Μια νέα κατάσταση διαμορφώθηκε στην Ελλάδα μετά από το συντριπτικό 61,3% υπέρ του «Όχι» στο δημοψήφισμα της περασμένης Κυριακής.

Ομολογουμένως, η έκβαση αυτή του δημοψηφίσματος δίνει στον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα την ευκαιρία να επανέλθει στις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους, με δεδομένη την επιθυμία της πλειονότητας του ελληνικού λαού για καλύτερους όρους στο κείμενο της πρότασης του Eurogroup για την επίτευξη συμφωνίας την Ελλάδα.

Αυτή είναι η μια εκδοχή του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Η άλλη είναι αν το ΟΧΙ περιορίζεται στην απόρριψη της συγκεκριμένης πρότασης των Ευρωπαίων, αλλά όχι σε ρήξη με αυτούς. Με άλλα λόγια ΟΧΙ στην πρόταση, αλλά «ναι» στην παραμονή στην Ευρωζώνη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.). Εξάλλου αυτή ήταν και η διαβεβαίωση του κ. Τσίπρα στον ελληνικό λαό, ότι με το ΟΧΙ δεν διακυβεύεται η παραμονή της Ελλάδας στην Ε.Ε.

Αυτό όμως είναι η μια πλευρά του νομίσματος. Η άλλη είναι αν και οι Ευρωπαίοι εταίροι επιθυμούν την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, όταν δεν ασπάζεται τις συλλογικές αποφάσεις της Ευρωζώνης, η οποία απαρτίζεται από 19 χώρες-μέλη της Ε.Ε., μια από τις οποίες είναι η Ελλάδα.

Χαρακτηριστική είναι η ακόλουθη δήλωση του Μάρτιν Σουλτς, Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: «Οι προτάσεις που έγιναν από την Ευρωζώνη σήμερα απορρίφθηκαν. Για ποιο πράγμα να διαπραγματευθούν οι άλλοι 18 με τον κ. Τσίπρα; Είναι η σειρά της κυβέρνησης στην Αθήνα, εκείνη πρέπει να φέρει προτάσεις», αθηναϊκή εφημερίδα ΕΘΝΟΣ, 6/7/15.

Με την οικονομική κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα με το κλείσιμο των τραπεζών, και τις ουρές στα ΑΤΜ για την ανάληψη των 60 ευρώ ημερησίως, και 120 ευρώ για τους συνταξιούχους, σε συνδυασμό την χρηματοδοτική ανεπάρκεια των τραπεζών, η Ελληνική Κυβέρνηση πρέπει να αδράξει αυτήν την ευκαιρία για την αποκατάσταση των σχέσεων της Ελλάδας με τους εταίρους της.

Αξιοσημείωτο είναι ότι την περασμένη Δευτέρα, αμέσως μετά από το δημοψήφισμα, ο Γιάνης Βαρουφάκης, Υπουργός Οικονομικών, υπέβαλε την παραίτησή του. Για το λόγο της παραίτησής του, μεταξύ άλλων, ανέφερε και τα ακόλουθα:

«Λίγο μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος, μου κατέστη γνωστό ότι οι συμμετέχοντες στο Eurogroup, και λοιποί εταίροι, θα «εκτιμούσαν» την… απουσία μου από τις συνεδριάσεις του, κάτι που ο Πρωθυπουργός έκρινε ότι ίσως βοηθήσει στην επίτευξη συμφωνίας. Για αυτό και αποχωρώ από το Υπουργείο Οικονομικών».

Από την παραπάνω δήλωση βγαίνουν δύο σημαντικά συμπεράσματα. Πρώτον, ότι ο Πρωθυπουργός συμφώνησε με τα μέλη του Eurogroup για τη μη συμμετοχή του Γ. Βαρουφάκη στις επόμενες διαπραγματεύσεις, γεγονός που υποδηλώνει την έλλειψη εμπιστοσύνης προς αυτόν, αλλά και την επιθυμία του οι νέες διαπραγματεύσεις να διεξαχθούν σε μια πιο φιλική ατμόσφαιρα.

