Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται στην Ουάσινγκτον για να υποστηρίξουν τις θέσεις του Κιέβου, το οποίο ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ καλεί να αποδεχθεί εδαφικές και άλλες παραχωρήσεις μετά τη συνάντηση που είχε με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Μετά τα νέα φονικά ρωσικά πλήγματα που εξαπολύθηκαν εναντίον ουκρανικών πόλεων στη διάρκεια της νύκτας, η συνάντηση αυτή τον Λευκό Οίκο θα είναι η πρώτη που διεξάγεται υπό αυτό το σχήμα μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Στη διάρκειά της αναμένεται να συζητηθούν κυρίως ενδεχόμενες εδαφικές παραχωρήσεις και η παροχή εγγυήσεων ασφαλείας προκειμένου να τερματιστεί η πιο αιματηρή σύγκρουση που έχει ξεσπάσει στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο με τη Ρωσία σχεδόν αμέσως, αν το θέλει, ή μπορεί να συνεχίσει να πολεμά», προειδοποίησε ο Τραμπ σε σειρά αναρτήσεών του στο Truth Social.

«Δεν υπάρχει περίπτωση να ανακτηθεί η Κριμαία που δόθηκε από τον Ομπάμα (πριν από 12 χρόνια, χωρίς να πέσει ούτε τουφεκιά!), και να υπάρξει ένταξη στο NATO για την Ουκρανία. Μερικά πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ», πρόσθεσε ο ίδιος, ενώ στη συνέχει εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι «ποτέ στο παρελθόν δε βρέθηκαν τόσοι Ευρωπαίοι ηγέτες ταυτόχρονα» στον Λευκό Οίκο.

Εκτός από τον Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον θα βρεθούν ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο Φινλανδός πρόεδρος Αλεξάντερ Στουμπ, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Ο Ουκρανός πρόεδρος θα έχει αρχικά συνομιλίες μόνο με τον Τραμπ στις 13:00 (τοπική ώρα, 20:00 ώρα Ελλάδας, ξημερώματα Τρίτης στην ανατολική ακτή Αυστραλίας).

Στη συνέχεια θα πάρουν μέρος στις συζητήσεις και οι Ευρωπαίοι ηγέτες.

Κατά την άφιξή του στην Ουάσινγκτον ο Ζελένσκι διαβεβαίωσε ότι η Ουκρανία «επιθυμεί βαθιά να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος γρήγορα και με αξιόπιστο τρόπο», όμως διευκρίνισε ότι «η ειρήνη θα πρέπει να έχει διάρκεια», αντίθετα με τις εγγυήσεις που δόθηκαν στο Κίεβο μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης ή τις συμφωνίες που υπέγραψε με τη Μόσχα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και την έναρξη του πολέμου στην ανατολική Ουκρανία.

«Η Ρωσία πρέπει να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο τον οποίο η ίδια άρχισε. Ελπίζω ότι η κοινή μας δύναμη με την Αμερική, με τους Ευρωπαίους φίλους μας να αναγκάσει τη Ρωσία (να συμφωνήσει) σε μια πραγματική ειρήνη», υπογράμμισε σε ανάρτησή του ο Ζελένσκι εκφράζοντας «την ευγνωμοσύνη» του προς τον Αμερικανό πρόεδρο για την πρόσκλησή του.

Αν και ο Τραμπ έχει δείξει κάποιες φορές τους τελευταίους μήνες να χάνει την υπομονή του με τον Πούτιν, τον υποδέχθηκε με τιμές στην Αλάσκα την Παρασκευή. Εξάλλου δεν έχει κρύψει ότι αναμένει από το Κίεβο να αποδεχθεί εδαφικές παραχωρήσεις, κάτι που μέχρι στιγμής ο Ζελένσκι απορρίπτει.

