Οι δασμοί του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, συνεχίζουν να δίνουν τον ρυθμό στις εξελίξεις διεθνώς.
Η αβεβαιότητα για το τι μέλλει γενέσθαι στην παγκόσμια οικονομία χτυπά τις αγορές, με τα Χρηματιστήρια να είναι «άνω-κάτω», καταγράφοντας μεγάλα κέρδη ή σημαντικές απώλειες, ενώ οι διπλωματικές Αρχές παραμένουν σε «επιφυλακή».
Ειδικά δε στην Αυστραλία, με την προεκλογική εκστρατεία να μπαίνει στην τρίτη εβδομάδα ενόψει της κάλπης της 3ης Μαΐου τα κομματικά επιτελεία και οι διεκδικητές της εξουσίας, παρακολουθούν από κοντά τα τεκταινόμενα στον Λευκό Οίκο, καθώς ο κ. Τραμπ, συχνά, κατάφερε να «ξεπεράσει» ως θέμα συζήτησης ακόμα και το κόστος ζωής.
Τι συνέβη το περασμένο 24ωρο; Ξημερώματα Πέμπτης (ώρα Αυστραλίας) ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι «παγώνει» για 90 ημέρες την επιβολή υψηλών «ανταποδοτικών» δασμούς, άμεσα.
Για όλες τις χώρες θα υπάρχει ένα «πλαφόν» δασμών 10% (όπως για την Αυστραλία, για την οποία δεν άλλαξε τίποτε δηλαδή σχετικά σε αυτό το μέτωπο τουλάχιστον).
Εκτός από την Κίνα, για τα προϊόντα της οποίας η Ουάσιγκτον ανέφερε αρχικά ότι θα επιβληθούν δασμοί 125%.
Ένα ποσοστό που μέσα σε λίγες ώρες επανεκτιμήθηκε στο 145%, σύμφωνα με προεδρικό διάταγμα, στο οποίο παρέχονται διευκρινίσεις σχετικά με τη νέα δασμολογική «επίθεση» εναντίον της Κίνας.
Στο 125% που ανακοίνωσε ο κ. Τραμπ αρχικά προστίθενται στους δασμούς 20% που ήδη επιβάλλονταν από τις αρχές Μαρτίου, στο πλαίσιο της μάχης κατά της παράνομης διακίνησης φεντανύλης, ενός ισχυρού οπιοειδούς που προκάλεσε μια σοβαρή υγειονομική κρίση στη χώρα.
Στο μεταξύ, το Πεκίνο είχε αυξήσει τους δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές στο 84% (κατά 50% επιπλέον σε σχέση με την αρχική ανακοίνωση), αφού οι ΗΠΑ είχαν αυξήσει το δικό τους ποσοστό δασμών σε 104%.
Η Κίνα κατηγόρησε τις ΗΠΑ για «οικονομικό εκφοβισμό» σε σχέση με την πολιτική των δασμών και ο κ. Τραμπ έκανε λόγο για «έλλειψη σεβασμού της Κίνας απέναντι στις διεθνείς αγορές».
«Ταυτόχρονα», επισήμανε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, «λόγω της προθυμίας περισσότερων από 75 χωρών να διαπραγματευτούν, ενέκρινα την αναστολή για 90 ημέρες των ανταποδοτικών δασμών που θα μειωθούν σημαντικά κατά την περίοδο αυτή, στο 10% και θα τεθούν άμεσα σε ισχύ».
Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, εξήγησε ότι οι χώρες που «δεν ανταπέδωσαν» τους δασμούς θα ανταμειφθούν και ότι αναμένεται και άλλες να ζητήσουν από τις ΗΠΑ να διαπραγματευθούν «την καλύτερη συμφωνία».
Η αναστολή, υποστήριξε, δίνει χρόνο για διαπραγμάτευση και δεν αποφασίστηκε λόγω της αντίδρασης των αγορών στην εφαρμογή των δασμών.
Το CNN ανέφερε πάντως ότι η αλλαγή πλεύσης για τον Λευκό Οίκο ήρθε αφού οι δασμοί Τραμπ προκάλεσαν σημαντική ανησυχία στο Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, ιδίως όσον αφορά την κατάσταση της αγοράς των αμερικανικών ομολόγων.
«Η αγορά ομολόγων είναι πολύ δύσκολη, την παρακολουθούσα», δήλωσε ο κ. Τραμπ στους δημοσιογράφους. «Η αγορά ομολόγων αυτή τη στιγμή είναι πανέμορφη. Αλλά ναι, είδα χθες το βράδυ (Τρίτη) όπου ο κόσμος είχε αρχίσει να ζαλίζεται λίγο».
Στο Χρηματιστήριο της Wall Street στη Νέα Υόρκη το «ράλι» που ξεκίνησε μετά την ανακοίνωση του Τραμπ για «μορατόριουμ» στους δασμούς (Τετάρτη ώρα ΗΠΑ).
