Ως μία ωδή στους δημιουργικούς γραφιάδες, που όπως λέει ο Γιάννης Αζαρίας, είναι οι πραγματικοί θησαυροί της κοινωνίας μας, βλέπει ο ίδιος και η σύζυγός του Πατρίτσια, τον θεσμό «Lysicrates Prize». Αυτός ήταν ο στόχος τους όταν πριν από δύο περίπου χρόνια, αποφάσισαν να διασώσουν το φθαρμένο από τα καιρικά φαινόμενα, μνημείο από ψαμμίτη, αντίγραφο του χορηγικού μνημείου του Λυσικράτη (το πρωτότυπο βρίσκεται στην Πλάκα στην Αθήνα), που βρίσκεται στους Βοτανικούς Κήπους Σίδνεϊ.

Θα φανταζόταν κανείς ότι η διάσωση του μνημείου, ήταν ένας αρκετά μεγαλόπνοος στόχος για τον Γιάννη και την Πατρίτσια, καθώς όπως λέει σήμερα ο ομογενής πρώην διπλωμάτης και επί σειρά ετών διευθύνων οικονομικός σύμβουλος λογιστικής εταιρίας, χρειάστηκαν πάνω $600.000 για να επιτευχθεί αυτό. Εντούτοις, αυτό δεν ήταν αρκετό. Γιατί πολύ απλά ο Γιάννης και η Πατρίτσια δεν ήθελαν μόνο να σώσουν ένα ιστορικό «στολίδι» του Βοτανικού Κήπου, αλλά και να αναδείξουν την πνευματική του αξία στην σύγχρονη Αυστραλία. Στην ουσία, αυτό που κατάφεραν να επιτύχουν μέσα σε χρονικό διάστημα-“αστραπή” ήταν να εντάξουν το μνημείο και όλα όσα αυτό αντιπροσώπευε στην Αρχαία Αθήνα, στα θεατρικά δρώμενα της σύγχρονης Αυστραλίας.

Στις 16 του Οκτώβρη, ο Γιάννης και η Πατρίτσια, δύο πνευματικοί άνθρωποι ταγμένοι στην τέχνη, έστω και αν η σχέση τους με αυτή δεν είναι επαγγελματική, θα “δείξουν” σε όσους βρεθούν στην τελετή αποκαλυπτηρίων του, στους Βοτανικούς Κήπους, το αναπαλαιωμένο μνημείο του Λυσικράτη.

Χρειάστηκαν, όπως προαναφέραμε, εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια για να αποκτήσει το μνημείο την παλιά του αίγλη, κάτι που έχασε από το 1868 που στήθηκε στους Βοτανικούς Κήπους με πρωτοβουλία του τότε πρωθυπουργού της Ν.Ν. Ουαλίας, James Martin, έως σήμερα.

«Η κυβέρνηση της Ν.Ν. Ουαλίας μας βοήθησε αρκετά, μιας και το μνημείο ήταν δημόσιο έργο. Μεγάλο ποσοστό των χρημάτων εντούτοις προήλθε από ιδιώτες» λέει ο κ. Αζαρίας σήμερα και παρά το γεγονός ότι το να ζητά κάποιος λεφτά από ιδιώτες (και να τα παίρνει) για να σώσει ένα δημόσιο μνημείο ακούγεται δύσκολη υπόθεση, γι’ αυτόν όπως λέει δεν ήταν δα και κανένας «Ηράκλειος» άθλος.

«Απλώς έκανα μερικά τηλεφωνήματα και μοιράστηκα το όραμά μας. Η άμεση ανταπόκριση πολλών ομογενών ήταν συγκινητική. Το μνημείο αυτό, όμως, δεν ήταν μόνο ένα μνημείο συνυφασμένο με την ελληνική ομογένεια λόγω προέλευσης, ήταν ένα μνημείο στενά δεμένο με την ιστορία της Αυστραλίας, αλλά και γενικότερα με τη θεατρική ιστορία και παράδοση της Δύσης» αναφέρει ο κ. Αζαρίας.

Με αυτό το σκεπτικό κατά νου, ο Γιάννης έκανε μερικά ακόμα τηλεφωνήματα σε φίλους, γνωστούς και ανθρώπους που έστω και αν δεν ήταν ελληνικής καταγωγής και δεν θα ‘επένδυαν’, στηρίζοντας την προσπάθειά του, στην εθνική τους περηφάνια, μπορούσαν να βοηθήσουν. «Όλοι ανταποκρίθηκαν. Η τέχνη ένωσε εβραϊκής, ιταλικής, ινδικής, αραβικής καταγωγής ανθρώπους και όλοι στήριξαν το μνημείο. Δεν ήταν πολύ δύσκολο» λέει σήμερα.

