προαιρετικό ρυθμιστικό σύστημα υπό την ηγεσία του κλάδου (voluntary industry-led), προς αυστηρότερη παρέμβαση με κυβερνητικούς κανόνες.
«Έχουμε ένα ανεξάρτητο άτομο, τον Δρ Emerson για να εξετάσει (αυτόν τον Κώδικα), να συνεργαστεί με (την Επιτροπή Ανταγωνισμού και Καταναλωτών – ACCC), να συνεργαστεί με τον κλάδο (των σούπερ μάρκετ), να κάνει συστάσεις στην κυβέρνηση σχετικά με αυτά τα ζητήματα», δήλωσε ο πρωθυπουργός την Τετάρτη.
«Καμία άλλη κυβέρνηση πριν από εμάς δεν έχει κάνει τίποτα γι’ αυτό. Αυτό που λέμε είναι ότι ο ισχύων προαιρετικός Κώδικας Δεοντολογίας … θα εξεταστεί για να δούμε αν χρειαζόμαστε κάποια μορφή εντολής (mandate – υποχρεωτικότητας)».
«Είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε δράση και έχουμε πει ότι αυτό θα συμβεί. Αυτό που θέλουμε να διασφαλίσουμε είναι ότι όταν οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ παίρνουν τα προϊόντα φθηνότερα από τους αγρότες μας, τότε το κόστος αυτό μεταφέρεται στους καταναλωτές».
«Η ACCC παρακολουθεί αυτά τα πράγματα και συνεχίζει επίσης να κάνει τη δουλειά της. Αλλά ως κυβέρνηση δηλώνουμε ότι είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε την εντολή (υποχρεωτικότητα) και ποια περαιτέρω μέτρα μπορεί να απαιτηθούν».
Μιλώντας νωρίτερα στην εκπομπή Today ο κ. Albanese επισήμανε: «Το θεωρούμε εντελώς απαράδεκτο… όταν τα σούπερ μάρκετ παίρνουν τα προϊόντα φθηνότερα, τότε οι τιμές θα πρέπει να μειώνονται».
«Όταν αυτό δε συμβαίνει, τότε κάτι δεν πάει καλά στο σύστημα – αυτό είναι κατάχρηση ισχύος στην αγορά».
«Θέλουμε να δούμε τα σούπερ μάρκετ να κάνουν το σωστό για τον πελάτη τους».
«Εάν απαιτούνται περαιτέρω μέτρα, τότε η κυβέρνηση δε θα διστάσει να αναλάβει δράση», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι το κόστος διαβίωσης αποτελεί βασική προτεραιότητά του.
Και ο Συνασπισμός κατηγόρησε αυτή την εβδομάδα τους «κολοσσούς» ότι επιβάλλουν «έκτακτες» προσαυξήσεις στις τιμές λιανικής των τροφίμων που αγοράζουν από τους προμηθευτές/παραγωγούς.
Ο υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers «απάντησε» ότι η κυβέρνηση δεσμεύεται να διασφαλίσει ότι οι καταναλωτές δεν εξαπατώνται.
Είπε ότι οι τιμές τροφίμων και ειδών παντοπωλείου αποτελούν τακτικό θέμα συζήτησης μεταξύ αυτού και της επικεφαλής της ACCC Gina Cass-Gottlieb.
«Έχουμε πει εδώ και αρκετό καιρό ότι, όταν οι τιμές του κρέατος και των φρούτων και λαχανικών μειώνονται για τα σούπερ μάρκετ, θα πρέπει να μειώνονται και για τις οικογένειες».
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επανεξετάζουμε τον Κώδικα Τροφίμων, είναι ο λόγος για τον οποίο επανεξετάζουμε τους νόμους περί ανταγωνισμού, επειδή θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι που ήδη τα καταφέρνουν αρκετά δύσκολα θα έχουν δίκαιη πρόσβαση στους διαδρόμους των σούπερ μάρκετ μας σε όλη την Αυστραλία».
Σχετικό κυβερνητικό ανακοινωθέν επισήμανε ότι θα «χρησιμοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα μέσα για να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις μετακυλούν το χαμηλότερο κόστος στους πελάτες τους» και ότι «θα εξεταστεί κάθε επιλογή για να διασφαλιστεί ότι οι Αυστραλοί πελάτες θα έχουν την καλύτερη δυνατή συμφωνία» (τιμή).
Ο κ. Emerson, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Ανταγωνισμού, Εμπορίου και Μικρών Επιχειρήσεων επί Rudd-Gillard, δήλωσε ότι θα προσεγγίσει την έρευνα με «ανοιχτό μυαλό», αλλά σημείωσε ότι έχει πάθος για τη δημιουργία μιας πιο ανταγωνιστικής Οικονομίας.
Ως υπουργός πίεσε για αλλαγές στους νόμους περί Πολεοδομίας ώστε να ενθαρρυνθεί ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός στον τομέα του λιανικού εμπορίου και για τον τερματισμό των συμβάσεων μίσθωσης που εμπόδιζαν τους ανταγωνιστές, όπως η Aldi, να ανοίξουν κατάστημα στο ίδιο εμπορικό κέντρο με ένα υπάρχον Coles ή Woolworths.
Αλλά, υπήρξε αντίθετος σε πολιτικές όπως τα ανώτατα όρια τιμών που μπορεί να επιβάλλει η κυβέρνηση και επέβλεψε την κατάργηση του πολυδιαφημισμένου ιστότοπου παρακολούθησης τιμών «Grocery Choice» της κυβέρνησης Rudd.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ήδη από τον Οκτώβριο ότι προχωρά ήδη σε τροποποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας για τα Τρόφιμα και τα Είδη Παντοπωλείου πριν από την ανακοίνωση της αναθεώρησης υπό τον Emerson.
