Κάθε 11 λεπτά, κάποιος στην Αυστραλία παθαίνει εγκεφαλικό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ακόμη κι αν το εγκεφαλικό επεισόδιο δεν αποβεί θανατηφόρο, μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια αναπηρία που αλλάζει τη ζωή του ασθενούς και της οικογένειάς του. Το εγκεφαλικό αποτελεί την κύρια αιτία μακροχρόνιας αναπηρίας στους ενήλικες.
«Η πραγματικότητα είναι ότι ο θάνατος ή η αναπηρία από εγκεφαλικό μπορεί να αποφευχθεί», δήλωσε στον «Νέο Κόσμο» η Δρ Μαρία Καμπανάρου, καθηγήτρια και ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας.
«Αν μπορέσουμε να αποτρέψουμε το εγκεφαλικό, τότε έχουμε ήδη ωφελήσει το σύστημα Υγείας, το ίδιο το άτομο και την οικογένειά του».
Η πρόληψη είναι το «κλειδί». Πάνω από το 80% των εγκεφαλικών επεισοδίων μπορούν να προληφθούν, γι’ αυτό και η Δρ Καμπανάρου έχει ξεκινήσει μια αποστολή ενημέρωσης όσο το δυνατόν περισσότερων Αυστραλών για τα σημάδια και τους παράγοντες κινδύνους του εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τα τελευταία τρία χρόνια, η ομογενής ακαδημαϊκός προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες της ως ομιλήτρια του προγράμματος StrokeSafe του Ιδρύματος Stroke Foundation. Μέσα από την εκπαιδευτική της δράση στην κοινότητα, έχει διαπιστώσει ότι πάρα πολλοί ηλικιωμένοι Ελληνοαυστραλοί δεν λαμβάνουν τις κρίσιμες πληροφορίες τόσο για την αναγνώριση των συμπτωμάτων ενός εγκεφαλικού όσο και για την πρόληψή του.
Τα πρόσφατα εθνικά δεδομένα το επιβεβαιώνουν. Παρά τις συνεχιζόμενες εκστρατείες ενημέρωσης, οι Αυστραλοί που μιλούν άλλη γλώσσα πέρα από τα Αγγλικά είναι σημαντικά λιγότερο πιθανό να γνωρίζουν τα σημάδια που σχετίζονται με το εγκεφαλικό επεισόδιο.
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΧΑΝΕΤΑΙ ΣΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Η εθνική εκστρατεία του Stroke Foundation βασίζεται στο ακρωνύμιο F.A.S.T. (Face, Arm, Speech, Time) για την ταχεία αναγνώριση των συμπτωμάτων. Αν και έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά, η αποτελεσματικότητά του είναι περιορισμένη.
«Το F.A.S.T. δεν σημαίνει απολύτως τίποτα στα Ελληνικά, γιατί δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μνημονικός κανόνας», λέει η Δρ Καμπανάρου.
«Τα μηνύματα δημόσιας υγείας πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στη γλώσσα και την κουλτούρα του πληθυσμού, για να είναι αποτελεσματικά».
Για τους ηλικιωμένους Έλληνες της Αυστραλίας, η ανάγκη είναι επείγουσα. Πολλοί επιστρέφουν στη μητρική τους γλώσσα όσο μεγαλώνουν.
«Στην Αδελαΐδα και τη Μελβούρνη υπάρχει μεγάλος ηλικιωμένος πληθυσμός που πλέον μιλά κυρίως Ελληνικά», εξηγεί. «Απευθύνονται σε Έλληνες γιατρούς και φαρμακοποιούς. Δεν χρησιμοποιούν πια τα Αγγλικά».
Ο ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΡΑΕΙ
Το μήνυμα είναι κρίσιμο, γιατί όταν κάποιος παθαίνει εγκεφαλικό, κάθε λεπτό μετράει.
