«Ζητάμε ταπεινά και ανεπιφύλακτα συγγνώμη» από τα χιλιάδες παιδιά που παραμελήθηκαν και κακοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους σε ιδρύματα της Πολιτείας, μεταξύ 1928 και 1990, τόνισε η πρωθυπουργός της Βικτώριας, Jacinta Allan, κατά τη διάρκεια ειδικής κοινής συνεδρίασης του Κοινοβουλίου την Πέμπτη.

«Ζητάμε συγγνώμη από όλους αυτούς που έπρεπε να μεγαλώσουν κουβαλώντας το τεράστιο βάρος των εμπειριών τους σε όλη τους τη ζωή. Στις ζωές που αλλοιώθηκαν τότε και σε όσους ζουν ακόμα με τον πόνο σήμερα. Εκ μέρους αυτού του Κοινοβουλίου, και κάθε Κοινοβουλίου πριν από αυτό. Ζητάμε συγγνώμη».

Η πρωθυπουργός απέτισε φόρο τιμής στη δύναμη και την ανθεκτικότητα αυτών που χωρίστηκαν από τις οικογένειές τους και αποκάλυψε ότι και δική της άνθρωποι, προγιαγιά και θεία, ήταν μεταξύ των 90.000 παιδιών που τοποθετήθηκαν σε πολιτειακά, θρησκευτικά ή φιλανθρωπικά ορφανοτροφεία της Βικτώριας κατά τον περασμένο αιώνα.

«Σε εκείνα τα παιδιά που κακοποιήθηκαν και παραμελήθηκαν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους σε ιδρύματα – ζητάμε ταπεινά και ανεπιφύλακτα συγγνώμη που χωρίσατε άσκοπα από τα αδέλφια σας. Μερικές φορές μεγαλώνοντας στους ίδιους τέσσερις τοίχους, αλλά χωρίς να σας επιτραπεί ποτέ να γνωριστείτε μεταξύ σας. Η θλίψη της απομάκρυνσης από τους γονείς σας, συχνά χωρίς εξήγηση, και τα χρόνια που αγωνίζεστε να βρείτε την οικογένειά σας, μερικές φορές μάταια».

«Σε εκείνους που πέθαναν χωρίς να λάβουν τον σεβασμό ή την αναγνώριση που τους άξιζε. Στα παιδιά που έχασαν τη ζωή τους ενώ βρίσκονταν υπό την κηδεμονία του κράτους, των οποίων οι φωνές σιώπησαν για πάντα και στις οικογένειες που διαλύθηκαν οριστικά. Σας απογοητεύσαμε με αυτό. Λυπούμαστε βαθύτατα».

«Υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι για να βλάψεις ένα παιδί και όλοι τους αφήνουν σημάδι», είπε η κα Allan, καθώς περισσότερα από 100 θύματα-επιζώντες παρακολουθούσαν τη συνεδρίαση στην κοινοβουλευτική αίθουσα ή στο παραπλήσιο Queen’s Hall.

«Ζητάμε συγγνώμη που αντί για ανάγνωση, γραφή και αριθμητική πολλοί έμαθαν το μαστίγωμα, ξυλοδαρμούς και βιαιότητες. Για τα σωματικά σημάδια που κουβαλάτε μέχρι σήμερα, ζητάμε συγγνώμη. Αναγνωρίζουμε επίσης ότι πολλοί από εσάς φέρουν τα συναισθηματικά σημάδια. Ζητά συγγνώμη που το βάρος της εμπειρίας σας συχνά συνεχίζεται στις σχέσεις σας με τα παιδιά και τα εγγόνια σας».

Πρόσθεσε ότι είναι απαράδεκτο επίσης το γεγονός ότι τόσα πολλά παιδιά της Βικτώριας που βρίσκονταν σε ιδρύματα κρατήθηκαν στο «σκοτάδι» σχετικά με το οικογενειακό τους ιστορικό.

«Αναγκαστήκατε να συνθέσετε την ταυτότητα και την ιστορία σας από αρχεία, έγγραφα, τα οποία είτε ήταν ελλιπή ή σβησμένα είτε γεμάτα με ψέματα που επινοήθηκαν για εσάς και την οικογένειά σας. Λυπούμαστε που αυτό έκανε τις πληγές ακόμη πιο βαθιές».

Η κα Allan συγκινημένη διάβασε την ιστορία της Heather, που την πήραν από τη μητέρα της και την τοποθέτησαν στο St Catherine’s Girls Home στο Geelong.

