Ο πρώτος προϋπολογισμός της υπουργού Οικονομικών της Βικτώριας, Jaclyn Symes, προβλέπει ότι το «καθαρό χρέος» της Πολιτείας θα ανέλθει στα 167,6 δισ. δολάρια φέτος και θα αγγίξει τα 200 δισ. δολάρια (194 δισ. δολάρια) σε τρία χρόνια.
Αυτό σημαίνει ότι η Βικτώρια θα κληθεί να καταβάλει 7,6 δισ. δολάρια σε τόκους το 2025-26, ή 20,7 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα.
Αποπληρωμές που θα αυξηθούν σε 10,6 δισ. δολάρια ετησίως ή 28,9 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα σε τρία χρόνια.
Ο πολιτειακός προϋπολογισμός προβλέπει πάντως ένα δημοσιονομικό πλεόνασμα 600 εκατομμυρίων δολαρίων, με τη «βοήθεια» του αμφιλεγόμενου Ταμείου Έκτακτης Ανάγκης και Εθελοντών (Emergency Services and Volunteers Fund), το οποίο θα αποφέρει 1,6 δισ. δολάρια στον κορβανά της Βικτώριας κατά το επόμενο οικονομικό έτος.
Υπό την πίεση να περιορίσει τις δαπάνες, η υπουργός Οικονομικών υποσχέθηκε να εξοικονομήσει 3,3 δισεκατομμύρια δολάρια σε σχέση με τις προβλέψεις, «εξαλείφοντας την αναποτελεσματικότητα» στο Δημόσιο.
Η κυβέρνηση Allan δεν έχει δώσει πολλές λεπτομέρειες για το πώς θα γίνει αυτό ή για τις «αρκετές χιλιάδες» θέσεις εργασίας που θα καταργηθούν, αλλά περιμένει την έκθεση της ανώτατης γραφειοκράτη Helen Silver, η οποία αναμένεται τον Ιούνιο.
«Αυτό που βρήκα εντυπωσιακό στην πρόσθετη εργασία της Helen είναι ότι η Βικτώρια είχε 500 οντότητες και 3.400 δημόσιους οργανισμούς», δήλωσε η κa Symes.
«Δεν μπορείτε να μου πείτε ότι δεν υπάρχει περιττό βάρος».
Η κα Symes επιβεβαίωσε ότι περίπου 1.200 θέσεις πλήρους απασχόλησης έχουν «ενσωματωθεί» στις εξοικονομήσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μέσω «φυσικής μείωσης», καθώς οι εργαζόμενοι μετακινήθηκαν ή αποχώρησαν από τη δημόσια υπηρεσία και δεν αντικαταστάθηκαν.
Ωστόσο, αναγνώρισε επίσης ότι θα υπάρξουν περισσότερες απώλειες θέσεων εργασίας.
«Έχουμε επισημάνει περίπου 3.000, αλλά θα έχω περισσότερα να πω μετά την τελική έκθεση [της κας Silver]», είπε η υπουργός Οικονομικών.
«Ο λόγος δεν είναι η έλλειψη διαφάνειας, αλλά το γεγονός ότι αυτό θα έχει αντίκτυπο σε άτομα και πρέπει να ακολουθήσουμε τις κατάλληλες διαδικασίες».
Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης της Βικτώριας, Brad Battin, σχολίασε ότι η κυβέρνηση Allan «έχασε τον έλεγχο» του προϋπολογισμού.
«Κάθε άνθρωπος που κάθεται στο σπίτι του καταλαβαίνει ότι όταν συνεχίζεις να αυξάνεις το χρέος σε ένα σημείο που δεν μπορείς πλέον να το αντέξεις, έχεις δύο επιλογές: είτε να εγκαταλείψεις το σπίτι στο οποίο ζεις, είτε να βγεις έξω και να δουλέψεις πιο σκληρά για να εξασφαλίσεις επιπλέον εισόδημα», είπε.
«Η κυβέρνηση δεν το κάνει αυτό, η κυβέρνηση βγαίνει έξω και φορολογεί τους σκληρά εργαζόμενους της Βικτώριας».
Ο κ. Battin έβαλε στο στόχαστρο συγκεκριμένα τον φόρο για το Ταμείο Έκτακτης Ανάγκης και Εθελοντών.
«Γνωρίζουμε ήδη ότι υπάρχει κρίση στο κόστος διαβίωσης και δεν μπορείς να διορθώσεις μια κρίση στο κόστος διαβίωσης συνεχίζοντας να αυξάνεις τους φόρους σε κάθε ακίνητο στη Βικτώρια».
Οι Πράσινοι επέκριναν τον προϋπολογισμό για την έλλειψη εστίασης στην Κλιματική Αλλαγή.
