Εννέα μήνες μετά την ορκωμοσία του προέδρου των ΗΠΑ και τέσσερις μήνες μετά την ακύρωση της προγραμματισμένης τους συνάντησης στον Καναδά στο πλαίσιο της G7, ο Αυστραλός πρωθυπουργός Anthony Albanese, θα βρεθεί αυτή την εβδομάδα στην Ουάσιγκτον για την πολυαναμενόμενη πρώτη του συνάντηση με τον Donald Trump.
Υπάρχει μια ανησυχία εκ μέρους της αυστραλιανής πλευράς για το πως θα αντιμετωπίσει ο Αμερικανός πρόεδρος τον Αυστραλό πρωθυπουργό δεδομένου ότι ο Trump έχει φέρει σε δύσκολη θέση, δημόσια, άλλους ξένους ηγέτες που τον επισκέφθηκαν.
Η επίσκεψη θα είναι σύντομη, όμως η ατζέντα του Albanese είναι εκτενής, με την κυβέρνηση των Εργατικών να προσδοκά καθησυχαστικά μηνύματα από τις ΗΠΑ σε καίρια ζητήματα: εμπόριο, δασμούς, άμυνα και τη συμφωνία AUKUS.
Πιο αναλυτικά:
1. Το μέλλον του AUKUS
Κυβερνητικές πηγές στην Καμπέρα εμφανίζονται βέβαιες ότι η αναθεώρηση του AUKUS από την κυβέρνηση Trump θα επικυρώσει τη συμφωνία, με βάση την οποία η Αυστραλία θα μπορεί να προμηθευτεί αμερικανικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια.
Ο Albanese ελπίζει να λάβει δημόσια επιβεβαίωση της δέσμευσης του Trump στη συμφωνία, μετά την αμφιλεγόμενη στιγμή του Φεβρουαρίου, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος είχε ρωτήσει «what does that mean?» για το AUKUS.
Η Καμπέρα έχει ήδη καταβάλει 1 δισ. δολάρια ΗΠΑ για την ενίσχυση της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας και προγραμματίζει άλλο 1 δισ. έως το τέλος του έτους.
Σύμφωνα με έρευνα του United States Studies Centre (USSC), το 44% των Αυστραλών τάσσεται κατά της ακύρωσης της συμφωνίας, το 17% υπέρ και το 39% δηλώνει αναποφάσιστο.
2. Αμυντικές δαπάνες
Ο Albanese αναμένεται να δεχθεί πιέσεις από τον Trump για αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Τον Ιούνιο, ο αρμόδιος υπουργός των ΗΠΑ Pete Hegseth δήλωσε ότι η Αυστραλία πρέπει να αυξήσει την αμυντική της δαπάνη στο 3,5% του ΑΕΠ «το συντομότερο δυνατόν» – από το προβλεπόμενο 2,4% έως το 2033-34 – ώστε οι σύμμαχοι να «μοιράζονται το βάρος».
Η κυβέρνηση των Εργατικών αποφεύγει να δεσμευθεί σε συγκεκριμένο ποσοστό, με τον υπουργό Άμυνας Richard Marles να δηλώνει πως «η Αυστραλία έχει μια καλή ιστορία να διηγηθεί για την ενίσχυση των αμυντικών της δυνατοτήτων».
Παρά ταύτα, τα ποσοστά εμπιστοσύνης μειώνονται: μόνο το 42% των πολιτών θεωρεί ότι η συμμαχία με τις ΗΠΑ κάνει τη χώρα πιο ασφαλή, ποσοστό μειωμένο κατά 13 μονάδες από το 2024.
3. Εμπόριο και δασμοί
Η Αυστραλία εξακολουθεί να υπόκειται σε βασικό δασμό 10%, καθώς και σε ειδικούς δασμούς για χάλυβα και αλουμίνιο. Παρότι η κυβέρνηση επικαλείται τη Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου Αυστραλίας–ΗΠΑ, δεν αναμένονται άμεσες αλλαγές.
Η Καμπέρα ανησυχεί επίσης για το ενδεχόμενο νέων δασμών, ιδίως σε φαρμακευτικά προϊόντα ή στον τεχνολογικό τομέα, σε περίπτωση που η Ουάσιγκτον αντιδράσει αρνητικά σε πολιτικές όπως το news bargaining code, που είχε προκαλέσει οργή του Trump στο παρελθόν.
4. Κρίσιμα ορυκτά
Ένα ακόμη θέμα της ατζέντας είναι τα λεγόμενα critical minerals – τα σπάνια ορυκτά τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την τεχνολογία αιχμής.
Η Αυστραλία διαθέτει τεράστια αποθέματα και επιδιώκει να καταστεί αξιόπιστος προμηθευτής για τις ΗΠΑ.
Ο υπουργός Οικονομικών Jim Chalmers, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, δήλωσε στο CNN ότι η Αυστραλία μπορεί να αποτελέσει αξιόπιστο προμηθευτή (reliable supplier of critical minerals), αφήνοντας αιχμές για τη μονοπωλιακή θέση της Κίνας στην αλυσίδα εφοδιασμού.
Η πρόσβαση στα σπάνια ορυκτά ενδέχεται να αποδειχθεί «άσσος στο μανίκι» του Albanese στις συνομιλίες.
5. Χτίζοντας σχέση
Από μόνη της η συνάντηση θεωρείται επιτυχία – ή και ανακούφιση – για την αυστραλιανή πλευρά.
Παρά τις επικρίσεις της αντιπολίτευσης, με την Sussan Ley να υποστηρίζει ότι η συνάντηση «θα μπορούσε και έπρεπε να είχε γίνει νωρίτερα», κυβερνητικές πηγές δηλώνουν ικανοποιημένες που πραγματοποιείται τώρα, υπό ηπιότερο διεθνές κλίμα.
Η Καμπέρα επισημαίνει ότι η Αυστραλία ήδη απολαμβάνει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά δασμών παγκοσμίως, ότι το Πεντάγωνο εκφράζεται θετικά για το AUKUS και ότι ο Trump έχει επανειλημμένα αναφερθεί με θετικά λόγια για τον Albanese.
Η συνάντηση στον Λευκό Οίκο, που πραγματοποιείται εν μέσω της «νίκης» του Trump μετά την κατάπαυση του πυρός στη Μέση Ανατολή και την αναζωπύρωση της προσοχής στον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας, ενδέχεται να αποτελέσει την κατάλληλη στιγμή για μια πιο ήπια, αλλά στρατηγικά κρίσιμη, επαφή ανάμεσα στους δύο ηγέτες.