ΤΑ «ΛΥΣΙΚΡΑΤΕΙΑ» ΤΩΝ ΔΥΟ «ΤΡΕΛΩΝ»

Γνωρίζοντας και οι δύο τους ως πνευματικοί και δημιουργικοί άνθρωποι που είναι, την ιστορική λειτουργικότητα του πρωτότυπου χορηγικού μνημείου του Λυσικράτη, συνδύασαν την εκστρατεία χορηγιών αποκατάστασης με εκείνη της θέσπισης ενός διαγωνισμού σύγχρονων θεατρικών έργων.

Δημιουργώντας τον θεσμό Lysicrates Prize (Λυσικράτεια) δεν κατάφεραν απλώς να δώσουν στην εκστρατεία εξοικονόμησης πόρων για την αποκατάσταση του μνημείου μία άλλη διάσταση, αλλά και να στηρίξουν έμπρακτα «τους δημιουργικούς γραφιάδες και τους κάθε είδους σπασίκλες» όπως αποκαλούν και οι δύο τους, τους ανθρώπους που με εργαλείο τους το λόγο και την τέχνη του, γράφουν την καθημερινότητά μας, προκαλούν το status quo και εισάγουν «καινά δαιμόνια» και ιδέες στην κοινωνία του σήμερα.

Έβαλαν δηλαδή, με πρότυπο τα Μεγάλα Διονύσια, το «πνεύμα» του μνημείου στη σύγχρονη Αυστραλία, επιχειρώντας την ίδια στιγμή κάτι πρωτοποριακό που αντιμαχόταν το μέχρι τώρα κατεστημένο στον θεατρικό χώρο. Κατά το αρχαίο ελληνικό πρότυπο, τον νικητή του Lysicrates Prize, όπως ονόμασαν τον διαγωνισμό δεν θα το αποφάσιζε κάποια κριτική επιτροπή ειδικών, αλλά το κοινό.

«Ήταν κάτι το διαφορετικό όντως. Ήταν σαν να αφαιρούμε από τους κριτικούς τη δύναμή τους. Στόχος μας ήταν να εμπλουτίσουμε τον διαγωνισμό με την αμεσότητα του κοινού, με τις αρχές της δημοκρατίας. Όταν για πρώτη φορά αναφέραμε στην καλλιτεχνική διευθύντρια του Griffin Theatre, Lee Lewis, την ιδέα, ζητώντας της να συνεργαστούμε για τον διαγωνισμό, μας αποκάλεσε τρελούς» λέει ο κ. Αζαρίας.

«Ήταν τρελοί, αλλά ήταν από τους τρελούς που μ’ αρέσουν» δηλώνει η κ. Lewis, αναφερόμενη σ’ αυτήν την πρώτη συνάντηση με το ζεύγος Αζαρία.

Εντούτοις, οι «τρελοί» όχι μόνο τα κατάφεραν να κερδίσουν την κ. Lewis, αλλά και να ξεκινήσει μία ιδιαίτερα σημαντική συνεργασία μεταξύ του Griffin Theatre που είναι από τις πιο αξιόλογες θεατρικές ομάδες της χώρας, θεωρείται ο «ναός» του σύγχρονου θεάτρου στην Αυστραλία και από το 1979 μέχρι σήμερα έχει αναδείξει μεγάλα ταλέντα.

Ο θεσμός στα πρώτα δύο χρόνια ύπαρξής του κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από 35 συμμετοχές, μερικές εκ των οποίων προέρχονταν από διάσημους θεατρικούς συγγραφείς της χώρας όπως αυτές του Steve Rodgers, του Justin Fleming, της Mary Rachel Brown και άλλων.

Την ίδια στιγμή η Πολιτεία τον αγκάλιασε άμεσα. Αρκεί να αναφέρουμε ότι τους τρεις φιναλίστ των πρώτων «Λυσικρατείων» ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της Ν.Ν. Ουαλίας κ. Mike Baird, ενώ τη δεύτερη χρονιά του θεσμού, πέρυσι, τους φιναλίστ, ανακοίνωσε ο υπουργών Καλών Τεχνών Mitch Fifield, ενώ το παρών έδωσε και ο αρμόδιος για θέματα Καλών Τεχνών, βουλευτής του Εργατικού Κόμματος Mark Dreyfus.

