Όταν η ομογενής κλινική ψυχολόγος Δρ Anastasia Hronis, ξεκίνησε να γράφει για τη ντοπαμίνη στο βιβλίο της «The Dopamine Brain», συνειδητοποίησε γρήγορα την τεράστια παραπληροφόρηση που υπήρχε γύρω από αυτό το μικροσκοπικό μόριο, το οποίο διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην κατεύθυνση των συμπεριφορών μας.
Στο πρώτο της βιβλίο, που κυκλοφόρησε πρόσφατα στην Αυστραλία από τις εκδόσεις «Penguin», η Δρ. Hronis εξηγεί βασικές αρχές της νευροεπιστήμης, καθοδηγώντας τους αναγνώστες να κατανοήσουν την επιρροή της ντοπαμίνης σε εθιστικές συμπεριφορές, όπως τα ψώνια, ο τζόγος, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ακόμη και η υπερβολική παρακολούθηση τηλεοπτικών σειρών.
«Ένας από τους μύθους γύρω από τη ντοπαμίνη αφορά την ιδέα ότι μπορούμε να αποτοξινωθούμε από την ίδια τη ντοπαμίνη, κάτι που είναι αδύνατο», ανέφερε η Δρ Hronis στον «Νέο Κόσμο».
«Είδα ανθρώπους να προσπαθούν να κάνουν 24ωρη αποτοξίνωση στερούμενοι χαρές και απολαύσεις, όμως αυτό δεν αρκεί για να επιφέρει μακροχρόνιες αλλαγές. Αντίθετα, μικρότερες και τακτικές προσαρμογές είναι πολύ πιο αποτελεσματικές».
Η Δρ Hronis παραπέμπει σε έρευνες που επισημαίνουν τον κρίσιμο ρόλο της ντοπαμίνης όχι μόνο κατά τη διάρκεια της απόλαυσης, αλλά και στην επιδίωξη και την προσδοκία της.
Η ντοπαμίνη επικοινωνεί με τον εγκέφαλο, παροτρύνοντάς μας να επιδιώκουμε δραστηριότητες που προσφέρουν ευχαρίστηση, ενθουσιασμό και ευφορία. Αυτή η διεγερτική της φύση εξηγεί γιατί μας κινητοποιεί.
Το βιβλίο «The Dopamine Brain» έχει σχεδιαστεί ως ένα πρακτικό εργαλείο αυτοβοήθειας για το ευρύ κοινό. Στόχος του είναι να καθοδηγήσει τους αναγνώστες που επιθυμούν να αλλάξουν μια συμπεριφορά που καθοδηγείται από τη ντοπαμίνη, και παρέχει μια σειρά από στρατηγικές και δραστηριότητες για να τους βοηθήσει να επιτύχουν αυτή την αλλαγή.
«Το βιβλίο μπορεί να βοηθήσει όσους αναζητούν ισορροπία ανάμεσα στην άμεση απόλαυση και τη συνολική ικανοποίηση στη ζωή. Περιλαμβάνει χρήσιμες πληροφορίες και πρακτικές συμβουλές για γονείς, εφήβους και ενήλικες που επιδιώκουν να επιφέρουν μικρές, αλλά ουσιαστικές αλλαγές στη ζωή τους», σημειώνει η συγγραφέας.
Σε μια χώρα όπως η Αυστραλία, όπου προβλήματα όπως ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια και η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης –ιδιαίτερα στους νέους– αποτελούν σοβαρές προκλήσεις, ένα βιβλίο που εξηγεί την επιστήμη πίσω από αυτές τις συμπεριφορές φάνηκε επίκαιρο και απαραίτητο.
«Η ομάδα του Penguin κι εγώ συζητήσαμε για το αυξανόμενο ενδιαφέρον του κόσμου να μάθει γιατί γινόμαστε ‘εθισμένοι’ σε διάφορα πράγματα, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα διαδικτυακά ψώνια και ακόμη και τις εφαρμογές γνωριμιών. Διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι αναζητούν τρόπους να αλλάξουν τη σχέση τους με αυτές τις συμπεριφορές και τεχνολογίες».
Ως κλινική ψυχολόγος με εξειδίκευση στον εθισμό και την απεξάρτηση, η Δρ Anastasia Hronis μεταφέρει την πλούσια εμπειρία της στο βιβλίο «The Dopamine Brain».
«Έχω ερευνήσει τον εθισμό στα τυχερά παιχνίδια και πώς μπορούμε να αποτρέψουμε τους ανθρώπους από το να εθιστούν, κάτι που αποτελεί μεγάλο πρόβλημα στην Αυστραλία. Στα πρώτα χρόνια της καριέρας μου, δούλεψα σ’ ένα πρόγραμμα απεξάρτησης και το βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον. Οι άνθρωποι και οι προσωπικότητές τους μου κίνησαν το ενδιαφέρον και αποφάσισα ότι αυτός θα μπορούσε να είναι ένας τομέας με τον οποίο θα μπορούσα να ασχοληθώ για πολύ καιρό!»
Στο βιβλίο της περιγράφει την περίπτωση ενός νεαρού φοιτητή που ένιωθε ανικανοποίητος με τη ζωή του και περνούσε πολύ χρόνο παίζοντας βιντεοπαιχνίδια.
«Μέσω των συνεδριών μας, αναζήτησε τις βασικές του αξίες και εξέτασε αν ζει σε ευθυγράμμιση με αυτές. Έθεσε ως στόχο να ενσωματώσει στη καθημερινότητά του συμπεριφορές που βασίζονται στις αξίες του, αντί να εστιάζει μόνο σε δραστηριότητες που καθοδηγούνται από τη ντοπαμίνη».
Οι αξίες μας λειτουργούν ως πυξίδα που μας καθοδηγεί σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις στη ζωή μας, εξηγεί η ομογενής ψυχολόγος.
«Διαφέρουν από τους στόχους, καθώς δεν ολοκληρώνονται ποτέ με την ίδια έννοια που ολοκληρώνουμε έναν στόχο. Ωστόσο, μπορούμε να θέτουμε στόχους και καθήκοντα που ευθυγραμμίζονται με τις αξίες μας. Το να ζούμε σύμφωνα με αυτές ενισχύει την αίσθηση της συνολικής ικανοποίησης και προσφέρει βαθύτερο νόημα στη ζωή μας».
