Η Κάμαλα Χάρις και ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζουν δυναμικά την προεκλογική εκστρατεία για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων είναι απρόβλεπτο και πολυαναμενόμενο.

Μιλάμε, δηλαδή, για το απόλυτο ντέρμπι, στο οποίο όμως εμφανίζει μικρό προβάδισμα η Κάμαλα Χάρις έναντι του Ντόναλντ Τραμπ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα μαθηματικά μοντέλα του Economist, ο οποίος αναλύει δημοσκοπήσεις από όλη τη χώρα, η αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται 1,5 μονάδα μπροστά από τον Ρεπουμπλικανό αντίπαλό της συγκεντρώνοντας 48,7% έναντι 47,2% του Ντόναλντ Τραμπ.

Όπως όμως έχει δείξει η πρόσφατη εμπειρία από τις εκλογές του 2016, δεν αρκεί η ψήφος των πολιτών για να πετύχει ένας υποψήφιος την είσοδό του στον Λευκό Οίκο, αλλά θα πρέπει να κερδίσει και συγκεκριμένες πολιτείες οι οποίες θα του δώσουν και τον κατάλληλο αριθμό εκλεκτόρων, με τον «μαγικό» αριθμό αυτόν, να είναι οι 270.

Έτσι, όπως φαίνεται από τα διαθέσιμα στοιχεία έως το μεσημέρι της 2ας Νοεμβρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ, δεν πετυχαίνει την επανεκλογή του συγκεντρώνοντας 268 εκλέκτορες έναντι 270 της Κάμαλα Χάρις.

Τα βλέμματα είναι στραμμένα σε επτά πολιτείες: Αριζόνα, Τζόρτζια, Μίσιγκαν, Νεβάδα, Βόρεια Καρολίνα, Πενσυλβάνια και Ουισκόνσιν.

Με το τοπίο λοιπόν να είναι άκρως οριακό, η μεγάλη προσοχή των υποψηφίων συγκεντρώνεται στις επτά πολιτείες κλειδιά (swing states), καθώς όποιος πετύχει να κυριαρχήσει σε αυτές, έχει εξασφαλίσει μαθηματικά τη νίκη. Πιο συγκεκριμένα δε, σε απόλυτο πεδίο μάχης έχει μετατραπεί η πολιτεία της Πενσυλβάνια, αφού, σύμφωνα με τον Economist, η Κάμαλα Χάρις μόλις τις τελευταίες ώρες πέτυχε να προσπεράσει -οριακά- τον Ντόναλντ Τραμπ, με την δυναμική της μάλιστα να δείχνει πως οι πιθανότητες να κερδίσει τελικά την Πενσυλβάνια να πλησιάζουν στο 100%. Η εξέλιξη αυτή είναι καθοριστικής σημασίας, αφού σύμφωνα με τα μαθηματικά μοντέλα του Economist, όποιος καταφέρει να κερδίσει την συγκεκριμένη πολιτεία έχει 89% πιθανότητες να εκλεγεί τελικά και πρόεδρος των ΗΠΑ.

Στην Αριζόνα, ο Τραμπ κέρδισε το 2016 με σχεδόν 4 ποσοστιαίες μονάδες, αλλά έχασε την πολιτεία από τον Τζο Μπάιντεν το 2020 με λιγότερο από μισή ποσοστιαία μονάδα. Οι δημοσκοπήσεις φέτος έδειξαν ότι ο Τραμπ και η Χάρις βρίσκονται σε στατιστική ισοπαλία.

Στη Τζόρτζια, ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε το 2016 με περίπου 5 ποσοστιαίες μονάδες, αλλά έχασε εκεί από τον Τζο Μπάιντεν το 2020 με λιγότερες από 12.000 ψήφους. Η κούρσα φέτος είναι μια ανατροπή, με τον Τραμπ και την Χάρις να βρίσκονται σχεδόν ισόπαλοι στις δημοσκοπήσεις.

