Στο πρώτο μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα έπειτα από σχεδόν 10 χρόνια αποφάσισε να προχωρήσει αιφνιδίως η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, δίνοντας με απευθείας ανάθεση και διακρατική συμφωνία στις ΗΠΑ (και την εταιρεία Lockheed Martin) τον εκσυγχρονισμό πέντε παλαιών αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας εκτιμώμενου προϋπολογισμού 500 εκατ. δολαρίων.
Η έγκριση δόθηκε την Κυριακή, 15 Μαρτίου, από τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, έπειτα από εισήγηση του Πάνου Καμμένου και με τη γραπτή έγκριση του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Γιάννη Πανούση, του αναπληρωτή υπουργού Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, Θοδωρή Δρίτσα, και του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, στρατηγού Μιχάλη Κωσταράκου (ΚΥΣΕΑ), οι οποίοι επικύρωσαν ομοφώνως την εισήγηση του υπουργού Εθνικής Άμυνας.
Ήδη η ελληνική κυβέρνηση έδωσε εντολή να εκταμιευθεί η προκαταβολή ύψους 45 εκατ. δολαρίων προς τους Αμερικανού, η οποία σηματοδοτεί την τυπική έναρξη του προγράμματος. Η πληρωμή των 45 εκατ.δολαρίων στη Lockheed Martin που ενεργοποιεί τη σύμβαση αναβάθμισης των αεροσκαφών γίνεται σε μια χρονική περίοδο που τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου έχουν σχεδόν εξαντληθεί και στην κυβέρνηση αμφιταλαντεύονται από το δίλημμα αν θα πληρωθούν μισθοί και συντάξεις ή οι δόσεις προς τους δανειστές. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Δρίτσας είχε εκφράσει την έντονη αντίδρασή του όταν προκηρύχθηκαν οι εκλογές και είχε προειδοποιήσει την κυβέρνηση Σαμαρά να μην προχωρήσει σε εκταμίευση κονδυλίων για οπλικά συστήματα.
ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΕ 7,5 ΧΡΟΝΙΑ
Το πρόγραμμα, το οποίο θα διαρκέσει επτά χρόνια αφορά τον εκσυγχρονισμό, τη συντήρηση και εν συνεχεία την υποστήριξη πέντε εκ των έξι αεροσκαφών τύπου P-3Β Orion, τα οποία αποκτήθηκαν δωρεάν από τις ΗΠΑ την περίοδο 1991-1992 και είναι σήμερα ηλικίας 35 ετών, σε μια προσπάθεια να επιμηκυνθεί ο χρόνος ζωής τους για ακόμη 15.000 ώρες πτήσεων.
Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη βρίσκονταν σε υπηρεσία στο Πολεμικό Ναυτικό μέχρι το 2009, οπότε το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιo αποφάσισε ότι ο εκσυγχρονισμός τους είναι οικονομικά ασύμφορος και προχώρησε στην απόσυρσή τους. Με απλά λόγια, στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας θεωρούσαν τα αεροσκάφη αυτά υπέργηρα και τα παρόπλισαν, εκτιμώντας ότι η αναβάθμισή τους δεν είχε νόημα.
ΤΟ ΠΑΓΩΣΕ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΑΜΑΡΑ
Η προκήρυξη των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου, σε συνδυασμό με την απροθυμία της προηγούμενης κυβέρνησης να υλοποιήσει τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας, ανέστειλαν το πρόγραμμα. Έντονες ήταν και οι αντιδράσεις του τότε επικεφαλής του Τμήματος Αμυντικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Δρίτσα, ο οποίος είχε προειδοποιήσει την κυβέρνηση Σαμαρά να μην προχωρήσει σε εκταμίευση κονδυλίων για οπλικά συστήματα.
Μετά την αλλαγή κυβέρνησης, το ΓΕΕΘΑ επανέφερε την επιχειρηματολογία του ότι ο εκσυγχρονισμός των υπαρχόντων αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας είναι η συμφερότερη και αποτελεσματικότερη επιλογή για την προάσπιση της εθνικής ασφάλειας. Ο νέος υπουργός Εθνικής Άμυνας ενημερώθηκε ότι το προβλεπόμενο κόστος του προγράμματος της ριζικής αναβάθμισης των P-3B Orion μαζί με τα εκτιμώμενα κονδύλια για συντήρηση και υποστήριξη του αεροσκάφους μέχρι το 2030 ανερχόταν περίπου σε 500 εκατ. δολάρια με ορίζοντα αποπληρωμής των Αμερικανών το 2021.