Το δεύτερο συμπέρασμα επιβεβαιώνει ότι η αποτυχία των πεντάμηνων διαπραγματεύσεων σε μεγάλο βαθμό οφειλόταν στην «δημιουργική ασάφεια», για την οποία καυχιόταν ο Γιάνης Βαρουφάκης. Με «δημιουργική ασάφεια» εννοούσε την υποβολή ακοστολόγητων και αόριστων προτάσεων στις διαπραγματεύσεις με το Eurogroup, εκλαμβάνοντας τους ομολόγους του άλλων κρατών ως «κουτόφραγκους».

ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΩΝ 

ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ

Εντύπωση προξενεί το 61.3% υπέρ του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, παρά τις ομόφωνες παροτρύνσεις για το ΝΑΙ από πανεπιστημιακούς οικονομολόγους και διακεκριμένους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών.

Την πρώτη διακήρυξη υπέρ του ΝΑΙ υπέγραψαν 30 Έλληνες διακεκριμένοι οικονομολόγοι που διδάσκουν ως επί το πλείστον σε πανεπιστήμια άλλων χωρών. Η διακήρυξη που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (30/6/15), μεταξύ άλλων επισημαίνει τα ακόλουθα:

«Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου ΔΕΝ είναι υπέρ ή κατά μιας συγκεκριμένης συμφωνίας. Είναι υπέρ ή κατά της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας. «Ναι» στο δημοψήφισμα σημαίνει «Ναι» στην παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το «Ναι» εγγυάται ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει την προσπάθεια βελτίωσης της οικονομίας και των θεσμών της, ώστε να καλύψει την απόσταση που τη χωρίζει από τις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Το «Ναι» είναι η σωστή επιλογή! Το «Όχι» θα έφερνε την Ελλάδα έξω από την ευρωζώνη και πιθανώς έξω και από την Ε.Ε. Αυτό θα είχε καταστροφικές συνέπειες, τόσο άμεσα όσο και σε βάθος χρόνου. Οι άμεσες συνέπειες ενός «Όχι» έχουν αρχίσει να φαίνονται ήδη με το κλείσιμο των τραπεζών. Έπειτα από ενδεχόμενο «Όχι» στο δημοψήφισμα, η μετατροπή των καταθέσεων σε δραχμές, με μείωση της αξίας τους τουλάχιστον στο μισό, θα είναι ζήτημα λίγου χρόνου. Η αναστάτωση στο τραπεζικό σύστημα θα έχει επίσης ως συνέπεια τη χρεοκοπία πολλών επιχειρήσεων, και η ανεργία θα εκτοξευθεί».

Την δεύτερη διακήρυξη υπέγραψαν σαράντα προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, σε δημοσίευμά τους στην εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 2/7/15, στην οποία τόνιζαν τα ακόλουθα:

«Ελλάδα και Ευρώπη είναι πολιτιστικά έννοιες ταυτόσημες από τα πανάρχαια χρόνια της ιστορίας τους. Προπύργιο και προμαχώνας η Ελλάδα της Ευρώπης εναντίον σε κάθε εξωτερικό εχθρό. Βοηθός και αρωγός η Ευρώπη της Ελλάδας σε κάθε αντιξοότητα σε χαλεπούς καιρούς ως τα σήμερα.

Αυτό αποδεικνύουν, μεταξύ άλλων, η μέριμνα των εταίρων μας για την ανάπτυξη των υποδομών της χώρας, η υποδοχή Ελλήνων φοιτητών στα καλύτερα πανεπιστήμια της ηπείρου, η συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων στα ευρωπαϊκώς χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα, οι αγροτικές επιδοτήσεις και άλλα, για να μη μιλήσoυμε για τη διασφάλιση, χάρη στην ευρωπαϊκή συμμαχία, των συνόρων της χώρας από κάθε ξένη βουλιμία.

Σ’ αυτήν την Ευρώπη πρέπει να μείνουμε πιστοί. Τα παιδιά μας δεν θα μας συγχωρήσουν ποτέ, αν δεν πρυτανεύσει στις αποφάσεις μας το εθνικό συμφέρον. «Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία» έγραψε ο Κάλβος, «Αν μισούνται ανάμεσά τους δεν τους πρέπει λευτεριά» είπε ο Σολωμός. Όλοι λοιπόν ενωμένοι και αποφασιστικοί να πούμε την ερχόμενη Κυριακή: «Ναι» στην Ευρώπη, την ευρύτερη πατρίδα μας».

