Η είδηση ότι η μεγαλύτερη τράπεζα της Αυστραλίας, η Commonwealth Bank, θα χρεώνει πελάτες της $3 για ανάληψη -των δικών τους- χρημάτων από τα υποκαταστήματά της προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και έφερε στο προσκήνιο, για ακόμα μία φορά, τη συζήτηση για το πώς η Αυστραλία -μεταξύ άλλων χωρών- οδεύει προς μία κοινωνία δίχως μετρητά (cashless).
Το 2018, οι ειδικοί προέβλεψαν ότι το μέλλον όπου δε θα κυκλοφορούσαν μετρητά απέχει δύο έως τρεις γενιές.
Δύο χρόνια αργότερα, «ήρθε» ωστόσο η πανδημία COVID-19, η οποία φαίνεται ότι επιτάχυνε τις εξελίξεις, καθώς παρατηρήθηκε μία «έκρηξη» στις διαδικτυακές αγορές και τις ηλεκτρονικές πληρωμές, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στην Αυστραλία πλέον, μόνο το 16% των πληρωμών γίνεται με μετρητά, σύμφωνα με ανάλυση της Αποθεματικής Τράπεζας (RBA).
Στο μεταξύ, η διαδικασία μεταφοράς μετρητών σε όλη τη χώρα καθίσταται όλο και πιο ακριβή.
Νωρίτερα φέτος, οι μεγαλύτεροι πελάτες της Armaguard, του μοναδικού διανομέα τραπεζογραμματίων και κερμάτων, κατέθεσαν έως και 50 εκατομμύρια δολάρια για να διατηρήσουν την επιχείρηση ζωντανή για 12 μήνες, επισήμανε το ABC.
Στα μέσα Νοεμβρίου, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ανακοίνωσε σχέδια ώστε οι επιχειρήσεις να δέχονται μετρητά για καύσιμα, είδη παντοπωλείου και άλλα βασικά είδη, τα οποία σκοπεύει να εφαρμόσει έως το 2026.
Επί του παρόντος δεν υπάρχει νομική υποχρέωση να δέχονται μετρητά, εφόσον υπάρχει άλλη επιλογή πληρωμής χωρίς τέλη.
Ξεχωριστά, η κυβέρνηση εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να απαγορεύσει τις προσαυξήσεις χρεωστικών καρτών, για να αποτρέψει την επιβάρυνση των πελατών με υπερβολικές και συχνά κρυφές χρεώσεις.
Εν αναμονή της επανεξέτασης του συστήματος πληρωμών λιανικής που διενεργείται επί του παρόντος από την RBA, η απαγόρευση αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2026.
Οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες της Αυστραλίας καταγράφουν κέρδη που ανέρχονται σε δισεκατομμύρια, ωστόσο, το κλείσιμο υποκαταστημάτων τους συνεχίζεται, με ιδιαίτερα σημαντικό αντίκτυπο για τους ηλικιωμένους και τους διαμένοντες στην επαρχία.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Canstar τον Οκτώβριο, περισσότερα από 200 υποκαταστήματα έκλεισαν κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος.
Επίσης, 217 ΑΤΜ είχαν κλείσει τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ υπήρχαν 63 λιγότερες υπηρεσίες Bank@Post, στις οποίες βασίζονται πολλές αγροτικές και περιφερειακές πόλεις για να κάνουν τις τραπεζικές τους συναλλαγές.
Η Canstar επισήμανε πάντως ότι ο ρυθμός κλεισίματος υποκαταστημάτων στην περιφέρεια είχε επιβραδυνθεί αφού τρεις από τις τέσσερις μεγάλες τράπεζες – CommBank, Westpac και ANZ – δεσμεύτηκαν να «αναστείλουν προσωρινά» τη διαδικασία αυτή.
«Τα τραπεζικά υποκαταστήματα συνεχίζουν να εξαφανίζονται καθώς οι συναλλαγές και οι πληρωμές γίνονται όλο και περισσότερο ψηφιακές», δήλωσε στο ABC η διευθύντρια Έρευνας της Canstar, Sally Tindall.
Η ίδια τόνισε ότι στην Αυστραλία οι πολίτες εξακολουθούν να βασίζονται στα μετρητά για τις πληρωμές τους.
«Τα τελευταία στατιστικά στοιχεία για τα ΑΤΜ από την RBA δείχνουν ότι στην Αυστραλία έγιναν αναλήψεις ύψους 107 δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο τους τελευταίους 12 μήνες – αυτά είναι πολλά μετρητά», υπογράμμισε η κα Tindall.
«Οι τράπεζες, η κυβέρνηση και οι ρυθμιστικές Αρχές θα πρέπει να συνεχίσουν να συνεργάζονται για λύσεις καθώς οι πλατφόρμες πληρωμών και τραπεζικών συναλλαγών μας εξελίσσονται».
«ΤΑΛΑΙΠΩΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ»
Ο επικεφαλής της National Seniors Australia, Chris Grice, έχει επισημάνει σχετικά ότι οι ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές, αλλά και αυτές με το «πλαστικό χρήμα» μπορεί να μην είναι τόσο βολικές -ή ακόμα και δυνατές- για πολλούς ηλικιωμένους στην Αυστραλία.
«Η μετακίνηση προς μια κοινωνία χωρίς μετρητά – και μαζί με αυτήν η σταδιακή κατάργηση των επιταγών, το κλείσιμο των ΑΤΜ και των τραπεζών – συμβαίνει εδώ και αρκετό καιρό», ανέφερε στο NCA NewsWire.
«Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί ηλικιωμένοι, και άλλοι, που θα ταλαιπωρούνταν σημαντικά και θα αντιμετώπιζαν δυσκολίες αν η πρόσβαση στα μετρητά ή η χρήση τους καθίσταντο δύσκολη».
Ο κ. Grice σημείωσε ότι τα μετρητά εξακολουθούν να είναι μια έγκυρη μορφή νομίσματος που θα πρέπει να γίνεται αποδεκτή στα καταστήματα.
«Ορισμένοι ηλικιωμένοι μπορεί να μην αισθάνονται άνετα να κάνουν τραπεζικές συναλλαγές μέσω διαδικτύου, επειδή δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, φοβούνται τις ηλεκτρονικές απάτες και τις απάτες με πιστωτικές κάρτες, τα μετρητά είναι αυτό που γνωρίζουν και είναι ο μόνος τρόπος για να κάνουν οικονομικές συναλλαγές», είπε.
«Η πραγματοποίηση οποιασδήποτε συναλλαγής μέσω διαδικτύου μπορεί να συνοδεύεται από μια σειρά προβλημάτων και κινδύνων, από την αδυναμία πραγματοποίησης συναλλαγών κατά τη διάρκεια διακοπών του συστήματος έως την παραβίαση δεδομένων.
«Η κίνηση προς μια κοινωνία χωρίς μετρητά θα πρέπει να γίνει με γνώμονα τους ηλικιωμένους και άλλους».