Παράλληλα, ο Τραμπ κέρδισε το Μίσιγκαν το 2016, εκπλήσσοντας τους Δημοκρατικούς σε μια πολιτεία που οι Ρεπουμπλικάνοι δεν είχαν κερδίσει από το 1988. Ο Μπάιντεν κέρδισε εκεί το 2020 – κερδίζοντας τον Τραμπ κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες. Με την Καμάλα Χάρις και τον Τραμπ να βρίσκονται σε στατιστική ισοπαλία, είναι μια αμφίρροπη μάχη ενόψει των εκλογών.

Οι Δημοκρατικοί κέρδισαν τη Νεβάδα στις προηγούμενες δύο προεδρικές εκλογές – αλλά οι δημοσκοπήσεις και οι τάσεις ψηφοφορίας στην πολιτεία την έχουν καταστήσει ελκυστικό στόχο για τον Τραμπ σε μια προσπάθεια να γυρίσει τις πολιτείες προς την κατεύθυνση του. Χάρις και ο Τραμπ είναι σχεδόν ισόπαλοι και θα μπορούσαν να την κερδίσουν και οι δύο.

Η Βόρεια Καρολίνα δεν έχει ψηφίσει Δημοκρατικό για Πρόεδρο από το 2008, αλλά η εκστρατεία της Χάρις την έχει βάλει στο στόχαστρο ως μια πολιτεία που μπορεί να κερδίσει. Ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε εκεί το 2016 κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και το 2020 κατά 1 ποσοστιαία μονάδα.

Τέλος, το Ουισκόνσιν είναι μια πολιτεία που έχει ταλαντευτεί μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών. Ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε εκεί το 2016 με λιγότερο από 1 ποσοστιαία μονάδα. Ο Τζο Μπάιντεν κέρδισε εκεί το 2020, επίσης με λιγότερο από 1 ποσοστιαία μονάδα.

Ο Ντόναλντ Τραμπ μέχρι χθες προηγείτο σε έξι από τις επτά αλλά μετά την μεταστροφή της Πενσυλβάνια (δημοσκοπικά τουλάχιστον), ωστόσο σε ακόμη τρεις το προβάδισμά του είναι σε τόσο οριακό σημείο που όλα τα σενάρια είναι ακόμη ανοιχτά. Την ίδια ώρα, η Κάμαλα Χάρις, η οποία έχει συγκεντρώσει ποσό ρεκόρ σε δωρεές για την προεκλογική της εκστρατεία, έχει ξοδέψει περισσότερα χρήματα σε διαφημίσεις στις πολιτείες κλειδιά σε σχέση με τον αντίπαλό της.

Στις πολιτείες αυτές, ιστορικά βιομηχανικά κέντρα των ΗΠΑ που δυσκολεύτηκαν να προσαρμοστούν στην οικονομία του 21ου αιώνα, καθώς και ταχέως αναπτυσσόμενες πολιτείες του Νότου που κάποτε ήταν σταθερά ρεπουμπλικανικές αλλά τώρα γίνονται όλο και πιο πολυπολιτισμικές. Και οι επτά πολιτείες έχουν βιώσει σημαντικές δημογραφικές αλλαγές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα των εκλογών.

Το 2020, από τους 538 εκλέκτορες του εκλεκτορικού σώματος, οι πολιτείες-κλειδιά αντιπροσώπευαν 94 ψήφους, δηλαδή λιγότερο από το 20%. Με τη βοήθεια οριακών νικών σε πολιτείες όπως η Αριζόνα, η Νεβάδα και η Τζόρτζια, ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κατάφερε να κερδίσει 302 εκλεκτορικές ψήφους.

Καθώς οι οικονομικές και δημογραφικές τάσεις της χώρας έχουν αλλάξει, το τοπίο αυτών των πολιτειών έχει μεταβληθεί.

