Η παροικία μας έχει την ευκαιρία να αναδείξει περαιτέρω τη μακρόχρονη Ιστορία της και τη συνεισφορά της στην ανάπτυξη της Βικτώριας βάζοντας περισσότερα ελληνικά ονόματα στον χάρτη της Πολιτείας μέσω της πρωτοβουλίας «Remember a Local – Name a Place» (Θυμήσου έναν/μια ντόπιο/α – ονόμασε μια τοποθεσία).
Η Μελβούρνη «καυχιέται» ότι είναι μια από τις πολυπληθέστερες πόλεις στον Κόσμο όσον αφορά στους ελληνικής καταγωγής κατοίκους. Και δεν είναι λίγες οι ονομασίες -στην πρωτεύουσα της Βικτώριας, αλλά και σε όλη την Πολιτεία- που παραπέμπουν σε Ελλάδα και Κύπρο.
Δεδομένης της συμβολής των Ελλήνων και Κυπρίων μεταναστών στην κοινωνία και οικονομία της Βικτώριας, είναι οι υπάρχουσες αναφορές αρκετά αντιπροσωπευτικές; Σίγουρα όχι.
Θα μπορούσαν να μπουν πιο πολλά ονόματα ξεχωριστών προσωπικοτήτων του Ελληνισμού στον… χάρτη της Πολιτείας; Ναι.
ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ
Οι περισσότερες από τις ελληνικές και κυπριακές ονομασίες στη Βικτώρια σήμερα έχουν να κάνουν με επιχειρήσεις -που τονίζουν το «greek», ή το «hellenic» και το «cypriot», στην επωνυμία τους- οι οποίες πωλούν και προωθούν, κυρίως, αλλά όχι μόνο, ελληνικά και κυπριακά προϊόντα, παραδοσιακές γεύσεις, αλλά και την ξακουστή τοις πάσι, ελληνική φιλοξενία και διασκέδαση.
Δε λείπουν βέβαια και οι ονομασίες τοποθεσιών και μνημείων που σχετίζονται με τον Ελληνισμό.
Μερικές από αυτές μόνο είναι το Greek Precinct στη Lonsdale Street (όπου υπάρχει και η επιγραφή ότι Μελβούρνη και Θεσσαλονίκη είναι αδελφές πόλεις), η Lemnos Square στο Albert Park με το Lemnos Gallipoli Memorial που έχει άμεση σύνδεση με τους ANZACs (όπως και το χωριό Lemnos, στην Goulburn Valley, κοντά στο Shepparton, ενώ υπάρχουν ακόμα Lemnos Avenue στο Pascoe Vale και Lemnos Street στο Red Hill), η Sparta Place στο Brunswick, η Kalamata Place στο Thornbury.
Στο Collingwood –όπως πριν μερικά χρόνια μας υπενθύμιζε η Δώρα Χούπη– έχουμε τo μνημείο για τον σπουδαίο Θεόδωρο Σιδηρόπουλο (Theo Sidiropoulos) και στο Oakleigh (Warrawee Park), την προτομή του αείμνηστου π. Νικολάου Μουτάφη (Nikolaos Moutafis).
Ονόματα ελληνικά έχουμε και σε άλλες πόλεις της Αυστραλίας, με τον αριθμό τους να αυξάνεται κατά πολύ μαν προσθέσουμε στον κατάλογο αυτά που έχουν ρίζες στην αρχαία Ελλάδα.
Ας μείνουμε ωστόσο στο «σήμερα» και ειδικά στη Βικτώρια, αλλά και την ιστορία της ελληνικής κοινότητας στην Πολιτεία.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ
Ο Κωνσταντίνος Καλυμνιός, σε άρθρο γνώμης στον «Νέο Κόσμο», το 2020, ανέφερε ότι Έλληνες έχουν εγκατασταθεί τη Μελβούρνη -σύμφωνα με το Μουσείο Βικτώριας- από τη δεκαετία του 1850, μόλις 25 χρόνια μετά την ίδρυση της πόλης.
«Στο διάστημα αυτό, η κοινότητά μας έχει συμβάλει μετασχηματιστικά και μόνιμα στον κοινωνικό ιστό και τον πολιτισμό της πόλης μας, ιδίως στον τομέα της φιλοξενίας και του εμπορίου».