Εκτός από την Κριμαία, αξιωματούχος που έχει γνώση των τηλεφωνικών επικοινωνιών που είχε το Σάββατο ο Αμερικανός πρόεδρος με Ευρωπαίους ηγέτες δήλωσε στο AFP ότι ο Τραμπ υποστηρίζει τη θέση της Μόσχας η οποία ζητεί από το Κίεβο να της παραχωρήσει το σύνολο των επαρχιών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ και να παγώσει η γραμμή του μετώπου στις επαρχίες Χερσώνα και Ζαπορίζια.

Τον Σεπτέμβριο του 2022 η Ρωσία είχε ανακοινώσει την προσάρτηση αυτών των επαρχιών, αν και τα στρατεύματά της δεν τις ελέγχουν πλήρως.

Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, ο Στιβ Γουίτκοφ, διαβεβαίωσε από την πλευρά του ότι, στη διάρκεια των συνομιλιών στην Αλάσκα, η Ρωσία έκανε εδαφικές «κάποιες παραχωρήσεις» αναφορικά με πέντε ουκρανικές περιφέρειες, αναφερόμενος όμως μόνο σε μια «σημαντική συζήτηση για το Ντονέτσκ».

Παράλληλα, στο επίκεντρο των σημερινών συζητήσεων θα βρεθούν και οι εγγυήσεις ασφαλείας που θα δοθούν στην Ουκρανία.

Επιστρέφοντας από την Αλάσκα ο Τραμπ αναφέρθηκε σε μια διατύπωση ανάλογη του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, πέραν πάντως του πλαισίου της Ατλαντικής Συμμαχίας, η οποία θεωρείται από τη Μόσχα υπαρξιακή απειλή στα σύνορά της.

Σύμφωνα με τον Μακρόν, οι Ευρωπαίοι θα ρωτήσουν τον Τραμπ «μέχρι ποιου σημείου» θα συμμετάσχουν οι ΗΠΑ σε αυτές εγγυήσεις ασφαλείας.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος των ΗΠΑ άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο τριμερούς συνάντησης κορυφής με τον Πούτιν και τον Ζελένσκι, «αν όλα πάνε καλά» κατά τη σημερινή του συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο.

ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, που συγκροτούν τον αποκαλούμενο «Συνασπισμό των Προθύμων», πριν αναχωρήσουν για την Ουάσιγκτον είχαν τηλεδιάσκεψη «συντονισμού», με τον Ζελένσκι -ο οποίος είχε μεταβεί στις Βρυξέλλες- έχοντας στο πλευρό του την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Κομισιόν, «οι ηγέτες είχαν μια θετική ανταλλαγή απόψεων για να συντονιστούν ενόψει της συνάντησης με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ».

Οι εγγυήσεις ασφαλείας, αλλά και το εδαφικό ζήτημα τέθηκαν στην τηλεδιάσκεψη.

Σύμφωνα με την ενημέρωση της Κομισιόν στους δημοσιογράφους «οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε βασικά θέματα, όπως η ανάγκη να σταματήσει η αιματοχυσία στην Ουκρανία, η δέσμευση για διατήρηση πλήρους πίεσης κατά της Ρωσίας μέσω κυρώσεων, η αρχή ότι η Ουκρανία είναι αυτή που λαμβάνει τις αποφάσεις για το έδαφός της και το κρίσιμο θέμα των ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας που προστατεύουν τα ζωτικά συμφέροντα ασφαλείας της Ουκρανίας και της Ευρώπης. Αυτή ήταν επίσης η ευκαιρία για τους ηγέτες να επιβεβαιώσουν για άλλη μια φορά την ενότητά τους στην υποστήριξη της Ουκρανίας προς μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη».

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που είχαν και διμερή συνάντηση, αναχώρησαν έπειτα για τις ΗΠΑ.

ΜΑΚΡΟΝ

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε μετά την τηλεδιάσκεψη ότι ο Ρώσος ομόλογός του Βλαντίμιρ Πούτιν δε θέλει την ειρήνη, αλλά τη «συνθηκολόγηση» της Ουκρανίας.