«Είναι πολύ σημαντικό να καλέσετε ασθενοφόρο, γιατί αν λάβετε ιατρική φροντίδα αμέσως (μέσα στις πρώτες 3 ώρες), είναι πιθανό να σωθεί η ζωή σας ή να μειωθεί η σοβαρότητα της αναπηρίας που μπορεί να προκύψει».
Όμως πολύ συχνά, τα συμπτώματα παρερμηνεύονται.
«Νομίζουν ότι έχουν είτε τροφική δηλητηρίαση είτε ημικρανία, και ξαπλώνουν, κάτι που επιδεινώνει την κατάσταση».
«Είναι τόσο σημαντικό να διαδοθεί αυτό το μήνυμα για τα 3 βασικά συμπτώματα του εγκεφαλικού».
Το πεσμένο ή μουδιασμένο πρόσωπο, η αδυναμία να σηκώσει κάποιος το ένα ή και τα δύο χέρια, και η δυσκολία στην ομιλία είναι τα τρία χαρακτηριστικά συμπτώματα που βοηθούν να διακρίνουμε ένα εγκεφαλικό από οποιαδήποτε άλλη κατάσταση μπορεί να βιώνει κάποιος.
Η Δρ Καμπανάρου ερευνά επί δεκαετίες τη γλωσσική έκπτωση σε επιζώντες εγκεφαλικού, ή άλλες νευρολογικές παθήσεις. Πριν επιστρέψει στην Αυστραλία, εργάστηκε στην Ελλάδα στο Υπουργείο Παιδείας και αργότερα στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, όπου διηύθυνε το Κέντρο Έρευνας για τις Νευρολογικές Διαταραχές Επικοινωνίας και την Αποκατάσταση.
Στην Κύπρο υλοποίησε εκστρατεία ενημέρωσης για το εγκεφαλικό στα Ελληνικά και δηλώνει ότι διαθέτει την τεχνογνωσία να πραγματοποιήσει κάτι αντίστοιχο και στην Αυστραλία, εφόσον εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση.
ΣΤΟΧΟΣ Η ΥΓΙΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗ
Κατά τη διάρκεια της διδακτορικής της έρευνας, η Δρ Καμπανάρου εξέτασε τις γλωσσικές ικανότητες δίγλωσσων επιζώντων εγκεφαλικού.
«Διαπίστωσα ότι τα Ελληνικά τους διατηρούνταν καλύτερα από τα Αγγλικά. Ήταν από τις πρώτες τέτοιες μελέτες στην Αυστραλία εκείνη την εποχή».
Από τότε δημοσιεύει συνεχώς με έμφαση στο εγκεφαλικό και την αφασία, μια διαταραχή επικοινωνίας που συχνά ακολουθεί το εγκεφαλικό.
«Ο στόχος είναι να επιτύχουμε την υγιή γήρανση. Να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι λαμβάνουν τις σωστές πληροφορίες για να διατηρούν την υγεία τους», ανέφερε η Δρ Καμπανάρου.
Στη Μελβούρνη και την Αδελαΐδα, η υποδομή (κοινοτικά κέντρα, αίθουσες εκκλησιών και συλλόγων) υπάρχει ήδη για την έναρξη μιας εκστρατείας ενημέρωσης των ελληνόφωνων ηλικιωμένων, όχι μόνο για τα συμπτώματα του εγκεφαλικού, αλλά και για το πώς μπορούν να το προλάβουν.
Η ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού, αλλά δεν είναι ο μόνος παράγοντας.
Η τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, η μείωση της πρόσληψης αλατιού, η αποφυγή επεξεργασμένων τροφών, η τακτική άσκηση, η διακοπή του καπνίσματος, ο περιορισμός του αλκοόλ και ο έλεγχος της καρδιάς (ειδικά για κολπική μαρμαρυγή) είναι απλά και συχνά δωρεάν μέτρα που μπορεί να λάβει ο καθένας
«Όλα αυτά είναι πράγματα που ο κόσμος μπορεί να κάνει εύκολα, και τα περισσότερα είναι δωρεάν».