«Η Βικτώρια αντιμετωπίζει ήδη κλιματικές καταστροφές, αλλά η ομιλία της υπουργού Οικονομικών δεν είχε ούτε μία αναφορά στην Κλιματική Αλλαγή ή το περιβάλλον — αυτό είναι ένα τεράστιο προειδοποιητικό σήμα», δήλωσε η αρχηγός των Πρασίνων στην Πολιτεία, Ellen Sandell.
ΥΠΕΡΒΑΣΕΙΣ ΚΟΣΤΟΥΣ
Τα έγγραφα του προϋπολογισμού της Βικτώριας δείχνουν ότι το «καθαρό χρέος» ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) — ένας δείκτης που αντιπροσωπεύει το μέγεθος της οικονομίας της Πολιτείας— θα είναι 25,1% το 2025-26, πριν κορυφωθεί στο 25,2% το επόμενο έτος.
Αυτό θα παραμείνει ουσιαστικά αμετάβλητο στις μελλοντικές εκτιμήσεις, παρά την υπόσχεση της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την κρίση του χρέους.
«Η μείωση του καθαρού χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι ένα μέτρο στο οποίο εστιάζουμε», σημείωσε η κα. Symes.
«Ανυπομονώ να ‘παλέψω’ γι’ αυτό — είναι δημόσια δέσμευσή μου. Θα διασφαλίσω ότι θα είμαστε σε καλό δρόμο προς την επίτευξη αυτού του στόχου».
Στο χρέος συμβάλλουν οι υπερβάσεις κόστους των μεγάλων έργων του κράτους, που σήμερα ανέρχονται σε 3,3 δισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτό περιλαμβάνει μια ήδη δηλωθείσα υπέρβαση 827 εκατομμυρίων δολαρίων για το έργο του Metro Tunnel
Η ανάλυση 518 έργων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό έδειξε αύξηση 1,9% στο κόστος από τον πολιτειακό προϋπολογισμό 2024-2025, ενώ 128 μεγάλα έργα (έργα με συνολική αναμενόμενη επένδυση άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων) παρουσίασαν αύξηση 2% στο κόστος.
Οι καθυστερήσεις στα έργα αποδόθηκαν σε προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα που περιόρισαν το εργατικό δυναμικό, τον εξοπλισμό και τα υλικά.
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Παρά την αβεβαιότητα που επικρατεί σχετικά με τις επικείμενες περικοπές στις υπηρεσίες, ο πρώτος προϋπολογισμός της κα Symes διαθέτει περισσότερα χρήματα σε βασικούς τομείς, όπως η υγεία και η πρόληψη της εγκληματικότητας.
Διατίθενται 11,1 δισεκατομμύρια δολάρια για το σύστημα υγείας της Βικτώριας, συμπεριλαμβανομένων 634 εκατομμυρίων δολαρίων για εννέα νέα ή ανακαινισμένα νοσοκομεία, όπως το Footscray Hospital και το Frankston Hospital.
Ακόμα 497 εκατομμύρια δολάρια θα διατεθούν για τη βελτίωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, ενώ 167 εκατομμύρια δολάρια για τη μείωση του χρόνου αναμονής των ασθενοφόρων.
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου RMIT, David Hayward, χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό «άλλη μια γενναιόδωρη πρόταση» σε μια περίοδο που η κυβέρνηση αναμενόταν να είναι «πιο συνετή».
«Το λειτουργικό πλεόνασμα είναι ελάχιστο και υπάρχει ένας εκπληκτικά μεγάλος αριθμός νέων πρωτοβουλιών σε όλους τους τομείς — και πολλές από αυτές είναι αρκετά μικρές», δήλωσε ο Δρ Hayward.
«Το μεγαλύτερο μέρος αφορά την υγεία, και το ερώτημα είναι πώς μπορούν να αλλάξουν γνώμη, όταν πέρυσι μας είπαν ότι οι υπηρεσίες υγείας ήταν αναποτελεσματικές και ότι πρέπει να αναλάβουν δράση».
Η κυβέρνηση διαθέτει επίσης 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια για την πάταξη της εγκληματικότητας, συμπεριλαμβανομένων 727 εκατομμυρίων δολαρίων για την εφαρμογή των νέων μεταρρυθμίσεων σχετικά με την αποφυλάκιση με εγγύηση και 176 εκατομμυρίων δολαρίων για τη μείωση της υποτροπής μέσω της επέκτασης των υπηρεσιών αποκατάστασης και υποστήριξης.
Ακόμα 92 εκατομμύρια δολάρια θα διατεθούν για την πρόσληψη αστυνομικών και για οργανώσεις ασφάλειας της κοινότητας, όπως το Crime Stoppers και το Neighbourhood Watch.