Ο δείκτης S&P 500 έκλεισε στο +9,5% τη μεγαλύτερη ημερήσια άνοδό του από το 2008, ο τεχνολογικός Nasdaq κατέγραψε τη δεύτερη μεγαλύτερη άνοδο από το 2001, με +12,2% και ο βιομηχανικός Dow Jones αυξήθηκε κατά 7,9%, στην καλύτερη ημέρα του από το 2020.
Ανοδικά κινήθηκε και το Χρηματιστήριο της Αυστραλίας κατά τις συναλλαγές της Πέμπτης.
Ωστόσο, 24 ώρες μετά, το τοπίο άλλαξε και πάλι προς το… κόκκινο.
Ο κ. Τραμπ προέβλεψε ότι «η μετάβαση» που συνδέεται με τη δασμολογική πολιτική του, ιδιαιτέρως επιθετική προς την Κίνα, θα έχει «ένα τίμημα» και θα προκαλέσει «προβλήματα» στις αγορές.
«Όμως στο τέλος, θα είναι ένα καλό πράγμα», εκτίμησε κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Υπουργικού του στον Λευκό Οίκο.
«ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΚΟ»
Ο κ. Τραμπ δήλωσε ότι θα ήθελε πολύ να συνάψει μια συμφωνία με την Κίνα ώστε να τερματιστεί ο κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος.
«Θα δούμε τι θα κάνει η Κίνα», ανέφερε από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ.
«Δεν τον αποκαλώ εμπορικό πόλεμο, όμως η Κίνα κλιμάκωσε» τους δασμούς, επέμεινε.
Προειδοποίησε ωστόσο ότι θα ήταν «αυτοκτονικό» για άλλες χώρες να πλησιάσουν την Κίνα για να κάνουν εμπόριο σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών.
«Εκείνοι (σ.σ. η Κίνα) απλώς παράγουν και παράγουν και πλημμυρίζουν» τις παγκόσμιες αγορές, μειώνοντας τις τιμές, σημείωσε.
Εξέφρασε δε την άποψη ότι καθώς θα συνάπτονται συμφωνίες με τις άλλες χώρες, θα υπάρξει μεγαλύτερη βεβαιότητα στην εμπορική πολιτική.
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΑΙ ΗΠΑ
Η Αυστραλία δεν επηρεάζεται άμεσα από τη νέα απόφαση για τους δασμούς, καθώς βρίσκεται ήδη στο «φιλικό» 10% και δεν έχει προβεί σε αντίποινα, αλλά ίσως ανοίγει μία… πόρτα διαπραγμάτευσης με τον Λευκό Οίκο.
Ερωτηθείς σχετικά, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Richard Marles, είπε ότι «θα προτιμούσαμε να μην υπάρχουν δασμοί μεταξύ της Αυστραλίας και των ΗΠΑ και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε αυτή την υπόθεση».
Σε σχέση με την Κίνα, ο κ. Marles επισήμανε ότι η Αυστραλία «δεν πρόκειται» να σταθεί στο πλευρό του Πεκίνου.
Σημειώνεται ότι ο πρεσβευτής της Κίνας στην Καμπέρα, Xiao Qian, δήλωσε στην The Age ότι οι δύο χώρες θα πρέπει να υπερασπιστούν από κοινού το εμπορικό σύστημα και να διατηρήσουν την «ανοικτή και συνεργατική» εμπορική τους σχέση απέναντι στους δασμούς των ΗΠΑ.
«Υπό τις παρούσες συνθήκες, η Κίνα είναι έτοιμη να ενώσει δυνάμεις με την Αυστραλία και τη διεθνή κοινότητα για να ανταποκριθούν από κοινού στις αλλαγές του Κόσμου», ανέφερε.
O κ. Marles τόνισε σχετικά: «Δε θέλουμε να δούμε έναν εμπορικό πόλεμο μεταξύ της Αμερικής και της Κίνας, για να είμαστε ξεκάθαροι, αλλά η εστίασή μας είναι στη διαφοροποίηση του εμπορίου μας».
DUTTON
Ο αρχηγός του Συνασπισμού, Peter Dutton, άδραξε την ευκαιρία και επανέλαβε ότι υπάρχει χώρος για διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ.
Όταν θα γίνει πρωθυπουργός, είπε, θα μιλήσει στον κ. Τραμπ για τη σχέση των ΗΠΑ με την Αυστραλία και τις ευκαιρίες επέκτασης μέσω τομέων όπως τα κρίσιμα ορυκτά.
«Πρέπει να είμαστε σε θέση να έχουμε τη δύναμη να υπερασπιστούμε τη θέση μας, να επιχειρηματολογήσουμε και να διαπραγματευτούμε το καλύτερο αποτέλεσμα για την Αυστραλία», είπε ο κ. Dutton.
