«Πρόσθετες πολιτικές δεσμεύσεις», που δε γνωστοποιήθηκαν -άμεσα τουλάχιστον- (undisclosed) αναλήφθηκαν από την Αυστραλία στο πλαίσιο του Συμφώνου AUKUS, με τις εταίρους της, ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο, για τη μεταφορά τεχνολογίας πυρηνικής ενέργειας στη χώρα για τις δυνάμεις του Ναυτικού και ειδικότερα τα νέα πυρηνοκίνητα υποβρύχια.
Επικριτές, επισημαίνουν ότι είναι πιθανό να επιτραπεί επίσης η απόρριψη ραδιενεργών αποβλήτων στην Αυστραλία, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός των Εργατικών, Paul Keating, υποστήριξε πως η συμμετοχή της χώρας στο AUKUS -με το βλέμμα στην Κίνα- ενέχει τον κίνδυνο να παραδοθεί ο στρατιωτικό έλεγχο στην Ουάσινγκτον και να καταστούμε η «51η πολιτεία των ΗΠΑ».
Πιο συγκεκριμένα, όπως ανέφερε το ABC, ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε ότι η Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ (όπου βρέθηκαν αυτήν την εβδομάδα η υπουργός Εξωτερικών, Penny Wong και ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Άμυνας, Richard Marles), έφτασαν σε ένα ακόμη σημαντικό «ορόσημο του AUKUS», το οποίο καθιερώνει την περαιτέρω τριμερή συνεργασία που θα είναι απαραίτητη για την κατασκευή, τη λειτουργία και τη συντήρηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων.
Σύμφωνα με τη «βέλτιστη πορεία» του AUKUS που παρουσιάστηκε πέρυσι στο Σαν Ντιέγκο, η Αυστραλία θα δαπανήσει έως και 368 δισ. δολ. τις επόμενες τρεις δεκαετίες για να αγοράσει πρώτα μεταχειρισμένα υποβρύχια κλάσης Virginia και στη συνέχεια να αναπτύξει έναν νέο στόλο SSN-AUKUS χρησιμοποιώντας βρετανική τεχνολογία.
Σε επιστολή του προς τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων της Αυστραλίας και τον πρόεδρο της Γερουσίας, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Joe Biden, ανέφερε ότι καλεί το Κογκρέσο να προχωρήσει σε «ευνοϊκή εξέταση» της ανανεωμένης συμφωνίας.
Η επιστολή εξηγεί ότι η νέα συμφωνία θα επιτρέψει τη συνέχιση της επικοινωνίας και της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τη ναυτική πυρηνική πρόωση (NNPI), συμπεριλαμβανομένων ορισμένων περιορισμένων δεδομένων (RD), που προηγουμένως μοιράζονταν μόνο μεταξύ των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου.
«[Θα] επεκτείνει επίσης τη συνεργασία μεταξύ των κυβερνήσεων, επιτρέποντας τη μεταφορά ναυτικών πυρηνικών προωθητικών μονάδων συμβατικά οπλισμένων, πυρηνικών υποβρυχίων, συμπεριλαμβανομένων των συστατικών και ανταλλακτικών τους, καθώς και άλλου συναφούς εξοπλισμού», αναφέρεται.
Οι εταίροι, σημειώνεται, «συνήψαν επίσης μια μη νομικά δεσμευτική ‘κατανόηση’ … η οποία αντικατοπτρίζει την προβλεπόμενη προσέγγιση της κυβέρνησης σε ορισμένα άρθρα της συμφωνίας και παρέχει πρόσθετες σχετικές πολιτικές δεσμεύσεις».
Η κυβέρνηση Albanese επιμένει ότι η Αυστραλία θα λάβει «κυρίαρχες, ανεξάρτητες αποφάσεις» σχετικά με το πώς θα χρησιμοποιήσει τις στρατιωτικές της δυνατότητες, υποδεικνύοντας ότι δεν έχει δοθεί καμία «προ-δέσμευση» στις ΗΠΑ να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε μελλοντική στρατιωτική δράση.
Το πλήρες κείμενο της νέας συμφωνίας δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί, αλλά το σχετικό έγγραφο αναμένεται να κατατεθεί όταν το Κοινοβούλιο επανέλθει την επόμενη εβδομάδα.
