Από τις 30 Νοεμβρίου μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου του 2015, στο Παρίσι είχε γίνει η τρίτη Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, στην οποία είχαν λάβει μέρος 195 χώρες. Με τις αποφάσεις που είχαν πάρει, έστειλαν το ελπιδοφόρο μήνυμα στην ανθρωπότητα πως μόνο ενωμένη θα είναι σε θέση να αποσοβήσει τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν τα οικοσυστήματα του Πλανήτη μας από την ανερχόμενη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας.

Βάση των συζητήσεων στην πρόσφατη διάσκεψη του Παρισιού αποτέλεσε η προηγούμενη Συμφωνία του Παρισιού, στην οποία είχε καταλήξει η παγκόσμια κοινότητα στις 12 Δεκεμβρίου του 2015. Η συμφωνία εκείνη αποτελεί ένα σχέδιο δράσης για τη συγκράτηση στην αύξηση της θερμοκρασίας του Πλανήτη «αρκετά κάτω» από τους 2°C, και καλύπτει την περίοδο από το 2020 και μετά – η περίοδος έως το 2020 καλύπτεται από το Πρωτόκολλο του Κιότο. Η συμφωνία είχε τεθεί σε ισχύ από 4/11/2016 και μέχρι σήμερα την έχουν υπογράψει 197 χώρες και την έχουν επικυρώσει 170 χώρες.

Η προηγούμενη διεθνής συμφωνία είναι γνωστή ως το Πρωτόκολλο του Κιότο, το οποίο πήρε την ονομασία του από την παλιά πρωτεύουσα της Ιαπωνίας Κιότο, όπου υπογράφτηκε το 1997 η Διεθνής Σύμβαση για τις κλιματικές αλλαγές που είχαν συμφωνηθεί στη Διάσκεψη του Ρίο της Βραζιλίας το 1992.

«Η δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση στην υπηρεσία της δράσης για το κλίμα» είναι το θέμα που επέλεξε ο Εμμανουέλ Μακρόν, Πρόεδρος της Γαλλίας για τη Διάσκεψη στο Παρίσι στις 12 Δεκεμβρίου 2017, με τη συνεργασία του ΟΗΕ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Πιο συνοπτικά, ο κ. Ε. Μακρόν αποκάλεσε τη διάσκεψη «One planet summit».

Στην πρόσκληση του Γάλλου Προέδρου απάντησαν περίπου 50 ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων, διευθυντές κεντρικών τραπεζών, δήμαρχοι μεγάλων πόλεων, μη κυβερνητικές οργανώσεις, και επιχειρηματίες. Σημειώνω πως ο κ. Ε. Μακρόν δεν κάλεσε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραπ, για το λόγο ότι πριν από λίγους μήνες απέσυρε τη χώρα του από τις συμφωνίες της Διάσκεψης του 2015, δηλώνοντας πως θα έβλαπταν την οικονομία της χώρας του.

Λίγες ώρες πριν από την έναρξη των εργασιών της Διάσκεψης, σε συνέντευξη σε αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο, ο Εμμανουέλ Μακρόν κάλεσε τον κ. Ντόναλντ Τραμπ να αναλάβει τις ευθύνες του απέναντι στην ιστορία, και εξέφρασε την ελπίδα πως θα αλλάξει τη γνώμη του τους επόμενους μήνες ή τα επόμενα χρόνια.

Παράλληλα έκανε και τις ακόλουθες επισημάνσεις:

«Η συμφωνία θέτει ως στόχο τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από το κρίσιμο όριο των 2 βαθμών Κελσίου, αλλά με βάση τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι συμβαλλόμενες χώρες, ο Πλανήτης εξακολουθεί να πορεύεται προς μία αύξηση της τάξεως των 3 βαθμών Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Ήδη, μία αύξηση κατά 1 βαθμό ήταν αρκετή για να προκαλέσει ακραία καιρικά φαινόμενα, την τήξη των πάγων και την άνοδο της στάθμης των ωκεανών».

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι στη Διάσκεψη πήρε μέρος και ο κ. Τζον Κέρι, πρώην Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο οποίος έκανε στους δημοσιογράφους την ακόλουθη ενδιαφέρουσα δήλωση: «Μπορεί να μην συμμετέχει μια χώρα, η Αμερική, υπάρχουν όμως τουλάχιστον 50 χώρες που είναι ευαισθητοποιημένες για το κλίμα και ένας πολύ μεγάλος αριθμός δημάρχων και επιχειρηματιών».

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΗΚΑΝ ΣΤΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ

Μετά το τέλος των εργασιών της διάσκεψης μια πρώτη πρωτοβουλία αναγγέλθηκε από τον Όμιλο της Παγκόσμιας Τράπεζας, που είναι η μεγαλύτερη πολυεθνική τράπεζα στον κόσμο.

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, η Παγκόσμια Τράπεζα αποφάσισε την παροχή τεχνικής και οικονομικής βοήθειας σε 150 πόλεις ανά τον κόσμο, οι οποίες επιδίδονται σε προγράμματα δράσης για το κλίμα. Η οικονομική βοήθεια ύψους 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα εξασφαλίσει στις πόλεις αυτές τη χρηματοδότηση που απαιτείται για την εφαρμογή βιώσιμων οικολογικών πρωτοβουλιών.

Άλλες δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι οι ακόλουθες.

*Επιχειρηματίες, όπως ο Bill Gates, ο Richard Branson, και άλλοι διευθυντές μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, δεσμεύτηκαν να χρηματοδοτήσουν πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην μείωση στο ρυθμό αύξησης της κλιματικής αλλαγής.

