Αναμφίβολα, το εορταστικό κλίμα είναι παρόν και όλοι συζητούν για το πώς θα αξιοποιήσουν πιο απολαυστικά αυτό το διάστημα, που είναι ταυτόσημο με την οικογενειακή θαλπωρή, τις κοινωνικές συναναστροφές, τις ευχάριστες ενασχολήσεις και, φυσικά, τα δώρα. Όμως, κάποιοι ανάμεσά μας μάλλον δεν συμφωνούν με όλο αυτό το ενθουσιώδες -και ενίοτε παραληρηματικό- σκηνικό.

Για την ακρίβεια, βιώνουν το εορταστικό κλίμα ως μια προσωπική δοκιμασία αντοχής της υπομονής και των νεύρων τους. Και αν, εκ πρώτης όψεως, μια τέτοια συμπεριφορά παραπέμπει στον εμβληματικό γρουσούζη Εμπενίζερ Σκρουτζ του Τσαρλς Ντίκενς, με μια πιο υπεύθυνη προσέγγιση είναι πολύ πιθανό οι άνθρωποι αυτοί να υποφέρουν από χρόνιο στρες και κατάθλιψη.

Επιστημονικά, ο όρος στρες ή κατάθλιψη «των Χριστουγέννων» δεν υφίσταται ως διάγνωση και διακριτή νοσολογική κατάσταση, εξηγεί η κ. Αθανασία Ν. Σκαρβελάκη, ψυχολόγος, υπ. διδάκτωρ Ψυχολογίας.

Ωστόσο, πρόκειται για μια πολυπαραγοντική κατάσταση που εμφανίζεται κυρίως κατά τη διάρκεια των εορτών, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και μετά το τέλος τους. Απλώς τα Χριστούγεννα είναι μία ακόμη αφορμή, προκειμένου οι αρνητικές εσωτερικές διαδικασίες να βρουν τρόπο έκφρασης και να εμφανιστούν με μελαγχολία ή και εριστικότητα. Επομένως, προϋπάρχει συσσωρευμένη μια γκρίζα διάθεση που, λόγω χρονικής συγκυρίας, κάνει ακόμη πιο αισθητή την παρουσία της, καθώς έρχεται σε πλήρη αντίφαση με το λαμπερό πνεύμα των ημερών – που μερικές φορές, για καταναλωτικούς σκοπούς, προβάλλεται τόσο υπερβολικά, που μοιάζει «επιβεβλημένο».
Αυτοϋποβαλλόμαστε, λοιπόν, σε ένα «πρέπει να περάσω καλά, επειδή είναι γιορτές», ενώ για παράδειγμα έχουμε ανοιχτά οικονομικά, επαγγελματικά ή οικογενειακά ζητήματα που δεν ευνοούν το «τέλειο» εορταστικό κλίμα εντός και εκτός μας.

Επιπλέον, μπορεί σε αυτές τις ημέρες του χρόνου να έχουμε επενδύσει ό,τι μας λείπει στην καθημερινότητα, άρα θέτουμε υψηλές προσδοκίες που, εκ των πραγμάτων, αποκλείεται να πραγματωθούν, αφού η πραγματικότητα δεν βελτιώνεται μόνο με όνειρα και ευχές. Όμως, και η απουσία ελεύθερου χρόνου σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις που σχετίζονται με τις εορταστικές αγορές, τα πάρτι και τις οικογενειακές και φιλικές συγκεντρώσεις, ενισχύουν τα αισθήματα έντασης και εκνευρισμού.

Το αποτέλεσμα είναι, σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα, η εμπειρία των χριστουγεννιάτικων διακοπών να αυξάνει το ήδη υπάρχον στρες και ενδεχομένως να οδηγεί σε κατάθλιψη.