Κανονικά θα έπρεπε να σας πω πως δεν γράφω απόψε ή αντί για το θέμα που αναφέρω στον τίτλο, να γράψω έναν επικήδειο λόγο για ένα αγαπημένο μου πρόσωπο, που ξεψύχησε πριν λίγες ώρες και το πληροφορήθηκα λίγα λεπτά πριν αρχίσω να γράφω τούτη εδώ την εβδομαδιάτικη στήλη.
Η λεβέντισσα, η όμορφη, παρά τα χρόνια της και πανέμορφη στα νιάτα της, η μικρότερη αδελφή του πατέρα μου, η τελευταία της προηγούμενης γενιάς, η Κατίνα έφυγε γαλήνια να πάει να βρει τον άνδρα της, τ’ αδέλφια της και τους γονείς της.
Καλό σου ταξίδι, Κατίνα. Δεν πρόλαβα να σε δω. Σαν έλθω, θα βρω αγνό κερί και θα έλθω να τ’ ανάψω. Ας έλθουμε τώρα στο… «Τέλος των Ψευδαισθήσεων» και αφήστε με να σας πω πως είναι ένα κείμενο που έλαβα πριν περίπου τέσσερα χρόνια από τον αξιόλογο φίλο μου τον Ντίνο Τουμάζο. Θα συμφωνήσετε ότι είναι απολύτως επίκαιρο. Αναρτήθηκε και στην ιστοσελίδα «Διάλογος στην Αγορά» και για του λόγου το ασφαλές και τις συνήθειες της εποχής το μετέφρασαν στην… αγγλική με τον … τίτλο «Agora Dialogue».
Φίλες και φίλοι, δεν γνωρίζω πόσοι από σας επισκέπτεστε και γνωρίζετε την εν λόγω ιστοσελίδα, αλλά αν βρεθείτε στα χωρικά ύδατα του διαδικτύου και των ιστοσελίδων, κάνετε μια στάση στην «Αγορά». Το είχαμε κουβεντιάσει το θέμα με τον Ντίνο.
Διαβάστε το κείμενο και οι απόψεις ή και ενστάσεις, δεκτές και συζητήσιμες: «Προς χάος απύθμενο φαντάζει να πορευόμαστε απανταχού της γης, όλοι σε μια πορεία χωρίς προορισμό, χωρίς προοπτική ή ελπίδα. Κι όμως, δεν είναι παρά μια από τις επαναλαμβανόμενες φάσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας, στο βαθμό και με τον τρόπο που η ιστορία επαναλαμβάνεται, με τις όποιες επιμέρους διαφορές. Αν είναι για μας ιδιαίτερα οδυνηρό, είναι γιατί έχουμε την ατυχία αλλά και την τύχη (ναι την τύχη) να ζούμε στις μέρες μας στο τέλος των ψευδαισθήσεων: ψευδαίσθηση της προόδου της ανθρωπότητας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δικαιοσύνης, της ανθρωπιάς. Οδυνηρό γιατί όσα (θεωρητικά) πιστεύαμε ότι πετύχαμε ως ανθρωπότητα, όλα όσα με στόμφο διακηρύσσονταν από κάθε δημόσιο βήμα και επαναλαμβάναμε (αφελώς) ως κατάκτηση, κατέρρευσαν υπό το βάρος της πραγματικότητας και αποκαλύφθηκε η ηθική μας γύμνια, η πνευματική μας ρηχότητα, η ψυχική μας πενία, το έλλειμμα Ανθρωπιάς, η απουσία Αυτογνωσίας. Η ανάγκη των λαών για αναζήτηση καλύτερης μοίρας, σε συνάρτηση με την πλεονεξία, την απληστία, την αδηφάγο βουλιμία μιας μειονότητας δυνατών της γης, που λυμαίνονται ανεξέλεγκτα τις πλουτοπαραγωγικές πηγές του πλανήτη, καθώς και όσων στρουθοκαμηλίζουν μπροστά στα ψίχουλα που ρίχνονται μπροστά μας, θεωρώντας ότι αναλισκόμενοι στο κυνηγητό