Βρικόλακες στοιχειώνουν τις ταινίες, τις τηλεοπτικές σειρές, τα κόμικς, τα video games και τις λίστες των πιο ευπώλητων βιβλίων του πλανήτη. Η αναβίωση του μύθου των βαμπίρ έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο στα πιο δημοφιλή προϊόντα της ποπ κουλτούρας του 21ου αιώνα και κανένα αιχμηρό παλούκι ή μάτσο σκόρδα δεν φαίνονται ικανά να την ανακόψουν.
Μα τι είδους μανία είναι αυτή με τους βρικόλακες, αναρωτιούνται κάποιοι που βλέπουν την αναβίωση του βαμπιρικού μύθου να ξεπερνά κάθε προηγούμενο στην αρχή της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι η έλξη των θνητών προς τη σαγηνευτικά απόκοσμη φιγούρα των πλασμάτων της νύχτας δεν πέθανε ποτέ: παραμένει αθάνατη, όπως και οι ίδιοι οι βρικόλακες άλλωστε.
Από το πρώτο βιβλίο του είδους («Το βαμπίρ» του Τζον Πολιντούρι, που είχε προηγηθεί του πιο γνωστού «Δράκουλα» του Μπραμ Στόκερ), που εκδόθηκε το 1819 και αποτελούσε ουσιαστικά ένα φόρο τιμής και δέους στην προσωπικότητα του λόρδου Μπάιρον, η φιλολογία του βαμπιρισμού χτύπησε κυριολεκτικά φλέβα στις σκοτεινές φαντασιώσεις και προσμονές ενός καταπιεσμένου σεξουαλικά κοινού.
Αίμα και σπέρμα: ποιος μπορεί να αντισταθεί στα πιο αρχέγονα ένστικτα; Κανείς, και ειδικά οι έφηβοι κάθε γενιάς που αναγνωρίζουν στο βαμπιρικό lifestyle όλα τα συστατικά της πιο επιθυμητής «νυχτερινής» ύπαρξης: σκοτάδι, ξενύχτι, ερωτισμός, μυστήριο, σεξ.
Κατά καιρούς έχει χυθεί πολύ μελάνι στις διάφορες θεωρητικές απόπειρες εξήγησης αυτού του τόσο ανθεκτικού –«απέθαντου»– είδους γοτθικού τρόμου (μεταφορά για το φόβο του AIDS, το αίμα της περιόδου, τη γοητεία του περιθωριακού outsider) και συχνά οι διάφορες αιτιάσεις είναι εξίσου διασκεδαστικές με τα «προϊόντα κουλτούρας» που επιχειρούν να αναλύσουν.
Όπως μια πρόσφατη θεωρία που ξεκίνησε από μια στήλη του αμερικανικού περιοδικού «Esquire», σύμφωνα με την οποία η σύγχρονη ποπ κουλτούρα έχει πλημμυρίσει με βαμπίρ επειδή πολλά νεαρά στρέιτ κορίτσια θέλουν να κάνουν έρωτα με νεαρά γκέι αγόρια. Πρόκειται δηλαδή για μια ιδιότυπη metrosexual σεξουαλική επανάσταση; Είναι μια ενδιαφέρουσα άποψη.
Ενδιαφέρον έχουν επίσης και οι πιο μαρξιστικές ερμηνείες του φαινομένου που κυκλοφορούν, ερμηνείες που –εν μέσω οικονομικής ύφεσης– παρουσιάζουν τα βαμπίρ ως σύμβολο μιας προνομιούχας και παρασιτικής πλουτοκρατίας, ενώ κατ’ αντιπαράθεση τα ζόμπι είναι τα λούμπεν θύματα της κοινωνικής αδικίας.
Όπως και να ’χει, τα βαμπίρ είναι παντού, πιο γοητευτικά και πιο ισχυρά από ποτέ, στον πιο πρόσφατο σταθμό της μακράς πορείας που έχει διανύσει αυτός ο παλαιός βαλκανικός μύθος. Oι κάτοικοι στην Τρανσιλβανία θα έπρεπε ίσως να ζητήσουν απόδοση πνευματικών δικαιωμάτων…
Βαμπίρ Τηλεόραση – «True blood», 2008-2010
Μετά την επιτυχία της αριστουργηματικής, πλην μελαγχολικής σειράς «Six feet under», ο παραγωγός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος της Άλαν Μπολ σκέφτηκε να κάνει κάτι «λίγο πιο διασκεδαστικό». Θυμήθηκε την επιτυχία της Σάρα Μισέλ Γκέλαρ, που μακέλευε τηλεοπτικούς βρικόλακες στο «Μπάφι, η βαμπιροφόνισσα» του 1992, η συνταγή που αναζητούσε όμως έπρεπε να είναι διαφορετική.