Μέσα σε 48 ημέρες από την ημέρα που η κυβέρνηση συνεργασίας του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝ.ΕΛ. ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας και συγκεκριμένα στις 15 Μαρτίου του 2015, το ΚΥΣΕΑ, υπό την προεδρία του κ. Τσίπρα, αποφάσισε τον εκσυγχρονισμό μέσης ζωής «έως 5 αεροσκαφών P-3B του Πολεμικού Ναυτικού» και ανέθεσε στον υπουργό Εθνικής Άμυνας να προβεί στις περαιτέρω απαραίτητες ενέργειες. Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, η Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών του υπουργείου Άμυνας που ανέλαβε να προωθήσει τον φάκελο εκσυγχρονισμού των αεροσκαφών P-3B κατά προτεραιότητα, υπέγραψε τη διακρατική συμφωνία με την κυβέρνηση των ΗΠΑ και ανέθεσε στην αμερικανική εταιρεία Lockheed Martin να αναλάβει την υλοποίηση του προγράμματος σε συνεργασία με την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) και άλλες ελληνικές εταιρείες ως υποκατασκευαστές κρίσιμων συστημάτων που θα ενσωματωθούν στα παλαιά αεροσκάφη.
Κι αυτό σήμερα, σε μια ιδιαίτερη περίοδο τρομακτικής οικονομικής στενότητας, κατά την οποία το Ελληνικό Δημόσιο αναζητά εναγωνίως κονδύλια για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις, δεσμεύοντας καταθέσεις ΔΕΚΟ, ή και τα διαθέσιμα των Περιφερειών.
Τις ημέρες αυτές, σύμφωνα με πληροφορίες, αποδεσμεύονται 45 εκατ. δολάρια ως προκαταβολή στους Αμερικανούς, μέσω Foreign Military Sales (FMS) και το πρόγραμμα πλέον ενεργοποιείται και τυπικά. Κι όλα αυτά για να εκσυγχρονιστούν πέντε αεροσκάφη τα οποία σήμερα έχουν ηλικία 35 ετών, για τα οποία θα εκταμιευθούν από τα δημόσια ταμεία σχεδόν 500 εκατ. δολάρια κι όταν τελικώς παραδοθούν σε επτάμιση χρόνια από σήμερα, τα P-3B θα είναι 42 ετών.
Η απάντηση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας
Με ανακοίνωση που εκδόθηκε το απόγευμα του Σαββάτου, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας επιβεβαιώνει πλήρως όλα τα στοιχεία τα οποία δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα».
«Η συμφωνία για την αναβάθμιση των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P3 είναι διακρατική μέσω FMS. Απαράβατος όρος της ελληνικής πλευράς ήταν οι εργασίες να γίνουν στην Ελλάδα από ελληνική βιομηχανία.
Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη χρησιμοποιούν πολλές χώρες ανάμεσα στις οποίες είναι οι ΗΠΑ, η Γερμανία, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Νορβηγία, η Ν. Κορέα, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Βραζιλία. Όλες αυτές οι χώρες τα αναβαθμίζουν και τα διατηρούν στη δύναμη τους.
Η λύση της αναβάθμισης κρίνεται συμφερότερη από την προμήθεια νέων αεροσκαφών για πολλούς λόγους. Ο χρόνος ζωής των αεροσκαφών παρατείνεται για τουλάχιστον 20 χρόνια, διαθέτουμε ήδη ανταλλακτικά για τον συγκεκριμένο τύπο αεροσκάφους, εκπαιδευμένο προσωπικό, οργανωμένη μονάδα υποστήριξης.
Είχε προταθεί η προμήθεια παροπλισμένων αεροσκαφών του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού, τα οποία όμως χρειάζονταν τις ίδιες εργασίες αναβάθμισης με μεγαλύτερο κόστος ώστε να είναι διαθέσιμα ενώ όλες οι εργασίες θα γίνονταν στις ΗΠΑ και όχι στην Ελλάδα.
Το ΓΕΝ είχε εισηγηθεί να γίνει επισκευή μέσω FMS και πέρασε ΚΥΣΕΑ από την προηγούμενη κυβέρνηση τον Αύγουστο του 2014. Στη συνέχεια η ίδια συμφωνία προσυπεγράφη και πέρασε ΚΥΣΕΑ με τους ίδιους όρους και την χρηματοδότηση από την σημερινή κυβέρνηση στις 15 Μαρτίου 2015 που ήταν η καταληκτική ημερομηνία».
