«Πάω να πάρω την σύνταξη της μάνας μου γιατί έχει κινητικό πρόβλημα κι από 530 πήρε αυτή τη φορά 430… Καθ’ οδόν, δυο κυρίες στην ηλικία της μάνας μου με εκλιπαρούν για λίγα ψιλά κι ένας νεαρός τρώει από τα σκουπίδια…. Και γυρνάω στην μάνα μου που βλέπει στα δελτία ειδήσεων για την…NASA. ΑΕΙ στο διάολο πια, ρε χαμένα κορμιά που σας πίστεψε ο κοσμάκης και σας ψήφισε… ΑΕΙ στο διάολο». Έκλεψα την ανάρτηση από το Facebook, από τη σελίδα μίας φίλης μου, γιατί θεωρώ ότι εκπροσωπεί με τον καλύτερο τρόπο ένα είδος οργισμένης αντίδρασης που παρουσιάστηκε έντονα, όταν ανακοινώθηκε η ίδρυση «Διαστημικής Υπηρεσίας» από τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά.

Πολύ περισσότερες ήταν οι αντιδράσεις που κάλυπταν ένα τεράστιο φάσμα αποχρώσεων λοιδορίας, θέλοντας τον Πάνο Καμμένο να φορά στολή αστροναύτη και τον (πρωθυπουργικό σύμβουλο άνευ προσόντων) Νίκο Καρανίκα να επικοινωνεί με εξωγήινους – τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γεμάτα με σχετικές φωτογραφίες που έχουν χαρίσει ήδη πολύ γέλιο σε εποχές θυμού και αγανάκτησης. Γενικότερα, η ανακοίνωση έγινε δεκτή με μία σειρά διαφορετικών αντιδράσεων, από την θυμηδία μέχρι την οργή. Σε κάθε περίπτωση η επωδός ήταν κάτι μεταξύ «ψωμί, τυρί δεν έχουμε, διαστημοδρόμια για την όρεξη» ή «όλα τα’χε η Μαριορή, το διάστημα της έλειπε».

Η αλήθεια είναι ότι το θέμα προσφέρεται για καλαμπούρι και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προσφέρεται για καζούρα. Το να χλευάζεις τους υπουργούς παραμένει μία ένδειξη υγείας, περισσότερο από την υπακοή και τον αδικαιολόγητο σεβασμό σε αποφάσεις και δραστηριότητες που δεν βγάζουν νόημα.

Όταν όμως, στον χορό της λοιδορίας μπαίνουν και δημοσιογράφοι και όταν η τηλεόραση λέει στις γιαγιάδες ανοησίες περί NASA.

Γιατί η συγκεκριμένη υπηρεσία απορρέει από τις υποχρεώσεις της Ελλάδας ως συμμετέχουσας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εξερεύνηση του διαστήματος προβλέπεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας. Όσο για το περιεχόμενο αυτής της εξερεύνησης, δεν σημαίνει ότι θα στείλει η Ευρώπη ανθρώπους στο φεγγάρι. Μέρος αυτής της έρευνας αφορά τη διαχείριση δεδομένων από δορυφόρους, με δεκάδες εφαρμογές – μόνο στην μετεωρολογία να εστιάσει κανείς, κλείνει η συζήτηση περί εξωγήινων, για να μην αναφερθεί το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει ήδη τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους.