Από την παρουσίαση του πρώτου Lysicrates Prize. Μεταξύ των προσκεκλημένων και ο πρωθυπουργός της Ν.Ν. Ουαλίας, Mike Baird

Απόδειξη της εμπιστοσύνης που χαίρει η προσπάθεια του ζεύγους των ομογενών το γεγονός ότι μεταξύ των μελών του Δ.Σ. του Ιδρύματος «Λυσικράτης» που ίδρυσαν και το οποίο ανέλαβε τη διαχείριση των χορηγιών για την αποκατάσταση του μνημείου, αλλά και τη διοργάνωση του ετήσιου διαγωνισμού, συμπεριλαμβάνεται και ο πρώην πρωθυπουργός της Ν.Ν. Ουαλίας και πρώην υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας, Bob Carr.

Στη φετινή εκδήλωση των αποκαλυπτηρίων του μνημείου μετά την ολοκλήρωση της αποκατάστασής του, στις 16 του Οκτώβρη, θα ανακοινωθούν οι φιναλίστ του 2017. «Δεν γνωρίζουμε ακόμα επακριβώς ποια πολιτικά πρόσωπα θα παραστούν, αλλά ξέρουμε ότι ο θεσμός κάθε χρόνο μεγαλώνει. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε έναν διαγωνισμό σύγχρονου θεάτρου εφάμιλλον του κύρους που έχει το Archibald Prize» λέει ο Γιάννης και κρίνοντας από την μέχρι τώρα πορεία του Lysicrates Prize, θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο θεσμός πάει προς τα εκεί.

Στις αρχές του Φλεβάρη, το κοινό, που σημειωτέον προέρχεται από κάθε γωνιά του Σίδνεϊ ή ακόμα και από άλλες πόλεις της Αυστραλίας, θα συγκεντρωθεί στο Griffin Theatre για να παρακολουθήσει την πρώτη πράξη των τριών θεατρικών έργων που θα ανακοινωθούν στις 16 του Οκτώβρη.

«Το κοινό θα αποφασίσει ποιο έργο θα κερδίσει το βραβείο και θα κερδίσει το ποσό των $12,500, ποσό που διατίθεται για την ολοκλήρωση και παραγωγή του έργου. Δεν υπάρχουν κριτήρια επιλογής του κοινού. Δεν υπάρχει εισιτήριο. Δεν υπάρχει διαδικασία επιλογής. Όποιος θέλει μπορεί να λάβει μέρος αρκεί να δηλώσει το ενδιαφέρον του μέσω της ιστοσελίδας μας. Δεν θέλουμε τους “συνήθεις ύποπτους” από τον χώρο της Τέχνης να υπερισχύουν στο κοινό» λέει ο κ. Αζαρίας και καλεί όποιον θέλει να συμμετάσχει στο κοινό να επισκεφθεί την ιστοσελίδα του Ιδρύματος μετά την ανακοίνωση των φιναλίστ για να δηλώσει το ενδιαφέρον του.

Το γεγονός ότι το σημείο που βρίσκεται σήμερα το αντίγραφο του μνημείου ήταν για τους Αβορίγινες τόπος ιερών θεατρικών τελετουργιών δίνει στον θεσμό μία επιπρόσθετη αίγλη. Σημειολογικά επίσης ενώνει δύο θεατρικές παραδόσεις αυτήν της Δύσης με την θεατρική παράδοση των ιθαγενών κάτι που ο Γιάννης θεωρεί πολύ σημαντικό. «Η έναρξη όλων των εκδηλώσεων που έχουμε κάνει μέχρι τώρα στον χώρο όπου βρίσκεται το μνημείο στο πλαίσιο του θεσμού Lisycrates Prize αρχίζουν με τελετουργικό των ιθαγενών» λέει χαρακτηριστικά.

Χάρη σε μία βόλτα που πριν από δυόμιση χρόνια έκαναν στο Βοτανικό Κήπο, ο Γιάννης και η Πατρίτσια, χάρη σε μία ιδέα που γεννήθηκε όταν είδαν το φθαρμένο μνημείο εκεί, χάρη στην ευρηματικότητα και αφοσίωσή τους στο έργο που έταξαν εαυτούς, το μοναδικό στον κόσμο αντίγραφο του μνημείου του Λυσικράτη εκτός Αθήνας σήμερα νοιώθει πλέον σαν στο σπίτι του. Ο Γιάννης και Πατρίτσια δεν κατάφεραν να αποκαταστήσουν μόνο την εμφάνισή του αλλά και την αίγλη του.