«Το 1958, η Heather το έσκασε … ήταν εννέα ετών και αναζητούσε τη μητέρα της. Η μαμά (της) ζούσε στο West Geelong και η Heather ήταν αποφασισμένη να ξαναβρεθεί μαζί της. Την πρώτη νύχτα κοιμήθηκε κάτω από μια γέφυρα κοντά σε ένα μπαρ και τελικά βρήκε το δρόμο για το σπίτι της μαμάς της».

«Το πρώτο πράγμα που έκανε η μαμά της ήταν να της φτιάξει κάτι να φάει, και η Heather έκανε ένα ντους για να ξεπλύνει τη βρωμιά των δύο ημερών στο δρόμο. Στη συνέχεια, η μαμά της σήκωσε το τηλέφωνο και κάλεσε ένα ταξί για να τη μεταφέρει πίσω στο St Catherine’s, επειδή  δεν είχε άλλη επιλογή».

Η μητέρα της Heather αναφέρθηκε μόνο μία φορά στον φάκελό της – ως «φλύαρη (garrulous) γυναίκα».

«Το λεξικό ορίζει τον garrulous ως υπερβολικά ομιλητικό ή τετριμμένο, αλλά ξέρω τι πραγματικά εννοούσαν. Εννοούσαν ότι ήταν γυναίκα, πιθανότατα από την εργατική τάξη. Σήμαινε ότι όταν εκνευριζόταν, μιλούσε λίγο πιο γρήγορα. Και αυτό σήμαινε ότι δε χρειαζόταν να την ακούσεις και ότι δε ‘μετρούσε’».

«Αλλά όπως είπε η Heather, (η μητέρα της) δεν ήταν φλύαρη. Πάλευε για να πάρει πίσω τα παιδιά της. Η μητέρα της έστελνε δεκάδες και δεκάδες επιστολές με τις οποίες υπερασπιζόταν την υπόθεσή της, και όλες αγνοούνταν. Στην Heather δεν επιτράπηκε ποτέ να επιστρέψει … Ούτε η μικρότερη αδελφή της Evelyn κατάφερε να επιστρέψει στο σπίτι. Πέθανε από ρευματικό πυρετό χωρίς να λάβει θεραπεία όταν ήταν μόλις οκτώ ετών».

Η πρωθυπουργός έκανε μία μικρή παύση για να σκουπίσει τα δάκρυά της και συνέχισε:

«Υπήρχε ο Terry που ήταν ένα μικρό αγόρι που ήθελε να γίνει υδραυλικός, ο Lenny που ήθελε να γίνει ηλεκτρολόγος μηχανικός, η Beth που μας είπε ότι ήθελε να μεγαλώσει και να φροντίζει τα μωρά στο δικό της ορφανοτροφείο. Θέλω να σας μιλήσω και για τον Gerald. Τον Gerald, ηλικίας 85 ετών, ο οποίος είπε ότι ‘πήρε’ όλα όσα ονειρευόταν ως παιδί. Μεγάλωσε για να αποκτήσει οικογένεια, έμαθε πώς να αγαπάει … Μοιράζομαι την ιστορία του για εσάς γιατί πιστεύω ότι είναι μια αξιοσημείωτη [ιστορία] για την αντίσταση, ακόμη και μέσα σε ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί για να αποανθρωποποιεί».

«Απέναντι στη δύναμη του κράτους και στη βία εκείνων που είναι επιφορτισμένοι με τη διατήρηση της εξουσίας του, αντιστάθηκε».

Η κα Allan ολοκλήρωσε την ομιλία της αναγνωρίζοντας τους «care leavers» (ή «forgotten Australians» όπως αποκαλούνται τα άτομα αυτά) που παρακολουθούσαν από το σπίτι, εντός συνόρων και το εξωτερικό, καθώς και εκείνους που πέθαναν χωρίς αναγνώριση ή δικαιοσύνη.

Είπε ότι ελπίζει ότι η «συγγνώμη» θα μπορούσε να είναι «η αρχή για κάτι νέο για εσάς, μια αρχή για την επούλωση προς την αναγνώριση».

