Πάνε εννιά χρόνια από τότε που καθίσαμε με τον ψυχολόγο–προπονητή Γιώργο Χαλκιά, σε ένα παγκάκι του γηπέδου που «έπνιγαν» οι εργατικές κατοικίες του Collingwood στη Μελβούρνη, για να μου αναπτύξει το σκεπτικό που κρυβόταν πίσω από το πρόγραμμα άθλησης αστέγων και άλλων ανθρώπων που το κοινωνικό σύνολο, αλλά και η Πολιτεία προτιμούσε να μη βλέπει, να μην ακούει, να μην καταλαβαίνει.

Ο Γιώργος είχε αποφασίσει να τους βοηθήσει και έβλεπε ότι το ποδόσφαιρο μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης ώστε να τον φέρει πιο κοντά τους, να ανοίξει διόδους επικοινωνίας μαζί τους. Ο απώτερος στόχος του ήταν να στηρίξει αυτούς τους ανθρώπους. «Ήθελα να τους δείξω ότι μπορούν να αλλάξουν τη ζωή τους προς το καλύτερο». Εργαζόταν στο «περιοδικό των αστέγων», όπως είναι κατ’ ευφημισμό γνωστό το περιοδικό «The Big Issue» και ερχόταν σε καθημερινή επαφή με την ανθρώπινη δυστυχία.

Σήμερα εκείνη η προσπάθεια που ο Γιώργος ξεκίνησε πριν από 15 χρόνια με μία χούφτα αστέγους που για τρεις ώρες την εβδομάδα μαζεύονταν για να παίξουν ποδόσφαιρο, θεωρείται ως ένα από τα πλέον πρωτοποριακά προγράμματα ένταξης και στήριξης αστέγων, ξεπέρασε τα όρια της Βικτώριας και βρίσκεται σε 18 διαφορετικές μητροπόλεις και κωμοπόλεις της χώρας και τον τελευταίο καιρό μπήκε ακόμα και στις κοινότητες των ιθαγενών.

Το πρόγραμμα Community Street Soccer, χρηματοδοτείται πλέον από τις κατά τόπους πολιτειακές κυβερνήσεις, αλλά και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, από την οποία πριν από λίγους μήνες εξασφάλισε το ποσό των $4 εκατ. για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, και μέχρι σήμερα έχει βοηθήσει πάνω από 8.000 ανθρώπους. Παράλληλα, τροφοδοτεί με παίκτες και την εθνική ομάδα αστέγων της Αυστραλίας, ομάδα που δημιούργησε και μέχρι σήμερα προπονεί ο Γιώργος Χαλκιάς.

Όταν ο Γιώργος ξεκίνησε πριν από δεκαπέντε χρόνια αυτήν την «περιθωριακή» προσπάθεια, ούτε περίμενε ούτε φανταζόταν ότι το 2017 η Πολιτεία της Βικτώριας θα αναγνώριζε την προσφορά του και θα τον βράβευε γι’ αυτή.

Αυτό έγινε πριν από δύο εβδομάδες αλλά όπως μου είπε προχθές, «καλό το βραβείο, αλλά δεν θέλω να το κάνουμε θέμα». Και έχει δίκιο, γιατί υπάρχουν πολλά άλλα και σημαντικότερα θέματα για τον Γιώργο αλλά και το έργο του.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΠΟΥ ΓΡΑΦΟΥΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Και ενώ ο Γιώργος «γράφει ιστορία» αυτά τα 15 χρόνια δημιουργώντας την ομάδα αστέγων της Αυστραλίας που από το 2005 έως σήμερα έχει συμμετάσχει σε όλες τις διοργανώσεις του Παγκοσμίου Κυπέλλου Αστέγων, ή καταφέρνοντας το 2008 να εξασφαλίσει την στήριξη της Πολιτείας για να διεξαχθεί στην Μελβούρνη το Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων είτε μέσα από την επιτυχία που γνωρίζει το πρόγραμμα Community Street Soccer, τον ρωτώ αν ο ρόλος του σήμερα έχει αλλάξει.

«Ο ρόλος μου είναι λίγο διαφορετικός τώρα καθώς έχω αναλάβει πλέον την εκπαίδευση του προσωπικού, ενώ παράλληλα εργάζομαι ώστε αυτό το πρόγραμμα να ενταχθεί και σε άλλες κοινότητες που υπάρχει ανάγκη» προσθέτοντας παράλληλα ότι το πρόγραμμα δεν απευθύνεται πλέον αποκλειστικά σε άστεγους, αλλά σ’ αυτό συμμετέχουν και άνθρωποι με προβλήματα ψυχικής υγείας, άνθρωποι που είναι εθισμένοι σε ουσίες και αγαπούν το ποδόσφαιρο.

Πριν από ένα χρόνο, ο Γιώργος άρχισε να γράφει μία άλλη ιστορία στην οποία και πάλι το ποδόσφαιρο παίζει καθοριστικό ρόλο.