Ο κ. Marles χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «βασικό θεμελιώδες έγγραφο» για τη μεταφορά των μεταχειρισμένων υποβρυχίων κλάσης Βιρτζίνια, καθώς και των βρετανικών πυρηνικών αντιδραστήρων που θα μπουν στον μελλοντικό στόλο υποβρυχίων βάσει του AUKUS που θα κατασκευαστεί στην Αδελαΐδα.
«Το έγγραφο αυτό αποτελεί το νομικό υπόβαθρο της δέσμευσής μας στις διεθνείς υποχρεώσεις μας, οπότε είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα στην πορεία του AUKUS και είναι και πάλι μια ακόμη απόδειξη ότι το υλοποιούμε», δήλωσε κατά την επίσκεψή του στην Ουάσινγκτον για τις ετήσιες συνομιλίες AUSMIN (Australia-United States Ministerial Consultation).
Οι επικριτές του AUKUS, συμπεριλαμβανομένου του κόμματος των Πρασίνων, προειδοποιούν ότι η νέα συμφωνία είναι πιθανό να επιτρέψει τελικά την αποθήκευση ραδιενεργών αποβλήτων υψηλής ραδιενέργειας στην Αυστραλία και τον εμπλουτισμό ουρανίου σε τοπικό επίπεδο, αλλά η κυβέρνηση επιμένει ότι αυτό δεν ισχύει.
«Μια πολιτική διαβεβαίωση υπάρχει – μια νομική διαβεβαίωση, μια νομοθετική διαβεβαίωση, μια θεσμική διαβεβαίωση δεν υπάρχει. Αυτή η ‘πύλη’ πρέπει να κλείσει, αυτό το ‘παραθυράκι’ πρέπει να κλείσει», προειδοποίησε ο Dave Sweeney, υπεύθυνος εκστρατείας για την απαλλαγή από τα πυρηνικά από το Australian Conservation Foundation.
«Και αυτή είναι μία από τις πολλές ανησυχίες και πολλές επιλογές για την ερμηνεία του τρόπου λειτουργίας του AUKUS που μπορεί να προσθέσει μεγαλύτερη πίεση, πυρηνική απειλή στα λιμάνια μας, στα λιμάνια και τα νερά μας και στη στεριά γύρω από τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων».
Ο κ. Marles τόνισε εκ νέου ότι «πυρηνικά απόβλητα δε θα καταλήξουν στην Αυστραλία, εκτός από τα απόβλητα που παράγονται από την Αυστραλία».
«Αυτή είναι η συμφωνία στην οποία καταλήξαμε με το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ τον Μάρτιο του περασμένου έτους, και έτσι το μόνο που κάνει αυτό είναι να προβλέπει τη νομική υποστήριξη αυτής της συμφωνίας».
Δε θα υπάρξει «καμία περίπτωση» κατά την οποία η Αυστραλία θα παίρνει απόβλητα από οποιαδήποτε άλλη χώρα, πρόσθεσε.
PAUL KEATING
Από την πλευρά του, ο κ. Keating, μιλώντας στο ABC, επισήμανε ότι η Αυστραλία δεν είχε καμιά διαμάχη με την Κίνα και ανέφερε ότι ανησυχίες για τα σχέδια του Πεκίνου στην Ταϊβάν δε δικαιολογούνταν καθώς το νησί ήταν «κινεζικό real estate».
«Η Ταϊβάν δεν αποτελεί ζωτικό συμφέρον της Αυστραλίας», είπε, προσθέτοντας ότι η αμερικανική στάση απέναντι στην Ταϊβάν είναι σαν να αποφασίζει η Κίνα ότι η Τασμανία χρειάζεται βοήθεια για να αποσχιστεί από την Αυστραλία.
«Αυτό που σκέφτονται οι Αμερικανοί με το AUKUS είναι να μετατρέψουν [την Αυστραλία σε κορόιδο], να μας ‘κλειδώσει’ για 40 χρόνια με αμερικανικές βάσεις παντού … όχι αυστραλιανές βάσεις», πρόσθεσε ο πρώην πρωθυπουργός.
«Έτσι, το AUKUS αφορά πραγματικά, με αμερικανικούς όρους, τον στρατιωτικό έλεγχο της Αυστραλίας. Θέλω να πω, αυτό που συνέβη … είναι πιθανό να μετατρέψει την Αυστραλία στην 51η πολιτεία των Ηνωμένων Πολιτειών».