της εφήμερης ματαιοδοξίας, της χωρίς όρια κατανάλωσης και του ευδαιμονισμού μπορούμε να κατακτήσουμε την ευτυχία, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αποχαύνωση, με ότι αυτό συνεπάγεται. Αφεθήκαμε και αρκεστήκαμε στον «άρτον και στα θεάματα», αποπροσανατολισθήκαμε και χωρίς πυξίδα οδηγηθήκαμε στα αδιέξοδα που βιώνουμε, παρέχοντας στις δυνάμεις του διαίρει και βασίλευε την ευκαιρία και την προοπτική να κατορθώνουν ό,τι επιβουλεύονται εις βάρος της ανθρωπότητας. Κλείσαμε τα μάτια μπροστά στο φανερό κίνδυνο της αλλοτρίωσης και της αποκτήνωσης. Εθελοτυφλούμε μπροστά στη συνέχιση του θεσμού της δουλείας, που απλώς πήρε άλλες μορφές από τις παραδοσιακές. Κάνουμε πως δεν βλέπουμε την πολλαπλή εκμετάλλευση και ουσιαστική υποδούλωση των λαών της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Αποστρέφουμε τα μάτια από τους πεινασμένους και απελπισμένους που θαλασσοπνίγονται, που ικετεύουν έλεος και τους γυρίζουμε την πλάτη. Από παιδιά που κακοποιούνται ή οδηγούνται στην αυτοκτονία. Κι όμως, αποδεικνύεται πως η αλληλεξάρτηση των λαών του πλανήτη δεν αποτελεί ένα απλό σύνθημα. Είναι μια πραγματικότητα που, αν μη τι άλλο, οι συνέπειές της αγγίζουν όλους μας είτε το θέλουμε είτε όχι. Δεν ζούμε, λοιπόν, απλώς μια περίοδο κρίσης. Ζούμε την απόλυτη παρακμή, ζούμε το τέλος μιας εποχής και το τέλος των ψευδαισθήσεων.
Και από αυτή την άποψη είμαστε τυχεροί. Γιατί τώρα θα μπουν τα θεμέλια μιας νέας εποχής, οι βάσεις του μέλλοντος. Και σ’ αυτό το σημείο χρειάζεται να αναλογιστούμε τις αιτίες των δεινών και τις ευθύνες που αναλογούν στον καθένα μας. Η πορεία προς την Αυτογνωσία είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη. Είναι το Α και το Ω για την κοινωνία που θέλουμε να διαμορφώσουμε για εμάς και για όσους θα έρθουν μετά από εμάς. Ασφαλώς, οι καταστάσεις διαμορφώνονται από εξωγενείς αλλά και από ενδογενείς παράγοντες. Ξεκινώντας όμως από τον εαυτό μας και αλλάζοντάς τον θα έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε τον κόσμο, βελτιώνοντας τον εαυτό μας θα έχουμε την ελπίδα να βελτιωθεί και η κοινωνία στην οποία ζούμε. Η απόδοση όλων των ευθυνών στους άλλους και η αναμονή έξωθεν και άνωθεν «σωτηρίας» είναι απλώς φυγομαχία. Άλλοι, πριν από εμάς, δεν φυγομάχησαν και, ως γνωστόν, η «αμνησία» δεν είναι αρετή ούτε οδηγεί σε πρόοδο.
Η θυσία τόσων κατά το παρελθόν αλλά και στις μέρες μας για ελευθερία και αξιοπρέπεια δείχνει στον καθένα το χρέος και το πρέπον. Όχι απλώς απέναντι σε ένα περισσότερο ή λιγότερο ένδοξο χθες και ένα θλιβερό σήμερα, αλλά απέναντι σε ένα καλύτερο αύριο. Αν πράγματι το εννοούμε και το θέλουμε αυτό το αύριο»!