* Η Παγκόσμια Τράπεζα θα σταματήσει να χρηματοδοτεί μετά το 2019 την έρευνα για κοιτάσματα πετρελαίου και αερίου, αλλά και την εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων, δεδομένου ότι η χρήση αυτών των πηγών ενέργειας συμβάλλει στην άνοδο της θερμοκρασίας. Επίσης δήλωσε πως από το 2018 θα ανακοινώνει τα φιλικά προς το περιβάλλον προγράμματά της.

Στόχος της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι να ενισχυθεί η πράσινη ανάπτυξη, ενώ η κίνηση αυτή μπορεί να ενταχθεί σε μια ευρύτερη σειρά μέτρων που σχεδιάζει να παρουσιάσει τον Μάρτιο η Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να πετύχει το στόχο της μείωσης στην εκπομπή ρύπων κατά 40% έως το 2030. Για το σκοπό αυτόν εκτιμά ότι χρειάζονται πρόσθετες επενδύσεις με χαμηλές εκπομπές άνθρακα περίπου 180 δισεκατομμυρίων ευρώ κατ’ έτος.

*Η ασφαλιστική εταιρεία Axa ανακοίνωσε πως θα παύσει να επενδύει σε επιχειρήσεις που κατασκευάζουν σταθμούς παραγωγής ενέργειας που θα χρησιμοποιούν λιγνίτη για πρώτη ύλη, και θα αποσύρει γύρω στα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ που στο παρελθόν είχε επενδύσει σε παρόμοιες επιχειρήσεις. Επιπλέον ανακοίνωσε πως μέχρι το 2020 θα επενδύσει 9 δισεκατομμύρια ευρώ σε έργα για την προστασία του περιβάλλοντος.

*Ιδιαίτερη βαρύτητα είχε το σχόλιο του Πρωθυπουργού της νήσου Φιτζί, Frank Bainimarama, ότι «όλοι είμαστε στο ίδιο κανό», δεδομένου ότι οι ακτές της νήσου Φιτζί ήδη κατακλύζονται από το ανερχόμενο επίπεδο του ωκεανού, αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα εισηγήθηκε τη δημιουργία ενός πιο αποτελεσματικού μηχανισμού, για την αξιοποίηση διαθέσιμων κεφαλαίων σε έργα προστασίας του περιβάλλοντος.

*Πάνω από 200 μεγάλες επενδυτικές εταιρείες δήλωσαν πως θα ασκήσουν πίεση στις 100 διεθνείς επιχειρήσεις με τις μεγαλύτερες εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, για να αναθεωρήσουν τον τρόπο λειτουργίας τους.

*Η εταιρεία The French Development Agency υπέγραψε συμφωνίες με κράτη της Αφρικής, με στόχο την ενίσχυσή τους για τη λήψη μέτρων με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΑΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

Οι διασκέψεις για το κλίμα, όπως εκείνη του Δεκέμβρη του 2015, καθώς και η εφετινή, μπορεί να μην έχουν τη δεσμευτική ισχύ που έχουν οι Διεθνείς Συνθήκες, όπως ορίζεται από το διεθνές δίκαιο, συμβάλλουν όμως στην παγκόσμια συνειδητοποίηση πως η ανθρωπότητα πρέπει να λάβει τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα για να περιορισθεί η ανερχόμενη θερμοκρασία.

Με άλλα λόγια, η τήρηση των αποφάσεων που παίρνονται σε διασκέψεις για το κλίμα υπαγορεύεται από λόγους υπαρξιακούς, με άλλα λόγια πανανθρώπινους, και όχι από λόγους τοπικούς και εθνικιστικούς.

Επιπρόσθετα, η ευθύνη για την τήρηση των αποφάσεων που λαμβάνονται σε διασκέψεις για την κλιματική αλλαγή δεν πρέπει να περιορίζονται μόνο στις κυβερνήσεις των κρατών που τις έχουν εγκρίνει, αλλά να επεκτείνονται και στους πολίτες τους, γιατί αυτοί και οι απόγονοί τους θα υποστούν τις καταστρεπτικές συνέπειές τους.

Για το λόγο αυτό η απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να αποσύρει τη χώρα του από τη σύμβαση του Παρισιού του 2015, την οποία είχε υπογράψει ο πρώην Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, δεν πρέπει να αποτελεί προνόμιο του εκάστοτε Προέδρου, αλλά να αντανακλά τη θέληση της πλειονότητας των πολιτών. Και αυτό γίνεται μετά από σχετική δημοσκόπηση, πράγμα που δεν έγινε στην προκείμενη περίπτωση.

Πριν, και κατά τη διάρκεια της διάσκεψης του Παρισιού, οι χώρες που συμμετείχαν υπέβαλαν ολοκληρωμένα εθνικά σχέδια δράσης για το κλίμα, και συμφώνησαν να γνωστοποιούν κάθε 5 χρόνια τις διάφορες οικολογικές πρωτοβουλίες τους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, και άλλες ανεπτυγμένες χώρες, θα εξακολουθήσουν να παρέχουν χρηματοδότηση σε άλλες χώρες για μέτρα αντιμετώπισης της αλλαγής του κλίματος, προκειμένου οι αναπτυσσόμενες χώρες να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αλλά και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Κατά την άποψή μου η Διάσκεψη του Παρισιού ήταν μια ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία, για να γίνει παγκόσμια αντιληπτή η ανάγκη για την άμεση λήψη περιβαλλοντικών μέτρων, με στόχο τη συγκράτηση της ανερχόμενης θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας σε όρια που οι επιβλαβείς επιπτώσεις της θα είναι περιορισμένες.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο Πλανήτης μας είναι ο οίκος της ανθρωπότητας, και ως εκ τούτου η προστασία του θα πρέπει να είναι πρώτιστο μέλημα όλων μας.