Στις 11 Νοεμβρίου, όπως μας ενημερώνει ο Steve Kyritsis (School Guide Volunteer at the Shrine of Remembrance) συμπληρώνονται 90 χρόνια από τότε που εγκαινιάστηκε το εμβληματικό Shrine of Remembrance (Μνημείο των Ηρώων) της Μελβούρνης.

Την ίδια μέρα (11 Νοεμβρίου) στις 11 το πρωϊ η Αυστραλία θα κρατήσει ενός λεπτού σιγή για να τιμήσει την λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου λέγοντας συγχρόνως το «Δεν Ξεχνάμε» ενώ σε όλες τις πόλεις θα γίνουν παρελάσεις και άλλες εκδηλώσεις. Στην Αυστραλία η μέρα αυτή αποκαλείται «Ημέρα Μνήμης» (Remembrance Day).

Αξιοσημείωτο είναι πως στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο σκοτώθηκαν και δέκα Έλληνες της Αυστραλίας που πολεμούσαν, φυσικά, με τις αυστραλιανές ένοπλες δυνάμεις.

Η Ημέρα Εκεχειρίας, όπως λέγεται αλλού, είναι μια σημαντική ημέρα στην παγκόσμια ιστορία, που σηματοδοτεί την επίσημη παύση των εχθροπραξιών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στις 11 Νοεμβρίου 1918. Η ημέρα αυτή χρησιμεύει ως οδυνηρή υπενθύμιση της επιδίωξης της ειρήνης μετά από μια καταστροφική περίοδο συγκρούσεων που άλλαξε αμετάκλητα την πορεία της παγκόσμιας ιστορίας.

Η ημέρα γιορτάζεται σε διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο, η καθεμία με τις δικές της μοναδικές τελετές και παραδόσεις για να τιμήσει και να θυμηθεί όσους έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, τιμάται με δίλεπτη σιγή στις 11 το πρωί, την ώρα που υπογράφηκε η ανακωχή.

Shrine of Remembrance

Το Shrine of Remembrance, που συνδέεται με πολλές επετειακές εκδηλώσεις της ελληνικής παροικίας βρίσκεται στο Kings Domain στην St Kilda Rd και έχει χτιστεί στη μνήμη των αντρών και γυναικών της Victoria που υπηρέτησαν κατά τον A΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Είναι το μέρος όπου γίνονται οι ετήσιες εκδηλώσεις, ANZAC Day (25 Απριλίου) και Remembrance Day (11 Νοεμβρίου) και είναι ένα από τα μεγαλύτερα μνημεία που υπάρχουν στην Αυστραλία. Σχεδιαστές του ήταν οι αρχιτέκτονες Phillip Hudson και James Wardrop, οι οποίοι ήταν και βετεράνοι του A΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Μέχρι πρόσφατα εκεί γιορταζόταν και η εθνική επέτειος της 25ης Μαρτίου. Πριν λίγα χρόνια όμως κάποιοι ομογενείς δημιούργησαν έκτραπα για να εκφράσουν την διαφωνία τους με την Συμφωνία των Πρεσπών (Μακεοδονικό) και απαγορεύτηκε στους Έλληνες να γιορτάζουν εκεί την εθνική επέτειο.

Ο Στρατηγός Sir John Μonash, χρησιμοποίησε το 1927 το μέρος του Shrine για να κάνει την παρέλαση της ANZAC Day, κάτι που κέρδισε και την υποστήριξη του κυβερνήτη της Victoria αργότερα την ίδια χρονιά. Ο θεμέλιος λίθος στήθηκε στις 11 Νοεμβρίου του 1927 και το Shrine εγκαινιάστηκε επίσημα στις 11 Νοεμβρίου του 1934.

Το σχέδιο του Μνημείου, είναι βασισμένο στο αρχαίο Μαυσωλείο της Αλλικαρνασού ενός από τα Επτά Θαύματα του Κόσμου και του Παρθενώνα. Είναι μια κατασκευή τετράγωνης κάτοψης που έχει σκεπή μια βαθμιδωτή πυραμίδα και έχει εισόδους στον βορρά και στον νότο μέσω κλασσικών στοών, έχοντας η κάθε μια οχτώ αυλακωτές κολώνες Δωρικού ρυθμού οι οποίες βαστάζουν ένα αέτωμα που περιέχει γλυπτά άριστης γλυπτικής. Οι στοές προσεγγίζονται από πλατύσκαλα που ανεβαίνουν ανά στάδια ως την εξέδρα στην οποία κάθεται το Μνημείο. Η δυτική και ανατολική όψη είναι σημειωμένες στις γωνίες από τέσσερις ομάδες αγαλμάτων του Πολ Ράφαελ Μόντφορντ, που αναπαριστούν την Ειρήνη, τη Δικαιοσύνη, τον Πατριωτισμό και τη Θυσία. Το στυλ Art Deco και τα μοτίβο είναι σχεδιασμένα με Ελληνική και Ασσυριακή γλυπτική. Ο συμβολισμός είναι Νεο-Κλασσικός.

Γύρω από το εξωτερικό πέτρινο κιγκλίδωμα που σηματοδοτεί τα εξωτερικά σύνορα του Μνημείου βρίσκονται οι 16 πέτρινοι δίσκοι “τιμής των μαχών”. Αντιπροσωπεύουν τις τιμητικές μάχες που κερδήθηκαν από τον Βασιλιά Γεώργιο Ε’ και τιμούν τη μνήμη στη συμβολή της Αυστραλίας στις παρακάτω μάχες: Απόβαση των ANZAC (Καλλίπολη), Sari Bair, Rumani, Gaza-Beersheba, τη Νότια Θάλασσα, τα Νησιά Κόκος, Megiddo, Δαμασκός, Villers Bretonneux, τη Μάχη της Αμιένης, Mont St Quentin, τη Γραμμή του Χίντενμπεργκ, τη Μάχη του Πασεντάλε, τη Μάχη της Μεσσίν, Pozieres και Bullecour.

