Μετά την ολιγοήμερη επίσκεψή του στην Αυστραλία, την πρώτη του στη χώρα ως βασιλιάς, ο Κάρολος Γ’ αναχώρησε για τη Σαμόα, για τη συνάντηση των αρχηγών κυβερνήσεων της Κοινοπολιτείας.
Ο βασιλιάς και η βασίλισσα Καμίλα, αποχαιρέτησαν όσους έσπευσαν να τους δουν από κοντά την Τρίτη, κατά την ειδική εκδήλωση στην Όπερα του Σίδνεϊ κατά την επιθεώρηση του Στόλου.
Το βασιλικό ζεύγος, κατά την παραμονή του στην Αυστραλία είχε ένα «συντηρητικό πρόγραμμα», λόγω και του καρκίνου που αντιμετωπίζει ο Κάρολος Γ’, ενώ σε αρκετές από τις εκδηλώσεις στις οποίες παρέστησαν δεν έλειψαν διαδηλώσεις κατά του θεσμού της μοναρχίας.
Ως επί το πλείστον οι διαμαρτυρίες που έγιναν ήταν… διακριτικές. Εκτός από αυτή της γερουσιαστή, Lidia Thorpe, κατά τη δεξίωση που παρατέθηκε στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο, την περασμένη Δευτέρα, η οποία -ανεξάρτητα από τα κίνητρα για τα οποία πραγματοποιήθηκε- κατέδειξε με σαφή τρόπο το διχασμό της κοινής γνώμης σχετικά με τη Βασιλεία και τη Δημοκρατία.
«Δεν είσαι ο βασιλιάς μας» και «αυτή δεν είναι η γη σου» φώναξε η κα Thorpe προς τον Κάρολο Γ’, ο οποίος καθόταν λίγα μέτρα πιο πέρα, έχοντας μόλις ολοκληρώσει την ομιλία του.
«Διαπράξατε γενοκτονία εναντίον του λαού μας. Δώστε μας πίσω τη γη μας. Δώστε μας ό,τι μας κλέψατε – τα οστά μας, τα κρανία μας, τα μωρά μας, τους ανθρώπους μας», είπε, απευθυνόμενη προς τη σκηνή, όπου ο βασιλιάς και η βασίλισσα ήταν δίπλα στον πρωθυπουργό Anthony Albanese, προτού τη συνοδεύσουν έξω από την αίθουσα.
«Δώστε μας μια Συνθήκη (Treaty), θέλουμε Συνθήκη», συνέχισε η ανεξάρτητη γερουσιαστής, η οποία ανήκει στους λαούς των Gunnai, Gunditjmara και Djab Wurrung.
«Γ…ώ την αποικιοκρατία».
Ο Κάρολος και η Καμίλα δεν αντέδρασαν.
Νωρίτερα, η γερουσιαστής Thorpe είχε γυρίσει την πλάτη της ενώ μια χορωδία ερμήνευε τον αυστραλιανό ύμνο για το βασιλικό ζεύγος.
Σε δήλωσή της μετά τη διαμαρτυρία, είπε ότι προσπαθούσε να παραδώσει στον βασιλιά μια «ειδοποίηση για συνενοχή (notice of complicity) στη γενοκτονία των Αβοριγίνων» σύμφωνα με το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου του 1998.
Δεν είναι λίγοι -και συμπάροικοι- που συμφωνούν με όσα ανέφερε η κα Thorpe (αν και τα κίνητρά της, συχνά αμφισβητούνται, με πολλούς να την κατηγορούν ότι παίζει το παιχνίδι της αυτοπροβολής, εκμεταλλευόμενη τη «δίψα» για τέτοιους είδους… φασαρίες εν γένει κατά των Αρχών».
Από την άλλη, ο πρόεδρος της Australian Monarchist League, Philip Benwell, ζήτησε από τη γερουσιαστή να «παραιτηθεί με άμεση ισχύ» ως αποτέλεσμα της διαμαρτυρίας της στη δεξίωση.
«Η παιδαριώδης διαμαρτυρία της δεν έκανε τίποτα για να μειώσει την ευγνωμοσύνη και την υπερηφάνεια που εκατομμύρια Αυστραλοί έχουν για τη χώρα μας, την ιστορία της, τους λαούς της και το υγιές σύστημα διακυβέρνησής της», ανέφερε.
Αλλά και πολιτικοί -νυν και πρώην- έκαναν λόγο για μία «ασεβή» διαμαρτυρία.
Η πρώην γερουσιαστής, Nova Peris, η οποία ήταν η πρώτη γυναίκα Αβορίγινας που εξελέγη στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο, δήλωσε ότι ήταν «βαθιά απογοητευμένη» από τον τρόπο που επέλεξε η Thorpe να… παρέμβει.
«Το ξέσπασμά της, το οποίο διέκοψε αυτό που θα έπρεπε να είναι μια εκδήλωση με σεβασμό, ήταν τόσο ντροπιαστικό όσο και ασεβές προς το Έθνος μας και τη βασιλική οικογένεια», έγραψε στο «X».
