Η Αποθεματική Τράπεζα της Αυστραλίας (RBA) επιθυμεί να καταργήσει τις επιπλέον χρεώσεις για την πληρωμή με χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες, σε μια κίνηση που, όπως υποστηρίζει, θα εξοικονομήσει 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια συνολικά ετησίως στους καταναλωτές.
Σύμφωνα με την πρόταση της RBA, τα δίκτυα EFTPOS, Visa και Mastercard θα έχουν το δικαίωμα να απαγορεύσουν τις επιπλέον χρεώσεις (κάτι που η ίδια επί του παρόντος δεν επιτρέπει).
Ωστόσο, όπως διαπιστώθηκε, το τρέχον σύστημα είναι ξεπερασμένο και δεν επιτυγχάνει πλέον τον στόχο του να κατευθύνει τους καταναλωτές προς πιο αποτελεσματικές μεθόδους πληρωμής, καθώς η χρήση μετρητών μειώνεται.
«Στόχος μας είναι ένα πιο ανταγωνιστικό, αποτελεσματικό και ασφαλές σύστημα πληρωμών για όλους», δήλωσε η επικεφαλής της RBA, Michele Bullock.
Οι αλλαγές θα εμπίπτουν στις υφιστάμενες εξουσίες της RBA και δε θα απαιτούν τη θέσπιση νομοθεσίας από την κυβέρνηση.
Η Τράπεζα σημείωσε πάντως ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να απαγορεύσει (και με νομοθεσία) τις επιπλέον χρεώσεις στο μέλλον, εάν αυτές παραμείνουν σε ισχύ.
Οι μικροί επιχειρηματίες, συμπεριλαμβανομένων των ιδιοκτητών καφέ και καταστημάτων, έχουν εκφράσει στο παρελθόν την ανησυχία τους για την απαγόρευση των επιπλέον χρεώσεων, φοβούμενοι ότι θα καταλήξουν να πληρώνουν το κόστος των υπηρεσιών που παρέχονται, με συνέπεια την αύξηση των τιμών σε ευρύτερη κλίμακα.
Η επανεξέταση του συστήματος από την RBA επισήμανε ότι τα μειονεκτήματα της απαγόρευσης των επιπλέον χρεώσεων για χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες περιλαμβάνουν «μεγαλύτερο κόστος που θα πρέπει να απορροφήσουν οι έμποροι ή να μετακυλήσουν στους καταναλωτές μέσω υψηλότερων τιμών» σε σύγκριση με τις άλλες επιλογές που εξετάστηκαν.
Στις παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν υποστηρίχθηκε ότι αυτό θα ασκήσει πίεση στην κερδοφορία των εμπόρων και θα επηρεάσει ιδιαίτερα τους κλάδους με χαμηλότερα περιθώρια κέρδους, όπως ο κλάδος της φιλοξενίας.
Η RBA επιθυμεί επίσης ωστόσο να μειώσει το ανώτατο όριο των διατραπεζικών προμηθειών που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις, γεγονός που θα τους εξοικονομήσει 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια συνολικά ετησίως και θα βελτιώσει κατά 90% την οικονομική τους κατάσταση.
Η επανεξέταση ανέφερε ότι το μέτρο αναμένεται να μειώσει το κόστος για τις επιχειρήσεις και, ως εκ τούτου, να μειώσει τον αντίκτυπο στα περιθώρια κέρδους και τη μετακύλιση στις τιμές.
Τα τέλη συναλλαγών (interchange fees) χρεώνονται από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών — για παράδειγμα, τις μεγάλες τράπεζες, τη Square, την Tyro — στους εμπόρους, συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών πωλητών.
«Οι προτεινόμενες μειώσεις των ανώτατων ορίων interchange fees θα ωφελήσουν περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις, καθώς τείνουν να καταβάλλουν τέλη που πλησιάζουν τα υφιστάμενα ανώτατα όρια», επισήμανε η RBA, σημειώνοντας ότι οι μεγαλύτεροι φορείς τείνουν ήδη να χρησιμοποιούν τη «δύναμή» τους για να διαπραγματεύονται χαμηλότερα τέλη.
Τα interchange fees με το εξωτερικό θα περιοριστούν επίσης, προκειμένου να μειωθούν τα κόστη για τις επιχειρήσεις που δέχονται διεθνείς κάρτες.
Στα τέλη του περασμένου έτους, η κυβέρνηση Albanese πρότεινε την απαγόρευση των επιπλέον χρεώσεων στις χρεωστικές κάρτες από τον Ιανουάριο του 2026, υπό την επιφύλαξη της επανεξέτασης του συστήματος από την RBA.