Οι ηλικιωμένοι μας προπονούνται

«Άρχισα να συνεργάζομαι με την ομάδα Melbourne City και πιο συγκεκριμένα στον τομέα της ανάπτυξης κοινοτικών προγραμμάτων όπου ξεκινήσαμε το πρόγραμμα Walking Football. Το πρόγραμμα αυτό χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Υγείας της Βικτώριας και από την ομάδα. Όσοι συμμετέχουν παίζουν ποδόσφαιρο περπατώντας. Απευθύνεται στους ηλικιωμένους μας και στόχος του είναι να τους δώσει την ευκαιρία να ασκηθούν» μας πληροφορεί ο ομογενής ψυχολόγος.

Από τον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργίας άρχισε να φαίνεται ότι και αυτή η πρωτοβουλία του Γιώργου θα στεφθεί με επιτυχία. Το Υπουργείο Υγείας της Βικτώριας βλέποντας την αποδοτικότητα του προγράμματος στο οποίο σημειωτέον έλαβαν μέρος πάνω από 800 άτομα δεσμεύτηκε να συνεχίσει να το στηρίζει οικονομικά.

Για μία ακόμα φορά ο Γιώργος χρησιμοποίησε την παλιά του συνταγή και δεν το μετάνιωσε. Και το βασικό συστατικό αυτής της συνταγής δεν είναι μόνο το ποδόσφαιρο αλλά και η συσπείρωση αυτών που έρχονται σε άμεση επαφή με τους ανθρώπους που προσπαθεί να προσεγγίσει και να βοηθήσει.

«Συνεργαστήκαμε με Δήμους, οίκους ευγηρίας και άλλους οργανισμούς για την εφαρμογή του και προσπαθήσαμε να προσελκύσουμε κυρίως ηλικιωμένους μεταναστευτικής καταγωγής» αναφέρει, προσθέτοντας ότι «το 68% αυτών που συμμετείχαν έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό, γεγονός που σημαίνει ότι το πρόγραμμα κατάφερε να εκπληρώσει έναν από τους βασικούς του στόχους. Βγάλαμε μερικούς από τους πλέον απομονωμένους ανθρώπους της κοινωνίας μας από τα σπίτια τους. Κάναμε και ένα πρόγραμμα με την «Φροντίδα» στο Clayton και ήταν πολύ επιτυχημένο. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στοχεύσαμε σε αυτές τις ομάδες. Γνωρίζουμε ότι η κοινωνική απομόνωση είναι πολύ πιο συχνό πρόβλημα για τους ηλικιωμένους μεταναστευτικής καταγωγής».

Mία από τις γυναικείες ομάδες του Walking Football

Τα ευεργετήματα του προγράμματος αυτού δεν σταματούν μόνο στη βελτίωση της φυσικής κατάστασης και ψυχικής υγείας των ηλικιωμένων.

«Στο πρόγραμμα συμμετέχουν και νέοι άνθρωποι ως προπονητές, γεγονός που δίνει αφενός στους ηλικιωμένους την ευκαιρία να δουλέψουν και να έρθουν σε επαφή με νέους ανθρώπους και αφετέρου στους νέους την ευκαιρία να μάθουν από τους ηλικιωμένους μας και, βέβαια, στο να αναπτυχθεί ένα πνεύμα κατανόησης και συνεργασίας μεταξύ τους».

Όσο για τις αντιδράσεις των συμμετεχόντων και αυτές είναι εξίσου μοναδικές όπως και η πρωτοβουλία του ομογενή ψυχολόγου.

«Όλοι δείχνουν ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι. Πολλοί από τους συμμετέχοντες μας λένε ότι δεν είχαν γυμναστεί για πολλά χρόνια και νόμιζαν ότι δεν θα τα κατάφερναν. Άλλοι μας εξιστορούν πόσο ευεργετική είναι αυτή η εμπειρία για τη σωματική τους κατάσταση, αλλά και για το μυαλό τους. Κάποιοι άλλοι που χρόνια πριν έπαιζαν ποδόσφαιρο νιώθουν ικανοποίηση που διαπιστώνουν ότι μπορούν ακόμα να σκοράρουν. Ξέρουμε ότι η έλλειψη σωματικής άσκησης και η κοινωνική απομόνωση θέτουν τη ζωή πολλών ηλικιωμένων μας σε κίνδυνο. Γι’ αυτό στραφήκαμε προς αυτήν την ηλικιακή ομάδα».

ΠΟΛΥΤΙΜΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Εκτός από όλα αυτά που αναφέραμε πιο πάνω, αυτόν τον καιρό ο Γιώργος δουλεύει και σε ένα πρόγραμμα καθοδηγώντας νέους ανθρώπους που θέλουν κάποια στιγμή να ασχοληθούν και αυτοί με το δικό του αντικείμενο, αναπτύσσοντας παρόμοια κοινωνικά προγράμματα. Η πιο συχνή ερώτηση που καλείται να απαντήσει όταν τους απευθύνει τον λόγο κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων του, είναι η ερώτηση που και ο ίδιος απηύθυνε στον εαυτό του χρόνια πριν όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με τους «περιθωριακούς» της κοινωνίας μας.

