Παρ’ ότι έως σήμερα δεν είναι σαφής η χρονολογία που καθιερώθηκε η ιεροτελεστία και το έθιμο του αγιασμού των υδάτων στην ορθόδοξη πίστη με αφορμή τον εορτασμό των Θεοφανίων, ωστόσο πρόκειται για ένα θρησκευτικό έθιμο που γεννήθηκε μεν στην Ελλάδα αλλά «ταξίδεψε» στην Αυστραλία μαζί με τους πρώτους Έλληνες μετανάστες.

Σύμφωνα με παλιότερες μαρτυρίες συμπαροίκων, ο αγιασμός των υδάτων και η κατάδυση του τίμιου σταυρού, στην Νότια Αυστραλία τουλάχιστον, χρονολογείται στις αρχές της δεκαετίας του 1960.

Την αρχή της καθιέρωσης του εθίμου έκανε την εποχή εκείνη και, πιο συγκεκριμένα, το 1961 η Κοινότητα Port Adelaide με την εκκλησία Γεννήσεως του Χριστού της Ιεράς Αρχιεπισκοπής στη Νότια Αυστραλία, προσελκύοντας εκατοντάδες ομογενείς μπροστά στα έκπληκτα μάτια των Αυστραλών που έρχονταν για πρώτη φορά αντιμέτωποι με ένα ιδιαίτερα «ξένο» προς τους ίδιους θέαμα.

«Την πρώτη φορά ο σταυρός ήταν μεταλλικός και κόλλησε στην άμμο και πήγε δύτης και τον ανέσυρε από το βυθό» θυμάται ο Ευθύμιος Λαδάς, ενώ σύμφωνα με μαρτυρία του Στυλιανού Κοντολέοντα, ο ιερέας (και τα πρώτα χρόνια όλοι οι ιερείς της Αρχιεπισκοπής), οι ψάλτες, ο πρόεδρος και μέλη του ΔΣ, συνήθιζαν να μπαίνουν σε μια μικρή βάρκα και να κάνουν «ένα γύρο στη θάλασσα ενώ ο κόσμος ήταν στη γέφυρα καιτο λιμάνι».

«Οι πιο πολλοί κάτοικοι της περιοχής ήταν τότε Έλληνες λιμενεργάτες που συμβίωναν με πολλούς Αυστραλούς και ιθαγενείς εκεί και ουδέποτε έδειξαν να δυσανασχετούν για το έθιμο και την παρουσία μας εκεί. Μάλιστα έφτασαν στο σημείο να αγκαλιάζουν όχι μόνο τη μέρα των Θεοφανίων αλλά και να περιμένουν και οι ίδιοι τους εορτασμούς και ειδικά το ελληνικό φεστιβάλ που έχουμε καθιερώσει» λέει ο κ. Μπότσαρης.

Σύμφωνα με τα Πρακτικά της 14ης Δεκεμβρίου 1963 που αναφέρονται στο βιβλίο του εκπαιδευτικού Ανδρέα Μπότσαρη, την εποχή εκείνη συμμετείχαν στον εορτασμό όλες οι Ενορίες της Αρχιεπισκοπής, κάτι που άλλαξε στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Παρ’ όλα αυτά και τα προβλήματα που ακολούθησαν, η Κοινότητα του Port Adelaide συνέχισε την παράδοση των Θεοφανίων.

Σήμερα, όλες οι Κοινότητες της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας κάνουν την κατάδυση του σταυρού στα νερά της παραλίας Glenelg, ακολουθώντας το καθιερωμένο πλέον Πανηγύρι της Κοινωνικής Πρόνοιας της Αρχιεπισκοπής, στο οποίο συμμετέχει και η Κοινότητα Port Adelaide.

«Η προετοιμασία αυτής της γιορτής, γιατί περί γιορτής πρόκειται, και το ρίξιμο του σταυρού στη θάλασσα, είναι χρονοβόρες διαδικασίες γιατί χρειάζονται ιδιαίτερη προεργασία και προγραμματισμό,που ξεκινά μήνες πριν», εξηγεί στον «Νέο Κόσμο», ο 77χρονος εκπαιδευτικός, συγγραφέας και ιδρυτικό μέλος του σχολείου της Κοινότητας Port Adelaide, Ανδρέας Μπότσαρης.

«Αρχικά, το Διοικητικό Συμβούλιο των Ενοριών/Κοινοτήτων, σε συνεργασία με τις διάφορες υποεπιτροπές, ειδοποιεί γραπτώς τους Δήμους για την παραχώρηση του θαλάσσιου χώρου, που πρόκειται να χρησιμοποιήσει για τον αγιασμό, ενημερώνει την αστυνομία της περιοχής για την αποστολή περιπολικών που συνοδεύουν την πομπή, ανακοινώνει την διοργάνωση και λεπτομέρειες διεξαγωγής της εκδήλωσης στα μέσα ενημέρωσης και γράφει ενημερωτικά φυλλάδια για την πληροφόρηση των συμπαροίκων και φυσικά διοργανώνει το ετήσιο πανηγύρι που ακολουθεί.