«Ενώ οι πολιτικοί όλων των αποχρώσεων αρέσκονται να μας λένε ότι η Μελβούρνη είναι η μεγαλύτερη ελληνική πόλη εκτός Ελλάδας, είναι πιο σωστό να υποστηρίζουμε ότι η Μελβούρνη δεν μπορεί να γίνει κατανοητή ή να εκτιμηθεί χωρίς την ελληνική της κοινότητα, η οποία αποτελεί μέρος της μοναδικής της ταυτότητας».
«Ωστόσο, δεν θα το καταλάβαινες αυτό από τα τοπία των δρόμων μας. Η τοπική μας τοπογραφία αγνοεί σε μεγάλο βαθμό την ύπαρξή μας, η οποία είναι συνυφασμένη με το στημόνι και το υφάδι της ίδιας της πόλης, καθώς υπάρχει ελάχιστη αναφορά στην κοινότητά μας στα τοπωνύμια της Μελβούρνης».
Στον κατάλογο με μνημεία που έχουν αναφορά στον Ελληνισμό, επισήμανε, μπορούν να προστεθούν αυτό του George Devine Treloar και της Lemona στο Ballarat.
Ο κ. Καλυμνιός παρατηρεί ότι πρόκειται κυρίως για ονόματα μνημείων και με εξαίρεση τις αναφορές στον π. Μουτάφη και τον Θεόδωρο Σιδηρόπουλο -οι οποίοι είναι και οι δύο ιστορικά σημαντικά πρόσωπα της παροικίας μας- οι υπόλοιπες δεν έχουν καμία άμεση σχέση με τον Ελληνισμό της Αυστραλίας.
«Αντί να γιορτάζουν την ιστορία μας ή να μνημονεύουν τα επιτεύγματά μας ως ξεχωριστή πολιτιστική ομάδα εντός της αυστραλιανής πολιτείας, αντί να γιορτάζουν ανθρώπους, τόπους και γεγονότα που έλαβαν χώρα στη χώρα των προγόνων μας».
«Εν μέρει», προσθέτει, «ο λόγος γι’ αυτό είναι η δική μας πολιτισμική αποστροφή. Απορρίπτοντας μια ιστορική αφήγηση που βασίζεται στη σημαντική παραμονή μας στη Μελβούρνη, προσπαθούμε αντ’ αυτού να κατασκευάσουμε μια ταυτότητα γύρω από τους τόπους από τους οποίους προερχόμαστε στην Ελλάδα … αναζητώντας έτσι επιβεβαίωση από τη μητέρα πατρίδα σε σχέση με τη δική μας αυτογνωσία…».
«…Κατά κάποιο τρόπο, ένας Σπαρτιάτης βασιλιάς που πέθανε πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια μας φαίνεται πιο επίκαιρος από τις αξιοσημείωτες ζωές της Λαίδης Διαμαντίνας Ρώμα, συζύγου του πρώτου κυβερνήτη του Κουίνσλαντ, η οποία καταγόταν από τη Ζάκυνθο και της οποίας ο πατέρας διορίστηκε Poet Laureate από τη Βασίλισσα Βικτώρια, ή της Κάθριν Κράμερ (Πλέσσου), της πρώτης Ελληνίδας που -εξακριβωμένα- έφτασε στην Αυστραλία, η οποία ήταν κόρη της συζύγου του Αλή Πασά των Ιωαννίνων και είχε γνωρίσει τον Λόρδο Βύρωνα στο Μεσολόγγι…».
«Αξίζει να σκεφτούμε αν είναι καιρός να πάρουμε τον έλεγχο της δικής μας αφήγησης τοπικά και ως κοινότητα, να αναλάβουμε συντονισμένη δράση για να έχουμε τη συμβολή μας στο οδικό τοπίο της Μελβούρνης».
«Μια αρχή θα ήταν η μετονομασία μιας παρόδου στην πόλη σε Lekatsas Lane προς τιμήν ενός από τους ιδρυτές της κοινότητάς μας και ενός αξιόλογου Ελληνοαυστραλού των πρώτων χρόνων…».
«Ο αείμνηστος Αλφρέντο Κουρής (Alfredo Kouris) είναι ένα άλλο παράδειγμα σημαντικού Ελληνοαυστραλού που αξίζει να απαθανατιστεί η μνήμη του με το όνομα ενός δρόμου».