Την τρίτη διακήρυξη υπέρ του ΝΑΙ υπέγραψαν 246 Καθηγητές Οικονομικών Σχολών της Ελλάδας σε δημοσίευμα στα μέσα ενημέρωσης στις 3/7/15. Στο κείμενό τους, μεταξύ άλλων τονίζουν και τα ακόλουθα.

{…} Η χρηματοδότηση της Ελληνικής οικονομίας από τις χώρες της ευρωζώνης έχει διακοπεί, μετά την αποχώρηση της Ελληνικής κυβέρνησης από τις διαπραγματεύσεις, σε μία στιγμή που δεν διαφαίνεται καμία προοπτική εναλλακτικής πηγής χρηματοδότησης. Ήδη βρισκόμαστε στην πρώτη φάση διολίσθησης σε μια πορεία που αν δεν ανακοπεί εγκαίρως, θα οδηγήσει σε αναντίστρεπτη κατάληξη εθνικής χρεοκοπίας και εξόδου από την Ευρωζώνη. Το κλείσιμο τραπεζών και οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων (που παρά την οξύτατη κρίση των προηγούμενων ετών είχαν ως τώρα αποφευχθεί) δημιουργούν ένα πρώτο ρήγμα αποκοπής μας από την Ευρωζώνη και την ΕΕ. 

{…} Όλα αυτά δεν πρέπει να συμβούν μετά από 5 χρόνια θυσιών και προσαρμογής, ακριβώς τη στιγμή που η οικονομία είχε αρχίσει να ανακάμπτει, με ευνοϊκές προοπτικές ελάφρυνσης του χρέους. Δεν πρέπει να συμβούν, σε μια περίοδο που η ευρωπαϊκή οικονομία έχει περάσει ξανά για πρώτη φορά στην ανάκαμψη, κι οι άλλες χώρες της περιφέρειας αναπτύσσονται ταχέως μειώνοντας την ανεργία. Δεν πρέπει να συμβούν στην πιο ευνοϊκή συγκυρία της Ευρωζώνης, με την ΕΚΤ να βοηθά την ανάκαμψη με άφθονη ρευστότητα και μηδενικά επιτόκια. Δεν πρέπει να συμβούν σε μια περίοδο που η Ευρωζώνη ετοιμάζεται να προχωρήσει σε βαθύτερη οικονομική ενοποίηση, επ’ ωφελεία των χωρών του Νότου. Η έξοδος από την Ευρωζώνη θα οδηγούσε πιθανότατα και σε πορεία εξόδου από την ΕΕ, με επιπτώσεις ανυπολόγιστες και καταστροφικές για την εθνική ασφάλεια και τη δημοκρατική σταθερότητα της χώρας. Για όλους αυτούς τους λόγους, η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στον πυρήνα της ΕΕ που είναι η ευρωζώνη. Για όλους αυτούς τους λόγους, η αυτονόητη απάντησή μας στο πραγματικό ερώτημα του Δημοψηφίσματος είναι: ΝΑΙ». 

Δεδομένου ότι, παρά τις παραπάνω παροτρύνσεις για ΝΑΙ, στο δημοψήφισμα επικράτησε το ΟΧΙ με 61,3%, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, κ. Αλέξης Τσίπρας, θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη τις απόψεις των πανεπιστημιακών οικονομολόγων και των ανθρώπων των γραμμάτων και τεχνών για την αναγκαιότητα της παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και στην Ε.Ε.

Εκείνο που επιβάλλεται σε αυτήν την ιστορική συγκυρία είναι ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας να αρχίσει τις νέες διαπραγματεύσεις έχοντας προηγουμένως εξασφαλίσει την υποστήριξη των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων της Αντιπολίτευσης.

Μόνο έτσι θα πεισθούν οι Ευρωπαίοι εταίροι για την πολιτική ενότητα σε αυτό το κρίσιμο για το μέλλον της Ελλάδας θέμα, με αποτέλεσμα τη λήξη των χρονοβόρων αντιπαραθέσεων εντός και εκτός της Ελλάδας. 

Ιδού η ευκαιρία για τον Αλέξη Τσίπρα να αναδειχθεί σε εθνικό ηγέτη σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας μας. 

Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να ληφθεί στα σοβαρά η σοφή ρήση του Θουκυδίδη: «Οι καιροί ου μενετοί» – Οι ευκαιρίες δεν περιμένουν…