Η πιο ξεκάθαρη απάντηση δόθηκε, πάλι στο Facebook, από έναν διακεκριμένο Έλληνα αστρονόμο, τον Διονύση Σιμόπουλο, επί 40 χρόνια διευθυντή του Ευγενιδείου Πλανηταρίου. «Δεν έχει σημασία το ότι ΔΕΝ ανήκω σ’ εκείνους από τους συμπολίτες μας που υποστηρίζουν πολιτικά την κυβέρνηση, σημασία έχουν άλλα πολύ πιο σημαντικά. Κι ένα απ’ αυτά είναι η δημιουργία ενός φορέα (μία Ανώνυμη Εταιρεία) για την μεγαλύτερη και καλύτερη εκμετάλλευση των δραστηριοτήτων της χώρας μας σε ένα σύγχρονο επιστημονικό και τεχνολογικό χώρο όπως είναι το Διάστημα. Κι αυτά τα λέει κάποιος που εκ των πραγμάτων (λόγω ηλικίας) δεν πρόκειται να επωφεληθεί άμεσα από τη δημιουργία μιας τέτοιας ανωνύμου εταιρείας, αλλά ως πολίτης θα επωφεληθεί τα μέγιστα. Πρώτα απ’ όλα να διευκρινίσουμε ότι η χώρα μας εδώ και δεκαετίες συμμετέχει σε παρόμοιους διεθνείς οργανισμούς (OHE), ενώ μόλις πριν από μία περίπου δεκαετία προσχώρησε και επίσημα στην ιδρυτική Συνθήκη του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Οργανισμού (ESA) στις 19 Ιουλίου 2004. Η συμφωνία αυτή κυρώθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο στις 18 Ιανουαρίου 2005 όταν Υπουργός Ανάπτυξης ήταν ο κ. Δ. Σιούφας της Νέας Δημοκρατίας. Κι έτσι η Ελλάδα με το Νόμο 3308/2005 (ΦΕΚ Α’/1-2-2005) έγινε πλήρες μέλος του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Οργανισμού. Από τότε και μέχρι σήμερα συμβάλλουμε στον προϋπολογισμό του ESA με μία ετήσια συνδρομή της τάξεως των μερικών εκατομμυρίων ευρώ. Υποτίθεται ότι τα χρήματα των ετήσιων συνδρομών επιστρέφουν στις χώρες-μέλη με τα διάφορα ερευνητικά ή άλλα προγράμματα τα οποία αναθέτει ο ESA στους διάφορους φορείς μιας χώρας. Οπότε το μυστικό σ’ αυτού του είδους τις συμμετοχές είναι κατά πόσο μια χώρα εκμεταλλεύεται σωστά τους διάφορους φορείς και το ανθρώπινο δυναμικό της για να πάρει πίσω όχι μόνο την ετήσια συνδρομή της αλλά και κάτι παραπάνω. Η Ελλάς έχει εδώ και μια δεκαετία συμμετάσχει σε διάφορα διαστημικά προγράμματα (όχι μόνο της ESA, αλλά επίσης και της Αμερικανικής NASA, και της Ρωσικής FSA) με μεγάλη επιτυχία χάρη στη δραστηριοποίηση του ιδιαίτερα ικανού και ενημερωμένου επιστημονικού δυναμικού που διαθέτει σε διάφορους επίσημους ερευνητικούς φορείς όπως είναι το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, ο Δημόκριτος κλπ, αλλά και στα διάφορα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια έχει επίσης δραστηριοποιηθεί και ο Ελληνικός Συνεργατικός Σχηματισμός Διαστημικών Τεχνολογιών και Εφαρμογών (si-Cluster) με «σκοπό και γνώμονα όχι μόνο τις δυνατότητες της ελληνικής βιομηχανίας (25 εταιρίες με περίπου 1.000 μηχανικούς απασχολούνται στον τομέα, ενώ πάρα πολλοί Έλληνες μηχανικοί διαπρέπουν εργαζόμενοι στο εξωτερικό) αλλά και κριτήρια τη μοναδικότητα, την καινοτομία και ως συνέπεια αυτών της εμπορικής προώθησης των προϊόντων στην παγκόσμια διαστημική βιομηχανία που ο ετήσιος κύκλος εργασιών της ανέρχεται σε 200 δις δολάρια ΗΠΑ». [http://www.defence-point.gr/news/?p=91385]. Γι’ αυτό ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί υπάρχουν τόσοι ενδοιασμοί και τόση φαιδρότητα για την δημιουργία μιας Ανώνυμης Εταιρείας, με την επωνυμία Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Εφαρμογών (ΕΚΔΕ). Όπως αναφέρω και πιο πάνω στην Ελλάδα υπάρχουν και πολλοί και ικανοί επιστήμονες για να επανδρώσουν μία τέτοια εταιρεία. Διαφορετικά ας καταργήσουμε κι όλους τους άλλους φορείς και ερευνητικούς οργανισμούς, από τον Δημόκριτο (Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών) μέχρι το ΕΚΚΕ (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών) και από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) μέχρι το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.) κ.λπ, κ.λπ. Υπάρχει φυσικά κι ο αντίλογος, ότι δηλαδή «όλα τάχει η Μαριορή…».