Αξίζει να σημειωθεί ότι προς τιμήν της Διαμαντίνας Ρώμα «έχουμε» ανά την Αυστραλία: Diamantina River & shire στο Κουίνσλαντ, Roma Street και Lady Bowen Park στο Μπρίσμπαν, Diamantina Falls στη Βικτώρια, πόλεις Roma σε Κουίνσλαντ και Δυτική Αυστραλία, ενώ το Royal Australian Navy (RAN) έχει ονομάσει και δύο πλοία του HMAS Diamantina.
Ωστόσο, σε αυτόν τον κατάλογο διακεκριμένων προσωπικοτήτων του Ελληνισμού της Αυστραλίας μπορούν να προστεθούν πολλοί ακόμα. Ειδικά για τη Βικτώρια. Ενδεικτικά μόνο για την ώρα αναφέρουμε δύο: Την Άννα Ματθαίου (Anna Matthews) και τον Θησέα Μαρμαρά (Theo Marmaras).
Κάθε ένας συμπάροικος έχει την ευκαιρία να προτείνει άλλους. Ίσως όμως η προσπάθεια ανάδειξης και τιμής ξεχωριστών Ελληνοαυστραλών μπορεί να γίνει πιο συντονισμένα (από κοινοτικές οργανώσεις και εκκλησία) ώστε να ενισχυθούν και οι πιθανότητες επιτυχίας.
Εμείς, ως «Νέος Κόσμος» σας παροτρύνουμε να προτείνετε προσωπικότητες της παροικίας μας που πιστεύετε ότι πρέπει να «μπουν στον χάρτη» της Βικτώριας, στο πλαίσιο της εκστρατείας «Remember a Local – Name a Place» και να μας τις γνωστοποιήσετε: είτε μέσω της ιστοσελίδας μας (παρακάτω) είτε μέσω email στο editor@neoskosmos.com.au έως και την Παρασκευή 4 Ιουλίου 2025.
ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΙΔΟΥ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ
H Ομογένεια πρέπει να δράσει. Να θυμηθεί, να τιμήσει εκείνους που πρωτοστάτησαν, πρόσφεραν, έκαναν θυσίες για ένα καλύτερο μέλλον για όλους τους Έλληνες και τους Κυπρίους εδώ, στη δεύτερη πατρίδα μας.
Η συγκυρία είναι ιδανική, καθώς είναι σε εξέλιξη ο δεύτερος γύρος υποβολής υποψηφιοτήτων για την εκστρατεία «Remember a Local – Name a Place».
Μία έρευνα σε περισσότερα από 5.000 τοπωνύμια και ονόματα δρόμων σε ολόκληρη την Πολιτεία διαπίστωσε ότι 1.400 είχαν πάρει το όνομά τους από άνδρες, ενώ μόνο περίπου 200 είχαν πάρει το όνομά τους από γυναίκες.
Γι’ αυτό και οι κάτοικοι της Πολιτείας ενθαρρύνονταν να προτείνουν γυναίκες που διέπρεψαν η κάθε μια στο δικό της… μετερίζι της ζωής.
Μόνο πέρυσι, όπως έγινε γνωστό, περισσότερα από τα μισά νέα τοπωνύμια στη Βικτώρια πήραν την ονομασία τους από γυναίκες.
«Η κυβέρνηση των Εργατικών ξεκίνησε την εκστρατεία ονομασίας τόπων (και δρόμων) πέρυσι και για πρώτη φορά αναγνωρίστηκαν περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες – αποτελώντας το 57% των νέων ονοματοδοσιών (new commemorative place names το 2024), από 35% το 2023 και μόλις 26% το 2022», αναφερόταν στο σχετικό ανακοινωθέν.
Ουκ ολίγες γυναίκες της παροικίας μας θα μπορούσαν να προταθούν. Αλλά βέβαια και άνδρες.
Η εκστρατεία «Remember a Local – Name a Place», ανέφερε η κυβέρνηση, διασφαλίζει ότι οι δημόσιοι χώροι αντικατοπτρίζουν καλύτερα την πλούσια ποικιλομορφία και ιστορία της Πολιτείας.
Ο δεύτερος γύρος υποβολής υποψηφιοτήτων πήρε παράταση έως τις 30 Νοεμβρίου 2025, με τη σχετική ιστοσελίδα (engage.vic.gov.au/name-a-place), να αναφέρει: «Γνωρίζετε έναν αφανή ήρωα που έχει αφήσει μια διαρκή κληρονομιά στην κοινότητά σας;».