«Τότε δεν ήμουν σε θέση να δώσω μία ολοκληρωμένη απάντηση στο τι χρειάζεται ένας πονεμένος και βαθιά τραυματισμένος άνθρωπος για να αλλάξει τη ζωή του. Μόνο όταν ήρθα σε άμεση επαφή με αυτούς τους ανθρώπους, κατάλαβα ότι όλοι μας άσχετα από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, άσχετα από τα προβλήματα ή τις τραυματικές μας εμπειρίες ψάχνουμε να βρούμε ένα λόγο για να ζούμε, κάτι να μας εμπνέει, κάτι να μας ‘ξεσηκώνει’ τα πρωινά από το κρεβάτι μας. Όλοι μας θέλουμε να ανήκουμε κάπου, σε μία κοινότητα, σε μία οικογένεια, σε μία ομάδα, που θα μας δείξει αγάπη, θα μας στηρίξει και θα μας φροντίσει όταν το έχουμε ανάγκη. Όλοι μας χρειαζόμαστε στήριξη. Να έχουμε κάποιον που θα βρεθεί στο πλευρό μας όταν περνάμε δύσκολες στιγμές είτε αυτή η βοήθεια που θα μας δώσουν είναι ψυχολογική, ιατρική ή πνευματική. Και όλοι μας χρειαζόμαστε ευκαιρίες, και όταν λέω ευκαιρίες εννοώ το να μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι μέσα απ’ αυτό που μας έχει δώσει η ζωή, άσχετα από το αν αυτές οι ευκαιρίες έρθουν από κάποιο εξωτερικό παράγοντα ή τις δημιουργήσουμε μόνοι μας. Νομίζω ότι οι ανάγκες των ανθρώπων με σοβαρά ψυχολογικά ή άλλα προβλήματα είναι πολύπλοκες αλλά αν εκπληρωθούν αυτές οι βασικές ανάγκες που είναι ίδιες για όλους μας τότε έχουμε κάνει ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση».

Όλα αυτά τα χρόνια που μεσολάβησαν από το περίφημο Παγκόσμιο Κύπελλο των Άστεγων στη Μελβούρνη το 2008, ο Γιώργος Χαλκιάς απείχε από τα φώτα της δημοσιότητας. Αν δεν κέρδιζε και το πρόσφατο βραβείο, τα ρεκόρ αυτού του αθόρυβου και σεμνού πρωταθλητή της κοινωνίας μας σίγουρα θα συνέχιζαν, αλλά θα παρέμεναν άγνωστα.

O Γιώργος Χαλκιάς (δεξιά) λαμβάνοντας το βραβείο του από τον υπ. Αθλητισμού της Βικτώριας, Τζον Έρεν

Τελειώνοντας την κουβέντα μας τον ρωτώ πως νιώθει για την διάκριση που έλαβε από την Πολιτεία.

«Η αναγνώριση είναι πάντα ευπρόσδεκτη, αλλά η ικανοποίηση που νιώθω δεν αφορά το βραβείο. Κέρδισα πάρα πολλά μέσα από αυτήν την διαδρομή. Νιώθω ικανοποίηση γιατί κατάφερα να αλλάξω τις ζωές κάποιων ανθρώπων ή να τους δείξω ότι υπάρχει τρόπος για να αλλάξουν τη ζωή τους, γιατί είδα ανθρώπους που αντιμετώπιζαν τεράστια προβλήματα μέσα από το ποδόσφαιρο να τα ξεπερνούν. Σ’ αυτά τα 15 χρόνια συνάντησα εμπνευσμένους ανθρώπους που με βοήθησαν σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα, με εμπνέουν και εμένα με τη σειρά τους, αλλά πάνω από όλα με βοήθησαν να αποκτήσω αυτό που εγώ αποκαλώ υγιή αντίληψη για το ποια πράγματα είναι σημαντικά και ποια ασήμαντα στη ζωή. Έμαθα να εκτιμώ αυτά που έχω. Μου δόθηκε η ευκαιρία να ταξιδέψω τον κόσμο και να εκπροσωπήσω την χώρα μου, κάτι που δεν είχα ποτέ μου φανταστεί ότι θα κάνω. Σε προσωπικό επίπεδο χάρη σ’ αυτήν την δουλειά γνώρισα τη γυναίκα μου, ήταν εθελόντρια στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων που έγινε στη Μελβούρνη το 2008 και εκεί γνωριστήκαμε και παντρευτήκαμε και έχουμε και δύο υπέροχα παιδιά. Μου έδωσε τα πάντα αυτή η καριέρα δεν μπορώ να ζητήσω περισσότερα».