Η κα Peris ανέφερε ότι το ταξίδι προς τη συμφιλίωση «απαιτεί διάλογο με σεβασμό, αμοιβαία κατανόηση» αντί για «διχαστικές ενέργειες που αποσπούν την προσοχή από την πρόοδο που σημειώνουμε ως χώρα».
Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, Peter Dutton, μιλώντας στην εκπομπή RN Breakfast του ABC, είπε ότι η κα Thorpe δεν έκανε καλό σε κανέναν άλλο, παρά μόνο στον εαυτό της.
«Μερικές φορές οι άνθρωποι τα κάνουν όλα για τον εαυτό τους, και νομίζω ότι αυτό ήταν…».
Ο γερουσιαστής των Εργατικών, Murray Watt, αμφισβήτησε επίσης την «αποτελεσματικότητα της επίδειξης» της κα Thorpe.
«Δε νομίζω ότι πέρασε ένα ‘μήνυμα’ σε κανέναν μέσα στην αίθουσα», δήλωσε στην εκπομπή Q+A του ABC.
«Αν η ιδέα ήταν να θέσει το θέμα στους ανθρώπους που βρίσκονταν στην αίθουσα, νομίζω ότι απέτυχε παταγωδώς».
Η υπουργός στέγασης, Clare O’Neil, ανέφερε επίσης ότι ως γερουσιαστής, η κα Thorpe είχε άλλους μηχανισμούς με τους οποίους μπορούσε να θέσει τα θέματά της.
Η ανεξάρτητη γερουσιαστής, ερωτηθείσα σχετικά την επόμενη, δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι τα επανειλημμένα γραπτά αιτήματά της για συνάντηση και μια «συζήτηση με σεβασμό» με τον μονάρχη αγνοήθηκαν.
«Αυτό δε μου το επέτρεψαν, οπότε το έκανα για τους ανθρώπους μου. Το έκανα αυτό για τη γιαγιά μου και ήθελα να μάθει ο κόσμος ότι χρειαζόμαστε μια Συνθήκη εδώ και θέλουμε να σταματήσει αυτός ο συνεχιζόμενος πόλεμος κατά των Πρώτων Λαών σε αυτή τη χώρα», είπε η ίδια στο ραδιόφωνο ABC.
«Δεν προσυπογράφω την αφομοίωσή μου στην αποικιακή δομή».
«Γιατί δε λέει (ο βασιλιάς): ‘Λυπάμαι για τις πολλές, πολλές χιλιάδες σφαγές που συνέβησαν σε αυτή τη χώρα και ότι οι πρόγονοί μου και το βασίλειό μου είναι υπεύθυνοι γι’ αυτό’», πρόσθεσε η κα Thorpe.
Ερωτηθείσα για τη Διαβεβαίωση Πίστης στο Στέμμα όταν ορκίστηκε γερουσιαστής, εξήγησε ότι το έκανε υπό πίεση και για να μπορεί να εκπληρώσει τα καθήκοντά της.
Τις τελευταίες δεκαετίες, υπενθυμίζεται, διάφοροι λαοί στις πρώην βρετανικές αποικίες ζήτησαν επανορθώσεις.
Κάποιοι θέλουν επίσημη αναγνώριση και συγγνώμη για τον τρόπο ζωής τους που ανατράπηκε βάναυσα από την αποικιοκρατία και τους θανάτους.
Το 2023, ανέφερε το SBS, ο δικαστής του ΟΗΕ, Patrick Robinson, υπολόγισε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να καταβάλει 18,8 τρισεκατομμύρια λίρες (36,6 τρισεκατομμύρια δολάρια) για την εμπλοκή του στη δουλεία σε 14 χώρες.
Παραδέχτηκε όμως ότι αυτό ήταν υποεκτίμηση και ότι το πραγματικό ποσό που οφείλονταν θα έπρεπε να είναι πολύ υψηλότερο.
Ο εκπρόσωπος του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, Keir Starmer, απέκλεισε το ενδεχόμενο καταβολής αποζημιώσεων.
Ο βουλευτής του Εργατικού Κόμματος, Bell Ribeiro-Addy, δήλωσε πάντως ότι η χώρα θα πρέπει να είναι «ανοιχτή» στη συζήτηση του θέματος.
«Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τόσο ηθικό όσο και νομικό καθήκον να αντιμετωπίσει τις αδικίες του παρελθόντος. Αν οι αποζημιώσεις είναι στην ατζέντα των χωρών της Κοινοπολιτείας, τότε η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει να είναι πρόθυμη να τις συζητήσει», τόνισε.
Ο εκπρόσωπος του κ. Starmer, επισήμανε πάντως ότι το ζήτημα «δεν είναι στην ημερήσια διάταξη» της επικείμενης συνάντησης των αρχηγών κυβερνήσεων της Κοινοπολιτείας στη Σαμόα.