Η Φλόριντα και το Οχάιο, για παράδειγμα, που στο παρελθόν ήταν πεδία έντονου εκλογικού ανταγωνισμού, τώρα έχουν μεγαλύτερη ροπή προς τους Ρεπουμπλικανούς στις προεδρικές εκλογές. Αντίθετα, η μεταβαλλόμενη σύνθεση του πληθυσμού έχει θέσει πολιτείες του Νότου, όπως η Βόρεια Καρολίνα και η Τζόρτζια, σε πεδίο φιλικό για τους Δημοκρατικούς.

Οι αλλαγές αυτές αντανακλούν το συνεχώς εξελισσόμενο πολιτικό σκηνικό, όπου κάθε ψήφος μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο. Οι Δημοκρατικοί στοχεύουν να επωφεληθούν από τη δημογραφική τους επέκταση σε περιοχές που παραδοσιακά κυριαρχούσαν οι Ρεπουμπλικανοί, ενώ οι Ρεπουμπλικανοί προσπαθούν να εδραιώσουν τα κεκτημένα τους και να προσελκύσουν περισσότερο την εργατική τάξη, ένα κοινό παραδοσιακά πιο κοντά στη ρητορική των Δημοκρατικών.

Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

Η Δημοκρατική αντιπρόεδρος, η οποία ενδέχεται να είναι η πρώτη γυναίκα που θα αναδειχθεί πρόεδρος των ΗΠΑ, θα βρεθεί εκ νέου στις πολιτείες κλειδιά που θα καθορίσουν την έκβαση των εκλογών της Τρίτης: στην Τζόρτζια (νότια), τη Βόρεια Καρολίνα (νοτιοανατολικά) και το Μίσιγκαν (βόρεια), η Χάρις θα προσπαθήσει να πείσει τους τελευταίους αναποφάσιστους ότι αυτή είναι το «αντίδοτο» στον Ρεπουμπλικάνο πρώην πρόεδρο, όπως το έθεσε χθες ο υποψήφιος αντιπρόεδρός της Τιμ Γουόλς.

Το Σάββατο σε τρεις διαδοχικές συγκεντρώσεις στο Ουισκόνσιν, άλλη κρίσιμη πολιτεία, η Χάρις ζήτησε να «γυρίσει επιτέλους η σελίδα σε μια δεκαετία του Ντόναλντ Τραμπ» που κλόνισε την αμερικανική δημοκρατία και που «μας εξουθένωσε».

Ο λαϊκιστής ηγέτης, με ρητορική ολοένα πιο αυταρχική, καταδικασμένος και αντιμέτωπος με κατηγορίες σε πολλές ποινικές και αστικές υποθέσεις, ελπίζει να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο για να προωθήσει την πολιτική του που βάζει «Πρώτα την Αμερική».

Κατά τη διάρκεια προεκλογικών συγκεντρώσεων στη Βιρτζίνια και τη Βόρεια Καρολίνα, ο Τραμπ αναμένεται να παρουσιάσει μια εικόνα με μελανά χρώματα για τις ΗΠΑ, που έχουν «καταληφθεί» από εκατομμύρια παράτυπους μετανάστες, «εγκληματίες» που έχει υποσχεθεί ότι θα απελάσει. Χθες στο Μίσιγκαν, ο Νεοϋορκέζος δισεκατομμυριούχος κατηγόρησε την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν και της Κάμαλα Χάρις ότι απέτυχε σε οικονομικό επίπεδο. Προέβλεψε «ύφεση σαν αυτή του 1929» εάν εκλεγεί η αντίπαλός του.

Έως την τελευταία ημέρα, η 60χρονη αντιπρόεδρος και ο 78χρονος πρώην πρόεδρος θα συνεχίζουν την προεκλογική εκστρατεία: τη Δευτέρα το βράδυ, εκείνη θα είναι στη Φιλαδέλφεια, στην κρίσιμη πολιτεία Πενσιλβάνια, εκείνος στο Γκραντ Ράπιντς στο Μίσιγκαν.