Επισημαίνεται δε από την κυβέρνηση Allan ότι:
Καθώς οι πόλεις, τα προάστια, οι κωμοπόλεις και οι περιφέρειες της Βικτώριας συνεχίζουν να αναπτύσσονται, θα χρειαστεί να δώσουμε ονόματα σε περισσότερα μέρη, συμπεριλαμβανομένων νέων δρόμων, πάρκων, κοινοτικών εγκαταστάσεων και κτηρίων.
Κατά τα επόμενα τρία χρόνια, η Πολιτεία θα ονοματοθετήσει περισσότερα από 6.000 νέα μέρη, συμπεριλαμβανομένων δρόμων, προαστίων, σχολείων, πάρκων και κοινοτικών εγκαταστάσεων.
Θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι αυτά τα ονόματα αναγνωρίζουν τους ανθρώπους που βοήθησαν να ακμάσουν οι κοινότητές μας.
Το 2024, οι κάτοικοι της Βικτώριας κλήθηκαν να υποδείξουν κάποιον που συνέβαλε σημαντικά στην κοινότητά τους, ώστε να εξεταστεί το ενδεχόμενο να μνημονευθεί σε ένα νέο όνομα τόπου.
Έγινε μια σειρά από εξαιρετικές υποψηφιότητες.
Οι υποψηφιότητες αυτές διαβιβάστηκαν στα Δημοτικά Συμβούλια για να προστεθούν στην «τράπεζα ονομάτων» τους και να ληφθούν υπόψη όταν χρειαστεί να δοθεί ονομασία σε κάποιο μέρος.
Ο δεύτερος γύρος αυτής της εκστρατείας είναι τώρα ανοιχτός.
ΠΟΙΟΣ/Α ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΤΑΘΕΙ;
Σύμφωνα με την πολιτειακή μπορεί να προταθεί οποιοσδήποτε ή οποιαδήποτε έχει αφήσει μια «διαρκή κληρονομιά».
«Για παράδειγμα, το πρόσωπο μπορεί να είναι γνωστό για την προσφορά του στην κοινωνία, την υγεία, τις επιστήμες, τον αθλητισμό, τις τέχνες, στη δημόσια υπηρεσία ή τις ένοπλες δυνάμεις».
«Ενθαρρύνουμε τις υποψηφιότητες για να τιμήσουμε ανθρώπους από όλα τα υπόβαθρα, τις ταυτότητες και τα κοινωνικά στρώματα, ώστε να διασφαλίσουμε ότι η ονομασία τόπων αντανακλά την πλούσια ποικιλομορφία της κοινωνίας μας».
«Αναζητούμε ιδιαίτερα υποψηφιότητες για άτομα από ομάδες που σήμερα υποεκπροσωπούνται στα τοπωνύμια της Βικτώριας. Αυτό περιλαμβάνει τις γυναίκες, τους Αυτόχθονες Αυστραλούς, την κοινότητα των LGBTQIA+, άτομα με αναπηρία και ανθρώπους με πολυπολιτισμικό υπόβαθρο».
«Για να τιμηθεί το πρόσωπο αυτό, θα πρέπει: να έχει αποβιώσει, έχει αφήσει μια διαρκή κληρονομιά, να έχει μακρά σχέση με την περιοχή όπου είναι ο τόπος/μέρος/δρόμος προς ονοματοδοσία».
«Επίσης, εάν έχετε μια ιδέα για μια τοποθεσία που μπορεί να φέρει το όνομα κάποιου προς τιμήν του, παρακαλείστε να επικοινωνήσετε με τον αρμόδιο Δήμο».
Ουκ ολίγοι Ελληνοαυστραλοί τηρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις.
ΠΩΣ;
Η συμπλήρωση του εντύπου υποψηφιότητας γίνεται διαδικτυακά, σύμφωνα με τις οδηγίες.
Θα χρειαστείτε:
-Πληροφορίες σχετικά με το πρόσωπο που θέλετε να προτείνετε, όπως ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα.
-Αναφορά στους δεσμούς τους με τοποθεσίες ή περιοχές της Βικτώριας.
-Τον λόγο για τον οποίο προτείνεται.