Εσωτερικό

Μέσα στο Μνημείο υπάρχει το Ιερό, ένας μεγάλος θολωτός χώρος που έχει τέσσερις ψηλές εισόδους Κλασσικού σχεδιασμού. Ένας απλός θόλος βαστάζεται από δεκαέξι αυλακωτές κολώνες Ιονικού ρυθμού και στηρίζει ένα διάζωμα με δώδεκα ανάγλυφους πίνακες σκαλισμένους από τον Lyndon Dadswell, που απεικονίζουν στρατιωτικά τμήματα εν ώρα εργασίας και εν ώρα δράσης κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στο κέντρο του Ιερού, υπάρχει ο Λίθος Ημέρα Μνήμης . Είναι μια μαρμάρινη πέτρα βυθισμένη σε ένα λιθόστρωτο, ώστε οι επισκέπτες να πρέπει να σκύψουν το κεφάλι τους για να καταφέρουν να διαβάσουν την επιγραφή πάνω της:

GREATER LOVE HATH NO MAN

Η επιγραφή είναι μέρος του στίχου από τη Βίβλο (Ιωάννης 15:13) “Κανείς άνθρωπος δεν έχει μεγαλύτερη αγάπη από αυτό, που κάποιος μπορεί να δώσει και τη ζωή του για τους φίλους του”. Η πέτρα είναι ευθυγραμμισμένη με μια οπή στην οροφή του Ιερού, έτσι ώστε μια ακτίνα ηλιακού φωτός να πέφτει πάνω στη λέξη ΑΓΑΠΗ που είναι χαραγμένη στην Πέτρα της Ενθυμίσεως, ακριβώς στις 11πμ στις 11 Νοεμβρίου, σηματοδοτώντας την ώρα και τη μέρα της ανακωχής η οποία έληξε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Κρύπτη

Κάτω από το Ιερό, υπάρχει η Κρύπτη που έχει ένα χάλκινο άγαλμα ενός πατέρα και υιού, που αναπαριστούν τις δύο γενιές που υπηρέτησαν στους δύο πολέμους. Γύρω στους τοίχους, υπάρχουν πίνακες με τη λίστα ξεκινώντας από μονάδες του AIF, μέχρι και τάγματα και συντάγματα, μαζί με τα χρώματα των σημάτων των μονάδων. Στην Κρύπτη υπάρχουν κρεμασμένες οι σημαίες των διάφορων ταγμάτων και συνταγμάτων, με λίστες των τιμόμενων μαχών τους.

Κέντρο επισκεπτών

Οι επισκέπτες μπορούν να μπουν στο Μνημείο από την Είσοδο της Αυλής, που έχει την επιγραφή “Lest we forget” στον ένα τοίχο και μια παράθεση από τον πρώην Γενικό Κυβερνήτη Σερ Γουίλιαμ Ντιν στον άλλο. Η Αυλή του Κήπου που είναι στην ίδια παράταξη, χαρακτηρίζεται από την Ελιά του Θρύλου και μια περιοχή με καθίσματα. και οι δύο αυλές έχουν τελείωμα από γρανίτη.

Η Αυλή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου

Το κενοτάφιο είναι μια ψηλή κολόνα κατασκευασμένη από γρανίτη. Χαραγμένα στην επιφάνειά του είναι τα ονόματα των ενόπλων δυνάμεων, μαζί με τα θέατρα του πολέμου στα οποία υπηρέτησαν. Στην κορυφή του κενοτάφιου υπάρχει ένα γλυπτό από μελανόλιθο αποτελούμενο από έξι στρατιώτες που κουβαλούν ένα φορείο με ένα πτώμα σκεπασμένο με την Αυστραλιανή σημαία. Το γλυπτό συμβολίζει “το χρέος των ζωντανών προς τους νεκρούς”. Η Αιώνια Φλόγα είναι τοποθετημένη εκεί κοντά, αναπαριστώντας την αιώνια ζωή. Η φλόγα έκαιγε διαρκώς με ελάχιστες διακοπές από όταν πρωτοάναψε. Στην άλλη μεριά της αυλής, υπάρχουν τρεις ιστοί σημαίας. Η συνήθης διάταξη περιέχει την Αυστραλιανή σημαία στα αριστερά, τη Βικτωριανή σημαία στη μέση και μια από τις σημαίες των τριών ενόπλων δυνάμεων στα δεξιά. Άλλες σημαίες μπορεί να ανεμίζουν σε ιδιαίτερες περιστάσεις, κάτι που κανονίζεται σύμφωνα με αυστηρά πρωτόκολλα.

Το Μνημείο βρίσκεται στο πάρκο που ονομάζεται Kings Domain. Με το πέρασμα των χρόνων πολλά άλλα μνημεία έχουν χτιστεί σε αυτή την περιοχή, μεταξύ των οποίων και του Αυστραλο-Ελληνικού Μνημείου, για τους νεκρούς Αυστραλούς και Έλληνες νεκρούς κατά τις Μάχες της Ελλάδας και της Κρήτης το 1941..

Τα περισσότερα δέντρα που είναι σε ευθυγράμμιση με το Μνημείο, έχουν πλάκες που τιμούν τη μνήμη συγκεκριμένων μονάδων Στρατού, ναυτικών πλοίων ή σμηνών Αεροπορίας, και έχουν τοποθετηθεί από ομάδες βετεράνων