«Ακούγοντας και διαβάζοντας τις ιστορίες αυτών των παιδιών, βρήκα μια λέξη που αναφέρθηκε ξανά και ξανά: ντροπή (shame) … Αν μπορώ να σας μιλήσω πολύ άμεσα … θέλω να πω το εξής: η ντροπή δεν είναι δική σας. Είναι δική μας. Ήταν πάντα δική μας. Και πάντα θα είναι δική μας. Η σημερινή μέρα έχει να κάνει με την ‘ανάκτηση’ αυτής της ντροπής. Να σηκώσετε το βάρος της από τους ώμους σας…».

Πριν από την εκφώνηση της ομιλίας της, η πρωθυπουργός δήλωσε ότι η κυβέρνησή της εργάζεται για την εφαρμογή ενός συστήματος αποζημίωσης που είχε επισημανθεί για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2022.

Το σύστημα (Advanced Redress services.dffh.vic.gov.au/advance-redress-payments) θα καλύπτει ιστορικές υποθέσεις κακοποίησης από το 1928 έως το 1990, κατά τη διάρκεια των οποίων 90.000 παιδιά στη Βικτώρια βρέθηκαν σε ιδρύματα.

«Υπάρχουν διάφορες αντιπροσωπευτικές οργανώσεις που υποστηρίζουν τους ‘care leavers’ (όπως αποκαλούνται τα άτομα αυτά). Έχουμε ξεκινήσει συζητήσεις μαζί τους», δήλωσε η κα Allan.

«Αυτό θα είναι ένα από κοινού σχεδιασμένο σύστημα επανόρθωσης. Θα είναι συνδιαμορφωμένο με τους ανθρώπους που είχαν αυτήν την εμπειρία, επειδή θέλουμε να το κάνουμε σωστά».

Η πρωθυπουργός διευκρίνισε ότι θα δοθούν προκαταβολές -και άμεσα- σε αυτούς που είναι εξαιρετικά άρρωστοι, δεδομένου ότι πολλά θύματα-επιζώντες είναι τώρα στα 70, 80 και 90 τους χρόνια.

Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης της Βικτώριας, John Pesutto, κατά τη δική του τοποθέτηση στο Κοινοβούλιο επισήμανε:

«Είμαι πολύ περήφανος και έχω την τιμή να υποστηρίξω μαζί με την κυβέρνηση και την πρωθυπουργό αυτήν την ιστορική πρόταση (για τη συγγνώμη)… Συμμετέχουμε καθώς οι ‘care leavers’ που βρίσκονται σήμερα μαζί μας και όσοι δεν τα κατάφεραν μέχρι σήμερα αξίζουν προστασία και δεν την έλαβαν».

«Την άξιζαν και δεν είναι παρηγοριά να λένε οι άνθρωποι ότι ήταν μια διαφορετική εποχή. Όχι, τα πρότυπα ίσχυαν τότε όπως και σήμερα. Απογοητεύσαμε εκείνα τα (παιδιά) και αυτή η συγγνώμη είναι άξια λόγου».

Υπενθυμίζεται ότι μία έρευνα της Γερουσίας το 2004 για τα παιδιά σε ιδρύματα διαπίστωσε ότι περισσότεροι από 500.000 άτομα τοποθετήθηκαν υπό κρατική φροντίδα κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα, σε όλη τη χώρα.

Υπήρχαν πολλοί λόγοι γι’ αυτό – μεταξύ των οποίων η ορφάνια, η γέννηση από ανύπαντρη μητέρα, η φτώχεια της οικογένειας ή άλλα προβλήματα στο σπίτι.

Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι «care leavers» υπέστησαν «σειρά συναισθηματικής, σωματικής και σεξουαλικής κακοποίηση, και συχνά εγκληματικής σωματικής και σεξουαλικής επίθεσης», καθώς και «σκόπιμης και ανάλγητς σκληρότητας, ταπείνωσης, κακοποίησης και στέρησης των βασικών αναγκών της ζωής».

«Η ‘κληρονομιά’ των παιδικών τους εμπειριών για πάρα πολλούς ήταν χαμηλή αυτοεκτίμηση, έλλειψη εμπιστοσύνης, κατάθλιψη, φόβος και δυσπιστία, θυμός, ντροπή, ενοχή, εμμονή, κοινωνικά άγχη, φοβίες και επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες».

«Πολλοί από αυτούς προσπάθησαν να ‘μπλοκάρουν’ τον πόνο του παρελθόντος τους καταφεύγοντας στην κατάχρηση ουσιών μέσω των ισόβιων εξαρτήσεων από το αλκοόλ και τα ναρκωτικά».