«Η Αυστραλία είναι και πρέπει πάντα να θεωρείται αξιόπιστος εταίρος».
Απέφυγε τις ερωτήσεις σχετικά με το αν η Αυστραλία πρέπει να «ενώσει δυνάμεις» με την Κίνα.
«Η Αυστραλία θα πρέπει να έχει μια ισχυρή εμπορική σχέση με την Κίνα, προς το αμοιβαίο συμφέρον μας. Θέλω τα εργοστάσια να επεκταθούν ώστε να μπορούμε να εξάγουμε στον Κόσμο», δήλωσε.
«Όταν ο Συνασπισμός ήταν στην κυβέρνηση, υπογράψαμε 11 συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου. Ξέρετε πόσες υπέγραψε αυτή η κυβέρνηση; Μία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου. Έτσι, θέλω η βιομηχανία μας εδώ να αναπτυχθεί».
ALBANESE
Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της νέας απόφασης Τραμπ για τους δασμούς, ο πρωθυπουργός Anthony Albanese, ερωτήθηκε αν η Αυστραλία εξακολουθεί να έχει την «καλύτερη συμφωνία» (δεδομένου ότι οι δασμοί για δεκάδες χώρες είναι πλέον, προσωρινά, στο 10%).
«Η καλύτερη συμφωνία είναι οι μηδενικοί [δασμοί]», απάντησε ο κ. Albanese.
H Αυστραλία, είπε, διαπραγματεύεται μέσω «κάθε οδού που έχουμε στη διάθεσή μας».
«Η αμερικανική κυβέρνηση αλλάζει τη θέση της σε τακτική βάση. Σχετικά με αυτό το γεγονός, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η Αυστραλία λαμβάνεται υπόψη στον τρόπο με τον οποίο προχωράμε, θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την υπόθεση».
Επέκρινε τη στάση του κ. Dutton σχετικά με τους δασμούς και τόνισε ότι «πρέπει να συμπεριφερθούμε ως ενήλικες».
Αρνήθηκε δε να πει αν θα υποβάλει αίτημα να μιλήσει απευθείας με τον κ. Τραμπ.
«Συνεργαζόμαστε με την κυβέρνηση των ΗΠΑ με διπλωματικό τρόπο, όχι με ένα ‘μεγάφωνο’», ανέφερε και πρόσθεσε ότι μιλάει τακτικά με τον πρέσβη της Αυστραλίας στην Ουάσιγκτον, Kevin Rudd.
Σε σχέση με την πρόταση της Κίνας για «ένωση δυνάμεων» ο πρωθυπουργός απάντησε: «Θα μιλήσουμε για τους εαυτούς μας. Η θέση της Αυστραλίας είναι ότι το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο είναι καλό πράγμα».
Επισήμανε πάντως ότι «η εμπορική μας σχέση με την Κίνα είναι σημαντική».
«Το εμπόριο αντιπροσωπεύει μία στις τέσσερις αυστραλιανές θέσεις εργασίας και η Κίνα είναι με μεγάλη απόσταση ο σημαντικότερος εμπορικός μας εταίρος. Εμείς, βέβαια, αποκαταστήσαμε πάνω από 20 δισεκατομμύρια δολάρια εμπορικών εξαγωγών προς την Κίνα, όπου υπήρχαν εμπόδια», δήλωσε.
«Νομίζω ότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για την ανάπτυξη του τουρισμού, ιδίως από την κινεζική αγορά. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι Κινέζοι επισκέπτες στην Αυστραλία είναι μεγάλοι καταναλωτές. Τείνουν να έρχονται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Σίγουρα καλωσορίζουμε τον τουρισμό από όλο τον κόσμο».
Η Ε.Ε.
Ο υπουργός Εμπορίου της Αυστραλίας, Don Farrell, μίλησε ήδη με ομολόγους του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, τη Σιγκαπούρη και την Ινδία σχετικά με την αντίδραση στους αμερικανικούς δασμούς εν μέσω μιας αυξανόμενης συζήτησης για τη σύσφιξη των εμπορικών δεσμών με τους περιφερειακούς γείτονες.
Όπως είπε, έκανε γνωστό στον ομόλογό του στην Ε.Ε. Maros Šefčovič ότι η Αυστραλία επιθυμεί «εμπορικά ουσιαστική πρόσβαση» στην ευρωπαϊκή αγορά για τις γεωργικές εξαγωγές της χώρας καθώς εκίνησαν εκ νέου τις διαπραγματεύσεις για μια πιθανή διμερή συμφωνία ελεύθερου εμπορίου.
Και οι δύο πλευρές έχουν εκφράσει ανανεωμένο ενδιαφέρον για τη σφράγιση μιας συμφωνίας εν μέσω του οικονομικού χάους που προκάλεσαν οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ.
«Είχα μια πολύ θερμή και εποικοδομητική συνάντηση με τον ομόλογό μου από την Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε ο κ. Farrell.