Μεγάλες, και σημαντικές για την προοπτική εξόδου της Ελλάδας από την παρούσα οικονομική κρίση, προδιαγράφονται οι διμερείς σχέσεις Κίνας – Ελλάδας, όπως διαμορφώθηκαν μετά από την επίσημη επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας Wen Jiabao στην Ελλάδα τον περασμένο μήνα.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του (2-4 Οκτωβρίου 2010) ο Wen Jiabao έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Παπούλια, είχε επίσημες συνομιλίες με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Γ. Παπανδρέου, και απηύθυνε ομιλία προς τους Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου.
Τα δύο κράτη συμφώνησαν να ενισχύσουν την μεταξύ τους Συνολική Στρατηγική Εταιρική Σχέση που είχαν συνάψει το 2006, και να διευρύνουν τη συνεργασία τους εν όψει της παρούσας διεθνούς συγκυρίας, αλλά και της οικονομικής κρίσης από την οποία η Ελλάδα αγωνίζεται να εξέλθει.
Ο Κινέζος Πρωθυπουργός έχει δηλώσει πως η χώρα του θα αγοράσει ελληνικά ομόλογα*, όταν εκδοθούν νέοι τίτλοι για την διεθνή χρηματαγορά.
Οι δύο χώρες (Κίνα και Ελλάδα) δήλωσαν την πρόθεσή τους να διευρύνουν τη συνεργασία τους στον ναυτιλιακό τομέα, με την εκτέλεση έργων που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη και εκμετάλλευση του τμήματος του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων του λιμένα του Πειραιά που έχει παραχωρηθεί σε εταιρεία κινεζικών συμφερόντων.
Απώτερος στόχος είναι ο λιμένας του Πειραιά να καταστεί διαμετακομιστικό κέντρο για την προώθηση εμπορευμάτων από την Ασία προς την Ευρώπη, αλλά και προς χώρες της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας.
Σημαντική είναι η στήριξη που η Κίνα υπόσχεται στην Ελληνική Κυβέρνηση για την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, με στόχο τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, καθώς και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας στη διεθνή αγορά.
Δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει παθητικό στο διεθνές της εμπόριο, με την έννοια ότι η αξία των προϊόντων που εισάγει είναι μεγαλύτερη από την αξία των προϊόντων που εξάγει, ιδιαίτερης σημασίας είναι η συμφωνία των δύο χωρών να προωθήσουν την ισόρροπη ανάπτυξη του διμερούς εμπορίου και την υλοποίηση των μεταξύ τους συμβάσεων και συμφωνιών συνεργασίας.
Στον επιχειρηματικό και αναπτυξιακό τομέα η Κίνα θα ενθαρρύνει τη συμμετοχή κινεζικών επιχειρήσεων σε αναπτυξιακά έργα της Ελλάδας, ενώ από την πλευρά της η Ελλάδα θα παρέχει κάθε δυνατή διευκόλυνση.
Και στον ναυτιλιακό τομέα η Κίνα εξέφρασε την επιθυμία να συνεχίσει τη συνεργασία με την Ελλάδα για τη ναυπήγηση και επισκευή πλοίων. Παράλληλα η Κίνα θα φροντίσει να ενθαρρύνει διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να παρέχουν την απαιτούμενη χρηματοδοτική υποστήριξη σε ελληνικές επιχειρήσεις.
Παράλληλα με τις διακρατικές συμφωνίες, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Κινέζου Πρωθυπουργού Wen Jiabao στην Ελλάδα, υπογράφτηκε και σειρά συμφωνιών συνεργασίας μεταξύ επιχειρηματικών φορέων των δύο χωρών στους τομείς των κατασκευών, του εμπορίου, της ναυτιλίας, των τηλεπικοινωνιών και των μεταφορών.
Παράλληλα με θέματα οικονομικής φύσης, στις διευρυμένες διμερείς σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Κίνας περιλαμβάνονται και θέματα πολιτικής και διπλωματικής φύσης.
Για παράδειγμα, η Κίνα δηλώνει την επιθυμία της για την επίτευξη δίκαιης, βιώσιμης, και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού ζητήματος, με βάση τις σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ.
Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση αναγνωρίζει την εδαφική ακεραιότητα της Κίνας, με την έννοια ότι η νήσος Ταϊβάν, η οποία για χρόνια τώρα έχει το κύρος ανεξάρτητου κράτους, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας ενιαίας Κίνας.
Και σε θέματα πολιτισμού και παιδείας υπήρξαν σημαντικές συμφωνίες μεταξύ της Ελλάδας και η Κίνας, δύο χώρες με μακρά ιστορία και λαμπρό πολιτισμό. Υπό εξέταση είναι η δυνατότητα ίδρυσης πολιτιστικών κέντρων και στις δύο χώρες.
Οι δύο χώρες συμφώνησαν να συνεχίσουν και να διευρύνουν τη συνεργασία τους σε θέματα παιδείας και διδασκαλίας των γλωσσών τους. Για την επίτευξη αυτού του στόχου οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν περαιτέρω να ενθαρρύνουν τις ανταλλαγές επισκέψεων στελεχών της διοίκησης της εκπαίδευσης, καθηγητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και επιστημόνων/ερευνητών. Τα δύο μέρη χαιρετίζουν την συμμετοχή εκπαιδευτικών φορέων τους, σε Διεθνείς Εκθέσεις Παιδείας, οι οποίες πραγματοποιούνται σε Ελλάδα και Κίνα. Οι δύο πλευρές προσδοκούν την εκατέρωθεν αύξηση του αριθμού των Ελλήνων και Κινέζων φοιτητών στα αντίστοιχα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
Βέβαια, το πρόσφατο ενδιαφέρον της Κίνας για την Ελλάδα δεν ξεκίνησε από αλτρουιστικά κίνητρα. Εξάλλου, κάτι τέτοιο δεν θα το περίμενε κανείς. Οι μεγάλες δυνάμεις δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα, να προστρέχουν στη συμπαράσταση χωρών που αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα. Η όποια βοήθεια που παρέχουν πρέπει παράλληλα να εξυπηρετεί και τα εθνικά τους συμφέροντα.
Αυτό είναι πρόδηλο στην περίπτωση της Κίνας. Ο Αντώνης Καρακούσης, αρθρογράφος της αθηναϊκής εφημερίδας Το Βήμα γράφει σχετικά, στην έκδοση της 5/10/2010:
«Η Ελλάδα θεωρείται «πύλη» της Κίνας για την πρόσβασή της στις ευρωπαϊκές αγορές, περίπου το 60 % των κινεζικών εισαγωγών μεταφέρονται από ελληνικά πλοία, πολλά από τα οποία ναυπηγούνται στην Κίνα (άνω των 400 τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια)… Η επίσκεψη του πρωθυπουργού της Kίνας, Wen Jiabao στην Ελλάδα συνιστά απτή απόδειξη του αυξημένου ενδιαφέροντος της Κίνας για τις επενδυτικές δυνατότητες που παρέχει η χώρα μας, ενώ, η περαιτέρω προώθηση των σχέσεων των δύο χωρών θα επιτευχθεί με την υλοποίηση ενός συνολικού προγράμματος, που περιλαμβάνει όλες τις πτυχές διμερούς ενδιαφέροντος με ιδιαίτερη έμφαση στις επενδύσεις, τον πολιτισμό, τις μεταφορές και τον τουρισμό».
Όταν λάβουμε υπόψη πως η οικονομία της Κίνας σήμερα είναι η δεύτερη σε μέγεθος στον κόσμο – πρώτη είναι των Η.Π.Α. – , ενώ από πλευράς επενδύσεων σε άλλες χώρες η Κίνα έρχεται πέμπτη, αντιλαμβανόμαστε τη σημασία για την Ελλάδα της σύναψης διμερών σχέσεων με τον ασιατικό κολοσσό.
Άμεσα, αλλά και έμμεσα, θα είναι τα οφέλη που θα προκύψουν για την Ελλάδα από τις συμβάσεις που έχει διαπραγματευθεί με την Κίνα.