«Αν δεν είχαμε έναν επιθετικό σύμμαχο όπως οι ΗΠΑ – επιθετικό προς τους άλλους στην περιοχή – δε θα υπήρχε κανείς που να επιτίθεται στην Αυστραλία. Καλύτερα να μείνουμε μόνοι μας παρά να μας ‘προστατεύει’ μια επιθετική δύναμη όπως οι ΗΠΑ».
«Η Αυστραλία είναι σε θέση να υπερασπιστεί τον εαυτό της».
«Στην άμυνα και την εξωτερική πολιτική, αυτή δεν είναι μια κυβέρνηση των Εργατικών», δήλωσε ο κ. Keating.
«Πρόκειται για ένα κόμμα που έχει υιοθετήσει την αμυντική και εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης των Φιλελευθέρων του Morrison».
«Πρόκειται για ξεπούλημα».
Ο κ. Marles απάντησε στον κ. Keating ότι ο χαρακτηρισμός της σχέσης της Αυστραλίας με τις ΗΠΑ «με αυτόν τον τρόπο δεν είναι σωστός, ούτε δίκαιος».
«Ο Paul Keating είναι ένας από τους μεγάλους πρωθυπουργούς της Αυστραλίας, έχει το δικαίωμα να εκφράζει τις απόψεις του όποτε θέλει».
«Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε όσον αφορά την αμυντική μας πολιτική, όσον αφορά τη στρατηγική μας πολιτική, είναι να συμβάλουμε στη συλλογική ασφάλεια της περιοχής στην οποία ζούμε, του Ινδο-Ειρηνικού, και να διασφαλίσουμε ότι είμαστε σε θέση να αντισταθούμε σε κάθε εξαναγκασμό που μπορεί να μας ασκηθεί από οποιονδήποτε μελλοντικό δυνητικό αντίπαλο».
Ο πρωθυπουργός, Anthony Albanese, απάντησε επίσης στον κ. Keating.
Αφού επισήμανε ότι ο πρώην πρωθυπουργός έχει το δικαίωμα να εκφράσει τις απόψεις του, υπογράμμισε: «Η δουλειά μου ως πρωθυπουργός είναι να κάνω αυτό που χρειάζεται η Αυστραλία το 2024.Ο κόσμος είναι διαφορετικός. Ο κόσμος έχει αλλάξει μεταξύ του 1996 και του 2024. Και η κυβέρνησή μου κάνει αυτό που πρέπει να κάνουμε σήμερα».
Σε σχέση με τη νέα συμφωνία για το AUKUS, σχολίασε ότι «οι ρυθμίσεις αυτές είναι πολύ σαφείς… Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι που συμφωνήθηκε το AUKUS, τόσο ο πρώτος όσο και ο δεύτερος πυλώνας. Είναι κάτι που δουλέψαμε πολύ προσεκτικά και στενά για τις λεπτομέρειες, θα δημιουργήσει συνθήκες με τις οποίες θα δημιουργηθεί ένα ευρύ φάσμα θέσεων εργασίας … στη Δυτική Αυστραλία και στη Νότια Αυστραλία ειδικότερα».
Από την πλευρά του, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Peter Dutton, προκάλεσε την κυβέρνηση να εξηγήσει τις «πολιτικές δεσμεύσεις» που ανέλαβε έναντι των ΗΠΑ.
«Είναι σίγουρα μια ασυνήθιστη δήλωση και νομίζω ότι ο πρωθυπουργός θα πρέπει να δώσει εξηγήσεις για το τι έχει υπογράψει η Αυστραλία», δήλωσε.
Ο κ. Albanese απάντησε ότι δεν υπήρχε τίποτα το ασυνήθιστο στις συμφωνίες που είχε συνάψει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
«Συμφωνήσαμε να έχουμε πυρηνικά υποβρύχια, αυτό συμφωνήσαμε, και τη μεταφορά τεχνολογίας που σχετίζεται με αυτό», είπε.
«Δεν υπάρχουν επιπλέον πολιτικές δεσμεύσεις, δεν είμαι σίγουρος τι εννοείτε. Δε θα υπάρξει μεταφορά πυρηνικών [αποβλήτων] ούτε από τις ΗΠΑ ούτε από το Ηνωμένο Βασίλειο».