ΦΟΡΟΙ
Τα χρήματα που εισρέουν στα ταμεία της Βικτώριας μέσω των φόρων θα συνεχίσουν να αυξάνονται, φτάνοντας τα 41,7 δισεκατομμύρια δολάρια το επόμενο οικονομικό έτος.
Οι φόροι μισθωτών υπηρεσιών και χαρτοσήμου (payroll tax & stamp duty) συνεισφέρουν τα περισσότερα, από 1 δισεκατομμύριο δολάρια (αν και το Ταμείο Έκτακτης Ανάγκης και Εθελοντών (ESVF) θα συνεισφέρει 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια).
Ο νέος φόρος θα επιβάλλεται παράλληλα με τους δημοτικούς φόρους και θα αντικαταστήσει τον φθηνότερο fire services property levy, συγκεντρώνοντας κεφάλαια για τις πυροσβεστικές υπηρεσίες, την Υπηρεσία Έκτακτης Ανάγκης της Πολιτείας, το «000» και το Κέντρο Ελέγχου.
Όλοι οι ιδιοκτήτες γης στη Βικτώρια θα πληρώσουν περισσότερα για το ESVF, αλλά οι αγρότες ειδικότερα αντιμετωπίζουν αυξήσεις δεκάδων χιλιάδων δολαρίων.
Γι’ αυτό και σήμερα το πρωί, χιλιάδες αγρότες και εθελοντές της CFA διαμαρτυρήθηκαν για τον φόρο αυτό στα σκαλιά του Κοινοβουλίου της Βικτώριας.
Είπαν ότι είναι «εντελώς άδικος» και θα οδηγήσει τις κοινότητες στην καταστροφή.
Συνολικά περίπου 6,4 δισεκατομμύρια δολάρια θα συγκεντρωθούν μέσω φόρων γης, ενώ τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων θα συνεισφέρουν επίσης 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια κατά το επόμενο οικονομικό έτος.
Οι φόροι επί των ηλεκτρονικών τυχερών παιχνιδιών θα συγκεντρώσουν περισσότερα από 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια.
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
Στο μεταξύ, η αύξηση του πληθυσμού της Βικτώριας προβλέπεται να επιβραδυνθεί και να σταθεροποιηθεί.
Κατά το οικονομικό έτος 2023-24, ο πληθυσμός αυξήθηκε κατά 2,4%, αλλά τώρα προβλέπεται να αυξηθεί κατά 1,7% ετησίως για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Οι απόψεις για τον πρώτο προϋπολογισμό της κα Symes ήταν ανάμεικτες.
Η διευθύνουσα σύμβουλος του Συμβουλίου Κοινωνικών Υπηρεσιών της Βικτώριας, Juanita Pope, χαιρέτισε τα μέτρα του προϋπολογισμού για την ανακούφιση του κόστους διαβίωσης, συμπεριλαμβανομένης της δωρεάν μεταφοράς για τα παιδιά.
«Αυτός ο προϋπολογισμός ανταποκρίνεται στις ανάγκες των εργαζομένων οικογενειών και των πολλών κατοίκων της Βικτώριας που αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω της κρίσης του κόστους διαβίωσης», δήλωσε, προσθέτοντας ότι ο οργανισμός θα ήθελε να δει περισσότερες επενδύσεις στην κοινωνική στέγαση.
Η Foodbank Victoria χαιρέτισε την πρόσθετη χρηματοδότηση για την παροχή τροφίμων.
«Η ζήτηση είναι τέτοια που δεν έχουμε δει εδώ και 17 χρόνια», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Dave McNamara.
«Αυτή τη στιγμή, η Foodbank Victoria διανέμει 69.000 γεύματα κάθε μέρα».
Η Felicia Mariani, διευθύνουσα σύμβουλος του Συμβουλίου Τουριστικής Βιομηχανίας της Βικτώριας, εξέφρασε την απογοήτευσή της για τη μείωση κατά 52 εκατομμύρια δολάρια της χρηματοδότησης για την προώθηση του τουρισμού.
Εν τω μεταξύ, το κονδύλι 100 εκατομμυρίων δολαρίων για την απασχόληση και τις υποδομές στις περιφέρειες που είχε προβλεφθεί σε προηγούμενους προϋπολογισμούς δεν περιλαμβάνεται στον παρόντα προϋπολογισμό, γεγονός που
Ο δήμαρχος του Greater Shepparton, Shane Sali, ο οποίος είναι επίσης πρόεδρος του Regional Cities Victoria, δήλωσε ότι ο προϋπολογισμός δεν κατάφερε να φέρει οικονομικά αποτελέσματα για την περιφέρεια της Βικτώριας.
«Θέλουμε να δούμε αυτό το ταμείο να επαναφέρεται», είπε.
«Χωρίς μια ισχυρή περιφέρεια της Βικτώριας, δεν μπορείς να έχεις ένα ισχυρό κράτος».