«Αν πιστεύω πως ο πρόεδρος Πούτιν θέλει την ειρήνη; Αν θέλετε την προσωπική πεποίθησή μου, όχι. Θέλει τη συνθηκολόγηση της Ουκρανίας, αυτό είναι που πρότεινε», δήλωσε ο αρχηγός του γαλλικού κράτους, προσθέτοντας πως ο ίδιος θέλει «μια ειρήνη ανθεκτική, βιώσιμη, δηλαδή με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, (…) που να σέβεται την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών».

Ο Μακρόν πιστεύει αντιθέτως πως ο Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει την ειρήνη ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία.

«Βούλησή μας είναι να παρουσιάσουμε ένα ενιαίο μέτωπο μεταξύ Ευρωπαίων και Ουκρανών» και να ρωτήσουμε τους Αμερικανούς «μέχρι ποίου σημείου» είναι έτοιμοι να συνεισφέρουν στις εγγυήσεις ασφαλείας που θα προσφερθούν στην Ουκρανία στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ειρήνης, δήλωσε ακόμα ο Γάλλος πρόεδρος.

Το ζήτημα των εγγυήσεων ασφαλείας υπέρ της Ουκρανίας βρίσκεται στο κέντρο της επεξεργασίας μιας ενδεχόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας, επειδή θα είχαν στόχο να αποτρέψουν τη Ρωσία από το να επιτεθεί και πάλι στην Ουκρανία.

Ο Γάλλος πρόεδρος φάνηκε επιφυλακτικός σχετικά με τη δυνατότητα, που αναφέρθηκε από τον Ντόναλντ Τραμπ, να επωφεληθεί η Ουκρανία από προστασίες παρόμοιες με αυτές του ΝΑΤΟ, χωρίς ωστόσο το Κίεβο να γίνει μέλος της ατλαντικής Συμμαχίας. «Πιστεύω ότι ένα θεωρητικό άρθρο δεν είναι αρκετό. Το ζήτημα είναι η ουσία», δήλωσε.

«Πώς να εξασφαλίσουμε συλλογικά ότι η διεθνής τάξη γίνεται σεβαστή και ότι η ασφάλεια όλων μας προστατεύεται, επειδή πρόκειται για την ασφάλεια των Ευρωπαίων και της Γαλλίας», δήλωσε ακόμα από τη θερινή προεδρική κατοικία στο Φορ ντε Μπρεγκανσόν (νοτιοανατολική Γαλλία) έπειτα από πάνω από δύο ώρες συνεδρίασης με το «συνασπισμό των προθύμων». «Αν δείξουμε αδυναμία σήμερα μπροστά στη Ρωσία, ανοίγουμε το δρόμο για μελλοντικές συγκρούσεις», τόνισε.

«Δεν μπορεί να υπάρξουν εδαφικές συζητήσεις για την Ουκρανία χωρίς τους Ουκρανούς» και «κατά τον ίδιο τρόπο, όχι συζήτηση για την ασφάλεια των Ευρωπαίων χωρίς αυτούς», πρόσθεσε ο Εμανουέλ Μακρόν, ζητώντας να προσκληθούν οι Ευρωπαίοι στις επόμενες συνόδους κορυφής για την Ουκρανία.

«Πηγαίνουμε (στην Ουάσινγκτον) όχι για να συνοδεύσουμε απλώς τον Ουκρανό πρόεδρο, πηγαίνουμε εκεί για να υπερασπισθούμε τα συμφέροντα των Ευρωπαίων», υπογράμμισε.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε επίσης στην τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολόντιμιρ Ζελένσκι.

Όπως αναφέρθηκε από ελληνικής πλευράς οι ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις ενόψει της α συνάντησης του κ.Ζελένσκι με τον κ.Τραμπ στον Λευκό Οίκο, στην οποία θα συμμετάσχουν και Ευρωπαίοι ηγέτες.

Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη η Ελλάδα μένει σταθερή στις πάγιες θέσεις της για την ανάγκη άμεσης εκεχειρίας και τη σημασία των εγγυήσεων ασφαλείας και της αμερικανικής συμμετοχής σε αυτές.

Σχετικά με ζητήματα κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας, τονίστηκε ότι μόνο η Ουκρανία μπορεί να λάβει αποφάσεις.