Τελικά βρήκε τα συστατικά της στα μυθιστορήματα της σειράς «Southern vampire mysteries», στα οποία ο Μπολ, περισσότερο από τη σαρκαστική ματιά τους στη βαμπιρο-κουλτούρα, λάτρεψε την ηρωίδα τους, την τηλεπαθητική σερβιτόρα Σούκι Στάκχαουζ. Κάπως έτσι προέκυψε το «True blood», που διαδραματίζεται και αυτό σε μια φανταστική μικρή πόλη κοντά στη Λουιζιάνα.
Όπως και στα βιβλία, τα βαμπίρ του «True blood» κυκλοφορούν σχετικά άνετα ανάμεσα στους ανθρώπους, με τη δίψα τους για αίμα να σβήνεται από ένα συνθετικό υποκατάστατό του. Bασικός άξονας της σειράς είναι η σχέση της Σούκι (Άννα Πάκουιν) με τον βάμπιρο Μπιλ (Στέφεν Μόιερ) και τις αμφιλεγόμενες ορέξεις του, ενώ οι φαν λατρεύουν περισσότερο την «γκοθ» ατμόσφαιρα και λιγότερο το μοτίβο με τους περιθωριοποιημένους βρικόλακες, που δίνει στους σεναριογράφους ευκαιρία για παραλληλισμούς ακόμα και με τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων.
Βαμπιρ Βιβλίο – «The strain», 2009
O Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, σκηνοθέτης του «Λαβύρινθου του Πάνα» και του «Hellboy», συνεργάζεται με τον συγγραφέα τρόμου Τσακ Χόγκαν για να γράψουν τον πρώτο τόμο μιας τριλογίας, που προσπαθεί να βρει μία ακόμα πιο σύγχρονη ματιά στο βαμπιρικό μύθο. Κάνοντας μια σαφή αναφορά στον «Δράκουλα» του Μπραμ Στόκερ, το βιβλίο ξεκινάει με ένα αεροπλάνο που προσγειώνεται γεμάτο νεκρούς στο JFK της Νέας Υόρκης. Ένας καθηγητής επιχειρεί να διαλευκάνει το μυστήριο με τη βοήθεια των μοναδικών τεσσάρων επιζώντων, αντί για έναν ιό όμως ανακαλύπτει κάτι ακόμα πιο θανατηφόρο. Και τα υπόλοιπα μοιάζουν ιδανικά για μια μεταφορά –το συντομότερο μάλιστα– στη μεγάλη οθόνη.
Βαμπίρ Παιχνίδι – «Castlevania», 2009 – «The requiem», 2004
Δεν υπάρχει λάτρης των video games που να μην έχει παίξει έστω μία πίστα από τη θρυλική πλέον σειρά ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Το «Castlevania» γεννήθηκε το 1986 στην Ιαπωνία από τον κολοσσό με το όνομα Konami και βρίσκεται σε αυτή τη λίστα γιατί οι νέες εκδόσεις του φτάνουν μέχρι τον Oκτώβριο του 2009. Ακόμα και στο Βιβλίο Γκίνες κατάφερε να μπει, με περισσότερα από ένα ρεκόρ (για τη διάρκεια και το πλήθος των διαφορετικών βερσιόν), ενώ συχνά φιγουράρει και σε λίστες βιντεοπαιχνιδιών με κορυφαίες πωλήσεις ή επιδόσεις.
Oι δυτικές εκδοχές είναι φυσικά πιο σεμνότυφες από τις ιαπωνικές, η βασική ιδέα όμως παραμένει ίδια: ο παίχτης είναι ένας απόγονος της οικογένειας Μπελμόντ (φημισμένοι κυνηγοί βρικολάκων) και με όπλο ένα φονικό μαστίγιο πρέπει να κυνηγήσει τον κόμη Δράκουλα που ξυπνάει κάθε 100 χρόνια.
Αν υπάρχει ένας λόγος για να περηφανεύεται το «Castlevania», είναι γιατί μαζί με το role playing game «The requiem» (που επίσης αντέχει στο χρόνο από το 1994) κατόρθωσαν να εισαγάγουν τους φανατικούς των βαμπίρ σε ένα χώρο μέχρι τότε κατειλημμένο από εφήβους με γυαλιά και σπυράκια.
Βαμπίρ Κινηματογράφος – «Twilight Saga», 2008- 2010
Τα βιβλία της τετραλογίας της «Έκλειψης» έχουν ξεπεράσει τα 100 εκατομμύρια σε πωλήσεις, ενώ η ίδια η συγγραφέας Στέφανι Μέιερς ισχυρίζεται ότι το 2003 ονειρεύτηκε τη ρομαντική ιστορία ενός γοητευτικού βαμπίρ και μιας κοπέλας, που δεν ήξεραν αν έπρεπε να ακολουθήσουν τους φόβους και τις επιθυμίες ή τη φύση τους. Και μέσα σε μερικούς μήνες το όνειρο έγινε ανώδυνο εφηβικό μυθιστόρημα «για τη ζωή και όχι για το θάνατο, για την αγάπη και όχι τη λαγνεία».
