Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας της Αυστραλίας (National Australia Bank) και πρώην επιτελάρχης του Υπουργείου Οικονομικών, Ken Henry, προειδοποιώντας ότι, αν η κυβέρνηση δεν προχωρήσει σε διορθωτικές κινήσεις στον προϋπολογισμό, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οδυνηρής οικονομικής κρίσης. 

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της NAB, η υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική είναι πλέον προσχηματική, το εθνικό αφήγημα οικονομικής μεταρρύθμισης ανύπαρκτο και οι πολιτικοί είναι προσκολλημένοι στον λαϊκισμό. Αυτή η αποτυχία οικονομικής πολιτικής μοιάζει να αγνοεί τους λόγους που οδήγησαν στις μεταρρυθμίσεις των δεκαετιών του ’80 και του ’90 και εκθέτει την Αυστραλία σε σοβαρούς κινδύνους. 

Σε περίπτωση που η χώρα χάσει την αξιολόγηση ΑΑΑ της πιστοληπτικής της ικανότητας και αν αυτό συμπέσει με άλλες διεθνείς οικονομικές αναταράξεις, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι καταστροφικές, δήλωσε, αναγνωρίζοντας ότι η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο είναι μικρές. «Αυτό όμως είναι ένα ρίσκο που δεν μπορούμε να πάρουμε» τόνισε και προειδοποίησε ότι, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, θα δικαιωθεί η προφητεία του Paul Keating που έλεγε ότι η Αυστραλία θα καταντήσει μπανανία. 

Τονίζοντας ότι η Αυστραλία είναι εξαρτημένη από τις εξωτερικές επενδύσεις για την χρηματοδότηση του κενού μεταξύ των εσωτερικών επενδύσεων και των εξοικονομηθέντων πόρων, ο πρόεδρος της ΝΑΒ προειδοποίησε ότι δεν πρόκειται ο υπόλοιπος κόσμος να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την αυστραλιανή οικονομία με τον τρόπο που το κάνει από το 1983 μέχρι σήμερα και κατηγόρησε την πολιτική ηγεσία για υποκρισία στο ζήτημα της δημοσιονομικής πειθαρχίας. «Ο κόσμος ακούει ότι ο προϋπολογισμός θα γίνει ξανά πλεονασματικός επειδή και οι δύο πλευρές δεσμεύονται γι’ αυτό, αλλά αυτό που βλέπουν στο Κοινοβούλιο είναι μία συμπεριφορά που διασφαλίζει ότι ο προϋπολογισμός δεν πρόκειται να ισοσκελιστεί ποτέ» τόνισε. «Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγω είναι ότι αυτοί που δηλώνουν τη δέσμευσή τους (στην ισοσκέλιση του προϋπολογισμού), είτε δεν καταλαβαίνουν πραγματικά τη δέσμευσή τους είτε δεν δεσμεύονται στ’ αλήθεια», συμπλήρωσε, εξαπολύοντας βέλη στην τωρινή πολιτική ηγεσία του τόπου, η οποία μοιάζει να περιμένει να συμβεί η κατάρρευση, προτού βάλει σε τάξη τα δημοσιονομικά, κάτι που χαρακτήρισε ως ανόητη στάση, δεδομένου ότι η Αυστραλία έχει λάβει πολλές προειδοποιήσεις για την κατάσταση της οικονομίας και δεν μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι βρίσκεται προ εκπλήξεως. Όσο για τη φύση της ‘κατάρρευσης’, ο κ. Henry παρέπεμψε στη συνομιλία που είχε με τον Kevin Rudd, την εποχή που ήταν πρωθυπουργός, εν όψει της Κρίσης του 2008: «τοθείπα ότι το χειρότερο που μπορεί να μας συμβεί είναι ότι οι ξένοι θα μας πουν ότι δεν είναι πλέον διατεθειμένοι να χρηματοδοτούν το κενό μεταξύ των ποσών που επενδύουμε και αυτών που εξοικονομούμε. Αυτό που συμβαίνει σ’ αυτήν την περίπτωση είναι ότι το δολάριο Αυστραλίας θα υποτιμηθεί πολύ, η ανεργία θα πιάσει διψήφια ποσοστά, οι επιχειρήσεις θα πτωχεύσουν, οι τράπεζες δεν θα μπορούν πλέον να προσφέρουν πίστωση στους ιδιοκτήτες ακινήτων, στις μικρομεσαίες και τις μεγάλες επιχειρήσεις και η χρηματοδότηση έργων υποδομής θα σταματήσει πλήρως. Ακούγεται καταστροφικό και είναι πράγματι. Δεν πρέπει να θεωρούμε ότι είμαστε προστατευμένοι από κάτι τέτοιο. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να εκτεθούμε σε έναν τέτοιο κίνδυνο».