Ε, λοιπόν καιρός είναι να πάψουμε να μεμψιμοιρούμε και να αρχίσουμε (όπως γράφει κάποιος φίλος) «να πιστεύουμε στους εαυτούς μας, στις δυνάμεις μας, στην ευφυΐα των νέων ανθρώπων που εγκαταλείπουν κατά χιλιάδες τη χώρα επειδή δεν μπορούν να βρουν νόημα στο πλαίσιο μιας κοινωνίας που δεν πιστεύει σε τίποτα πια, που έχει παραιτηθεί ηττημένη χωρίς να το παλεύει καν», οποιοσδήποτε κι αν φταίει γι’ αυτή την κατάντια. Κι αν κάποιος μου αναφέρει το θέμα των προτεραιοτήτων φυσικά θα τον ακούσω με προσοχή και θα συμφωνήσω μαζί του. Όχι, όμως, στη δεδομένη περίπτωση, γιατί απλούστατα η δημιουργία ενός τέτοιου φορέα θα φέρει χρήματα στη χώρα μας κι όχι το αντίθετο. Ας δούμε, τέλος πάντων, και μια χαραμάδα ελπίδας σε ορισμένες πρωτοβουλίες απ’ οπουδήποτε κι αν προέρχονται, έστω κι αν σε πολλά άλλα θέματα διαφωνούμε κάθετα με την σημερινή κυβέρνηση.Όπως γράφει και κάποιος φίλος, που έχει δουλέψει ήδη σε παρόμοια προγράμματα, «το μόνο που εύχομαι πηγαίνοντας τελείως αντίθετα με όλον τον αποψινό χαβαλέ στα κοινωνικά δίκτυα, είναι να ευοδώσει αυτό το ΕΚΔΕ, να πάρει λίγα όπλα παραπάνω η επιστημονική κοινότητα, να έχετε κι εσείς τέλεια οφέλη, χωρίς να ξέρετε το γιατί και χωρίς να πολυεκτιμάτε και το γιατί». Ενώ μια άλλη φίλη έγραψε ότι «άμα κοιτάζουμε όλη την ώρα το δάχτυλό μας, το Διάστημα λογικό είναι να μας φοβίζει. Γι’ αυτό καγχάζουμε και ειρωνευόμαστε. Τα καινούργια δεν τα φοβάμαι, τα παλιά με τρομάζουν. Σαν τις νοοτροπίες». Όπως είναι, για παράδειγμα εκείνες που υποστηρίζουν το «όταν εμείς είχαμε πολιτισμό οι άλλοι έτρωγαν βελανίδια».

Αυτά έγραψε ο κ. Σιμόπουλος, θίγοντας, εν παρόδω κι ένα σημαντικό ζήτημα, το οικονομικό. Το ίδιο για το οποίο φωνάζουν όσοι θεωρούν ότι είναι πολυτέλεια ένα κέντρο διαστημικών εφαρμογών στην Ελλάδα. Η λεπτομέρεια είναι ότι η χρηματοδότηση αυτής της δραστηριότητας γίνεται από ειδικό κονδύλι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν η Ελλάδα, λόγω άλλων προτεραιοτήτων, επιλέξει να μην προχωρήσει στην ανάληψη των υποχρεώσεών της βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας, απλώς θα χάσει κάποια χρήματα που προορίζονται γι’ αυτόν το σκοπό.

Όσο για τα χρήματα που θα έπρεπε να προορίζονται για τις συντάξεις και την ενίσχυση των πιο σκληρά δοκιμαζόμενων Ελλήνων, αυτό, καλώς ή κακώς, είναι άλλο θέμα συζήτησης.