-Εγγραφα που αποδεικνύουν την υποστήριξη των κοντινών συγγενών ή των μελών της οικογένειας (μπορεί να είναι επιστολές ή ηλεκτρονικά μηνύματα) καθ στοιχεία επικοινωνίας για τον πλησιέστερο συγγενή, εάν δεν είστε εσείς.
-Επιστολές υποστήριξης από άτομα ή οργανισμούς που σχετίζονται με το άτομο.
Η υποψηφιότητα που υποδείξατε θα εξεταστεί και, αν είναι κατάλληλο, θα σταλεί στον αρμόδιο Δήμο, που θα το εντάξει σε μια «τράπεζα ονομάτων» για να το λάβει υπόψη του όταν κάτι χρειάζεται ονομασία.
Αυτό μπορεί να είναι ένας νέος δρόμος, ένα πάρκο ή άλλο γεωγραφικό χαρακτηριστικό, συμπεριλαμβανομένου ενός ονόματος γειτονιάς.
Ορισμένες φορές, το όνομα μπορεί επίσης να κοινοποιηθεί σε άλλη Αρχή ονοματοδοσίας, όπως μια υπηρεσία ή ένα τμήμα της πολιτειακής κυβέρνησης που εξετάζει το ενδεχόμενο ονοματοδοσίας μιας τοποθεσίας.
Η Geographic Names Victoria θα επικοινωνήσει μαζί σας εάν υποβάλετε ένα όνομα. Θα σας ενημερώσουμε εάν το όνομα έχει προστεθεί σε μια «τράπεζα ονομάτων» ή εάν χρειαζόμαστε περισσότερες πληροφορίες.
Όταν ο Δήμος χρειάζεται να ονομάσει ένα μέρος στην περιοχή του, θα ελέγξει την «τράπεζα ονομάτων» του για να δει αν υπάρχει καλή αντιστοιχία.
Τα Δημοτικά Συμβούλια θα αναζητήσουν ονόματα που έχουν σχέση με την περιοχή τους. Επίσης, θα πρέπει να επικοινωνήσουν με την οικογένεια του ατόμου για να λάβουν τη συγκατάθεσή τους.
Μπορεί επίσης να χρειαστεί να ζητηθεί η γνώμη της τοπικής κοινότητας. Το Δημοτικό Συμβούλιο μπορεί να ζητήσει «ανατροφοδότηση» (feedback) για περισσότερες από μία επιλογές.
Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστεί κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να χρησιμοποιηθεί το όνομα που υποδείξατε.
Δεν θα επιλεγούν όλα τα ονόματα που προτείνονται.
Όταν επιλεγεί ένα όνομα, το Δημοτικό Συμβούλιο ή άλλη Αρχή ονοματοδοσίας θα το στείλει στη Geographic Names Victoria.
Εάν το όνομα συμμορφώνεται με τους κανόνες (The Naming Rules for Places in Victoria 2022), θα δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της Βικτώριας και θα καταχωρηθεί στο VICNAMES, το μητρώο γεωγραφικών ονομάτων της Βικτώριας.
Οι ιστορικές και βιογραφικές πληροφορίες που παρέχετε στο έντυπο θα προστεθούν στο VICNAMES επίσης ως μέρος της επίσημης καταγραφής της μνήμης.
Σημειώνεται τέλος εκ νέου «ότι άνθρωποι κάθε καταγωγής, φύλου, ταυτότητας και τρόπου ζωής έχουν συμβάλει απίστευτα στη ζωή στη Βικτώρια, αλλά η συμβολή τους δεν έχει πάντα αναγνωριστεί δημόσια στα ονόματα των τόπων μας».
«Τα τοπωνύμια γίνονται μέρος των κοινοτήτων μας και φέρνουν τους ανθρώπους κοντά. Συμβάλλουν στον εορτασμό της ποικιλόμορφης και πολυπολιτισμικής μας κληρονομιάς καταγράφοντας τις ιστορίες των ανθρώπων και των τόπων μας».
«Με τη βοήθεια των υποψηφιοτήτων, τα νέα τοπωνύμια μπορούν να αντιπροσωπεύουν τις πολυπολιτισμικές κοινότητές μας».
Περισσότερες πληροφορίες στο (03) 8572 7991 ή/και στο geo.names@transport.vic.gov.au και στο www.land.vic.gov.au/place-naming/for-community.