Ο εν λόγω Κώδικας θεσπίστηκε το 2015 για τη βελτίωση των προτύπων συμπεριφοράς στον τομέα, με έμφαση στη συμπεριφορά των λιανοπωλητών και των χονδρεμπόρων έναντι των προμηθευτών/παραγωγών τους.
Είναι προαιρετικός (voluntary) και οι επιχειρήσεις μπορούν αποσυρθούν από τις υποχρεώσεις γράφοντας σχετικά στην ACCC.
Η κυβέρνηση επισήμανε ότι εξετάζει τη μετάβαση στην υποχρεωτικότητα, ανεξάρτητο χειρισμό των καταγγελιών προμηθευτών και καταναλωτών και ενίσχυση των δικαιωμάτων τους σε περιπτώσεις όπου η δεσπόζουσα θέση στην αγορά οδηγεί σε αθέμιτες τιμές και απαράδεκτα πρότυπα υπηρεσιών.
Ο υπουργός Γεωργίας Murray Watt ανέφερε σχετικά: «Έχουμε καταστήσει σαφές εδώ και πολλούς μήνες ότι οι λιανοπωλητές θα πρέπει να αρχίσουν να μειώνουν τις τιμές τους για να αντικατοπτρίζουν τη μείωση των τιμών που λαμβάνουν οι αγρότες για τα προϊόντα τους».
«Οι αγρότες αξίζουν μια δίκαιη τιμή για τη σκληρή δουλειά τους και ορισμένες από τις τιμές που χρεώνουν τα σούπερ μάρκετ απλώς δεν κρίνονται ως καλές».
Οι λιανοπωλητές, είπε ο κ. Watt, δε χρειάζεται να περιμένουν μέχρι να ολοκληρωθεί η αναθεώρηση για να αρχίσουν να μειώνουν τις τιμές για τους καταναλωτές.
Οι Πράσινοι σχολίασαν ότι η αναθεώρηση του Κώδικα Δεοντολογίας αποτελεί «ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», αλλά «σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά την έρευνα της Γερουσίας υπό την ηγεσία των Πρασίνων, η οποία έχει εξουσίες για να εξαναγκάσει σε αποδείξεις και μαρτυρίες που θα δουν τους διευθύνοντες συμβούλους των Coles και Woolworths να λογοδοτούν δημοσίως».
Ο ηγέτης των Εθνικών David Littleproud χαρακτήρισε αυτήν την εβδομάδα τα Coles και τα Woolworths ως τις «χειρότερες εταιρίες-πολίτες σε αυτή τη χώρα» και ζήτησε από την ACCC να ξεκινήσει έρευνα για τις φερόμενες προσαυξήσεις των τιμών.
Αναφέρθηκε σε ασυμφωνία μεταξύ της πτώσης των τιμών βοοειδών -από τους προμηθευτές- κατά 60-70% τον Ιούνιο, ενώ οι τιμές του βοείου κρέατος στα σούπερ μάρκετ μειώθηκαν μόνο κατά 8%.
Εν τω μεταξύ, οι παραγωγοί πεπονιών πληρώνονταν 1,50 δολάρια το κιλό, αλλά τα σούπερ μάρκετ χρέωναν πάνω από 5 δολάρια το κιλό, τόνισε ο κ. Littleproud.
Ο πρωθυπουργός του Κουίνσλαντ, Steven Miles ανακοίνωσε επίσης ότι έστειλε επιστολή στις εταιρείες Coles, Woolworths, IGA και Aldi, ζητώντας από τους διευθύνοντες συμβούλους τους να συναντηθούν για να εξηγήσουν «γιατί το χάσμα μεταξύ του τι παίρνουν οι αγρότες για τα προϊόντα τους και του τι πληρώνουν οι πελάτες στο ταμείο γίνεται όλο και μεγαλύτερο».
Η Woolworths δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι οι τιμές κρέατος, φρούτων και λαχανικών μειώνονται και σημείωσε ότι ο πληθωρισμός των τροφίμων και των ειδών παντοπωλείου στην Αυστραλία ήταν χαμηλότερος από τον γενικό.
Η Coles ανέφερε ότι τα νωπά τρόφιμα που πωλούνται στα καταστήματά της παρουσίασαν αποπληθωρισμό 2,3% κατά το τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου και ότι η εταιρεία «πάντα διερευνά τρόπους για τη μείωση των τιμών στα προϊόντα που πωλούμε».
Οι Εργατικοί έχουν αφήσει… ανοιχτή την πόρτα σε περισσότερα μέτρα την ελάφρυνση του κόστους ζωής που «αφαιρούν την ένταση του πληθωρισμού», ενόψει του προϋπολογισμού Μαΐου.
Αλλά ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Peter Dutton κατηγόρησε τον πρωθυπουργό ότι «δεν έχει ιδέα για το τι κάνει» όσον αφορά το κόστος διαβίωσης.
«Το κόστος των τροφίμων … το φυσικό αέριο, το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος και κάθε άλλο στοιχείο του προϋπολογισμού (των νοικοκυριών) ασκεί πίεση στις οικογένειες», δήλωσε ο κ. Dutton.
«Ο πρωθυπουργός είναι εκεί έξω και λέει ότι ζητάει τώρα από το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Οικονομίας να παρουσιάσουν ιδέες για το πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν τις πιέσεις του κόστους ζωής των ανθρώπων, αυτό υποσχέθηκε να κάνει πριν από τις εκλογές».