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 

ΚΑΙ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΙ

Από την πλευρά της κυβέρνησης, η εξοικονόμηση πόρων στον προϋπολογισμό χαρακτηρίζεται μεν ως βασική προτεραιότητα, καθώς επιχειρεί να καθορίσει τους άμεσους και μεσοπρόθεσμους στόχους της. 

Στην πράξη όμως, όπως φαίνεται, ο βασικός στόχος είναι η μεταρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, κάτι το οποίο ο πρωθυπουργός επιδιώκει να καταφέρει, ελπίζοντας στην συναίνεση της αντιπολίτευσης, μέσω διαπραγματεύσεων και συμβιβασμών. Υιοθετώντας το δόγμα ότι η επιτυχία κατά 80% είναι καλύτερη από την αποτυχία στο 100%, που διατύπωσε πρόσφατα ο Υπουργός Οικονομικών Scott Morrison, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να περάσει όσο το δυνατόν περισσότερα μέτρα στην μεταρρύθμιση της νομοθεσίας που διέπει τις εργασιακές σχέσεις και τους κανονισμούς λειτουργίας των συνδικάτων. Συγκεκριμένα, στις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης περιλαμβάνεται η πραγματοποίηση των αλλαγών που είχαν παρουσιαστεί ως αφορμή για την διάλυση της βουλής: της επιστροφής της Επιτροπής για τον έλεγχο των οικοδομικών και κατασκευαστικών έργων (Australian Building and Construction Commission) και της διευθέτησης του ζητήματος με την Αρχή Πυροπροστασίας Υπαίθρου (Country Fire Authority). «Ο κόσμος περιμένει να προχωρήσω στο νομοθετικό έργο και αυτό σημαίνει διαπραγματεύσεις και συμφωνίες και συμβιβασμούς με τα άλλα κόμματα, προκειμένου να περάσει η νομοθεσία από την Γερουσία», τόνισε ο πρωθυπουργός, μιλώντας στην εφημερίδα ‘The Australian’. 

Μπορεί οι μεταρρυθμίσεις που επιδιώκει να περάσει η κυβέρνηση να έχουν ήδη συναντήσει αντιδράσεις από την πλευρά της αντιπολίτευσης, κάτι που προοιωνίζει την διαβούλευση που θα επακολουθήσει, αλλά ο πρωθυπουργός είναι αισιόδοξος, ελπίζοντας να χτίσει πάνω στην επιτυχία του νομοσχεδίου για τις αλλαγές στο σύστημα συνταξιοδότησης (superannuation), το οποίο χαρακτήρισε ως την σημαντικότερη αλλαγή που έχει σημειωθεί την τελευταία δεκαετία. Σύμφωνα με τον Malcolm Turnbull, ο τρόπος που η κυβέρνηση διαχειρίστηκε το ζήτημα, καταφέρνοντας να αποσπάσει την συναίνεση της αντιπολίτευσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πλατφόρμα για το άμεσο μέλλον, ώστε να καταφέρει ο Συνασπισμός να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις και να περάσει σε σύντομο χρονικό διάστημα την νομοθεσία που θα επιτρέψει την υλοποίηση των προεκλογικών του υποσχέσεων. 

«Ο βραχυπρόθεσμος στόχος μας είναι να υλοποιήσουμε τις προεκλογικές μας δεσμεύσεις, οι οποίες περιλαμβάνονται στα του προϋπολογισμού και στο προεκλογικό οικονομικό μας μανιφέστο», δήλωσε ο πρωθυπουργός, τονίζοντας ότι τώρα η δουλειά του είναι να πείσει το Εργατικό Κόμμα και τους ανεξάρτητους βουλευτές να υποστηρίξουν τους στόχους του, μεταξύ των οποίων και ο νόμος για την διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την επέκταση του δικαιώματος στον γάμο που θεωρεί ότι θα περάσει από την Βουλή των αντιπροσώπων τουλάχιστον. «Έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι αριθμοί στο κοινοβούλιο, θα πρέπει να προχωρήσουμε σε διαπραγματεύσεις προκειμένου να περάσουμε την νομοθεσία κι έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να το κάνουμε αυτό», τόνισε, εκφράζοντας την απογοήτευσή του που η συζήτηση για τα μέτρα που ψηφίστηκαν επικεντρώθηκε στις υποχωρήσεις της κυβέρνησης και όχι στο συνολικό αποτέλεσμα. «Υπάρχει αυτή η παντομίμα που, αν αλλάξει ένα στοιχείο, εισπράττεις την κραυγή της ‘ταπεινωτικής μεταστροφής’, κάτι που θα ήταν αστείο, αν δεν ήταν τόσο θλιβερό» δήλωσε ο πρωθυπουργός. 