Άμεσα με την έννοια ότι οι επενδύσεις κινεζικών κεφαλαίων στην Ελλάδα θα συμβάλουν στην ενίσχυση του βιομηχανικού τομέα, ενώ προβλέπεται ότι οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων στην Κίνα θα αυξηθούν σημαντικά, ελαττώνοντας έτσι το εμπορικό έλλειμμα εις βάρος της Ελλάδας.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε και ένα άλλο σημαντικό γεγονός. Μέχρι πρόσφατα, η Γερμανία κατείχε την δεύτερη θέση, μετά τις Η.Π.Α. στο εξαγωγικό εμπόριο. Τώρα τη θέση αυτήν την καταλαμβάνει η Κίνα.
Για το λόγο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία η πρόσφατη εξασφάλιση του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων στο λιμάνι του Πειραιά από την κινεζική εταιρία COSCO Pacific για 35 χρόνια. Από τον Πειραιά, ο κινεζικός εμπορικός στόλος θα έχει πιο εύκολη πρόσβαση σε λιμάνια της Ευρώπης για τη διακίνηση των κινεζικών προϊόντων.
Όταν, εν όψει όλων αυτών των εξελίξεων, λάβουμε υπόψη και την εκτίμηση των ειδικών ότι το 2025-2030 η Κίνα θα είναι η πρώτη οικονομική δύναμη στον κόσμο, έχοντας εκτοπίσει από τη θέση αυτή τις Η.Π.Α., συνειδητοποιούμε την έκταση των ευεργετημάτων που θα προκύψουν για την Ελλάδα από τη διεύρυνση των σχέσεων μαζί της.
Σημαντικά, για την Ελλάδα, είναι και τα έμμεσα οφέλη από τις ενισχυμένες σχέσεις της με την Κίνα, με την έννοια ότι η διεθνής χρηματαγορά αρχίζει να βλέπει με άλλο μάτι την ελληνική οικονομία, πράγμα που θα διευκολύνει τις ελληνικές τράπεζες στην εξασφάλιση κεφαλαίων με ευνοϊκούς όρους. Μια τέτοια προοπτική σίγουρα θα αναπτερώσει τις ελπίδες για διάσωση της ελληνικής οικονομίας.
Η ρητή δέσμευση του Πρωθυπουργού της Κίνας, Wen Jiabao, για την αγορά ελληνικών ομολόγων, ίσως αποτελεί την απαρχή για μια πιο θετική εκτίμηση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής αγοράς για την έξοδο της Ελλάδας από την παρούσα οικονομική κρίση.
Και στον πολιτιστικό τομέα επεκτείνονται οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Σε συνέντευξη του έδωσε στην αθηναϊκή εφημερίδα ΕΞΠΡΕΣ (4/20/2010) ο Θεόδωρος Γεωργακέλος, Πρεσβευτής της Ελλάδας στο Πεκίνο, τόνισε και τα ακόλουθα μεταξύ άλλων:
«Ο ελληνικός πολιτισμός είναι σημαντικός πόλος έλξης για τους Κινέζους επισκέπτες, οι οποίοι τρέφουν απεριόριστο θαυμασμό για την πλούσια ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της χώρας μας, ενώ σημείο αναφοράς αποτελεί και η ομορφιά του ελληνικού τοπίου, καθώς όλο και περισσότεροι Κινέζοι επιλέγουν τα νησιά του Αιγαίου για την τέλεση του γάμου τους ή για διακοπές».
Το μνημόνιο για την οικονομική, βιομηχανική και τεχνολογική συνεργασία που υπέγραψαν η Ελλάδα και η Κίνα στις αρχές του περασμένου μήνα ήρθε σαν μια θερμή ηλιαχτίδα στην χειμαζόμενη οικονομία της πατρίδας μας.
Σημειώσεις
*Ομόλογα. Ανώνυμοι τίτλοι δανείου, που εκδίδεται από επιχείρηση ή από το κράτος, προκειμένου να αποκτήσει κεφάλαια. Τα ομόλογα συνήθως εκδίδονται για περιόδους πολλών ετών. Εξαργυρώνονται στην ημερομηνία λήξης, και φέρουν ένα σταθερό επιτόκιο.