Ακόμα και το ενήλικο κοινό συγκινήθηκε με το ρομάντζο της Μπέλα και του Έντουαρντ, ενώ δεν πρόλαβε να βγει στις αίθουσες το «Eclipse», η τρίτη ταινία της σειράς, και ο Ρόμπερτ Πάτινσον μαζί με την Κρίστεν Στιούαρτ κατέκλυσαν τα εξώφυλλα, τα gossip blogs και τις εφηβικές καρδιές όλης της υφηλίου.
Από το 2008, οι 3 ταινίες «Twilight» (υπό τη σκηνοθεσία των Κάθριν Χάρντγουικ, Κρις Βάιτς και Ντέιβιντ Σλέιντ αντίστοιχα) ζωντανεύουν τα βιβλία της Μέιερς στη μεγάλη οθόνη, τονίζοντας αυτά ακριβώς που το εφηβικό κυρίως κοινό λαχταρά να δει: παθιασμένα βλέμματα στο σεληνόφως, αντιζηλίες σε πάρτι αποφοίτησης, ρομαντικούς βρικόλακες και αυτοκτονικούς λυκανθρώπους.
«Άσε το κακό να μπει», 2008
Η ατμοσφαιρική σουηδική ταινία του ΤόμαςΆλφρεντσον δεν είχε στόχο να αναβιώσει ή να αναθεωρήσει το βαμπιρικό μύθο – τον οποίο μόνο ως φόντο χρησιμοποιεί στην κεντρική ιστορία… O Όσκαρ είναι ένας δωδεκάχρονος που ταλαιπωρούν οι νταήδες του σχολείου του, η Έλι είναι ένας εξίσου μικρός και καθόλου γραφικός βρικόλακας και η μεταξύ τους φιλία απελευθερώνει τον πρώτο από τα βάσανα και τη δεύτερη από τη μοναξιά.
Η παγωνιά του σουηδικού τοπίου και συντακτικού μάς έκανε να αναρωτηθούμε για τον τόπο καταγωγής του Δράκουλα, η κινηματογραφική βιομηχανία όμως εκτίμησε κάτι άλλο. Και μέσα στο 2010 αναμένεται ένα ριμέικ στην αγγλική γλώσσα, σκηνοθετημένο από τον Ματ Ριβς και τοποθετημένο στο Νέο Μεξικό της δεκαετίας του 1980.
«Blade», 1998-2004
Εδώ η βιολογία και ο μύθος μπερδεύονται λιγάκι. Η μητέρα του Blade δαγκώθηκε από έναν βρικόλακα στην εγκυμοσύνη της και ο Γουέσλι Σνάιπς είναι άνθρωπος μεν, με γονίδια από βαμπίρ δε. Τη γέννησή του πάντως οφείλει και στη Marvel, που το 1973 τον πλάσαρε ως δευτερεύοντα χαρακτήρα στο δέκατο τεύχος του «The tomb of Dracula».
Από την πρώτη του μεταφορά στο πανί, το 1998, το «Βlade» σκηνοθετήθηκε από τους Στέφεν Νόριγκτον, Ντέιβιντ Γκόγιερ και Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, χωρίς πάντως να κατορθώσει να σπάσει και τα ταμια. Ίσως γιατί οι κουραστικά πομπώδεις ατάκες και το επιτηδευμένα έξυπνο χιούμορ ταιριάζουνπερισσότερο στο DVD, όπου και η ταινία διέπρεψε.
Βαμπίρ Κόμικς – «LaMorte sisters», 2009
Σε ένα ταξίδι με την οικογένειά της, η νεαρή Μάντι δέχεται άγρια επίθεση από ένα αλλόκοτο πλάσμα. Oι γονείς της δεν είναι και τόσο τυχεροί, η Μάντι όμως γλιτώνει με τη βοήθεια ενός ακόμα πιο παράξενου σωτήρα. Ζαλισμένη και κυρίως «δαγκωμένη», καταλήγει στον «Oίκο LaMorte». Ένα είδος ορφανοτροφείου που διοικούν αυστηρές καθολικές καλόγριες, με σκοπό την περίθαλψη μολυσμένων από βαμπίρ κορασίδων.
Και από εκεί αρχίζουν τη διήγηση των περιπετειών της Μάντι οι σεναριογράφοι Τόνι Τροβ και Τζόνι Ζίτο, σε μια σειρά που δεν μοιάζει με τη «Vampirella» του 1969, ούτε με τον «Blade» του 1973 ούτε με τα επόμενα κόμικς για βαμπίρ. Αφενός γιατί οι «LaMorte sisters» είναι webcomics (που «εκδίδει» η Zuda Comics, διαδικτυακό παρακλάδι της DC), αφετέρου γιατί η σχεδιάστρια Κριστίν Λάρσεν μπορεί στην ίδια ιστορία να ζωγραφίσει τρομακτικά διψασμένα βαμπίρ, αλλά και όμορφα μικρά γατάκια.