‘ΣΤΟ ΡΑΦΙ’ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟY GST

Ο ίδιος πάντως, προχώρησε σε μία ακόμη μεταστροφή, επιβεβαιώνοντας ότι δεν θα υπάρξουν αλλαγές στον φόρο αγαθών και υπηρεσιών (Goods and Services Tax – GST), για τα επόμενα χρόνια. Αυτή η δήλωση έρχεται ένα μήνα μετά την εξαγγελία των αλλαγών, στην οποία είχε προχωρήσει στο πλαίσιο του συνεδρίου του Φιλελεύθερου Κόμματος, προτείνοντας το ελάχιστο ποσό που θα διατίθεται προς προς κάθε Πολιτεία και Περιοχή. Το ισχύον σύστημα έχει βρεθεί στο στόχαστρο της Δυτικής Αυστραλίας, η οποία λαμβάνει λιγότερα από το 30% του συνολικού ποσού που καταβάλλεται ως φόρος αγαθών και υπηρεσιών στην Πολιτεία. Η κίνηση της κυβέρνησης να ορίσει ένα ελάχιστο ποσό έχει με την σειρά της συναντήσει αντιδράσεις από μικρότερες Πολιτείες, όπως η Τασμανία, με το επιχείρημα ότι μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε στο να βρεθούν σε μειονεκτική θέση. 

Παρά το ότι η κυβέρνηση είχε εξ αρχής ξεκαθαρίσει ότι θα χρειαζόταν χρόνος για την υλοποίηση των αλλαγών, τώρα το ABC αποκάλυψε επιστολή που απέστειλε ο πρωθυπουργός προς τον γερουσιαστή Eric Abetz, στην οποία επιβεβαιώνει ότι το θέμα δεν χρειάζεται να επιλυθεί σύντομα. «Προτείνω να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία να σκεφτούμε το ενδεχόμενο ορισμού ενός ελαχίστου ποσοστού, κάτω από το οποίο να μην μπορεί να πέσει το μερίδιο του GST που πηγαίνει στις πολιτείες και τις περιοχές, καθώς με το ισχύον σύστημα, αυξάνεται το ποσοστό που πηγαίνει στην Δυτική Αυστραλία» γράφει ο πρωθυπουργός, συνεχίζοντας. «Αυτό είναι κάτι που δεν θα συμβεί για μερικά χρόνια ακόμα, οπότε δεν είναι θέμα που χρειάζεται, ή μπορεί, να επιλυθεί στο άμεσο μέλλον». 

Η επιστολή αυτή ήρθε ως απάντηση σε εκείνη που είχε αποστείλει ο γερουσιαστής στον πρωθυπουργό, εκφράζοντας την ανησυχία του για τη συγκεκριμένη ιδέα. «Είμαι χαρούμενος που ο πρωθυπουργός άκουσε τις ανησυχίες των Τασμανών πολιτών και της ομάδας γερουσιαστών του Φιλελεύθερου Κόμματος από την Τασμανία, διαβεβαιώνοντας ότι δεν θα γίνουν εσπευσμένες κινήσεις στην περιοχή» δήλωσε ο Eric Abetz, ο οποίος υποστηρίζει τη διατήρηση του ισχύοντος συστήματος. «Πιστεύω ότι λειτουργεί πολύ καλά», τόνισε, «οπότε υποθέτει κανείς ότι οποιαδήποτε αλλαγή θα το βελτιώσει ακόμη περισσότερο». Οποιαδήποτε αλλαγή στο GST προϋποθέτει την υποστήριξη όλων των επί μέρους πολιτειών και περιοχών, ξεφεύγοντας έτσι από την απόλυτη δικαιοδοσία της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης. Ο Malcolm Turnbull έχει στείλει επιστολές σε όλους τους πολιτειακούς πρωθυπουργούς, ζητώντας τους να εξετάσουν το ενδεχόμενο μιας μακροπρόθεσμης λύσης του ζητήματος, αφήνοντας στην άκρη τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντά τους. H επιστολή του πρωθυπουργού επιβεβαιώνει ότι οι αλλαγές στο GST δεν πρόκειται να εφαρμοστούν σύντομα, απηχώντας έτσι τις εκτιμήσεις των στελεχών του κυβερνώντος κόμματος που θέτουν ως χρονικό πλαίσιο το οικονομικό έτος 2019-2020.