Οι εκλογές διεξάγονται την Τρίτη, μη εργάσιμη ημέρα για τις ΗΠΑ, και 70 εκατ. Αμερικάνοι έχουν ήδη αποστείλει την ψήφο τους ή έχουν ψηφίσει πρόωρα διά ζώσης.

Ωστόσο το κλίμα είναι ιδιαίτερα ηλεκτρισμένο, με μια καθημερινή αντιπαράθεση σε πολιτικό επίπεδο και σε επίπεδο μέσων ενημέρωσης και φόβους για επεισόδια μετά τις 5 Νοεμβρίου, κυρίως εάν το αποτέλεσμα είναι αμφίρροπο όπως προβλέπουν όλες οι δημοσκοπήσεις.

Σε μια χώρα πολιτικά κατακερματισμένη, τίποτα δεν μοιάζει να μπορεί να μετακινήσει τις γραμμές μεταξύ των δύο αντιπάλων που όλα τους χωρίζουν.

Προσπαθώντας να προσελκύσουν δεκάδες χιλιάδες ψηφοφόρους στην Πενσιλβάνια, στο Μίσιγκαν ή στην Αριζόνα, που κρατούν το ‘κλειδί’ των εκλογών, η Χάρις και ο Τραμπ κλιμακώνουν τη μεταξύ τους φραστική αντιπαράθεση

Για τον πρώην συντηρητικό πρόεδρο (2017-2021), η αντίπαλός του «απεχθάνεται» τους Αμερικανούς, ενώ σύμφωνα με τη σημερινή αντιπρόεδρο, ο αντίπαλός της είναι «ασταθής και εμμονικός με το να πάρει εκδίκηση» για τις εκλογές του 2020, τις οποίες ποτέ δεν παραδέχθηκε ότι έχασε.

Η εκστρατεία του 2024, στην οποία είναι στραμμένα τα βλέμματα όλου του πλανήτη, ιδίως της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, ήταν έξω από τα συνηθισμένα: σε διάστημα μερικών εβδομάδων φέτος το καλοκαίρι, ο 81χρονος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αποσύρθηκε από την κούρσα για το χρίσμα των Δημοκρατικών και παραχώρησε τη θέση του στη Χάρις ενώ ο Τραμπ έγινε στόχος δύο αποπειρών δολοφονίας.

Έκτοτε, οι δύο αντίπαλοι κάνουν το παν για να σαγηνεύσουν τις γυναίκες, τους νέους και τους Αφροαμερικανούς, τους Άραβες μουσουλμάνους και τους Λατινοαμερικάνους εκλογείς.

Η Χάρις έχει συγκεντρώσει τη στήριξη πολλών προσωπικοτήτων από τον πολιτικό και οικονομικό στίβο -συμπεριλαμβανομένων πρώην στελεχών των Ρεπουμπλικάνων- καθώς και από σταρ του κινηματογράφου, της μουσικής και του αθλητισμού όπως η Μπιγιόνσε, ο Μπρους Σπρίνγκστιν, η Τζένιφερ Λόπεζ και ο Λεμπρόν Τζέιμς.

Και σήμερα, η πρώην πρώτη κυρία, η ιδιαίτερως δημοφιλής Μισέλ Ομπάμα, θα βρίσκεται σε προεκλογική εκδήλωση στη Φιλαδέλφεια με την τραγουδίστρια Αλίσια Κιζ.

Η εκλογή της Τρίτης μπορεί να αποδειχθεί τόσο αμφίρροπη που θα χρειαστούν πιθανόν ημέρες για να υπάρξει ένα οριστικό πανεθνικό αποτέλεσμα. Το περιβάλλον του Ντόναλντ Τραμπ έχει αρχίσει ήδη να τροφοδοτεί φήμες για εκλογικές παρατυπίες ακόμα και «νοθεία».

* Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ και Πρώτο Θέμα.