«Χωρίς να υποτιμάται η ομορφιά κι η γραφικότητα του αγιασμού των υδάτων στις άλλες κοινότητες-εκκλησίες, η πορεία από την εκκλησία προς τη θάλασσα και η ιστορική σημασία της για την Κοινότητα Port Adelaide, είναι μοναδική και δεν συναντάται πουθενά στην πόλη μας.

«Πρέπει να το ζήσει κανείς για να το νιώσει» καταλήγει ο κ. Μπότσαρης.

ΜΕ ΛΑΜΠΡΟΤΗΤΑ ΓΙΟΡΤΑΣΕ ΤΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ Η ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ

Την Κυριακή, 7 Iανουαρίου και μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, έγινε στην προβλήτα του Glenelg ο αγιασμός των υδάτων και η κατάδυση του τιμίου σταυρού, προεξάρχοντος του επισκόπου Δορυλαίου, κ. Νίκανδρου, με ολόκληρο τον ιερό κλήρο καθώς και ιερείς αδελφών Ορθόδοξων Εκκλησιών.

Την τελετή παρακολούθησαν ο κυβερνήτης Νότιας Αυστραλίας, Hieu Van Le, ο πολιτειακός πρωθυπουργός, Jay Weatherill, ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στην Νότια Αυστραλία, Ανδρέας Κωνσταντίνος Γούρας, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, Stephen Marshall, ο πολιτειακός Θησαυροφύλακας, Τομ Κουτσαντώνης, ο ομοσπονδιακός βουλευτής Στάθης Γεωργανάς, ο δήμαρχος Holfast Bay, Stephen Patterson, εκπρόσωποι Αδελφοτήτων και συλλόγων και πλήθος πιστών.

Το σταυρό ανέσυρε ο νεαρός Ανδρέας Τζουμάρας που έλαβε τον χρυσό σταυρό με την αλυσίδα, από τον θεοφιλέστατο ενώ οι δεκάδες άλλοι νεαροί κολυμβητές έλαβαν από ένα ενθύμιο.

Τέλος, ακολούθησε το καθιερωμένο πανηγύρι που οργανώνει κάθε χρόνο η Ιερά Αρχιεπισκοπή σε συνεργασία με τη Διακοινοτική Επιτροπή.

Το πανηγύρι τίμησαν με την παρουσία τους εκατοντάδες ομογενείς, οι οποίοι γεύτηκαν τα εδέσματα που είχαν ετοιμάσει τα μέλη των Ενοριών-Κοινοτήτων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής.

Κλείνοντας την ημέρα των εορταστικών εκδηλώσεων, ο επίσκοπος Δορυλαίου κ. Νίκανδρος μετέφερε και πάλι τις ευχές και την πατρική στοργή και μέριμνα του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας, κ.κ. Στυλιανού, για ένα ελπιδοφόρο, ευφρόσυνο και δημιουργικό νέο έτος.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΝΟΤΙΑΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ

Με λαμπρότητα και ενθουσιασμό γιόρτασε και φέτος τα Θεοφάνεια η Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Νότιας Αυστραλίας, στην καθιερωμένη τελετή και εορταστικές εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Κυριακή, 7 Ιανουαρίου στη δημοφιλή παραλία Henley.

Μετά τους θρησκευτικούς εορτασμούς ακολούθησε η τελετή του αγιασμού των υδάτων στην προβλήτα της παραλίας στην οποία παραβρέθηκε ο κυβερνήτης της Νότιας Αυστραλίας, Hieu Van Le συνοδευόμενος από την σύζυγο του, ο πολιτειακός πρωθυπουργός, Jay Weatherill, ο πρόεδρος της πολιτειακής βουλής, Michael Atkinson, ο βουλευτής Hindmarsh, Στάθης Γεωργανάς, o αρχηγός του κόμματος SA Best, Νικ Ξενοφών, η pρόεδρος της Επιτροπής Πολυπολιτισμικών Υποθέσεων, Grace Portolesi, και άλλοι.

Τον σταυρό ανέσυρε ο 23χρονος Κωνσταντίνος Νίνος, ο οποίος απεδείχθη ικανότερος αφού όπως αποκάλυψε αργότερα ήταν αποφασισμένος να πιάσει το σταυρό στον φετινό αγιασμό.

Λίγο πριν την έναρξη του επίσημου μέρους, ο τυχερός κολυμβητής παρέλαβε βραβείο από τον κυβερνήτη Ν.Α., Hieu Van Le, και τον πρόεδρο της Κοινότητας, Βασίλη Γκόνη, ο οποίος έκανε ιδιαίτερη μνεία στους εθελοντές που εργάστηκαν ακούραστα για την επιτυχία των εκδηλώσεων.

Το ψυχαγωγικό μέρος ξεκίνησε με χορευτικά από τους μαθητές της Ακαδημίας Χορού της Κοινότητας με παραστάσεις από διάφορα μέρη της Ελλάδας πριν δώσουν τη σκυτάλη στο χορευτικό συγκρότημα της Ποντιακής Αδελφότητας Ν.Α.

Μετά τις παρουσιάσεις των χορευτικών συγκροτημάτων τη διασκέδαση των παραβρισκόμενων ανέλαβαν τοπικές μουσικές ορχήστρες έως αργά το απόγευμα.