Η RBA ανέφερε ότι, σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν από εκπροσώπους του κλάδου, θα ήταν απλούστερο να καταργηθούν οι επιπλέον χρεώσεις τόσο στις χρεωστικές όσο και στις πιστωτικές κάρτες, προκειμένου να αποφευχθούν η σύγχυση και τα προβλήματα εφαρμογής.
Στην Αυστραλία κυκλοφορούν 8 εκατομμύρια αποκαλούμενες combination cards, οι οποίες απαιτούν από τον χρήστη να επιλέξει αν θα τις χρησιμοποιήσει ως χρεωστική ή πιστωτική.
Η RBA πρότεινε επίσης να αυξηθεί η διαφάνεια όσον αφορά τις χρεώσεις, απαιτώντας από τα δίκτυα καρτών και τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών να δημοσιεύουν χονδρικές χρεώσεις.
«Η διαφάνεια από τους παρόχους αυτούς θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να βρουν τις καλύτερες προσφορές και θα ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό», δήλωσε η κα Bullock.
Στις παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της επανεξέτασης επισημάνθηκε η αυξανόμενη πολυπλοκότητα των χρεώσεων, την οποία οι πάροχοι θα πρέπει επίσης να απλοποιήσουν.
Μετά τη δημοσίευση αυτή των συμπερασμάτων της RBA, θα ακολουθήσει διαβούλευση έξι εβδομάδων, ενώ η τελική έκθεση που θα συνοψίζει την αναθεώρηση αναμένεται μέχρι το τέλος του έτους.
Το ABC επισήμανε ότι η American Express δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα της RBA λόγω της δομής της, επομένως δε θα καλύπτεται από τις προτεινόμενες αλλαγές, αλλά η σύμφωνα με την Αποθεματική Τράπεζα θα μπορούσε να επιλέξει να απαγορεύσει και την επιβολή επιπλέον χρεώσεων.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Η κατάργηση των επιπλέον χρεώσεων και άλλες μεταρρυθμίσεις που προτείνει η RBA δεν αρκούν για να αντιμετωπίσουν τα τέλη που επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των λιανοπωλητών, των εστιατορίων, των καφετεριών και των καταστημάτων ψιλικών, σύμφωνα με το Independent Payments Forum (IPF).
Το IPF δήλωσε ότι οι συμμετέχοντες σε αυτό, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται πάνω από 100.000 μικρές επιχειρήσεις, θα δυσκολευτούν να παραμείνουν στην αγορά αν αναγκαστούν να καταργήσουν τις επιπλέον χρεώσεις.
Ένα κατάστημα που πουλάει έναν καφέ 5 δολάρια θα δει το περιθώριο κέρδους του να μειώνεται στο μισό αν πρέπει να καλύψει το κόστος του συστήματος πληρωμών, με το κέρδος ανά καφέ να μειώνεται από 16,5 σεντς σε 8,5 σεντς, πληρώνοντας στα δίκτυα τη διαφορά των 8 σεντς που προηγουμένως καλύπτονταν από τις επιπλέον χρεώσεις, σύμφωνα με την ανάλυση του IPF.
Η εναλλακτική λύση της αύξησης των τιμών για να καλυφθούν τα χαμένα έσοδα από τις επιπλέον χρεώσεις θα μπορούσε να κάνει τις μικρές επιχειρήσεις λιγότερο ανταγωνιστικές, αναφέρεται.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις είναι λιγότερο πιθανό να επιβάλλουν επιπλέον χρεώσεις και συνήθως πληρώνουν λιγότερα για τα συστήματα πληρωμών, αλλά οι μικρές επιχειρήσεις πληρώνουν περισσότερα και βασίζονται στις χρεώσεις για να προσφέρουν ανταγωνιστικές τιμές στους πελάτες τους, δήλωσε ο συνιδρυτής του IPF, Bradford Kelly.
«Οι προτεινόμενες ρυθμιστικές επιλογές δεν είναι κατάλληλες τις μικρές επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινότητες που εξυπηρετούν. Αντίθετα, ωφελούν τις μεγάλες επιχειρήσεις, τις μεγάλες τράπεζες και τις μεγάλες offshore εταιρείες».
Πρόσθεσε ότι η RBA θα πρέπει να εξετάσει εναλλακτικές λύσεις, συμπεριλαμβανομένου του περιορισμού των τελών που πληρώνουν οι επιχειρήσεις για τα συστήματα καρτών.
